Eksperyment
ćwiczenia
Eksperyment – wprowadza zmiany, które później obserwujemy
Jan Amos Komeński zasada poglądowości
Zasadę poglądowości można prowadzić jako:
Ilustratywną – nauczyciel pokazuje jakiś problem a dzieci obserwują i wyciągają wnioski.
Operatywną – dzieci przeprowadzają eksperymenty w grupach i same wyciągają wnioski, po czym nauczyciel je porządkuje i wraz z dziećmi wyciągają prawidłowe wnioski.
Problem jakiegoś eksperymentu sformułowany jest w postaci pytania.
Np. co tonie, a co pływa? (przygotowujemy przedmioty potrzebne do eksperymentu. Na tablicy zapisujemy 2 tabelki: przed i po eksperymencie. Notujemy każdy przedmiot eksperymentu. Po przeprowadzeniu eksperymentu dzieci wyciągają wnioski:
W wodzie toną przedmioty: metalowe, szklane, kamienie, plastelina (kulka lub wałeczek)
W wodzie pływają przedmioty: muszelki, szyszki, plastikowe, drewno, plastelina (łódeczka, pierożek wypełniony powietrzem)
Np. co się rozpuszcza w wodzie?(dzieci wsypują do kubeczków z wodą mąkę, cukier, mąkę ziemniaczaną ,sól, piasek, glebę. Mieszają i wyciągają wnioski:
W wodzie rozpuszcza się: cukier, sól, mąka ziemniaczana
Nie rozpuszcza się: mąka, piasek, gleba
wykład
Albert Einstein to, co wiemy o rzeczywistości zaczyna się i kończy na eksperymencie
Etapy przebiegu eksperymentu:
Eksperyment zaczyna się od wytworzenia sytuacji problemowej i formułujemy problem.
Powstają tzw. hipotezy robocze (po sformułowaniu problemu)
Po hipotezach roboczych prowadzimy eksperyment (możemy mieć wielość hipotez)
Po eksperymencie następuje weryfikacja hipotez
Eksperyment może stanowić źródło wiedzy o przyrodzie lub źródło weryfikacji hipotez. Ma ścisły związek z obserwacją – różnicą jest to, że w obserwacji badacz musi czekać aż dane zjawisko w przyrodzie nastąpi, a w eksperymencie badacz ma aktywny udział w rzeczywistości.
Doświadczenia:
Jakościowe – ustalamy cechy jakościowe np. wkładamy do wazonu z wodą gałązki drzew. Wtedy możemy przyspieszyć rozkwitnięcie ich i zauważyć różnice między nimi.
Ilościowe – gdy liście są rozwinięte ustalamy na podstawie kilku liści jaka ilość danego liścia została zjedzona przez szkodniki.
Rola nauczyciela w eksperymencie mobilizuje uczniów do myślenia i uczestnictwa w działaniu.
ZASADA PRAKTYCZNEGO ZASTOSOWANIA ZDOBYTEJ WIEDZY
Do prowadzenia doświadczeń w klasie szkolnej używamy najprostszych przedmiotów.
Pokaz stosujemy wtedy, kiedy zaczynamy eksperymentowanie z uczniami oraz wtedy, gdy eksperyment wymaga użycia niebezpiecznych materiałów.
Przykłady eksperymentów:
Czy liść wrzucony do wody będzie pływał, czy utonie?
W jakich warunkach kiełkują nasiona grochu?
Które przedmioty porusza wiatr?
Jak powstaje dzień i noc?
„Przyrodnicze rozumowanie najmłodszych” Stanisław Dylak