Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
w Olsztynie
Laboratorium z elektrotechniki
Ćwiczenie nr 9
Badanie zabezpieczeń od skutków zwarć i przeciążeń
.............................................
.............................................
.............................................
.............................................
Bezpiecznik topikowy typ BiWtz (zwłoczny) 6A
| I (A) | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 | 22 | 24 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| t (s) | - | 1782,72 (29:42.72) |
430,04 (7:10.04) |
56 | 13,75 | 1,96 | 0,45 | - | 0,15 |
Wyłącznik instalacyjny typ B6
| I (A) | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 | 22 | 24 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| t (s) | 49,64 | 25,58 | 12,68 | 7,96 | 8,21 | 8,28 | 2,29 | 0,19 | 0,04 |
Wyłącznik instalacyjny typ D6
| I (A) | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 | 24 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| t (s) | 94,8 | 53,6 | 45 | 16,35 | 13,7 | 10,8 | 9,6 | 0,25 |
Jak widać na załączonych wykresach przedstawiających charakterystyki bezpieczników i wyłączników instalacyjnych charakterystki różnych typów zabezpieczeń znacznie różnią się od siebie. Bezpieczniki o charakterystycze czasowej B to zabezpieczenia o prądzie wyłączenia w przypadku przeciążenia 1,13-1,45 krotności prądu znamionowego, a w przypadku prądu zwarcia prąd ten wynosi 3-5 krotności prądu znamionowego. Są one stosowane w instalacjach domowych ze względu na stosunkowo szybki czas wyłączenia przy przeciążeniu. Gwarantuje to bezpieczeństwo zabezpieczanych urządzeń oraz użytkowników tych urządzeń.
Bezpieczniki typu D to bezpieczniki o prądze wyłączenia w przypadku zwarcia równym 10-20 krotności prądu znamionowego. Używa się ich w przypadku zabezpieczania urządzeń o ciężkim rozruchu bądź wymagających dużej mocy przy uruchamianiu urządzenia. Mogą to być na przykład obciążone silniki jednofazowe i trójfazowe, w których czas od załączenia zasilania do osiągnięcia obrotów znamionowych trwa kilkanaście sekund. W czasie rozruchu silnik taki pobiera prąd znacznie większy od prądu znamionowego i w przypadku zabezpieczeń typu B zasilanie zostałoby odłączone zanim silnik osiągnąłby obroty znamionowe.
Wyłączniki typu S (popularne „s-ki”) mają same zalety w porównaniu do klasycznych bezpieczników topikowych. Oprócz tego, że mogą zadziałać przy prądzie minimalnie większym od znamionowego, nie wymagją wymiany, co czyni je tańszymi w eksploatacji. W przypadku bezpieczników topikowych przepalenie elementu topikowego zdarza się nawet w czasie powyżej 4 minut przy dwukrotnym przekroczeniu prądu znamionowego bezpiecznika, co jest niedopuszczalne dla zabezpieczeń sieci i urządzeń domowych. Bezpieczniki topikowe dla dużych prądów są stosowane w przemyśle ciężkim oraz w energetyce ze względu na niezawodność w przypadku zwarć oraz charakterystyce dopasowanej do zabezpieczania obwodów dużych mocy i prądów (co jest w tym konkretnym wypadku zaletą).