Rytuał
Sakralne i świeckie, publiczne i ukryte;
Rytuały mogą być sakralne (msza, szabas), świeckie (protokół, zaprzysiężenie), publiczne (święta narodowe i rodzinne), ukryte (modlitwa i niektóre rytuały cielesne).
Struktura i funkcja rytuału;
1.ODDZIELENIE (odłączenie, odsunięcie od wcześniej zajmowanego miejsca w strukturze społecznej)
2.MARGINALIZACJA (faza liminalna, przejściowa)
3.PONOWNE WŁĄCZENIE (przejście dokonuje się, jednostka zajmuje niezmienną pozycję)
Funkcje rytuału: łagodzenie lęku, napięć, tworzenie więzi, unikanie agresji
Od zachowań ustalonych genetycznie (przez zachowania ustalone swobodnie) do rytuału społecznego;
Rytuały ludzi nie są zakodowane w substancji dziedzicznej, ale przekazywane przez tradycję i każdy osobnik musi się ich uczyć na nowo.
Ludzie i zwierzęta zachowują się nieracjonalnie , ponieważ skoro raz coś uczynili i było to bezpieczne to i należy tak czynić zawsze ( gdy nie wiadomo jaka czynność zapewniła bezpieczeństwo należy wykonać je wszystkie) to jest racjonalne, z biegiem czasu zapomina się o tym dlaczego tak się należało zachować, więc zachowania te są irracjonalne.
Rytuał a zabawa – różnice i podobieństwa;
Podobieństwa:
- czas i miejsce muszą być określone i wyznaczone,
- przypisywanie szczególnej wartości przedmiotom,
- rzeczywistość symboliczna,
Różnice:
- rytuał może mieć znaczenie symboliczne, a zabawa – rozrywka
- formuła poważna, a zabawa to pewnego rodzaju świat zawieszony,
- rytuał przemawia do innych, a zabawach nie,
- w rytuale zwykle występuje widownia, a w zabawie niekoniecznie,
- rytuał zwykle odbywa się w miejscu specjalnie do tego przeznaczonym, a zabawa może odbyć się w dowolnym miejscu, jednak musi być ono określone
- uczestnicy w rytuale to po prostu uczestnicy, a w zabawie: bawiący się, sędziowie, krytycy, widzowie,
Czynności natrętne a zachowania religijne
Czynności natrętne to drobne czynności, dodatki, ograniczenia i zalecenia spełniane w trakcie wykonywania pewnych zajęć dnia powszedniego, w ten sam lub regularnie zmienny sposób. Wydaje się nam, że są one bez znaczenia, zwykłe „formalności”, jednak każde pominięcie jakiegoś elementu budzi w nas lęk, który wymusza na człowieku nadrobienie zaniechanej czynności.
Podobieństwo czynności natrętnych i zachowań religijnych jest więc łatwe do zrozumienia: lęk sumienia w przypadku pominięcia.
Różnice: większa indywidualna różnorodność aktów ceremonialnych w czynnościach natrętnych, w przeciwieństwie do stereotypowości modlitw, oddawaniu czci; dodatki dołączone do ceremoniału religijnego są traktowane jako brzemienne w znaczenia i symbole, podczas gdy dodatki do ceremoniałów neurotycznych wydają się bezsensowne i niedorzeczne.