Zbiorowość- duża grupa w której na ogół nie można wyodrębnić jednostek lub mniejszych grup.

Grupa to minimum 3 osoby.

Inni ludzie mogą występować w sytuacjach społecznych np.: w instytucjach, dużych społecznościach.

Oprócz sytuacji bezpośrednich są pośrednie np.

1) inni ludzie występują pośrednio w materialnych produktach swoich działań

2) inni ludzie występują pośrednio w niematerialnych produktach działań (np. gadanie, normy społeczne, obyczaje, kultura)

Przedmiotem psychologii społecznej jest badanie procesów psychicznych i zachowań ludzkich znajdujących się w różnych sytuacjach społecznych.

Relacje z innymi naukami:

Nauki społeczne

Socjologia

Nauki polityczne

Ekonomia

Antropologia kulturowa

Psychologia wychowawcza, rozwojowa, pedagogika

Zajmują się wpływem czynników społecznych i socjologicznych na zachowanie.

Psychologia społeczna będąc częścią psychologii koncentruje się na zachowaniach jednostkowych.

Jest tożsama z psychologią ogólną (czyli czerpie z niej badając zachowanie ludzkie w grupach i społeczeństwie) bada ogólna np. pamięć, postrzeganie, motywy.

Socjologia bada zjawiska związane ze zbiorowościami . Psychologia społeczna bada jaki jest człowiek w danej zbiorowości. Bada też raczej dynamikę małych grup.

Związek z antropologią kulturową: zależność między zachowaniem a kulturą.

Historia psychologii społecznej

Platon- Państwo

Arystoteles- Polityka

Formy ustrojowe zależą od motywacji rządzących

Arystoteles głównym motywem potrzeba afiliacji, tworzenie zbiorowości.

Okres przednaukowy.

Wczesno naukowy- refleksja teoretyczna oparta w małym stopniu na danych empirycznych. Leboma (psychologia tłumu- jednokierunkowość myśli idei w tłumie), Tarde’a (prawo naśladownictwa, podstawy proces sprawiający, że ludzie zachowują się podobnie, proces geometryczny)

Naukowy:

1903 dwie publikacje: McDoughal "introduction to social psychology”, Edwin Ross “Social Psychology”

1960s analiza krytyczna badań psychologicznych

1980s usystematyzowano badania i teorie, opracowane teoretyczne koncepcje

Teoretyczne koncepcje psychologii społecznej

1. Behawioryzm

2. Teoria uczenia się

3. Psychologia głębi

4. Teoria pola

5. Psychologia postaci

6. Podejście związane z samooceną

7. Koncepcje poznawcze

8. Teorie ról

9. Teorie psychoanalityczne

10. Teorie wzmocnień

1. Próbował ukazać, że proces uczenia zachodzi dzięki wzmocnieniu (pozytywnych i negatywnych w środowisku) zachowanie człowieka można zrozumieć tylko gdy zrozumiemy jego pozytywne i negatywne zdarzenia w jego życiu . Nie przyjął się w psychologii społecznej za bardzo.

2. Teoria uczenia się Dollard i Miller: mówi o naśladownictwie społecznym. Człowiek naśladuje drugiego człowieka, te zachowania za które jest w jakiś sposób nagradzany, te które go wzmacniają. Naśladowanie jest generalizowane na inne sytuacje podobne. Nie przyjęła się.

3. Janis – zjawisko zwiększonej solidarności grupowej w sytuacji zew. Niebezpieczeństwa. Solidarność grupowa jest efektem identyfikacji z grupą. Identyfikacja grupowa- zbiór świadomych lub przedświadomych postaw chęci bycia w danej grupie. Członkowie grupy są solidarni bo wiążą się więzami emocjonalnymi ze sobą i przede wszystkim z przywódcą. W sytuacji niebezpieczeństwa aktywują się potrzeby jak u dziecka, przywódca daje poczucie bezpieczeństwa. Grupa: Umożliwia rozładowanie napięcia emocjonalnego, umożliwia emocjonalne spełnienie się, symbolizuje i zastępuję rodziców. Grupa daje poczucie zrealizowania się. Jest wykorzystywana przez psychologię społeczne głównie przy badaniu autorytaryzmu i dogmatyzmu.

4. Kurt Lewin zajmował się analizą problemów psychospołecznych. Zajmował się badaniem małych grup społecznych np. rodzin. Nawet w małej grupie członkowie są uzależnieni od siebie. Im więcej członków tym relacje bardziej dynamiczne jest więcej relacji. Dynamika rośnie zgodnie z teorią konfliktów. Jest wykorzystywana przez psychologię społecznej do badania relacji w małych grupach.

5. Kurt Lewin- teoria wyjaśniająca w jaki sposób ludzie postrzegają świat fizyczny. Widzimy świat w sposób subiektywny. Świat „powstaje” w umyśle człowieka. Jest wykorzystywana gdy mówimy o spostrzeganiu społecznym obiektów, przedmiotu oraz gdy mówimy o motywacji i intencjach zachowania.

6. Mówi o tym, że każdy człowiek ma silną potrzebę postrzeganie siebie jako geniusza, kogoś dobrego, fajnego itd. Powodem jest chęć podniesienia sobie samooceny. Przez pryzmat samooceny interpretujemy świat i funkcjonowanie społeczne. Jest wykorzystywana

7. Wyrosły na Badzie filozofii Kanta- osoba ludzka jest bytem organizującym siebie i nieustannie rozwijającym siebie poprzez działanie. Człowiek i jego relacje są dzięki temu bardzo dynamiczne. B. wykorzystywana w psychologii społecznej.

Metody stosowane przez psychologię społeczną

Przede wszystkim badania empiryczne:

Sondaż ankietowy (lustracja)- metoda najmniejszy stopień kontroli nad zjawiskiem. Polega na tym, że badamy zjawisko nie wywołując go. Grupa badana musi być reprezentatywna.

Studium w terenie: wywodzi się od antropologii kulturowej- grupa badaczy (lub badacz) znajduje się w grupie etnicznej, kulturowej uczestnicząc w niej szuka cech odróżniających tę grupę od innych.

Eksperyment naturalny: badamy procesy psychiczne które trwają w człowieku nie tylko teraz ale też te wywołane przez kontekst społeczny przyszłościowy . Badacz nie wpływa na przebieg zjawisk.

Eksperyment laboratoryjny: najściślej kontrolowany, badacz może zaprogramować badanie i je kontrolować.

Wykorzystanie psychologii społecznej w praktyce

Jest wykorzystywana w różnych dziedzinach np.: przyjmowanie ludzi do pracy, występowanie publiczne, kierowanie grupami, nauczanie, psychoterapia, kształtowanie i zmiana postaw, propaganda wyborcza, reklama, badania na dużymi grupami społecznymi, relacje międzynarodowe,