Początki socjologii i psychologii społecznej, problemy i rozwiązania.

Narodziły się wraz z początkiem społeczeństwa masowego.

- szybki przyrost demograficzny

- swoboda poruszania się między państwami

- wymieszanie cech antropologicznych i demograficznych

- spadek śmiertelności

- w XIX wieku odkryto sposoby konserwacji pokarmów

- paraantybiotyki, środki do dezynfekcji

- tanie środki komunikacji, ruchy migracyjne

- AUGUST COMTE twierdził, że społeczeństwo jest stabilne póki zachowuje piramidę

Elita
w. wyższa
w śreeeednia
w niższaaaaaaaaa

ekonomia + władza + profesjonalizm = x wpływają na miejsce w piramidzie

- dochód na osobę decyduje o warstwie

- władza (fizczyna, ekonomiczna, polityczna, zawodowa…)

- profesjon. -> typ wykształcenia, który daje bezpieczeństwo, kasę, pracę

- przewrót, rewolucja, urodzenie zapewnia miejsce w elicie

- Conte wymyślił drabinę prestiżu

- dwa typy ruchliwości: pozioma, pionowa

W sensie geograficznym -> pozioma

Ruch po drabinie (w górę, w dół) -> pionowa

Czasem społeczeństwa się rozpadają przez ruch drabiny. Jeżeli ruchliwość społeczna się nie zatrzyma, to społeczeństwo się rozpadnie. Conte chciał wprowadzić małe miasta, 5000 jednostek.

Podzielenie jednostek terytorialnych na 5000 dzielnice, rejonizacja (swoja szkoła, szpital, kościół, posterunek), system zachęt (za pracę w dzielnicy 40% więcej niż ta, która się przeniosła), dzieci do szkoły w dzielnicy (wyposażenie, świetlica za darmo), wstrzymanie rozwodów.

Kontrola społeczna – mechanizm skłaniający człowieka do przestrzegania prawa pisanego i niepisanego, uczciwego życia i wypełniania obowiązków społecznych.

Mechanizm obserwowania wszystkich przez wszystkich.

Kontrola społeczna dzieli się na trzy etapy:

- etykietyzacja: nadanie etykiety

- odsunięcie z grupy (marginalizacja społeczna)

- zmuszenie do opuszczania grupy (mobbing -> praca, szkoła), zmuszenie do przeprowadzania się

Kontrola społęczna uczy szybkiego postrzegania łamania norm (implicyjnego). Im większe społeczeństwo, tym silniej te mechanizmy działają.

Anomia społeczna – stan braku norm, brak zasad.

Zimbbardo

Aronson Człowiek, istota społeczna

TEORIA BEHAWIORALNA

Behawioryzm -> twórcy: Skinner i Watson (lekarze)

Watson twierdzi, że niektóre pojęcia są wydumane, żeby stworzyć otoczkę idealnego życia, żeby stworzyć lepszą wizję siebie, społeczeństwa, życia. (wolna wola)

Społeczeństwo XX wieku zupełnie niepodobne innym ze względu na:

- masowość, liczebność, wymieszanie kulturowe, cywilizacyjne

- obniżenie średniego ilorazu inteligencji (pokolenie dzieci ma niższy uśredniony iloraz inteligencji niż rodzice i dziadkowie)

Człowiek korzysta z różnych typów inteligencji:

Nasz potencjał obniża się z wiekiem
Jeżeli z tego nie korzystamy przez kilka lat, jesteśmy leniwi, to później ciężko wrócić do wyższego poziomu (tendencja, nad którą pierwotnie myśleli, że można zapanować poprzez rozwój edukacji itd.)
Inteligencja społeczna

- upraszaczanie języka

- relacje z grupą o niższym stopniu zaawansowania (mało wymagające)

- myślenie praktyczne (człowiek zaradny) sprowadza operacje myślowe na niski poziom

- tempo życia (zmęczenie, stres)

Społeczeństwo masowe musi być silnie kontrolowane bo samo nie może się kontrolować i panować nad sobą.

System sterowania społeczeństwem masowym musi być ścisły, dotyczący wszystkich norm życia, skierowany na duże grupy społęczne a nie jednostki.

Odrzucamy:

- historię

- psychologię humanistyczną (wnętrze pojedynczego człowieka można poznać tylko dzięki wysłuchaniu pacjenta), tzw. „na miarę” (wykrywanie kłamstw, posiewy/przesiewy)

Behawioryści chcieli stworzyć model psychologiczny człowieka oparty na fizyce, statystyce, doświadczeniach empirycznych wykonywanych na dużych grupach, opisie obiektywnym i trzech typach twierdzeń:

- ogólne (aksjomaty)

- średniego zasięgu

- szczegółowe

1. Ogólne – dotyczą wszystkich ludzi, bez wyjątku

2. Średniego zasięgu – dotyczące grup homogenicznych, czyli mające podobne cechy

3. Szczegółowe: odnoszą się do małych specyficznych grup i specyficznych sytuacji

2 i 3 mogą się zmieniać w czasie

Człowiek jest istotą biologiczną, nieracjonalną (rzadko myślimy, przede wszystkim czujemy) istota osobliwości oparta jest na instynktach biologicznych,

Przez większość swojego życia człowiek jest sterowany przez popęd seksualny i pokrewne (siła, tężyzna fizyczna, wygląd zewnętrzny, cechy biologiczne).

Bodźce seksualne, biologiczne przykuwają uwagę (zwłaszcza w młodym wieku.)

Model – czarna skrzynka

AA	Frustracja (AO)	AP (AZ)
Doświadczenia społeczne ( A B)
Fizjologia

Lęk bodziec

1. RODZINA:

1. Autorytarna( emocje negatywne)
   - traktuje dziecko jako niepełnowartościowy, niedoskonały produkt, który trzeba kontrolować, zmuszać do przestrzegania norm, karać, strofować, uczyć ostrożności

- minimalizuje wiarę w siebie, zmniejsza samoocenę, nie ufa się, kontroluje dziecko, skąpi pochwał, komplementów, nie podziwia, nie nagradza

- uczy podejrzliwości, nieufania innym ludziom

- chce uchronić dziecko przed złem, buduje obraz świata pełnego zagrożeń

- im więcej autorytaryzmu, tym mniejsze więzi społeczne

2. liberalna (emocje pozytywne)

- dziecko to pełnowartościowa osoba, pozwala samodzielnie wybierać, nie narzuca, słucha, traktuje poważnie, dziecko jest doskonałe (genialne, mądre, piękne) wierzy w swoje dziecko trwale, niezachwianie, niezależnie od faktów. Dobrze, bo: człowiek wierzy w siebie, w to co mówi, podejmuje ryzyko, nie przejmuje się zdaniem innych

1. Pula (zasób) zebranej wiedzy o świecie:

- dziecko ma niewielką wiedzę o świecie, ma mało modeli, na których może się oprzeć

- pula umożliwia szybkie/ wolne rozumienie świata i ludzi

AA – autoagresja – winienie siebie samego za powstałą sytuację, pogłębia się wraz z czasem, coraz bardziej się dołujemy, powinniśmy dążyć do niwelowania autoagresji, bo jest niekorzystna.

Autoagresję wywołują pochodne kortyzonów (hormony stresu).

Zamiast pogłębiać frustrację powinniśmy się porządnie zmęczyć.

AO – agresja ogolna (uogólniona) frustracja

- im dłużej trwa AA tym bardziej pojawia się frustracja

- przez frustrację spada sprawność intelektualna i fizyczna

- frustracja prowadzi do autodestrukcji i autodeptywacji

Bodziec Biologia
Emocje

Intelekt

Człowiek

- pod wpływem frustracji człowiek uogólnia negatywną ocenę własnej osoby przenosząc ją z sytuacji szczegółowej na całość własnej biologii, emocji, intelektu

- w skrajnej frustracji wszystkie cechy człowieka, z których on zdaje sobie sprawę zostają zdefionowane jako cechy negatywne.

AP (AZ) – agresja przeniesiona (zastępcza)

- następwsto agresji ogólnej

- szukanie „wroga zastępczego”, żeby się wyładować

I PRAWO BEHAWIORALNE
Związek między lękiem, a agresją to pierwsze twierdzenie behawioralne. Zawsze kiedy pojawi się lęk musi pojawić się agresja.

CZŁOWIEK ZEWNĄTRZSTEROWNY – wpływają na człowieka tylko bodźce zewnętrzne

INTROWERSJA:

1. Reakcja do wnętrza człowieka

2. Ma ograniczone narzędzia komunikacji

3. Jest to typ mało energetyczny (nie pokazuje tego na zewnątrz)

4. Skupiony na sobie i mało zainteresowany światem

5. Nawiązuje niewielką liczbę kontaktów interpersonalnych i ogranicza styczności (stara się mieć małą liczbę znajomych)

6. Tworzy swój fałszywy wizerunek

EKSTRAWERSJA:

1. Reakcja na zewnątrz człowieka

2. Wysoka dynamika i dużo styczności społecznej

3. Relacja interpersonalna oparta na wielu odmiennych wzorach (dobry aktor – stosuje sztukę, mimikny – upodobanie się do grupy) i lepszy repertuar komunikacyjny, bywa uciążliwy i nieautentyczny)

4. Lepszy repertuar komunikacyjny

5. Ekstrawersja nie umie odczytywać emocji innych ludzi, bywa czasami mało empatyczny (zdolność wczuwania się w emocje i myśli drugiego człowieka, zrozumienie go i współczuwanie)

6. Ekstrawertyk komunikuje się dobrze z innymi na początku znajomości

Cechy charakteru są dziedziczne. Kryzys środka życia – trudniej kontrolować swoje cechy i swoje kontakty z innymi.

SANGWINIK – typ najbardziej zrównoważony, ma tyle samo cech pozytywnych co negatywnych. Typ racjonalny, rozsądny, potrafi pradziwie ocenić otoczenie. Rozumie siłę bodźca. Potrafi dobrze się komunikować z ludźmi, redukować stres grupowy, ma mało konfliktów, buduje dobrą autoprezentację swojej osoby, panuje nad emocjami, jest empatyczny. Pracuje mimo to jest zaradny. Łatwo buduje autorytet i szacunek społeczny. Dobrze kieruje zespołami

CHOLERYK – jest bardziej ekstrawertyczny, ma dysproporcje pomiędzy negatywnymi i pozytywnymi emocjami, jest wybuchowy. Choleryk jest typem o silnej kondycji fizycznej, wybuchowość służy jego zdrowiu (oraz zmienność nastrojów – szybkie przechodzenie od smutku do euforii), chęć górowania nad ludźmi, nastawiony jest na potrzebę sukcesu, jest bardzo dobrym szefem. Nie rozpoznaje siły bodźca (słaby bodziec może wywołać ogromną reakcję), stosuje strategię obronną nazywaną racjonalizacją, tzn., umniejsza siłę bodźców przez system autoperswazji (prowadzi ze sobą wewnętrzny dialog, że nie ma czego się bać). Łatwo uczy się nowych narzędzi komunikacyjnych. Łatwo wtapia się w grupę, przystosowuje do zmiany roli społecznej.

HISTERYK – (dawniej związany z płcią żeńską) jest typemnieracjonalnym, nie potrafi rozsądnie ocenić otoczenia, ocenia innych i tworzy systemy komunikacyjne w oparciu o dytochomię (przyjaciel – wróg), jest egocentryczny, skoncentrowany na sobie, nie odróżnia rodzaju i siły bodźca, skupia się na wnętrzu innych ludzi, tylko wtedy, gdy są użyteczni. Wyolbrzymia bodźce i dokonuje ich redefinicji (większość bodźców postrzega jako zagrożenie.) Nie jest dobrym pracownikiem, nie tworzy systemów efektywnych komunikacji. Ludzi traktuje w sposób przedmiotowy. Komunikacje są podporządkowane jego intencjom. Jest doskonałym manipulatorem, w taki sposób, aby ludzie się nim zajmowali, dbali, robili za niego rzeczy. Histeria jest zaraźliwa. Każde zadanie jest traktowane jako ponad siłę. Zniechęca innych ludzi, dołuje ich. Nie dostrzega, że są inni ludzie o podobnych problemach. Jest bezproduktywny. Ludzie zdejmują z niego jego obowiązki. Ma rozbudowaną umiejętność autosugestii (uwierzy w to, co sobie wymyślił, np. chorobę)

MELANCHOLIK – ma cechy przypominające sangwinika, jest empatyczny, spokojny, skupiony na swoim wnętrzu i choć nie ma reakcji histerycznych to redefiniuje bodźce zmieniając je w sposób negatywny. Jest samowystarczalny, nie manipuluje ludźmi. W każdej sytuacji melancholik znajdzie pretekst do martwienia się. Ma niską wiarę w siebie dotyczącą nie intelektu, ale działania. Nie jest dobrym pracownikiem zespołowym, ma działania depresyjne (obniżą mu pensję, zwolnią go). Jego motywacja jest lękowa, ale efekty są często wybitnymi dziełami.

FLEGMATYK – nie jest typem leniwym, który może się cechować bardzo wysokim ilorazem wiedzy. Nie umie zamienić swojej energii, intelektu na działania (nie umie uzewnętrznić swojej energii). Stara się unikać wysiłku fizycznego. Udają sangwinika, bo wiedzą, że nie są to czasy flegmatyków. Wolny sposób działania, ograniczenie kontaktów, spowolniona komunikacja, nazwiązywanie niewielu kontaktów społecznych. Preferuje pracę konceptualną (skupianie się na problemie). Nie potrafi pracować pod presją, ma czas. Inteligencja społeczna jest niska.

Systemy komunikacyjne powinny uwzględnić cechy wszystkich typów charakterologicznych i być do nich dostosowane

SYSTEMY KOMUNIKACYJNE:

- werbalna

- pozawerbalna

- pośrednia

- bezpośrednia

- interpersonalna

- pozaosobowa

- twarzą w twarz

- jednostka-grupa

- środki masowego przekazu odbiorcy

- nadawca anonimowy

- grupy społeczne

Komunikacja ma miejsce na 3 piętrach społecznych:

- makro (komunikacja medialna)

- mezo (piętro średnie, reklama, propaganda, interpretacja prawa, norm moralnych, model idealnej rodziny, model człowieka sukcesu

- mikro (jednostka-grupa, jednostka-jednostka, komunikacje w miejscu pracy, autoprezentacja)

Komunikacja:

- neutralna

- emocjonalna

EMPATIA – zdolność do utożsamiania się z emocjami i nastrojem drugiego człowieka

Między fizjologią, a emocjami behawioryści nie dostrzegają konkretnej różnicy

PSYCHOANALIZA I NEOPSYCHOANALIZA (Zygmunt Freud)

Psychoanaliza służy do rozumienia, leczenie i interpretacji zachowań transkulturowych oraz zachowań związanych z silnymi emocjami, kompleksami i poczuciem rozczarowania

Zygmunt Freud – lekarz, zauważył pewne podobieństwo i powtarzające się zachowania, krytykował koncepcje humanistyczne, wiedza o człowieku jest powierzchowna

ŚWIADOMOŚĆ (pamięć osobnicza i interpersonalna, typy charakterologiczne, cele(wewnętrzne sprzeczne/poczucie bezpieczeństwa/ambitne i mniej ambitne), wartości(uznawane, podzielane, odczuwane) OSBOWOŚĆ (ID , EGO) PODŚWIADOMOŚĆ (indywidualne, społeczne)

Między świadomością i podświadomością powinna istnieć równowaga, bo jak wszystko pchamy do podświadomości, tzn. że żyjemy w sposób, który nam nie odpowiada, nie służy.

System społeczny (kultura) zmusza człowieka do tłumienia naturalnych potrzeb i instynktów. W ten sposób ludzie przestrzegają norm zachowania, norm prawnych i przekazują wartości z pokolenia na pokolenie. Dzięki temu trwa porządek społeczny, ciągłość kulturowa i utrwalają się proste i ogolne reguły życia społecznego (zasady, „przepisy” na życie)

- wie jak żyć

- wie jak powinna wyglądać rodzina

- jakie są jego obowiązki

- co jest dopuszczalne

Żeby porządek społeczny mógł trwać, osobowość jednostki i jej pragnienia muszą zostać stłamszone. Społeczeństwo ogranicza wolność.

- w systemie restrykcyjnym jest o wiele więcej dewiantów

- system społeczny pokazuje jak bardzo ludzie dostosowują się do jego wymogów i reguł

- jeżeli system jest zbyt restrykcyjny, rozbudowuje się podświadomość

PODŚWIADOMOŚĆ – pamięć, o której nie pamiętamy, wspomnienia, które nam się nie przypominają, wiedza, z której korzystamy, pragnienia, z którymi nie zdajemy sobie sprawy, cele, do których się nie przyznajemy

Wszystko z czym sobie nie radzimy, spychamy do podświadomości: molestowanie, kompleksy, kompromitacja, wstyd, traumatyczne przeżycie.

Podświadomość składa się z:

- ID

- EGO

- SUPEREGO

ID – na pograniczu świadomości i podświadomości. Jeżeli mówimy o czymś głośno, to nie kompleks tylko mankament.Łącznik pomiędzy światem społecznym, człowiekiem i podświadomością.

EGO, SUPEREGO – instynkty drzemiące w człowieku, popęd ku śmierci, popędy seksualne, popęd agresji, autoagresja, negatywne emocje.

W EGO znajdują się wszystkie niekorzystne dla człowieka i niszczące popędy (na poziomie indywidualnym i społecznym)

SUPEREGO najbardziej ciemna i głeboka część człowieka, która się nigdy nie przedostaje do podświadomości

Każda z części podświadomości jest w stanie wpłynąć na nasze zachowanie, samopoczucie, postępowanie

Freud wynalazł metodę leczenia np. schizofremików (dotarcia do podświadomości) poprzez hipnozę oraz autosugestię

Sposób leczenia: wydobycie na wierzch, uświadomienie sobie i albo leczenie i próba akceptacji albo próba interpretacji w inny sposób (to było nieważne [czynnik])

KULTURA RESTRYKCYJNA – im bardziej kultura restrykcyjna tym bardziej ludzie maja zaburzenia ukryte w podświadomości

Przyczyny:

- ujednolicenie zycia

- brak akceptacji

- brak miejsca na uzewnętrznienie swojej świadomości

- przymus sytuacyjny

- nakaz sukcesu

- kultura ma zawyżone wymagania

- dostosowanie się za wszelką cenę

- strach przed odrzuceniem

Kastracja kulturowa

TRANSFORMACJA SYSTEMOWA – łączy się z poczuciem traumy (w młodym kapitalizmie)

TRAUMA – szok pourazowy, który trwa przez bardzo długi okres czasu, nawet przez kilka lat. Dawniej dotyczyła ludzi, którzy przeżyli coś strasznego, natomiast teraz dotyczy społeczeństw, które nie są pewne przyszłości, człowiek nie ma wsparcia w instytucjach, nie ma wytyczonych ścieżek kariery, system społeczny jest niestabilny, nieustannie się zmienia, nie wiadomo co zrobić, aby osiągnąć sukces lub bezpieczeństwo.

GRUPY SPOŁECZNE I ICH WPŁYW NA JEDNOSTKĘ

Wszystko co wpływa na jednostkę, wpływa na całe grupy społeczne.

CHARYZMATYCZNOŚĆ (ponadczasowa) – zespół cech osobistych jednostki, który sprawia, że grupy społęczne uznają jej zwierzchność, podziwiają ją, wielbią, przekazują władzę

Nie zawsze jednostka charyzmatyczna jest pozytywna, dobra. Może prowadzić ludzi zarówno na dobrą jak i złą stronę

CHARYZMATYCZNOŚĆ (sytuacyjna) – sytuacja, w której grupa poporządkowuje się jednostce (Wałęsa)

Jednostka panuje nad grupą, gdy posiada jakąś przewagę/dobro, którego nie ma nikt inny. Chcą naśladować, powielać, osoba narzuca modę

W pozostałych sytuacjach grupy wpływają na jednostkę

Rodzaje grup społecznych: 1. Formalne 2. Nieformalne

FORMALNE – działa w oparciu o jakiś spisany kodeks, coś co jest podobne lub jest aktem prawnym. Zasady wejścia i wyścia do grupy, ma formalnego przywódcę, hierarchiczna, nie mają wpływu na wybór przywódcy

NIEFORMALNE – nie działa w opraciu o kodeks. Mniej hierarchiczna, ma nieformalnego przywódcę, nie ma jasno określonych zasad wejścia i wyjścia, członkowie mają wpływ na wybór przywódcy.

- grupy pierwotne

- grupy wtórne

PIERWOTNA – grupa urodzenia, ale także to grupa, której jednostka sobie nie wybiera, a zachodzi w niej proces uspołecznienia, czyli modelowania jednostki. Dwa rodzaje grup odniesienia:

- rodzina (więzy krwi)

- rówieśnicza – druga po rodzinie może wymodelować człowieka zgodnie ze swoimi potrzebami.

Afilicjacja – potrzeba przypisania do grupy – jest tak silny, że mimo krzywd człowieka chce być czescią grupy (piaskownica, 13 lat)

WTÓRNE – grupy wolnego wejścia, takie, które jedn. Sobie wybiera, może w każdej chwili odejść. Każdą możemy opuścić, mimo sankcji. Bardzo silna więź mająca cechy więzi emocjonalnej oraz uzależnienia społecznego, grupy więzi powierzchownych, płytkich, chwilowych.

- grupy duże – może się podzielić na kilka innych grup i mieć strukturę

-grupy małe - niepodzielna

Aby być w grupie należy odgrywać jakąś rolę. Nie można pełnić roli „0”, bo inaczej by do grupy nie należał. Pozycja – może się zmienić np. w czasie sesji (imprezowich kujon). Grupa jest mała, gdy nie są zajęte wszystkie pozycje (np. brakło przywódcy)

ODNIESIENIE – porówynywanie się z grupą, utożsamianie się

1. GRUPA ODNIESIENIA POZYTYWNEGO

- chcemy do nich należeć

- jesteśmy dumni

- śmiało się przyznajemy

- chcemy być akceptowani

- upodabniamy się

- nie musimy mieć pozytywnego/bezpośredniego kontaktu

1. GRUPA ODNIESIENIA NEGATYWNEGO:

- nie chcemy być utożsamiani

- wstydzimy się jej

- nie chcemy być z nią połączeni

- np. grupa rówieśnicza z dalekiej przeszłości (kiedyś gang, teraz biznes)

- np. rodzinna

- człowiek wytwarza cechy odwrotne do grupy, która ma odniesienie negatywne

GRUPA SPOŁECZNA – związek przynajmniej kilku osób, pomiędzy któryumi wytwarza się trwała więż, oparta na jakiejś formie interesu i stycznościach bezpośrednich. Grupa wytwarza hierarchiczną strukturę złożoną z porządku, pozycji i ról oraz stabilne normy działania członków grupy, hierarchię wartości i cele.

INTERES łączący członków grupy może być zarówno interesem materialnym, koneicznością, jak i interesem emocjonalnym i potrzebą społeczną.

EGZOTYCZNY ALTRUIZM – każe nam być dobrym i miłym dla innych nawet jeśli nie mamy ochoty, każe na wszelki wypadek stworzyć grono przyjaciół/ grupy, która będzie nas wspierać, np.:

- o dzieci (udowodnienie, że jesteśmy w porządku w sensie biologicznym, nie zostaniemy sami na starość, przedłużam geny)

- o miłość (miłość/zauroczenie nie jest tak spontaniczne jak się wydaje. Dawniej musieli rozmawiać 13-14,15 lat, teraz mamy potrzebę, żeby zamienić to na głębokie przeżycia, dramaty miłosne zastępczy impreratyw)

WIĘŹ – wszystkie silne emocje, które łącą ludzi ze sobą (zarówno pozytywne, jak i negatywne). Ludzi wiążą więzi irracjonalne – więcej w tych więzach irracjonalizmu, do których potem możemy dorobić racjonalne wyjaśnienie.

S O C J A L I Z A C J A (uspołecznienie, gr. Pierwotne). Mamy 3 etapy:

1. Pierwotna

2. Wtórna

3. Poprzez pracę

Etap 1. Odbywa się tylko przez naśladownictwo. Socjalizacja polega na wyuczeni podsatwowych norm, zasad, wartości, techniką wzmocnień pozytywnych, czyli nagród oraz techniką wzmocnień negatywnych czyli kar. Nie bierze w tym udziału intelekt. Człowiek uczy się mimiki i gestykulacji.

- Zachowanie właściwe w kontaktach z innymi ludźmi kontra zachowanie niewłaściwe pierwsza nauka

- dobro i zło

- socjalizacja powinna być jednolita (niesprzeczne wzory dla dziecka)

- socjalizacja czasem jest niekompletna, sprzeczna. Wywołuje dezorientację, niepełne uspołecznienie oraz wybieranie tej wskazówki, z którą wiążą się najsilniejsze emocje.

- normalność i dewiacja (pojęcie szerokie tolerancja, pojęcie wąskie nietolerancja), (pojęcie dewiacji szerokie będziemy zbyt dużo wkładać do pojęcia dewiacji)

- jeżeli w 1 etapie nie wykształci się zdolność mowy, to później się nikłe szanse na posiadanie tej umiejętoności. Tak samo jest ze współeczuciem, empatią, przywiązaniem.

Etap 2.

- odbywa się zaraz po wtórnej (kontynuacja)

- zaczyna odgrywać rolę intelekt człowieka, dalej naśladuje, ale zaczyna kalkulować, analizować potrzeby grup społecznych

- socjalizacja, efekt pracy różnych grup społecznych nad jednostką. Uczymy się empatii, czyli zdolności rozumienia innych poprzez wczucie się, asertywności, interpretacji innych grup, np. czy są ważne dla rozwoju czy nie, czy opłaca się udawać czy nie. Ekonomiczna kalkulacja – zysk emocjonalny

- uczymy się ukrywania intencji

- pierwotna i wtórna dają efekty, jeżeli człowiek jest akceptowany, ma mało konfliktów, spełnia swoje interesy, realizuje się.

Etap 3.

- wynika z tego, że żyjemy w społeczeństwie dynamicznym, w którym wyuczenie się właściwych zachowań i umiejęstności społecznych jest wiedzą, którą trzeba nieustannie uzupełniać, zmieniać, modyfikować. Umiejętności muszą być rozwijane przez całe życie.

- wszyscy jesteśmy zestresowani (mocno), co stanowi ogromne obciążenie dla grup, elementy rywalizacji, strachu, brak azylu

FUNKCJA KONTROLI SPOŁECZNEJ

- pierwszy raz opisana przez Augusta Conte’a

- mechanizm obserwowania wszystkich przez wszystkich. Wychwytujemy te …, które mogą być dla nas nieprzyjemne

- 3 etapy: 1.etykietyzacja, 2. Sankcje prowadzące do odrzucenia i negacji jednostki (mobbing), 3. Zmuszenie do wycofania się z grupy

- najlepiej działa w zwartych, niewielkich grupach

- dotyczy: wyglądu, kontaktów seksualnych, …

FUNKCJA TWORZENIA TOŻSAMOŚCI

Tożsamość – umiejętność zdefiniowania samego siebie na własny użytek.

Definiujemy się przez przynależność do grup społecznych.

- spójna – poszczególne definicje do soebie pasują (student, Pola, inżynier)

- rozmyta – definicje nie pasują do siebie, wykluczają się nawzajem. Sytuacja dysonansu poznawczego – pojęcie wprowadzone przez Festingera

Dysonans poznawczy dotyczy albo oceny samego siebie albo innych. Żeby człowiek mógł sprawnie funkcjonować i dobrze się czuć powinien mieć spójną tożsamość. Aby zlikwidować dysonans: Człowiek dokonuje procesu relatywizacji, czyli traktowania jakiegoś zachowania jako odstępstwa od reguły, wyjątku lub przenoszenia winy na okoliczności

Racjonalizacja – znalezienie racjonalnych przesłanek dysonansowego zachowania

FUNCKJA REDUKCJI LĘKU

Grupy społeczne redukują poczucie niebezpieczeństwa w ekstremalnych sytuacjach.

„falowanie grupy” – afiliacyjne redukowanie lęku

- Doświadczenie Asha

- Doświadczenie grupy Roberta Eisenhearta

redukcja lęku – może odbywać się w dużej grupie(integracja), poczucie wspólnoty z byciem w ekstremalnych sytuacjach

Doświadczenie Asha – tworzenie grupy przy wysepce tramwaojowej, nrak komunikacji miejskiej ludzie są zniecierpliwieni, poirytowani, „ w grupie bezpiecznej”. „Falowanie grupy” – afiliacyjne redukowanie lęku

Doświadczenie grupy Roberta Ein… - blokowiska zostały zmodyfikowane na kolorowe, w tle muzyka z tekstem. Nasilenie czynników społecznych w celu zbadania chorób, agresji.

Zjawisko marginalizacji społecznej – nie ma nic wspólnego z patologią, dotyczy poczucia wyobcowania, dystansu, człowiek odspołeczniony (nie nawiązuje nowych kontaktów). Dosięga ona osób bardzo inteligentnych, bardzo dobrze wykształconych, przez co ta wiedza, którą posaidają nie jest wykorzystywana przez innych ludzi, co jest złe

Relacje fatyczne (od fatos – oto jestem) – ktoś komunikuje, że jest, ale nie nawiązuje relacji (co słychać podczas rozmowy)

Mechanizmy obronne i adaptacyjne:

- obronne indywidualne, które jednostka stosuje sobie sama

- obronne zbiorowe lub grupowe – wytworzone i stosowane przez grupy

Mechanizmy obronne – czynności, nastawienia i rytuały, które jednostka stosuje w sytuacjach ekstremalnych, odbieranych jako zagrożenie lub wyzwanie. Ich zadaniem jest umożliwienie działania, osiągnięcie celu, przywrócenia równowagi i dopasowania do grupy. Niekiedy celem mechanizmów obronnych jest walka o zmianę pozycji grupowej i zmianę relacji z otoczeniem.

- wywodzą się z psychiatrii i medycyny klinicznej.

Mechanizm przeniesienia – żeby człowiek miał dobrą samoocenę musi cześć negatywnych cech przenieść na otoczenie społeczne. Przeniesienie służy także zmianie społecznego wizerunku jednostki na tle grupy, tzn. ma funkcje psychologiczne i społeczne. Narzędziami przeniesienia są racjonalizacja, zmiana kontekstu, zmiana świadomości. Racjonalizacja: „nie byłem sobą”, „nie wiem co mi się stało”, „zrobiłem to ale mam dużo innych fajnych cech”. Człowiek musi znaleźć swoje wady w innych ludziach, żeby poczuć się dobrze.

Mechanizm wyparcia – polega na tym, że część informacji świadczących o nas niekorzystnie, możemy wyprzeć ze swojej świadomości. Dotyczy pamięci długiej, głębokiej, w związku z tym zapominanie jest autentyczne. Celem tego mechanizmu jest zachowanie dobrego obrazu siebie, może zachodzić po faktach, zdarzeniach lub równocześnie z nimi, człowiek wypiera ze świadomości to, co mogłoby zaburzyć jego równowagę.

Eksperyment Zimbardo – z więzieniem, bada Niemców, miał pokazać podłoże faszyzmu, podbite państwa oraz ludzie nie mieli cech ludzkich w założeniu przez Niemców. Ludzie utożsamiają się z rolami, dopasowują się do swojej posady. Byli faszyści wyparli ze świadomości wszystkie negatywne czyny, których dokonywali podczas wojny.

Fiksacja – kiedyś mechanizm tylko chorobowy, jest to przymus wykonywania pewnych czynności lub rytuałów odczuwanych przez człowieka, jak przymus niekontrolowany, nasilający się w czasie. Nad fiksacją człowiek nie panuje. Zastępcza czynność, która odsuwa inne problemy, z którymi człowiek sobie nie radzi lub powoduje takie zmęczenie, że inne problemy (bodźce) zostają zagłuszane, nie mamy siły na nie reagować. Pojawia się w sytuacji nadmiaru bodźców oraz braku umiejętności rozwiązywania problemów. Jest zastępczym uporządkowaniem świata. ( + np. nadmierna nadopiekuńczość, pokazanie, że my coś potrafimy lepiej od innych, poczucie własnej niezbędności)

Pracocholizm – strategia życiowa lub mechanizm obronny. Mechanizm obronyny objawia się wtedy gdy człowiek pracuje, choć nie jest to nikomu potrzebne, nie daje awansu. Są to zbędne czynności. Pracocholik w 4h pracy spowalnia swoje działania tylko po to, żeby nie zdążyć i zostać dłużej. Jest pierwszy w pracy i ostatni wychodzi. Chętnie kogoś zastapi lub wyręczy. W grupie zawodowej pracoholik zajmuje najwyższą pozycję, dlatego lubi tam dużo przebywać.

„Lustrzane odbicie” – każdy człowiek tworzy sobie samoocenę przez to, jak inni nas postrzegają. Bierze nazewnictwo z grupy i nakłada na siebie. Człowiek chce być w grupie, która najbardziej go szanuje, najwyżej ceni.

Kompensacja – wyrównanie, zredukowanie braków. Dzielimy je na pozytywną i negatywną. Równocześnie należy do najdawniej odkrytych mechanizmów. Spotykamy się z nią bardzo często. Rozwijanie atrakcyjnej społecznie cechy w zastępstwie tej, której nam brakuje. Negatywną – źle wybrał cechę do rozwinięcia.

Mechanizmy adaptacyjne zbiorowe (R. Merton – współwłaściciel Nobla). Jego teoria dotyczy mechanizmów grupowych. Człowiek wchodzi do grupy i po kilku tygodniach przejmuje nieświadomie, stosuje ten sam mechanizm adaptacyjny co dała grupa

Wzór kulturowy – wszystko do czego dąży człowiek.

Dobry sposób realizacji wzoru kulturowego jest dopasowany do możliwości różnych kategorii społecznych.

Anomia – nie wiadomo jak osiągnąć wzor kulturowy. Oznacza, że wartości wypierają się nawzajem (np. uczciwy kontra sprytny i zaradny). W społeczeństwie używamy między sobą nazw, które nic nie znaczą (np. porządny człowiek)

Rytualizm – człowiek automatycznie robi to co inni, chociaż nie sprawia mu to przyjemności. (jest częściej mechanizmem męskim niż kobiecym)

Bunt – ludzie nie akceptują środków realizacji i wymyślają swoje. Jeden to dziwak, więcej – buntownicy. Muszą być silną grupą

Np. „Yuppies” – od razu zajmują wysokie stanowiska, naśladują arystokrację, nie można wejść do tej grupy nawet przez małżeństwo, mają swoją architekturę przypominającą wieś poznańską. Nikt na ich osiedla nie wchodzi. Moda – garnitury Bossa. Wiedzą, czym pachnieć w danym sezonie, sprawdzają innowacje, np. klimatyzację, alarmy. Antypatriotyczny sposób bycia.

„Miellkies” – zafascynowanie ekologią

Człowiek odrzuca cele i środki (1 okres gdy jest młody i ok. 40 roku życia) jest to marginalizacja – odsunięcie się, nie jest to patologia ani margines społeczny. Jednostki odsuwają się na pobocze życia społecznego. Zabiera ok. 5% aktywnej i wykształconej populacji.

Uspołeczenienie marginalizacji – z grup intelektualistów przenosi się na inne warstwy społeczne. Prowadzi do minimalnej aktywności, zrywania więzi i wycofania się z konkurencyjnego sposobu życia

INTELIGENCJA - Nasz potencjał intelektualny czyli zdolność do wykonywania operacji myślowych, uczenia się i zapamiętywania, uzależnionych od:

- cech wrodzonych (inteligencji odziedziczonej biologicznie)

- cech wyuczonych (wpływu środowiska społecznego)

Należy odróżnić definicję (teorię) inteligencji od mierników inteligencji.

Inteligencja biologiczna – jej bazą, gruntem jest to, co odziedziczyliśmy. Do którego pokolenia wstecz? Nie do końca wiadomo, badacze się spierają

100%

80% 70-75% 90%

- we wczesnym okresie dziecięcym tracimy część ze swoich 100% (choroby, dieta)

- 5-6 lat 90% wrodzone

- int. Biol. Może zostać zablokowana (ci, którzy w I okresie życia wychowywali się w bardzo trudnych warunkach). Może się zdarzyć, ale nie musi skrajna bieda, brak białka w diecie dziecka, np. w Indiach dotyczy dużej grupy ludności 70-75%

- na int. Biol. Zaczynaują się nakładać inne formy inteligencji -> inteligencja społeczna: kształtują ją okoliczności.

Jeśli dziecko wychowuje się we wrogiej rodzinie, żyje w pewnej izolacji, czynnik biologiczny zostaje zatrzymany, ale jest to także czynnik społeczny (kontakt z rodzicami).

Inteligencja społeczna jest to inteligencja niezbędna do funkcjonowania w środowisku społecznym, modyfikowana przez grupy rodzaj kontaktów społecznych (dużo, mało, zróżnicowane, monotonne, pobudzające, destrukcyjne, zamykające, otwierające inaczej motywujące lub demotywujące)

Jest kształtowana przez otoczenie. Pod wpływem otoczenia następuje uśrednienie zbiorowego i jednostkowego ilorazu inteliugencji. Jest to prawidłowość statystyczna, tzn. można wskazać wyjątki niepodlegające tej regule (odstępstwa od reguły).

Jeżeli trafimy do grup wymagających, to będziemy używać 80% swojej inteligencji. Człowiek jest w stanie dorównać osobom w grupie o wyższym ilorazie inteligencji.

Średnia grupy nie jest zbyt wysoka nigdy nie używamy 100% swojej inteligencji

Energia intelektualna nie chcemy się wysilać

Człowiek dopasowuje się do grup lepszych i gorszych od siebie.

Inteligencja społęczna prowadzi do funkcjonowania, działania na poziomie tych grup, do których jednostka należy.

Inteligencja społeczna - inteligencja ukierunkowana, oparta na empatii, czyli umiejętności szybkiego diagnozowania ludzi i grup społecznych, wczuwania się w nie i dopasowania swych działań do ich oczekiwań. (przyjaciel, mediator, pomoc, zrozumienie)

Inteligencje specyficzne oparte na jednej umiejętności, jednym talencie lub predyspozycjach np. muzyczna, plastyczna (artystyczne dzieci o niezwykłych zdolnościach matematycznych, rozszyfrowywania, zapamiętywania liczb)

Inteligencja heurystyczna – zdolność do tworzenia, generowania nowych pomysłów, prowokowania odkryć, Ktoś jest zdolny do stwarzania czegoś, wymyślania ale nie umie tego zrealizować. Potrafi kto po kroku powiedzieć jak coś ma wyglądać, ale wykonać to musi ktoś inny.

Inteligencja behawioralna (przywódcza) – człowiek góruje nad innymi umiejętnością działania, które wiąże się z zachowaniem, organizacją, załatwianiem…

Badania inteligencji to badania nieetyczne, gdyż dzielą ludzi na tych „lepszych – inteligentniejszych” i gorszych – mniej inteligentnych.

- u większości osób występuje regres jako dziecko mamy wysokie IQ, a potem to spada.

- ludzie oceniają się przez pryzmat tego, czy są inteligentni czy nie. Jeżeli jednostka odstaje, to rzutuje na nią samą (np., jak dziecku mówimy, że jest głupie, to przeżywa depresję i samjo siebie postrzega jako głupie)

Przykład: Na przełomie XIX i XX wieku koncepcja czynnika Pearsona

- inteligencja od strony antropologicznej

- czy inteligencję można mierzyć bez badania człowieka

- porównanie czaszek przedstawicieli różnych nacji, był to okres odkryć geograficznych. Różnice ludzi można przełożyć na iloraz inteligencji. Różne nacje wykształcają różne inteligencje, zależy to od środowiska: inna inteligencja w Europie, a inna w buszu

- inne ludy mają swoje religie

- ta koncepcja została przejęta np. przez Niemców i źle stosowana

- czynnik Pearsona pokazuje pewną prawidłowość na dużej grupie badanych, na pojedynczym człowieku nie (prawidłowość przynależność do grupy inteligencji)

- wybitni ludzie -> długogłowi, okrągłogłowi

1) zmierzyć obwód czaszki, najniższy punkt na brodzie i na czubku czaszki

2) szerokokść czaszki (od połowy ucha pod nosem)

1)/2) = … duża długogłowość

Pokazuje temperament, predyspozycje społeczne

Okrągłogłowi – podatni na patologię, chętnie łamia prawo, leniwi, konsumują to, co zdobywają

Długogłowi – skłonni do wysiłku, praworządności, bez używek akumulują to, co zdobędą zamieniają na majątek

Hangany w każdym baraku robili coś innego (dziura w blaszce, wkręcanie śruby,… produkt wykształcenie), instrukcje w postaci rysunków krok po kroku

- kolejnictwo (pocz. X X wieku Ameryka)

- farmacja

Europa pozbyła się balastu społecznego:

Anglia nadwyz ka kobiet wysyłana (prostytutki, chore…) do Australii (karne kolonie)

Niemcy oczyścili szpitale psychiatryczne i gruźlicze, przestępców klimat np. Nowej Zelandii, Australii ich uleczy

Polska biedota ze wsi do Stanów (40,35 lat, możliwości edukacyjne malały), nie umieli nawet pisać po polsku, a co dopiero w innym języku.

Urzędnik w porcie miał urządzenie, które przykładał do głowy najstarszego i najmłodszego faceta w rodzinie, osiedlali się w miastach, mieli (Tudora?) na 2 lata, chodzili do szkoły, bezpieczne miasta, jak mieli złe wyniki, to do mniejszego miasta (coraz mniej bezpieczniej, wzorst patologii), na koniec na Dziki Zachód.

Iloraz inteligencji dziedziczy się (objawia) raczej w linii żeńskiej

Czynnik Pearsona posłużył do segregacji rasowej i np. w obozach koncentracyjnych.

Przyczyny rozpoweszechniania mechanizmów obronnych:

- stres

- osłabiona odporność

- anomia

SPOŁECZNE FUNKCJE KOLORU I KSZTAŁTU, TYPY REKLAM

Psychologią reklamy zajmowano się w starożytności (gliniane tabliczki w Pompejach: wino … to jest to, teraz coca cola to jest to podobne slogany)

Autoreklama – próba wydobycia się ze społecznego tła, też ma starożytne korzenie, już od dawna walczono z niszczeniem murów i fasad

Reklama:

- do grupy

- autoreklama

• Produktów

• Postaw, poglądów, myśli, stylu życia

Ich techniki się nie zmieniają, zmienia się tylko cel. Szampon jest tak samo reklamowany jak partia polityczna.

Reklama produktu krótkoterminowa, wypieranie produktów

Reklama postaw długoterminowa (długofalowy proces manipulacji ludzkością)

Społeczeństwo dzieli się na grupy pasmowe, potencjalnych odbiorców.

Reklamy zaczynają oddziaływać od 5 roku życia.

Podział:

1. Demografia

2. Płeć

3. Ekonomia, dzieli się na grupy dochodu:

Dochód 0: szara strefa przestępcza, zasiłki

Dochód 1: minimum socjalne x

Dochód 2 = 2*x

Dochód 5 = 5*x

Polska: 6,7,7+

1. Pochodzenie: wieś (często się jeszcze dzieli), miasto - (pon 20 tys mieszkancow), miasto (20-25 tys), miasto + (pow 70 tys)

Przy paśmie często multiplikuje się dane, czyli robi się korelacje, w której się bada zależność między czynnikami, np. (wiek-dochód, pasmo M 20-25 r.ż., wiek-płeć-dochód)

1. Praca

2. Wykształcenie

Reklama – teren manipluacji, w większości reklam steruje się ludźmi, np. przez kolor

KOLOR. W labotaroriach wojskowych chcieli znaleźć kolor, który przydałby się na polach bitew, różne kolory różnie wpływają na człowieka, np. widmo światła fioletowego (chęć opusczenia pomieszczenia, apatia, spadek odwagi)

Kolory działają nie tylko na wroga, ale także na swoich żołnierzy, teoria nieprzydatna, dużo kasy na to poszło, chcieli tą teorię przenieść na inny teren, np. reklamę

Kolor oddziałuje na centralny układ nerwowy (CUN) odpowiedzialny nie tylko na nasze działania i ruchy, ale także nastrój, produkuje hormony,

Kolor to bodziec ogólny, który działa na większość zdrowych, przytomnych ludzi w sposób podobny, różnica istnieje między pasmami, niektórzy działają nawykowo

Istnieją następujące funkcje koloru:

- biologiczna

- symboliczna

- estetyczna

CUN za nas odczuwa, niekoniecznie nad tym panujemy (bladość, pocenie się).

CUN działa na skali 0-160 punktów reakcji:

0 – zgon

15 – sen (głęboki)

30 – obfita kolacja, senność (minimum percepcji)

- Płąszczyzna 3mx6m

USA – dwa razy więcej

- Jeżeli te kolory i płaszczyzna jest jednolita, to człowiek to odbiera bez problemu.

- Jeżeli te płaszczyzny mają przerwy, to CUN je scali (czas trwania – 45 minut)

- CUN może odebrać w ciągu 10 minut maksymalnie 160 bodźców. W idealnym modelu w ciągu tych 10 minut powinny dotrzeć do wszystkich 3 części, ale tak nie jest, bodźce uciekają się albo do emocji albo tylko do biologii czy intelektu. Przez to, że docierają tylko do jednej sfery, organizm jest przemęczony.

Organizm człowieka po przyjęciu bodźców potrzebuje więcej czasu na odpoczyneik, regenerację, w zależności od typu charakteru (choleryk, flegmatyk,…)

Grupy barw:

- Kolory „do” pobudzają, przyspieszają pracę CUN (żółty, pomarańczowy, czerwony) 152-158

- Kolory „od” zmniejszają, spowalniają wydolność E,I,B

Eksperyment odtwarzający barwy z klubu disco/dyskoteki, na której w Skandynawii zaczęto obserwować zgony (bez alkoholu). Winna była dyskoteka, która wysyła za dużo bodźców. Dwa źródła dźwięku. 1. Powtarzalny, 2. Kakofoniczny. Ucho chce za wszelką cenę znaleźć logikę między tymi dwoma źródłami wykorzystując dotychczasową wiedzę. Przeciążenie CUN

Światło: różne bawry, długość itd. Źrenice rozszerzają się i kurczą, sala jest ciemna, podłoga nierówna, dziurawa, wyłożona miękkim materiałem z rzepami, trzeba uważać, żeby się nie wywrócić. Ściany wyłożone jedwabem (podobnym) i żelowymi wypustkami (wrażenie przyklejania). Intensywne różnorodne zapachy.

Część młodych mężczyzn ginęło przez przekroczenie tych 160 punktów

Niektórzy: bezdech, zasłabnięcie, zaczerwienienie się

Już zlikwidowano te dyskoteki, ale niektóre sprzęty wykorzystywano.

Bombardowanie przeciążenie CUN

„DO” czerwony(dodatkowo wpływa na intelekt, ponieważ jest barwą archetypową), żółty i pomarańczowy (oddziałują tylko na biologię i emocje)

Archetyp – wzorzec, który został w naszej biologii jako spadek po przodkach.

Archetyp biologiczny – trwałe predyspozycje do pojawienia się reakcji, dlatego najszybciej wyławiamy barwę czerwoną

Najmocniej pomarańczowy, w środku czerwony, najsłabiej żółty

Reakcja archetypowa na czerwień. Wywołuje skrajne reakcje: flagi komunizmu – szaty kard., czerw róża – gaśnica

„OD” 60-70 niebieski – niekorzystny dla naszych emocji

30-60 czarny, szary, ciemnobrązowy – kolory ziemi, ekologiczne

- czarny tam gdzie ludzie powinni się odizolować od otoczenia, zamknąć we wnętrzu – klasztory, spadek wrażliwości, zainteresowania otoczeniem, izolacja, obojętność

METABOLIZM ENERGETYCZNY – odpowiada za tempo przemian zachodzących w sferze B, E, I. Może być bardzo szybki (pod wpływem barw „do”), bardzo słaby (barwy „od”). Pod wpływem barw „od” najwięcej traci nasz intelekt. W ciemnych pracowniach już po 40 minutach człowiek już nie chce tam siedzieć (nei udają się imprezy, ciężko się pracuje)

Kolory „od”:

- więzienia (spadek agresji, mniej jeść się chciało)

- budynki takie jak: urzędy państwowe

• Urzędnik pracuje otoczony barwami neutralnymi

• Petent jest otoczony barwami „od” – korytarze, pokoje, pobieranie numerków (przetrzymanie w barwach „od”), echo – ludzie sciszają głos, spada metabolizm, nie chcą stukać butami, fałszywe olbrzymie drzwi, żeby miało się wrażenie zamknięcia, wachlarzowa klatka schodowa, balustrada – nie wygodnie się jej używa, a postrzegamy przestrzeń wrogo.

• Ekskluzywne sklepy

Fiolet „od” – jedyny ostry

Zielony 100 pkt – optymalna barwa do pracy rutynowej, wypoczynku, regeneracji, spotkania towarzyskiego

Różowy, bieliźniany – intensywna praca, podporządkowanie szefowi, idealny na gabinet