Układ nerwowy:
Ośrodkowy (mózgowie i rdzeń kręgowy)
Obwodowy ( 12 par nn czaszkowych, 31 par nn rdzeniowych)
Podział funkcjonalny układu nerwowego:
Somatyczny (piramidowy i pozapiramidowy)
Autonomiczny (współczulny i przywspółczulny)
Podział kliniczny OUN:
Mózg
Pień mózgu
Rdzeń kręgowy
Podział rozwojowy OUN
Kresomózgowie
Międzymózgowie
Śródmózgowie
Tyłomózgowie wtórne
Rdzeń przedłużony
Mózgowie - podział kliniczny:
Mózg
Móżdżek
Mózgowie - rodzaje kory:
Nowa
Dawna
Stara
Podział funkcjonalny kory mózgowia:
Płat czołowy – ruch
Płat ciemieniowy – czucie
Płat potyliczny – wzrok
Płat skroniowy – słuch
Korowe wyspy – smak
Podział ontogenetyczny mózgowia:
Przodomózgowie:
- Kresomózgowie
- Międzymózgowie
Śródmózgowie
Tyłomózgowie:
- Tyłomózgowie wtórne (most + móżdżek)
- Rdzeniomózgowie (rdzeń przedłużony)
Kresomózgowie:
Parzyste:
- Płaszcz: kora mózgu, wyspa, hipokamp, węchomózgowie
- Jądra podstawne (ogoniaste, soczewkowate), ciało prążkowane, przedmurze, ciało migdałowate
- Istota biała półkul: włókna nn kojarzeniowe, spoidłowe, rzutowe
- Komory boczne: róg czołowy, cz. środkowa, róg skroniowy, róg potyliczny
Nieparzyste:
- Ciało modzelowate
- Spoidło dziobowe
- Przegroda przezroczysta
- Sklepienie
- Blaszka końcowa
Międzymózgowie:
Wzgórzomózgowie
- Wzgórze (grzbietowe i brzuszne)
- Zawzgórze (ciałka kolankowate boczne i przyśrodkowe)
- Nadwzgórze ( trójkąty uzdeczek, uzdeczki, spoidło uzdeczek, bruzdy uzdeczek, szyszynka, spoidło nadwzgórzowe)
Podwzgórze (pole przedwzrokowe, skrzyżowanie i pasma wzrokowe, guz popielaty, przysadka i lejek, ciała suteczkowate)
Komora trzecia
Niskowzgórze (jądro niskowzgórzowe, warstwa niepewna, pole podczerwienne)
Śródmózgowie:
Konary mózgu:
- Odnogi mózgu, czyli części brzuszne: dół międzykonarowy, istota dziurkowana międzykonarowa)
- Nakrywka, czyli część grzbietowa: wodociąg śródmózgowia, pokrywa śródmózgowia (blaszka pokrywy: wzgórki dziobowe, wzgórki ogonowe, ramiona wzgórków;
pole przedpokrywowe)
Tyłomózgowie wtórne:
Most
- Cześć brzuszna lub podstawna mostu
- Część grzbietowa mostu, tzw. nakrywka mostu
Móżdżek (robak + półkule móżdżku)
- Kora móżdżku: warstwa drobinowa, zwojowa, ziarnista
- Jądra móżdżku (zębate, czopowate, kulkowate i wierzchu)
- Istota biała (ciało rdzenne, konary górne móżdżku, konary środkowe móżdżku, konary dolne móżdżku)
Rdzeniomózgowie:
Rdzeń przedłużony
Jądra podkorowe:
W ciele prążkowanym ( ogoniaste, soczewkowate)
W tyłomózgowiu (niskowzgórzowe, czerwienne, istota czarna)
Zatoki:
Przynosowe (czołowe, szczękowe, klinowe)
Żylne opony twardej
Opony mózgowo-rdzeniowe:
Opona miękka
Pajęczynówka
Twarda (unerwiana przez nn czaszkowe: V, IX, X, XII)
- Wypustki opony twardej (sierp mózgu, sierp móżdżku, namiot móżdżku, przepona siodła, jamka zwoju trójdzielnego)
Układ limbiczny:
Węchomózgowie (opuszka węchowa, pasmo węchowe, trójkąt węchowy, istota dziurkowata)
Płat limbiczny (zakręt obręczy, zakręt hipokampa, pole podspoidłowe, hipokamp, nawleczka szara, zakręt tasiemeczkowy, zakręt zębaty)
Ciało migdałowate
Prążek krańcowy
Przegroda przezroczysta
Zakręt przykrańcowy
Jądro półleżące
Sklepienie
Wzgórze (jądra przednie wzgórza, jądro przyśrodkowe wzgórza)
Podwzgórze (ciało suteczkowate)
Śródmózgowie (jądro międzykonarowe)
Lokalizacja czynnościowa w korze mózgu:
Kora ruchowa: zakręt przedśrodkowy, część płacika okołośrodkowego, część zakrętu czołowego górnego, środkowego i dolnego
Kora czuciowa: zakręt zaśrodkowy, cz. płacika okołośrodkowego
Kora wzrokowa: bruzda ostrygowa, częściowo klinek
Kora słuchowa: zakręt skroniowy górny
Kora smakowa: wieczko czołowo-ciemieniowe
Kora węchowa: węchomózgowie (zakręty półksiężycowaty i okalający)
Lokalizacja ośrodków podkorowych:
Czucie – wzgórze
Słych i wzrok – zawzgórze
Droga piramidowa (korowo-rdzeniowa)
Kora mózgu
Rdzeń kręgowy
Zakręt przyśrodkowy płata czołowego
Wieniec promienisty
Odnoga tylna torebki wewnętrznej (przednia część)
Odnoga mózgu
Most
Skrzyżowanie piramid
Sznur przedni rdzenia kręgowego albo sznur boczny rdzenia kręgowego
Układ pozapiramidowy:
prążkowie (jądro ogoniaste + skorupa)
gałkę bladą
jądro niskowzgórzowe
jądra wzgórza: brzuszne przednie, brzuszne boczne i środkowo-pośrodkowe
istotę czarną
jądro konarowo-mostowe
jądro czerwienne
Nerwy czaszkowe:
I – węchowy
II – wzrokowy
III – okoruchowy
IV – bloczkowy
V – trójdzielny
VI – odwodzący
VII – twarzowy
VIII – przedsionkowi-ślimakowy
IX – językowo-gardłowy
X – błędny
XI – dodatkowy
XII – podjęzykowy
Podział nn czaszkowych:
Zmysłowe: I, II, VIII
Gałki ocznej: III, IV, VI
Języka: XII
Przywspółczulne: III, VII, IX, X, V
Mieszane: V, VII, IX, XI
Łuków skrzelowych: V, VII, IX, X, XI
Mieszane międzyukładowo (tj. sympatyczno-autonomiczne): III, VII, IX, X
Mieszane śródukładowo (tj. ruchowo-czuciowe): V, VI, VII, XI, XII
Wszystkie mięśnie wyrazowe unerwiane są przez VII nerw czaszkowy.
Wszystkie mięśnie żwacze unerwiane są przez V nerw czaszkowy.
Budowa nerwu rdzeniowego:
pień
korzeń
gałęzie (brzuszne, grzbietowe, oponowe i łaczące)
Gałęzie nn rdzeniowych:
Gałęzie oponowe
Gałęzie łączące
Gałęzie grzbietowe
Gałęzie brzuszne, które wytwarzają sploty:
Splot szyjny:
- Gałęzie skórne: n potyliczny mniejszy, n uszny wielki, n poprzeczny szyjny, nn nadobojczykowe
- Gałęzie mięśniowe
Splot ramienny:
- Gałęzie krótkie: n grzbietowy łopatki, n piersiowy długi, n podobojczykowy, n nadłopatkowy, nn piersiowe przednie, nn podłopatkowe, n piersiowo-grzbietowy, n pachowy
- Gałęzie długie: n mięśniowo-skórny, n pośrodkowy, n łokciowy, n skórny przyśrodkowy przedramienia, n promieniowy
Splot lędźwiowy:
- Gałęzie długie: n biodrowo-podbrzuszny, n biodrowo-pachwinowy, n płciowo-udowy, n skórny boczny uda, n udowy, n zasłonowy
Splot krzyżowy:
- Gałęzie długie: n pośladkowy górny i dolny, n skórny tylny uda, n kulszowy, n piszczelowy, n sromowy (włókna przywspółczulne i współczulne), n guziczny, n strzałkowy wspólny, powierzchowny i głęboki
Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego:
Komory boczne
Komora trzecia
Wodociąg mózgu
Komora czwarta
Kanał kręgowy
Przestrzeń podpajęczynówkowa lub rdzeń przedłużony