Filozofia zagadnienia sesja zimowa 2013

1. Różne pojęcia ARCHE:
   - arche jako woda- Tales z Miletu
   - arche jako nieokreślone APEIRON- Anaksymander
   - arche jako powietrze- Anaksymenes
   - arche jako ogień- Heraklit z Efezu

2. Byt według Parmenidesa
   To co jest to jest, to co nie jest to nie jest. Byt to jest- całe, jedno, ciągłe. Nie można pomyśleć, że nie jest. Byt nie podlega zmianie ruchowi, nie powstaje, nie ginie. Jest ciągłe.

3. Platon charakterystyka idei.
   Idea jest to coś niezmiennego, niematerialnego poza czasem i przestrzenią. To co postrzegamy jest tylko cieniem idei ( zauważamy w nich zmienność np.giną). Cienie są jedynie analogią do rzeczywistego wzorca.
   Idea podobieństwa= idea pomiędzy jednym, a drugim człowiekiem.

4. Koncepcja substancji według Arystotelesa
   Substancja to coś o czym stwierdza się wszystko inne; nie da się od niej oddzielić rzeczy; odpowiada jej to co definiowalne; posiada własność orzekania o innych rzeczach.

5. Sceptycyzm Kartezjusza
   Metoda wątpienia jest metodą znalezienia rzeczy prawdziwych wśród całej reszty. Próba odnalezienia twierdzeń bardziej pewnych lub takich, w które wątpić się nie da- sceptycyzm metodologiczny.

6. Rzecz myśląca – rzecz rozciągła, problem psychofizjologiczny.
   Rzecz myśląca- przyrównana do duszy, nie posiadamy do niej poznawczego dostępu. Jej funkcją jest utrzymywanie wrażeń, przekonań. Dzięki niej są one czyjeś (moje).
   Rzecz rozciągła- jest określana jako podłoże kolejnych rzeczy materialnych, podstawa wytłumaczenia rzeczy materialnych ( dualizm substancjalny).
   Dualizm psychofizjologiczny- teoria umysłu i jego relacji z ciałem. Musi istnieć miejsce, gdzie te dwie oddzielne substancje się ze sobą łączą, przenikają. Człowiek to świadomy umysł i fizyczne ciało. Kartezjusz twierdzi, że miejsce spotkania tych dwóch substancji to szyszynka. Kartezjusz uznaje wyższość rzeczy myślącej nad rozciągłą.

7. Idea według Locke’a
   Idea- to co mamy w głowie. Pochodzi z doświadczenia, bo to na nim oparta jest nasza wiedza. Umysł jest posilany ideami poprzez zmysły, postrzeganie. Idea to wszystko to co może znaleźć się w umyśle (proste i złożone).

8. Jakości pierwotne i wtóre według Locke’a
   Pierwotne: są w rzeczach, poznane zmysłowo (np. kształty, wielkości), podstawa wiedzy pewnej.
   Wtórne: są we wrażeniach, odbierane przez wyspecjalizowany zmysł, są to treści świadomości

9. Identyczność osobowa według Locke’a
   Świadomość- władza, która pozwala nam poddać refleksji to co myślę, postrzegam etc. Mam ją zawsze choć nie zawsze wykonuję.
   Ani ciało ani dusza nie zapewnia nam tożsamości osobowej. Tożsamość osobową zapewnia nam nasza świadomość.

10. Hume: idee i wrażenia
    Idea: słabsza, mniej żywsza percepcyjnie, uświadamiana jest gdy zastanawiamy się nad impresją.
    Impresja- żywsza percepcyjnie. Odbierana percepcyjnie

11. Hume kryterium sensowności idei.
    „Gdy wyrażamy, że termin filozoficzny jest bez znaczenia. Pomyśl z jakich impresji pochodzi dane pojęcie. Jeżeli nie ma impresji to potwierdza słuszność, że idea ta nie ma znaczenia” (Poszukuj impresji w idei)

12. Hume pojęcie konieczności.
    Konieczność- składnik myślenia o prawach przyrody i przczynach. Brak wrażeń na temat konieczności w świecie zewnętrznym. Jednak wewnętrznie odczuwamy Oczekiwanie, które jest wyznacznikiem istnienia konieczności. W świecie poza-ludzkim nie ma konieczności.

13. Regularnościowa koncepcja przyczynowości
    Wyjaśnia co to znaczy, że relacja przyczynowa zachodzi pomiędzy konkretnymi zdarzeniami, to jest co to znaczy, że „a powoduje b” ? (jak coś psychicznego powoduje coś fizycznego?)
    Odwołuje się wiec do typów zdarzeń: A i B ( czyli a powoduje b) . Regularnościowa analiza mówi, więc, że po każdym zdarzeniu typu A następuje zdarzenie typu B.
    Współcześnie zamiast do typów odnosimy się do praw przyrody. (przykład grawitacji spadającego długopisa)

14. Kant i tabela źródeł poznania

	A priori	A posteriori
Analityczne	2=2	Nieciekawe, chyba brak
Syntetyczne	Arytmetyka 7+5=12 geometria oraz przyroda	Kopernik zmarł w 1543 roku

1. Kant pytania transcendentalne
   Podział władz poznawczych: rzeczą zmysłów oglądać, a umysłu myśleć, czyli łączyć przedstawienia w jednej świadomości.
   Doświadczenie- połączenie zjawisk w świadomości
   Czyste pojęcia intelektu- pojęcia, do których muszą być podciągane wcześniej wszystkie spostrzeżenia.

2. Koncepcja czasu i przestrzeni według Kanta
   Czas i przestrzeń są to konieczność w priori wrażenia. Nie można sobie wyborazić braku przestrzeni oraz braku czasu.
   Przestrzeń nie posiada własnych własności
   Czas jest podłożem równoczesności i następczości.

3. Kant różnica przedmioty, a rzeczy same w sobie.
   Rzeczy same w sobie- nie istnieja w czasie i przestrzeni, ponieważ nie uwzględnaimy w niej wkładu software. Nie dotyczą ich kategorie.
   Przedmioty- kategoryzowane, osadzone w czasie i przestrzeni. Wytwarzane przez software podmiotu poznawczego.

4. Zasada powszechnej przyczynowości.
   Podobna do determinizmu. Jeśli zachodzi rzecz X to dowolnie dawno istnieje jakiś element ciągu przyczyn prowadzący do X.

5. Determinizm laplacowski
   Pojęcie tzn demona Lapace’a. Uważane, że jeśli umysł zna w dowolnym momencie wszystkie prawa przyrody i jeśli zna miejsce każdego atomu we wszechświecie, to taki umysł mógłby poznać wszystko z absolutną pewnością: znałby cała przeszłość jak i przyszłość. ( teoria wysnuta pod wpływem Newtona)

6. Koncepcja wolności według Hobbesa.
   Wolność to brak ograniczeń w działaniu, brak ograniczeń, które nie zależą od natury oraz brak ograniczeń które nie są koniecznymi własnościami przedmiotu.
   ( wolna w wyrazie wolna wola nie odnosi się do woli, tylko do czynów przedmiotu).

7. Carnap i jego podejście.
   Twierdzi, że dany czyn jest wolny nawet, gdy jest przewidywany np. przez wcześniejsze wychowanie podmiotu. Wykonywanie czynów zakłada, że świat jest dość uporządkowany. Nie jest chaotyczny. Czyny wymagają ważenia konsekwencji czynów.

8. Zasada alternatywnych możliwości.
   Osoba jest moralnie odpowiedzialna za to co zrobiła pod warunkiem, że mogła zrobić inaczej ( alternatywne możliwości są koniecznym warunkiem odpowiedzialności moralnej).
   Ulepszona wersja ZAM’ dotycząca zaniechań. Osoba jest m odpowiedzialna że nie wykonała czynu C pod warunkiem, że mogła ten czyn wykonać.

9. Kryterium stit sprawczości.
   Zdanie „ A robi B” świadczy od podmiocie będącym sprawcą czynu B wtedy i tylko wtedy gdy „A robi B” da się adekwatnie przełożyć na „ A zajmuje się tym by robić B”