Formy ewidencji w podmiotach gospodarczych

Zasady ewidencji w podmiotach gospodarczych określa ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (PRZEJDŹ DO – Ustawa o rachunkowości). Zgodnie z nią podmioty gospodarcze można podzielić na te, które zobligowane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych, jak i te które są z tego obowiązku zwolnione. Podmiotami gospodarczymi objętymi przepisami ustawy o rachunkowości (art. 2, ust. 1) są:

1. spółki handlowe oraz spółki cywilne z zastrzeżeniem pkt 2, a także inne osoby prawne, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego,

2. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie oraz spółdzielnie socjalne, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro,

3. jednostki organizacyjne działające na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów,

4. gminy, powiaty, województwa i ich związki, a także państwowe, gminne, powiatowe, i wojewódzkie: jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, państwowe fundusze celowe,

5. jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2,

6. osoby zagraniczne, oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,

7. jednostki niewymienione w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych – od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.

Z obowiązku stosowania przepisów ustawy o rachunkowości zwolnione są osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, a także spółki partnerskie, które za poprzedni rok obrotowy nie osiągnęły przychodu netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych w kwocie odpowiadającej równowartości w walucie polskiej 1 200 000 euro. Zwolnienie z prowadzenia ksiąg rachunkowych nie oznacza, iż nie ma żadnych obowiązków ewidencyjnych. Oznacza tylko, że podmioty zwolnione z prowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzą jednak ewidencję podatkową. Rodzaj prowadzonej ewidencji podatkowej w podmiotach tych zależy od formy opodatkowania oraz wielkości osiągniętego przychodu. Forma opodatkowania dzieli podmioty gospodarcze zależnie od tego, jak rozliczają się one z budżetem. Stąd można wyróżnić jednostki rozliczające się w formie:

zryczałtowanej czyli

- objęte kartą podatkową,

- podlegające ryczałtowi ewidencjonowanemu,

na zasadach ogólnych:

- zobowiązane do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów,

- podatek linowy,

- prowadzące księgi rachunkowe.