Wykład 6

Pamięć i jej ograniczenia

• Po co nam pamięć?

• Nęcka:

  • f-cja utylitarna (zrobić zakupy, trafić do domu, przygotować się do zajęć);

  • dostrzegania sensu

  • podtrzymywanie tożsamości osoby (własne ja, kim jestem etc.)

• Czym jest pamięć?

• Zdolność: rozliczamy z zapamiętywania, to jest zdolność (może być większa i mniejsza)

• Proces: możemy wykonywać wcześniej wyuczone czynności

Elementarne procesy poznawcze są bardziej złożonym procesem= uwaga, pamięć krótkotrwała

• Metafory

  • Ślady na piasku- musimy odświeżać, aby pamiętać, bo inaczej zniknie

  • Taśma film- kodujemy inf.

  • Encyklopedia- stuktury nadrzędne/ podrzędne, odnośniki do pojęć, od globalnego do podrzędnego

  • Pamięć komputera „adres danych” podczas wydobywania z pamięci- wszystkie inf są na dysku, a jeśli nie mamy do czegoś dostępu to należy wprowadzić inny adres, do wsyztskiego możemy dotrzeć z powrotem- oprogramowanie zdobywamy w trakcie życia, pojemność dysku zależy od inteligencji (hardware)

• Kryteria podczas badania

  • Mech. Mózgowe (hipokamp), a raczej neuropsychologia

  • Sposób reprezentacji nabywanej, przechowywanej i odtwarzanej inf.

Czy są obrazowe, czy pojęciowe

• Reguły przetwarzania informacji

Np. magazynowe w pamięci krótkoterm. Długotermin. Itd.

• Rodzaje pamięci

To z ćwiczeń!!! Więcej niż 20 rodzajów wg, Normana

• Retrospektywna- że (przeszłość)

Np. stolica

• Prospektywna- żeby (przyszłość)

Rozwija się społ. starzejące się, jak ma pamiętać staruszek, aby wziął leki (może dzwonek, może zadzwonić, wskazówki wydobycia inf. żeby…)

• Gatunkowa-

Jest określona przez naszą przynależność do naszego gatunku

• Indywidualna-

Ma podłoże biol., zdobywanie inf.,

Badania dot. Zwierząt: Ungar/McConel i Thomson

Rekacja na bardzo silne światło, robaka pocięto na kawałki, kawałki kurczyły się na ostre światło, zmielono je, dotąd niewyuczone kurczenia się na światło nakarmiono tymi zmielonymi i przez to nauczyły się szybciej kurczyć na światło

Transfer, uczenie się, nabywanie wprawy, każdy zgodnie ze swoimi zasobami

• Społeczna-

Doświadczenie grupy społ. przesądy, stereotypy (wychowanie)

Czas

• Ultrakrótka- (przemijająca)

  • Sperling- procedura odtwarzania częściowego

(Kwadrat z 9 kwadracikami z literkami) Ekspozycja na 50 ms-> przerwa do 500 ms (0,3 s)-> ton

I linijka – wysoki

II linijka- średni

III linijka- niski

Jeśli pamiętają wyższy rząd na pewno pamiętają, mają gdzieś niższe rzędy!

• Averbach & Coreill

Ekspozycja 50-100 ms-> przerwa 100-500 ms-> znak

! Efekt poklatkowy

! Maskowanie jednego bodźca drugim

• Krótkotrwała- mniej niż 20 s (przemijająca)

Ograniczenie pojemności

Łatwy dostęp

• Sternberg

Przeszukiwanie pamięci krótkotrwałej-

Rozmiar zbioru: 1-8, reakcja tak/nie, czas ekspozycji: co 1 s (dla emerytów)

1. Pojawiają się cyfry. Czy była w nich 5? TAK

2. Pojawia się więcej cyfr. Czy była 5? NIE

Czekasz do końca, wydawało mi się, ze go nie było-> możliwe ominięcie

- Czas reakcji na tak i nie wzrasta liniowo

- Brak istotnych różnic w czasie reakcji

- Niezależny od typu materiału: cyfry, twarze itp.

- Badane na różnych jednostkach (np. alkoholicy, schizofreników)- polepsza marihuana i pół piwa ;P

• Nęcka

Tak samo, ale szybciej

Rozmiar 4, 6 ii 8, ekspozycja. 300 ms

Zmusił system do szybszego przetwarzania; niemożność stosowania mnemotechnika- np. powtarzanie liczb w głowie

- czas na tak- krótszy ok. 15 krotnie niż na nie

- błędy- więcej błędów kiedy cyfra 5 wystąpiła w wzorze niż gdy jej nie było

- trudniejsze wymaga więcej czasu

- im więcej wlementów do przeszukania tym liczba błędów bardziej rośnie- pamięć ma ograniczenia w pojemności (od liczby elementów) jak i elastycznością przetwarzania inf (dynamiczny proces)

- reakcja na nie rośnie wprost proporcjonalna, rakacja na tak załamuje się

- przeszukiwanie jest wyczerpują cena na :nie” i samo wygaszające się dla „tak”

- Reakcje „tak” równoległe (szybsze, ale nie bezbłędnie), „nie” sekwencyjne (wolniej)

- szybka prezentacja uniemożliwia zbrylanie

! efekt zbrylania- 18 elementów ciagiem nie zapamiętamy, ale możemy łączyć się w trójki, które łatwiej zapamiętać

• Długotrwała- czas nieograniczony (leżakowanie inf) (nieprzemijająca)

  • PRZEMIJAJĄCA

Ultrakrótka (sensoryczna) i operacyjna (krótkotrwała, robocza)

• NIEPRZMIJAJĄCA

Ad. Pamięć sensoryczna

- modalność wzrokowa (ikony)

- modalność słuchowa

Magazyny:
Rejestr sensoryczny-> Pamięć krótkotrwała (operacyjna)-> pamięć długotrwała

! aktualnie koncepcje pudełkowe nie bardzo dla psychologów…

Intencja

• Mimowolna-

• Dowolna-

• Epizodyczna-

• Semantyczna-

• Autobiograficzna-

PYTANIA:

1. Opisany typ pamięci semantycznej i dopasować

2. Efekt lampy stroboskopowej powiązany z pamięcią ikoniczną

3. Efekt pierwszeństwa i efekt świeżości dowodem na istnienie pamięci długotrwałej

4. Znaczenia

5. O językac obcych- Bahrick

6. Priming- pamięć niedeklaratywna