Indyjska/hinduska tradycja polityczna przetrwała od czasów eposu Mahabharaty i Ramajany w prawie niezmienionej postaci do XIXw.
Rańdźit Singha
Król 1780-1839.
Był sikhem.
Za jego panowania powstało w Lahaurze dzieło „Wiwadarnawasetu” (o problemach prawnych, politycznych, administracyjnych nawiązujących do indyjskiej tradycji politycznej).
Hindu Widows Remarriage Act
Ustawa z 1856r.
Ustawa dopuszczała ponowne zamążpójście hinduskich wdów.
Tradycyjne ustawodawstwo Królestwa Nepalu przetrwało aż do 1964r. (fundament -> Moluki ain, tj. kodeks praw). A ogólnie hinduskie uregulowania prawne zmieniono dopiero w latach 50.
Cechy tradycyjnego hinduskiego systemu organizacji państwa
Wszechobecność.
Niewiele miejsca dla indywidualizmu czy wolności jednostki
Społeczeństwem powinna rządzić dharma (właściwe postępowanie, prawość, wypełnianie obowiązków, istnieje ona od zawsze).
Państwo umożliwiło poszczególnym jednostkom życie zgodne z ich dharmą.
Władza państwowa jest niezbędna, by podtrzymać niezakłócony tok życia społecznego.
Społeczeństwo indyjskie dzieli się na 4 warny (stany) oraz wiele dźati (kast).
Kasta to hermetyczna grupa, gdzie panują określone obowiązki i prawa. Każda kasta ma swoja dharmę. Człowiek jest automatycznie przypisywany do kasty zaraz po urodzeniu. Zamknięta struktura przynależności do kast funkcjonuje od czasów dynastii Guptów (IVw.-VIw., ostatnie imperium hinduskie posiadające większą część Indii).
Indus już na podstawowym poziomie jest podporządkowywany grupie (poczynając od rodziny, przez kastę, aż po wspólnotę).
W Indiach żądania jednostki przeciwne życzeniom grupy są niewłaściwe.
Podział społeczeństwa na 4 stany (warny)
Źródłem podziału są fundamentalne teksty hinduizmu:
- „Manusmryti” (opiera się na śruti (święte słowo, Weda) i smryti (tradycja)).
- „Bhagawadgita” („indyjska Biblia”, „Pieśń Pana”).
4 warny powstały z 4 części ciała Stwórcy:
- bramini – usta,
- kszatrijowie – ręce,
- wajśjowie – uda,
- śudrowie – stopy.
Zajęcia przyporządkowane przez Stwórcę:
- bramini -> uczenie się, nauczanie innych, składanie ofiar, przyjmowanie darów,
- kszatrijowie -> strzegą ludu, ich cechy to hojność, panowanie nad zmysłami,
- wajśjowie -> rolnictwo, handel, lichwa
- śudrowie -> usługują innym stanom, nie mogą zajmować najwyższych stanowisk, za bezwzględne posłuszeństwo braminom odrodzą się w najwyższej kaście.
Kara śmierci dotyczy wszystkie stany prócz bramińskiego.
Najbardziej dyskryminowani:
- śudrowie,
- niedotykalni,
- ludność plemienna.
Mieszkańcy poza 4 stanami:
- niedotykalni,
- Mahatma Ghandi zwał ich haridźarami oraz ludnością plemienną,
- dzisiejsza nazwa to dalit.
Założenia filozofii indyjskiej
Osoba ludzka to rodzaj jedności stanu materialnego i duchowego
Życie człowieka to wewnętrzny konflikt (można go rozwiązać doskonaląc się wewnętrznie)
Są 4 stadia (aśramy) procesu wewnętrznego doskonalenia człowieka, czyli czas kiedy jest uczniem, gospodarzem, pustelnikiem, wędrownym ascetą (stadia obowiązują 3 pierwsze warny (stany) = wszyscy „podwójnie urodzeni”).
Tradycyjną strukturę społeczną Indii określa się na podstawie życia hindusa według 3 poziomów: poziom wielkiej rodziny, społeczności kastowej i państwa.
Dominująca forma indyjskiej rodziny
Wielopokoleniowa.
Mieszkająca pod jednym dachem.
Kilkanaście/kilkadziesiąt osób.
Konserwatywna (wartości przekazywane przez pokolenia dziadków).
Członkowie rodziny mają prawo do wspólnego dziedziczenia (rodzina = osobowość prawna).
Majątek rodziny jest w rękach ojca, dziadka lub pradziadka (tylko oni mają prawo do sprzedaży, zastawiania, darowywania).
Kodeks Manu (Manu według tradycji hinduskiej był pierwszym władcą).
Wybór imion zgodny z przynależnością stanową.
Imię u branina -> „szczęsne”,
imię u kszatriji oznaczające siłę,
imię u wajśji oznaczające bogactwo,
imię u śudry oznaczające wzgardę.
Gautama
Najwcześniejszy autor sutr,
Dość liberalny,
Według niego bramini mogą uczyć się od nie-braminów, mogą zajmować się tym, czym zajmują się kszatrijowie i wajśjowie, śudrowie pozostają na swojej pozycji (mogą być karani i torturowani).
Życie hindusa toczy się na 3 poziomach (rodzina, kasta, państwo). Państwo:
Stanowi nieodłączną część rodziny i społeczeństwa.
Wszechobejmujące (zawiera wszystkie aspekty życia: polityczne, religijne, gospodarcze).
Hindusi często państwem nazywają to co my rozumiemy przez rząd.
Synonimem państwa i rządu był król.
Państwo i rząd nie były uznawane za wszechwładne (wszechwładna jest tylko dharma).
Obowiązkiem państwa jest aktywne wspieranie dharmy.
Państwo angażowało się w sferze gospodarczej, społecznej, wojskowej (za panowanie dynastii Maurjów było bardzo duże, bezpośrednie oddziaływanie państwa, w imperium Maurjów wykształcił się system władzy autokratycznej).
Podstawową metodą do zachowania porządku przez państwo była danda – dosłownie kij (prawo do karania).
Dharma
Leży u podstaw wszelkiego porządku.
Istnieje od zawsze, niezmienna.
Prawo najwyższe.
Obowiązuje wszystkich – od najniższego pariasa po króla.
Ogranicza władzę monarszą.
Zachowanie dharmy wpływa na przyrodę – rosną zboża i owoce.
Król
Był kluczowym elementem w tradycyjnym indyjskim systemie.
Przypinano mu cechy boskości.
Porównywano go z bohaterskim bogiem Indrą.
Był on zarazem zdobywcą i opiekunem.
Obowiązkiem króla było osobiste dowodzenie armią podczas bitwy.
Chcąc postępować właściwie, władca musiał kierować się zasadami dharmy (w tym przypadku radźadharmy).
Twardy paternalizm (władca miał być opiekunem surowym, ale sprawiedliwym).
Władca, który nie spełni swego obowiązku trafia do piekła.
Król zapewniał ludowi ochronę, w zamian dostawał posłuszeństwo.
Gdy władca zapomina o dharmie, poddani mają prawo do buntu.
Mity z „Mahabharaty”
W dawnych czasach, gdy panowała anarchia, ludzie poprosili Brahmę (najwyższego boga) o pomoc. Brahma nakazał Manu podjęcie się tego zadania. Manu przyjął koronę w zamian za część zbiorów, trzody i zasług religijnych swoich poddanych.
Inny mit opowiada jak poprzedni o upadku świata. Bogowie, którzy cierpieli z tego powodu najbardziej zwrócili się do Brahmy o ratunek. Ten stworzył ramy struktury politycznej, które wypełnił Wisznu, powołując pierwszego króla (władca służył bardziej bogom niż ludziom).
Buddyjska opowieść Mahasammaty ukazuje króla jako człowieka wybranego w czasach, kiedy rodzina i własność prywatna były zagrożone. Król miał zadbać o przestrzeganie prawa, w zamian dostał część zbiorów udział w stadach. Było to stanowisko w wyniku zawarcia kontraktu społecznego. W Indiach te 3 koncepcje króla (punkt 18 i 17) współistniały ze sobą przez stulecia.
Pierwszy najazd Muzułmanów na Indie -> VIII w.
Od XIII w. w północnych Indiach umocniła się władza plemion afgańsko – tureckich i zaczął się kształtować charakterystyczny dla Indii system polityczny (indo-muzułmański).
Od końca XVIII w. do 1947r. -> Indie Brytyjskie (okres kolonialny).
Prócz części brytyjskiej w skład Indii wchodziło ponad 500 księstw (np.: Kaszmir, Hajdarabad).
Brytyjczycy trzymali się zasady „rządów pośrednich”.
Polityczny system indo-islamski
Specyficzna dla Indii struktura polityczna.
Dopasowanie zasad ustrojowych i norm organizacji społecznej islamu do hinduskich tradycji i obyczajów (muzułmanie umocnili panowanie w Indiach i okazało się, że islamskie struktury polityczne musiały zacząć ulegać przekształceniu i przybierać więcej hinduskich cech).
System indo-islamski zapoczątkowali Mahmud z Ghazni, Alaudin Chaldżi i Szer Szah, do pełnego rozkwitu doprowadział cesarz Akbar.
Niektórzy utożsamiają islamskie prawo (szari’at) z hinduskim pojęciem dharmy (obie koncepcje w podobny sposób regulowały życie jednostki i społeczeństwa).
W tradycyjnym systemie hinduskim władza spoczywała w rękach radży, w islamie tę funkcję pełnił kalif czy sułtan.
Dychotomia sacrum/profanum była nie do pojęcia zarówno dla hindusa jak i muzułmanina.
Państwo islamskie było teokracją (formę nadał Mahomet). Islam od momentu powstania był religią wojującą.
Sułtan przekształcił się w absolutnego władcę (władca muzułmański w Indiach zatracił te cechy, które charakteryzowały pierwotna wspólnotę założoną przez Proroka). Dla muzułmanów sułtan był wybranym, dla hindusów – obcym najeźdźcą.
Z czasem sułtani w mniejszym stopniu kierowali się zasadami religijnymi, w większym interesem państwa, czy monarchy.
Nowi najeźdźcy – Mogołowie.
Po wkroczeniu do Indii walczyli z muzułmanami. Babar, później Akbar musieli pokonać najpierw panujących w Delhi Afganów.
Mogołowie nawiązywali do swego turecko-mongolskiego pochodzenia z rodu Timurydów.
Akbar nie głosił chwały żadnej religii.
Zgodnie z mongolska koncepcją władzy cesarz był bezpośrednim przedstawicielem Boga na ziemi.
Akbar występował jako „władca islamu”, „dowódca wiernych”, „boski cień”.
Akbar stworzył nową wiarę – din-i-ilahi („boska wiara”). Wzorując się na Mahomecie stał się jej prorokiem.
Czynniki upodabniające muzułmanów do hindusów
Struktura polityczna.
Prymat grupy: rodziny, plemienia, społeczności wiernych nad jednostką.
Indyjski islam jest przesiąknięty pierwiastkiem hinduskim. Muzułmanie-sofici są bliscy indyjskim joginom. Hinduski ruch bhakti zawiera wiele elementów islamu.
Muzułmanie przejęli elementy hinduskiego systemu kastowego (sprzecznego z podstawowymi zasadami islamu). Muzułmanów w Indiach dzieli się na dwie grupy:
- aszraf -> szlachta (potomkowie imigrantów z okresu podboju Indii), szlachta dzieli się na 4 kategorie:
Sajad i Szeich (pochodzenie arabskie, odpowiednik braminów), Pathan i Mughul (odpowiednik kszatrijów),
- adżlaf -> złożony z hindusów-konwertytów.
Podobnie jak w przypadku hindusów, najważniejszym kryterium przynależności jest zdolność do zawarcia małżeństwa (małżeństwa muzułmańsko-hinduskie są z religijnego punktu zakazane).
System społeczny i polityczny w Indiach oparty był na modelu autorytarnym, umocnionym przez rygorystyczny podział społeczny, uwarunkowany ideologią głoszącą społeczną nierówność.
Niepodległość Indii -> 1947r.