Szkodniki gruszy

Rodzina: Miodówkowate – Psyllidae

• Pluskwiaki z rodziny zaliczanej do podrzędu koliszków (Psyllina)

• Osiągają niewielkie rozmiary ciała

• Posiadają 2 pary skrzydeł

• Żywią się sokami wysysanymi z roślin, przez co rośliny obumierają

• Do miodówkowatych zaliczanych jest ok. 1000 gatunków

Miodówka gruszowo czerwona – Psylla pirisuga

• Pluskwiak o daszkowato ułożonych, przezroczystych skrzydłach

• Barwa ciała zmienia się latem, jest pomarańczowa, a po przezimowaniu jest ciemna, czerwono-brązowa

• Osobniki dorosłe osiągają długość ciała 4,5mm

• Występuje 1 pokolenie w roku

• Jaja są żółte, wydłużone, zakończone wyrostkiem, natomiast larwa po wylęgu jest płaska i żółta, z czasem staje się bardziej wypukła, a w trzecim stadium rozwojowym na jej ciele widoczne są płytki skrzydłowe.

• Szczególnym zagrożeniem są larwy, które wysysają sok z pąków liści i zawiązków owoców. Ich żerowanie powoduje osłabienie procesu asymilacji i doprowadzenie do opadania liści

Zwalczanie: Zabiegi wykonuje się po stwierdzeniu przekroczenia progu szkodliwości używając preparaty zawierające amitraz.

Miodówka gruszowo żółta – Psylla piricola

• Forma letnia jest jasno żółta, z czerwonym tułowiem, a forma zimowa ciemniej zabarwiona

• Jaja pomarańczowożółte ok. 0,2mm

• Zimują dorosłe osobniki w szczelinach kory

• Występują trzy pokolenia w roku

• Larwy wysysają sok z liści, uszkodzone organy ulegają skręceniu, czernieniu, a na ich powierzchni pojawiają się grzyby sadzonkowe.

• W wyniku żerowania licznych miodówek następuje zmniejszenie plonów owoców.

Zwalczanie: zabiegi wykonuje się po stwierdzeniu przekroczenia progu szkodliwości używając preparaty zawierające amitraz.

Miodówka plamista – Psylla pyri

• Pluskwiak długości od 3 do 5mm, o daszkowato ułożonych skrzydłach i zmieniającym się zabarwieniu ciała

• Występują 3 pokolenia w roku

• Dorosłe owady zimują m.in. w spękaniach kory i w zeschniętych liściach

• Jaja są owalne, zwężone z jednej strony, barwy żółtej bądź pomarańczowej z dwoma wyrostkami na szczycie u podstawy

• Składanie jaj trwa ok. 6 tyg. i wynosi ok. 1000 jaj

Rodzina: Szpecielowate – Eriophyidae

• Obejmują najmniejsze gatunki stawonogów o długości 0,08-0,27 mm

• Szpecielowate mają dwie pary odnóży oraz ciało silnie wydłużone

• Powodują tworzenie się galasów i narośli na pędach i liściach roślin

• Są roznosicielami wielu wirusów powodujących choroby roślin

Wzdymacz gruszowy – Epitrimerus piri

• Niewielki pajęczak o wrzecionowatym ciele i dwóch parach odnóży

• Jaja kuliste, bezbarwne

• Zimują samice w spękaniach kory

• Występują trzy pokolenia w roku

• Żeruje na spodniej stronie blaszki liściowej, gdzie składa również jaja

• Powoduje zniekształcenie blaszek liściowych, które się marszczą oraz zaginają do środka

• W wyniku żerowania tego szpeciela wzrost głównie młodych drzew może być znacznie zahamowany

Zwalczanie: Zwalcza się preparatami chemicznymi w okresie nabrzmiewania i rozwijania się pąków w czasie gdy szpeciele przemieszczają się na młode listki. Drzewa uprawiane w ogrodach należy opryskiwać przed kwitnieniem gdy temperatura jest wyższa niż 15°C. Zabieg należy powtórzyć po 10-15 dniach.

Podskórnik gruszowy – Eriophyes piri

• Podskórnik o białym kolorze, wrzecionowatym kształcie, z dwiema parami odnóży

• Jaja kuliste

• Nimfy są podobne do osobników dorosłych, tylko nieco mniejsze

• Zimują samice, które ukrywają się pod łuskami pąków

• Występują 3 pokolenia w roku

• Żeruje u nasady liści; pąki na których żeruje podskórnik są nabrzmiałe, wyrastające z nich liście są zdeformowane i mają różnej długości ogonki liściowe

Zwalczanie: Zwalcza się preparatami chemicznymi w okresie nabrzmiewania i rozwijania się pąków w czasie gdy szpeciele przemieszczają się na młode listki. Drzewa uprawiane w ogrodach należy opryskiwać przed kwitnieniem gdy temperatura jest wyższa niż 15°C. Zabieg należy powtórzyć po 10-15 dniach.

Rodzina: Osnujowate – Pamphilidae

• Owady dorosłe mają przeważnie ciemne ubarwienie ciała z jaśniejszym wzorem

• Larwy posiadają gruczoły przędne wytwarzające nici, z których tworzą oprzędy i wewnątrz nich żerują gromadnie

Osnuja gruszowa – Neurotoma flaviventris

• Błonkówka długości ok. 15mm o rozpiętości skrzydeł do 2cm, brązowożółta z czarną główką

• Jaja eliptyczne, żółte, błyszczące

• Występuje 1 pokolenie w roku

• Larwy pomarańczowe, z czarną główką i trzema parami odnóży tułowiowych

• Zimują larwy w kokonikach w glebie na głębokości ok. 10cm

• Larwy żerują wewnątrz oprzędów utworzonych na końcach gałęzi, zjadają liście, mogą powodować gołożery

Zwalczanie: Na ogół wystarczające jest zniszczenie gniazd larw, pędy z oprzędami należy wycinać i palić. W początkowym okresie żerowania larw można wykonać oprysk.

Pryszczarkowate – Itonididae

• Osiągają kilka mm długości ciała

• Budowy smukłej, przypominają nieco z sylwetki komara

• Larwy pryszczarkowatych nie posiadają odnóży

• Larwy żerują w tkankach roślin, powodując powstawanie tzw. galasów

Paciornica gruszowianka – Contarinia pirivora

• Mała, 2-3mm muchówka o szaro cytrynowym odwłoku, przypominająca komara o długich nogach i czułkach

• Jaja białe, wydłużone, trudne do zauważenia „gołym okiem”

• Występuje 1 pokolenie w roku

• Larwy białe, beznogie, 2-3mm długości

• Zimują larwy w kokonach

• Rozwój larw trwa ok. 1 miesiąca

• Larwy żerują gromadnie w zawiązku owocu powodując zahamowanie wzrostu.
  Zawiązki owoców są zdeformowane, czernieją i opadają. Widoczny jest otwór, przez który larwy opuszczają owoce.

Zwalczanie: Zabieg należy przeprowadzić w okresie zielonego, a najpóźniej białego pąka kwiatowego stosując jeden z zalecanych preparatów pyretroidowych.

Pryszczarek gruszowiec – Dasyneura piri

• Mała, 2mm muchówka barwy brunatno-pomarańczowej

• Występują 2-3 pokolenia w roku

• Zimują larwy w kokonach w glebie

• larwy biało-kremowe, ok. 2,5mm długości

• Larwy wygryzają liście grusz po spodniej stronie, powodują zwijanie się i nabrzmiewanie brzegów liści. Liście nie rozwijają się, wyginają i fałdują. Przyrosty zostają zahamowane

• Pryszczarek gruszowiec opanowuje z roku na rok te same drzewa

Zwalczanie: Należy usunąć i zniszczyć odrosty korzeniowe i zbędne pędy wyrastające z pnia na których zauważono zdeformowane liście.
Zabiegi środkami ochrony, zwłaszcza w młodych, silnie ciętych sadach, należy przeprowadzać po zauważeniu pierwszych uszkodzeń.

Ryjkowcowate – Curculionidae

• Cechują się głową silnie wydłużoną na kształt ryjka

• Posiadają narządy gębowe typu gryzącego

• Czułki osadzone na długich trzonkach, charakterystycznie wygięte ku przodowi

• Długość ciała do 7 cm

• Występuje ok. 50 000 gatunków, w Polsce ok. 1000

Kwieciak gruszowiec – Anthonomus piri

• Ciemnobrązowy chrząszcz mający długi cienki ryjek. Na pokrywach widoczna jest poprzeczna przepaska z jasnych łusek

• Występuje 1 pokolenie w roku

• Jaja owalne, białe

• Zimują jaja wewnątrz pąka kwiatostanowego

• Larwa kremowo-biała, beznoga z brązową puszką głowową

• Larwa wyjada wnętrze zimowego pąka, podgryza jego nasadę niszcząc wszystkie znajdujące się tam pąki kwiatowe.
  Larwy występują najczęściej w starych sadach, w których nie prowadzi się chemicznej ochrony przed szkodnikami.

Zwalczanie: Zabiegi preparatami zawierającymi etofenproks lub fosalon należy przeprowadzać pod koniec maja – na początku czerwca – wtedy, gdy osobniki dorosłe wychodzą z pąków.

Bawełnicowate –Pemphigidae

• Posiadają ciało o uwstecznionej budowie, pokryte białą woskową wydzieliną tworzącą rodzaj puchowej otoczki

• Znacznie zredukowane narządy gębowe oraz przewód pokarmowy, syfony skrócone lub brak ich w ogóle

• Niektóre gatunki są wyłącznie dzieworodne, u innych występują pokolenia płciowe

• Wysysają soki z liści, pędów i korzeni roślin

Bawełnica wiązowo-gruszowa – Schizoneura lanuginose

• Mszyca dwudomna, czerwonożółta

• Zimują jaj w spękaniach kory wiązów

• Występuje kilka pokoleń w roku

• Latem żeruje na korzeniach gruszy, może być szkodnikiem w szkółkach i młodych nasadzeniach

• Powoduje przedwczesna, szybkie gubienie liści

• Larwy pojawiają się w kwietniu, kiedy rozwijają się pierwsze liście

Zwalczanie: Podstawową zasadą jest unikanie uprawy wiązów w pobliżu sadów gruszowych.
W okresie bezlistnym, czyli jesienią i wiosną przed pękaniem pąków pnie i konary wiązów na których żerowały mszyce bardzo dokładnie opryskujemy preparatem olejowym.
W okresie wegetacji należy wykonać opryski preparatami owadobójczymi.

Pilarzowate – Tenthredinidae

• Osiągają długość ciała 2-10 mm

• Mają czułki złożone zazwyczaj z 9 członów

• Krawędź pokładełka samic jest piłowata, co umożliwia im składanie jaj w tkankach roślin

• Ich larwy cechują się posiadaniem odnóży odwłokowych, żerują przeważnie na liściach roślin

• Znanych jest ok. 4000 gatunków pilarzowatych

Śluzownica ciemna – Caliroa cerasi

• Błonkówka, długości 4-5mm, rozpiętość skrzydeł 9mm, jest czarna błyszcząca

• Jaja barwy jasnozielonej

• Larwa żółta, pokryta czarnym śluzem

• Zimują larwy w kokonikach w glebie na głębokości do 15cm

• Występują 2 pokolenia w roku

• Larwy żerują na górnej stronie liścia ok. 4 tyg. i przepoczwarczają się w glebie. Larwy zeskrobują górną stronę liści oraz szkieletują liście

Zwalczanie: W przypadku licznego występowania larw, zwłaszcza na młodych drzewach opryskiwać należy drzewa preparatami fosfoorganicznymi.

Owocnica gruszowa – Hoplocampa brevis

• Żółtobrązowa błonkówka długości 4-5mm, o rozpiętości skrzydeł 10-12mm

• Jaja owalne, białawe długości 1mm

• Larwa kremowo-biała, z brązową głową

• Zimują larwy w kokonach ziemnych na głębokości 15-20cm

• Larwa żeruje wewnątrz zawiązków wgryza się do komory nasiennej i wtedy młody owoc przestaje się rozwijać i po pewnym czasie opada na ziemię.

• Jedna larwa może uszkodzić kilka zawiązków

Zwalczanie: Pod koniec zielonego pąka lub na początku różowego wywiesza się w sadach pułapki i sprawdza się je co 2-3 dni do końca kwietnia notując każdorazowo liczbę odłowionych osobników. Zabiegi zwalczające wykonuje się gdy został przekroczony próg szkodliwości. Na 1 pułapkę przypada 20 dorosłych odłowionych owadów.

Mszycowate – Aphididae

• Drobne pluskwiaki opatrzone dwoma parami błoniastych skrzydeł lub bezskrzydłe

• Uskrzydlone posiadają rozwinięte oczy siatkowe i trzy przyoczka, bezskrzydłe są ślepe

• Skrzydła lepiej wykształcone u samców niż u samic

• Z odbytu wydzielają rosę miodową, skóra obfituje w gruczoły, niektóre gatunki wydzielają nitkowaty wosk

• Znanych około 1500 gatunków

Mszyca gruszowo-przytuliowa -Dysaphis pyri

• Bezskrzydłe dzieworódki są kształtu kulistego, fioletowo-brązowe, pokryte woskowym nalotem

• Długość ich ciała wynosi ok. 2,5 mm

• Czułki są długie i stanowią ok. 7/10 długości ciała

• Silnie skręca liście, które żółkną i mogą opadać

• Mszyca wydziela duże ilości spadzi, powodując zanieczyszczenie liści i rozwijających się owoców

• Osłabia wzrost roślin, deformuje młode pędy

• Zanieczyszczenie owoców rosą miodową obniża ich wartość handlową

• Mszyca występuje lokalnie

Zwalczanie: Polega na prowadzeniu wiosną przed pękaniem pąków zabiegów preparatami kontaktowymi, zwalczającymi zimujące jaja. Przed i po kwitnieniu prowadzi się oprysk preparatami systemicznymi i wgłębnymi.

Mszyca gruszowa -Melanaphis pyraria

• Bezskrzydłe dzieworódki są brunatne z dużym sklerytem na grzbiecie odwłoka

• Długość ich ciała wynosi 1,7- 2 mm

• Czułki są jasne ok. ¾ długości ciała

• Żeruje na pąkach, liściach i pędach

• Liście i pędy ulegają silnej deformacji i skręceniu, odbarwiają się

• Mszyca wydziela obficie spadź

• Najliczniej występuje w czerwcu

• Hamuje wzrost roślin, deformuje liście i pędy

• Gatunek występuje często, ale zazwyczaj nie powoduje strat gospodarczych

Zwalczanie: Owady te występują w niewielkim nasileniu i nie wymagają zwalczania.

Mszyca gruszowo-podbiałowa - Anuraphis farfarae

• Bezskrzydła dzieworódka ma około 2 mm długości

• Wiosną żyje na spodniej stronie liści wysysając soki powoduje zwijanie się liści i ich obumieranie

• W lecie żyje na podbiale

Zwalczanie: Owady te występują w niewielkim nasileniu i nie wymagają zwalczania.

Stigmella piri Rodzina: Nepticulidae

• Rozpiętość skrzydeł wynosi 4.2-5.2 mm

• Występują dwa pokolenia w roku

Recurvaria nanella Rodzina: Gelechiidae

• Rozpiętość skrzydeł wynosi 10-12 mm

• Larwy mają ciało czerwonawo-brązowe i czarne głowy

Phyllonorycter corylifoliella Rodzina: Gracillariidae

• Rozpiętość skrzydeł wynosi 8-9 mm

Coleophora Spinella Rodzina: Coleophoridae

• Rozpiętość skrzydeł wynosi 10-12 mm

• Ćma leci od czerwca do lipca w zależności od lokalizacji

• Larwy żyją przez dwa lata