Źródła jonów wodorowych w glebie:
*Kwasotwórcze składniki atmosfery - SO2, NOx
*Mineralizacja glebowej materii organicznej
*Nitryfikacja związków amonowych
*Hydroliza monomerycznego [Al(H2O)6]3+
Zmiany pH gleby
???
Kwasowość czynna - to odczyn zawiesiny wodnej gleby wyrazonej w jednostkach pH. Można zdefiniowac również jako kwasowość roztworu gleb. – nie jest stabilna- obserwuje się zmienność wraz z porami roku- najwyzsza jest latem a najnizsza zima.
Kwasowość wymienna - kwasowość jaka wykazuje zawiesina gleb w roztworze 1-molowego chlorku potasu wyrazona w jednost pH. Obejmuje ona jony roztworu gleb (rowna kwasowości czynnej) jony wodorowe wyparte z kompleksu sorpcyjnego przez jony potasowe.
Kwasowość hydrolityczna obejmuje jony wodorowe oraz glinowe związane wymiennie i
niewymiennie przez kompleks sorpcyjny gleby. Jest ona sumą wszystkich jonów wodorowych w glebie. Występuje w glebach obojętnych, a nawet zasadowych.
Buforowość gleby, zdolność gleby do przeciwdziałania zmianom własnego odczynu (odczyn gleby), powodowanym dopływem jonów kwasowych lub zasadowych.
Pojemność buforowa gleb dolność gleby do przeciwstawiania się zmianom odczynu pod wpływem działania kwasów i zasad oraz kwaśnych lub zasadowych soli.
Pomiar pH gleby
Potencjometryczne oznaczanie odczynu gleby-Odczyn gleby zarówno w zawiesinie wodnej jak i w roztworze KCl o stężeniu 1,0 mol.dm-3 można mierzyć za pomocą potencjometrii. Pomiar pH w zawiesinie wodnej pozwala na określenie "czystej" kwasowości czynnej (aktualnej) gleby. Tak oznaczone stężenie jonów wodorowych w glebie waha się jednak dość znacznie w trakcie okresu wegetacji. Dzieje się tak głównie na skutek zmian temperatury i wilgotności gleby. Bardziej stałe wyniki uzyskuje się oznaczając pH w zawiesinie gleby z roztworem KCl o stężeniu 1 mol.dm-3. Część jonów K+ z dodanego do gleby KCl wchodzi w reakcję wymiany z najsłabiej związanymi jonami H+, które przechodzą do roztworu. Tak więc pH gleby mierzone w KCl jest niŜsze od oznaczonego w H2O (kwasowość jest większa). Różnica ta powiększa się w miarę wzrostu kwasowości gleby.
Kolorymetryczne oznaczanie odczynu za pomocą kwasomierza Helliga.
Metoda ta, podobnie jak inne metody kolorymetryczne, oparta jest na zjawisku zmiany
zabarwienia wskaźnika, w zależności od stężenia jonów wodorowych w badanym roztworze. Wsaźnikami są związki organiczne charakteryzujące się tym, że cząsteczka niezdysocjowana ma inne zabarwienie niż anion:
HA « H+ + A
Wzrostowi stężenia jonów H+ w roztworze towarzyszy przesunięcie się równowagi reakcji w lewo, co powoduje pojawienie się barwy niezdysocjowanych cząsteczek HA. W miarę spadku stężenia jonów wodorowych równowaga reakcji przesuwa się w prawo, powodując pojawienie się zabarwienia charakterystycznego dla anionu A-.