ROLA WAPNIA W ORGANIZMIE: -Wchodzi w skład kości, zębów (99%) oraz tkanek i płynów ustrojowych (1%). - Bierze udział w kurczliwości mięśni, przewodnictwie bodźców nerwowych, przepuszczalności błon komórkowych, krzepliwości krwi, regulacji pobudliwości nerwów i mięśnia sercowego. -Jest aktywatorem wielu enzymów (np. lipazy) i bierze udział w utrzymanie równowagi

kwasowo-zasadowej. -Ma działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne, zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych.NIEDOSTATECZNE SPOŻYWANIE wapnia z pokarmami prowadzi do odwapniania organizmu,czego konsekwencją jest: -Tężyczka, -Zniekształcenie kośćca, -Uszkodzenie zębów, -Zaburzenia funkcji serca, układu nerwowego i mięśni Niedobór wapnia w organizmie prowadzi do: U dzieci – krzywicy i zahamowania wzrostu U dorosłych – osteomalacji i osteoporozy ŹRÓDŁA WAPNIA: produkty mleczne, czyli sery żółte, topione, twarogowe, jogurty, kefiry, mleko, śmietany, konserwy rybne: sardyki w pomidorach lub oleju, warzywa: soja (nasiona suche), fasola (nasiona suche), pietruszka nać, szczypiorek brukselka produkty zbożowe: otręby pszenne, musli z orzechami i rodzynkami, chleb żytni pełnoziarnisty, płatki owsiane, chleb chrupki,

ROLA MAGNEZU W ORGANIZMIE: -Jest składnikiem kości, zębów(50-60%) oraz występuje w tkance mięśniowej, nerwowej (40-45%) i płynach ustrojowych (1%) - Jest niezbędny do rozwoju kości i ich mineralizacji, aktywizuje kostnienie -Aktywuje wiele enzymów -Bierze udział w przemianach węglowodanów i lipidów, w przewodnictwie mięśniowym i kurczliwości mięśni -Jest konieczny do syntezy białek i kwasów nukleinowych, stabilizuje błony komórkowe. Działa przeciw depresyjnie, przeciwstresowo, wpływ korzystnie na układ sercowo-naczyniowy NIEDOBORY MAGNEZU w organizmie. Występują najczęściej przy: -niedostatecznej jego podaży z pokarmami -upośledzonym wchłanianiu (biegunki) -zwiększonym wydalaniu z moczem (stres, alkoholicy, diabetycy, chorzy leczeniu diuretynami) Niedobór magnezu w organizmie może wywołać: -Zaburzenia krążenia i pracy serca -Nadpobudliwość, zmienność nastroju -Zaburzenia snu, uczucie zmęczenia -Kurcze mięśni -Powodować kruchość kości i przyczyniać się do rozwoju osteoporozy

ŹRÓDŁA MAGNEZU: produkty o wysokiej zawartości magnezu: otręby pszenne, kakao, kasza gryczana, soja, czekolady gorzkie, orzechy arachidowe, fasola, groch, produkty o średniej zawartości magnezu: sery żółte, mintaj, dorsz, kasza jęczmienna, ciemne pieczywo, owoce suche, szpinak, banany. produkty o niskiej zawartości magnezu: mleko, jaja, masło, mięsko, podroby, karp, śledź, pieczywo jasne, ryż. ROLA ŻELAZA W ORGANIZMIE: -Wchodzi w skład hemoglobiny i poprzez nią bierze udział w transporcie tlenu i procesach oddychania komórkowego -Jest składnikiem mioglobiny – czerwonego udział w procesach utleniania i redukcji -Ma wpływ na wzrost organizmu, poprawia kondycję fizyczną, zapobiega zmęczeniu i niedokrwistości, zwiększa odporność

PRZYCZYNY NIEDOBORÓW ŻELAZA W ORGANIZMIE: +Niedostateczne spożycie żelaza z dietą (-Błędy żywieniowe, -Diety odchudzające, -Diety wegetariańskie) +Utrata żelaza z krwią (-Krwawienie z narządów rodnych, -Krwawienie z przewodu pokarmowego) +Złe wchłanianie żelaza z diety w przewodzie pokarmowym zwłaszcza niehemowego (-Niedobór wit. C w diecie -Nadmierna ilość w diecie: tanin, fitynianów, Ca, Zn, Mn)Skutkiem niedoboru Fe w organizmie jest niedokrwistość niedobarwliwa, jej konsekwencje to:-Obniżenie zdolności organizmu do utrzymania właściwej ciepłoty ciała przy niskiej temperaturze otoczenia -Obniżenie odporności organizmu U dzieci i młodzieży – mniejsza aktywność, niemożność skupienia uwagi, szybkie męczenie się, zahamowanie rozwoju psychicznego, zaburzenia uczenia się U kobiet w ciąży – może być przyczyną wcześniactwa, niskiej masy urodzeniowej noworodków, zwiększonej umieralności kobiet

ŹRÓDŁA ŻELAZA: hemowe: wątroba wieprzowa, kaszanka, wątroba wołowa, drobiowa, salceson czarny, pasztetowa, serca, kiełbasy, drób, wołowina, niehemowe: soja, fasola, pietruszka nać, groch, płatki owsiane, kasza gryczana, ciemne pieczywo, jaja, buraki.

ROLA CYNKU W ORGANIZMIE: -Wchodzi w skład wielu enzymów i jest ich aktywatorem -Jest potrzebny do prawidłowej przemiany białek, kwasów nukleinowych i węglowodanów -Bierze udział w tworzeniu hormonów: insuliny, testosteronu, tyroksyny -Zapewnia prawidłową czynność prostaty i narządów rozrodczych -Korzystanie wpływa na wzrost i sprawność umysłową, pobudza przyrost włosów, paznokci i gojenie się ran

ŹRÓDŁA CYNKU: Mięso, Wątroba, sery żółte, Fasola, groch, Kasza gryczana, Orzechy, Produkty zbożowe NIEDOBORY CYNKU: U ludzi zdrowych na ogół nie występują – mogą wynikać z mało urozmaiconej diety lub stanów chorobowych (cukrzyca, rozległe oparzania, choroby tkanki łącznej). U dzieci – prowadzą do zmian skórnych, utraty łaknienia, wypadania włosów, zahamowania wzrostu, opóźnienia rozwoju. U dorosłych – do zmian rumieniowatych skóry, utrudnionego gojenia się ran, utraty włosów, zaburzeń smaku i węchu. ROLA MIEDZI W ORGANIZMIE: -Jest niezbędna do transportu żelaza (jest związana z białkiem – ceruloplazmina, która ma zdolność utleniania żelaza) i syntezy hemu. -Bierze udział w tworzeniu się kości (syntezie kolagenu) -Jest składnikiem wielu enzymów -Jest konieczny dla prawidłowej funkcji tkanki łącznej i nerwowej -Bierze udział w syntezie melaniny, barwnika skóry oraz barwnika włosów -Zmniejsza odczyny zapalne, zapobiega występowaniu chorób układu krążenia i anemii -Zalecane dzienne spożycie miedzi dla dorosłego człowieka wynosi 0,9mg ŹRÓDŁA MIEDZI: orzechy, watroba, groch, fasola, kasza gryczana, pieczarki, produkty zbożowe, ryby. ROLA JODU W ORGANIZMIE Jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy tyroksyny i trójjodotyroniny, które: -Zapewniają prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny, funkcjonowanie układu nerwowego (zwłaszcza mózgu) oraz przemiany energetyczne -Regulują transport wody i soli mineralnych -Biorą udział w przemianach: białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin, kwasów nukleinowych NIEDOBORU JODU, który powoduje zaburzenia stanu zdrowia w organizmie: -Niedoczynność tarczycy, jej przerost i powstanie wola -Opóźnienie rozwoju psychicznego i fizycznego u dzieci i młodzieży –kretynizm -Zaburzenia rozrodczości u kobiet -Zwiększona umieralność dzieci -Obniżona odporność ŹRÓDŁA JODU: sól kuchenna jodowa, ryby, jaja, soczewica, groch, warzywa, owoce, wiśnie, czereśnie