prawo administracyjne 13.12.14 I wyklad
cdl wspolpracy sektorowej
4 sektory i niekiedy mowi sie juz nawet o 5-tym sektorze. Obecnie mo偶na wysnu膰 wniosek, ze administracja publiczna tworzaca I-sektor nie jest jedynym wykonawca zada艅 publicznych (chocia偶 oczywiscie ma ona w tym zakresie monopol).
Wsp贸艂praca mi臋dzysektorowa jest wynikiem tzw. nowego zarzadzania publicznego, w kt贸rym wprowadzono nowe mechanizmy rynkowe w dzialalnosci sektora publicznego, kt贸ry stopniowo upodabnia sie do sektora prywatnego <- zjawisko izomorfizacji. Takie zjawisko moze wystepowac w Polsce rowniez w stosunku sektora pozarzadowego pod warunkiem, ze zostanie wporwadzona instytucja przetargu przy zlecaniu podmiotom pozarzadowym zadan zwiazanych z realizacja zadan publicznych.
Sektor pozarz膮dowy z艂o偶ony jest z organizacji pozarzadowych, kt贸re nie s膮 nastawione na zysk. Na razie panstwo Polskie daje mo偶liwo艣膰 dawania organizacjom pozarzadowym zadania realizacji pewnych zadan spo艂ecznych ? w drodze otwartego konkursu ofert? Nie ma tutaj instytucji przetargowych, dominuje tzw formula otwartego konkursu ofert. Jezeli zostanie dopuszczona instytucja przetargow, to wtedy w Polsce moze nastapic zjawisko izomorfizacji, ktora moze doprowadzic do rozmycia granic III sektora w skutek czego bedzie ona bardziej postrzegany jako sektor prywatny.
KAZUS utworzylismy fundacje pozarzadowa, ktora ma na celu ochrone zdrowia. Jezeli w statucie zostanie wskazane, ze jej podstawowym celem jest dzialalnosc zdrowotna, to wtedy ta fundacja przestanie byc fundacja, bo dzialalnosc zdrowotna postrzegana jest jako dzialalnosc gospodarcza. Wowczas taka fundacja stanie sie spoldzielnia socjalna,poniewaz tylko spoldzielnie moga miec za podstawe dzialalnosc gospodarcza (ustawa o dzialalnosci leczniczej, wg ktorej dzialalnosc zdrowotna jest nastawiona na zysk).Dlatego nasza funacja musi miec na pierwszy plan wysunieta ochrone zdrowia a nie dzialalnosc zdrowotna.
-----------------------------------------
Obecnie wspolpraca miedzysektorowa jest bardzo zachwalana, bo umozliwia ona powierzanie zadan publicznych podmiotom niepublicznym (komercyjnym lub niekomercyjnym).
Czwarty sektor to tzw. sektor ekonomii spolecznej (tutaj mamy do czynienia ze spoldzielniami socjalnymi, ktore maja przygotowac pewne grupy zawodowe do pracy na rynku. Osoby tworzace taka spoldzielnie nie otrzymaja swidczenia emerytalnego- te spoldzielnie nie przyczynia sie do likwidacji/zmniejszenia bezrobocia).
Sama instytucja nowego zarzadzania publicznego (public manegement)narodzila sie w Nowej Zelandii w latach 80. Zarzucano jej nadmierna ekonomizacje uslug publicznych. Zarzadzanie biznesowo, wspolpraca miedzysektorowa(...) - cechy tego nowego zarzadzania. Wykonywanie zadan publicznych nie odbywa sie w drodze umow publicznoprawnych, coraz czesciej zawiera sie umowy cywilnoprawne i handlowe.
art. 9 o samorzadzie terytorialnym - gmina w ramach realizacji zadan publicznych moze zawierac umowy z innymi podmiotami niepublicznymi. Kwestia tego, jakiego rodzaju maja byc to umowy.
Coraz czesciej pojawiaja sie umowy hybrydy,ktore pomimo iz sa nazywane umowami cywilnoprawnymi to jednak jest w nich przewaga administracji nad cywilistyka.
Organ administracyjny zawierajac umowe cywilnoprawna nie podlega kontroli organu nadzrenego, sadu administracyjnego, co znacznie powieksza jego wladztwo! W momencie gdy organ administracyjny wydaje decyzje administracyjna, to jest to urouchamia to mechanizm kontroli. Jednakze w przypadku umow cywilnoprawnych zawieranych z podmiotami prywatnymi nie podlega on juz kontroli sadu administracyjnego, tylko sadu powszechnego. Dlatego w przypadku umow cywilnoprawnych organ administracyjny ma znacznie powiekszone swoje wladztwo.
NSA w 2005r podjal uchwale traktujac fuundacje jako organizacje spoleczna-> do zapamietania! Organizacja moze uczestniczyc w postepowaniu administracyjnym, NSA chcial by te fundacje rowniez mogly uczestniczyc w takim postepowaniu, dlatego zakwalifikowal je jako organizacje spoleczne.
Niekiedy podmiot niepubliczny moze dzialac w takich samych formach prawnych jak podmiot publiczny na mocy wyraznego przepisu aktu o randze ustawy. Odnosi sie to rowniez do decyzji zarzadu fundacji, ktora moze byc traktowana jako decyzja administracyjna w sytuacji, gdy istnieje wyrazne ustawowe na to pozwolenie.
Obecnie podmioty niepubliczne tylko sporadycznie moga wydawac decyzje o charakterze administracyjnym, poniewaz te podmioty nie sa powiazane z organami administracyjnymi. Statut fundacji okresla sam fundator a nie organ administracyjny, tzn. ze tutaj brak jest ingerencji administracyjnej.
O tym czy dany podmiot jet podmiotem prawa prywatnego decyduje sposob kreowania tego podmiotu, w jakis sposob jest on tworzony (jezeli na mocy decyzji administracyjnego to mamy do czynienia z podmiotem prawa publicznego).
NOTATKA
*Sektor publiczny tworza organy administracji rzadowej i samorzadu terytorialnego.
*Sektor prywatny (drugi) tworza podmioty i intytucje prywatne o charakterze komercyjnym. Tutaj mamy spolki kapitalowe,ktore moga otrzymac status organizacji pozytku spolecznego.
*Trzeci sektor jako sektor non profit tworza podmioty pozarzadowe
*Czwarty sektor nayzywany jest sektorem ekonomii spolecznej, w obowiazujacym stanie prawnym sektor ten tworza m.in. spoldzielnie socjalne. Czesto jest nazywany sektorem gospodarki spolecznej. Spoldzielnie socjalne w pierwszej kolejnosci prowadza dzialalnosc gospodarcza w drugiej zas, dzialalnosc spolecznie-uzyteczna (to odroznia je od organizacji pozarzadowych, ktore w pierwszej kolejnosci realizuja cele pozytku publicznego. Moga rowniez prowadzic dzialalnosc gospodarcza pod warunkiem, ze dochod z tej dzialalnosci przeznacza na realizacje celow spolecznie uzytecznych). W lietraturze podmiot pozarzadowy okrela sie mianem podmiotu non profit ale z drugiej strony prawo daje mozliwosci takim podmiotom prowadzenia dzialalnosci gospodarczej, co doprowadzilo do podzialu pdmiotow pozarzadowych na dwie grupy:
-non profit- dzialaja nie dla zysku ale prowadza dzialalnosc gospodarcza ale dochody z tej dzialalnosci musza byc przeznaczone na cele spolecznie-uzytecznych (nie moga te dochody sluzyc czlonkom zarzadu, organom)
- non for profit - w ogole nie prowadza dzialalnosci gospodarczej.
Fundacja moze byc akcjonariuszem spolki, jej udzialowcem, moze tworzyc inne fundacje. Spoldzielnia socjalna MUSI PROWADZIC DZIALALNOSC GOSPODARCZA, bo inaczej "umrze smiercia naturalna", bo jej dzialalnosc jest na tym oparta. Dlatego ustawodawca zastrzegl ze nie moze otrzymac statusu organizacji pozytku spolecznego, a fundacja moze. Spoldzielnie tworza grupy ekskludowane, tutaj mamy prace zamiast zasilku. Oosoby tworzace spoldzielnie nie moga w niej pracowac az do emerytury, spoldzielnie tylko przygotowuja do dalszej pracy ale nie? likwiduja bezrobocia. Spoldzielnie MOG BYC TWORZONE PRZEZ INNE PODMIOTY- ale jakie
* W litraturze przywoluje sie tez sektor tzw. nowej ekonomii spolecznej, w sklad ktorego wchodza m.in. zaklady aktywizacji zawodowej czy np. centra integracji spolecznej, tzw. CIS luz ZAZ.
Wspolpraca miezysektorowa w sferze wykonywania zadan administracji publicznej jest jednym z przykladow koncepcji tzw. nowego zarzadzania publicznego.Itsota tego nowego zarzadzania publicznego wyraza sie m.in. w tym, ze sektor publiczny w swojej dzialalnosci wykorzystuje instrumenty i mechanizmy charakterystyczne dla sektora prywatnego. W ramach koncepcji new public menagement wymienia sie:
- menageryzm
-rynkowo zorientowana administracje
-szerokie kontraktowanie uslug publicznych na rzecz innych podmiotow niepublicznych. "Kontraktowanie uslug" to okreslenie wynika z tego, ze zawierajac umowe mamy tylko element cywilnoprawny ale jezeli do tego organ samorzadu terytorialnego przekazuje dotacje, to umowa ma charakter prywatno publiczno-prawny, stad narodzilo sie pojecie kontraktu zawierajacego w sobie element cywilny i dotacji, bedacej elementem administracji. To owo "kontraktowanie uslug"mozna rowniez nazwac kultura kontraktowania, oznaczajaca to, ze kontrakt jest podstawa wykonywania zadan publicznych przez podmioty niepoubliczne. Dowod: "organy gminy moga powierzac lub wspierac wykonywanie zadan publicznych podmiotom niepublicznym" <- mamy tu kontraktowanie uslug publicznych. Roznica " powierzac" od "wspierac" jest taka, ze w przypadku "powierzania" gmina w calosci dotuje dane wykonanie zadania, natomiast w przrypadku "wpierania" podmiot niepubliczny otrzymuje czesc dotacji ale ta dotacja jednak zawsze ma tu miejsce, wobec czego mamy do czynienia z zawraciem kontraktu prywatno-publiczn-prawnego.
-budowanie mechanizmow tzw. zarzadzania uczestniczacego, ktore oznacza wspolprace miedzysektorowa.
Zadania administracji:
- dzialalnosc reglamenatcyjna (tu nie ma zadnej prywatyzacji)
- zadania z zakresu administracji swiadczacej (zadania o char. spolecznym lub technicznym)
- zarzadzanie majatkiem publicznym
-zadania dotyczace planistyki publicznej
Nie wszystkie zadania podlegaja prywatyzacji czesciowej lub calkowitej (w przyp. prywatyzacji calkowitej zadanie publiczne na mocy przepisu rangi ustawowej przestaje byc zadaniem publicznym).
Administracja obecnie jest ukierunkowana bardziej rynkowo i to zjawisko bedzie sie stale nasilac. Ustroj administracji publicznej zalezy od ustroju panstwa.
PROBLEMATYKA FORM WYKONYWANIA ZADAN PUBLICZNYCH
1. Wykonywanie zadan publicznych nastepuje w formach publicznoprawnych i prywatnoprawnych.
Do publicznoprawnych form wykonywania zadan administracji publicznej mozemy zaliczyc akty administracyjne, umowy publicznoprawne, ugode administracyjna.
Do prywatnoprawnych form wykonywania zadan zaliczamy umowe cywilnoprawna.
Akty administracyjne sa najpopularniejsza forma dzialan administracji publicznej. Jest to forma dzialan typu wladczego, co oznacza, ze organ administracji rozstrzyga sprawe administracyjna w sposob jednostronny. Adresatami aktow administracyjnych zewnetrznych moga byc osoby fizyczne, prawne oraz jednostki nieposiadajace osobowosci prawnej.
Prawo procesowe administracyjne posluguje sie terminem "decyzja administracyjna" podczas gdy prawo administracyjne materialne, uzywa terminow "zezwolenie", "pozwolenie", "nakaz", "zakaz". Te okreslenia oznaczaja to samo, czyli jednostronne decyzje administracyjne.
Akt administracyjny jest typowa forma wladztwa organu administracyjnego, ktorego wladztwo jest cecha charakterystyczna.
Warto tez wspomniec o wladztwie zakladowym,. ktore to dotyczy pracownikow zakladu administracyjnego. Dla zakladu administracyjnego charakterystyczne jest swiadczenie uslug administracyjnych oraz istnienie wladztwa zakladowego, ktore jest zmodyfikowana postacia wladztwa administracyjnego. To odroznia zaklad administracyjny od innych zakladow. Przykladem aktu wladztwa zakladowego jest np. statut szkoly. Jednak nie zawsze akt zakladowy jest decyzja administracyjna pojmowana przez k.p.a, od ktorej mozna sie odwolac.
Aktem administracyjnym moze byc rowniez postanowienie, np. o zawieszeniu podstepowania.
Jaka jest roznica pomiedzy decyzja administracyjna a aktem prawnym rangi ustawy?
-W decyzji administracyjnej adresat jest oznaczonym indywiduwalnie i ta decyzja dotyczy konkretnej sprawy. Podstawa do wydania decyzji jest wyrazny przepis aktu rangi ustawowej.
-Ustawa jest aktem prawa powszechnie obowiazujacego, w ktorym to adresat jest okreslony generalnie.
NOTATKA
Podstaw臋 prawna do wydania aktu administracyjnego (decyzji administracyjnej) stanowi przepis prawa powszechnie obowiazujacego (przepis prawa materialnego). Ponadto, decyzje administracyjne tym sie roznia od aktow normatywnych, ze adresat w nich okreslony jest indywidualnie i dotycza one konkretnej sprawy.
Decyzje administracyjne, jako forma aktu administracyjnego, sa aktami stosowania prawa, tzn. podciagaja pewien stan faktyczny pod norme prawna. Na gruncie doktryny prawa o postepowaniu administracyjnym, decyzja administracyjna jest autorytatywna konkretyzacja normy prawa materialnego, czyli przeksztalceniem tego, co jest prawem lub obowiazkiem wynikajacym z ustawy, w prawo lub obowiazek wynikajacy z decyzji.
Inna forma aktu administracyjnego jest postanowienie administracyjne, ktore w odroznieniu od decyzji, jako aktu rozstrzygajacego sprawe w calosci lub w czesci (rozstrzygniecie merytoryczne), dotycza najczesciej kwestii procesowych. Np. w dordze postanowienia organ zawiesza postepowanie administracyjne. Decyzja zazwyczaj rozstrzyga o istocie sprawy, natomiast postanowienia dotycza kwestii incydentalnych procesowych ale nie zawsze. Np. kazda ugoda administracyjna dla swojej waznosci wymaga zatwierdzenia przez organ w drodze postanowienia.
W nauce prawa administracyjnego wyroznia sie nastepujaca typologie aktow administracyjnych:
a) akty administracyjne konstytutywne i deklaratoryjne
* konstytutywne- akty tworzace nowa sytuacje prawna, np. zezwolenie na dokonanie zmiany swojego nazwiska
*deklaratoryjne (a nie deklaratywne!) - te akty nie tworza nowej sytuacji prawnej a jedynie potwierdzaja fakt nabycia okreslonych praw i obowiazkow wynikajacych z ustawy. Decyzji deklaratoryjnej nie mozna utozsamiac z zaswiadczeniem administracyjnym!!! Decyzja zawsze rodzi jakies skutki prawne i obowiazuje nawet jezeli posiada wady do czasu jej uchylenia lub uniewaznienia. Zaswiadczenie z kolei nie rodzi zadnych skutkow prawnych i stanowi jedynie urzedowe poswiadczenie jakiegos stanu prawnego i faktycznego. Jezeli dany stan faktyczny lub prawny zmieni sie, to wtedy takie zaswiadczenie ulega dezaktualizacji. I tu jest najwazniejsza roznica pomiedzy zaswiadczeniem a decyzja-> decyzja NIE ULEGO DEZAKTUALIZACJI! Oprocz tego zaswiadczenie moze byc wykorzystywane jako dowod w postepowaniu, np. w oparciu o zaswiadczenie o stanie majatkowych, rodzinnym (...) mozna sie ubiegac o zwolnienie od kosztow postepowania.
b) uznaniowe i zwiazane
c) dotyczace osob i rzeczy (w przypadku rzeczy- uznanie ich za zabytek)
d) wywolujace skutki w sferze prawa cywilnego- np. decyzja o wywlaszczeniu na cele publiczne, ktora stanowi podstawe do dokonania wpisu w ksiedze wieczystej proawdzonej dla danej nieruchomosci, co odnosi sie do sfery prawa cywilnego.
e) wydawane z urzedu lub na wniosek strony
* z urzedu-wynikajace niejako z inicjatywy samego organu administracyjnego. Najczesciej sa to akty nakladajace na adresata jakis obowiazek
* na wniosek strony- strona wniosi do organu administracyjnego o wydanie jakiegos aktu, ktory ma najczesciej charakter uprawniajacy (zezwolenie).