Etyka- odnosi się do codzienności
- 3 aspekty etyki:
• indywidualny- człowiek ma wolną wolę (pełna wolność)
Jest to etyka zajmująca się pewnego rodzaju zaleceniami (np. jak być szczęśliwym)

• społeczny- ludzie funkcjonują w zbiorowości, pojawia się stopień sformalizowania ( rodzina, zbiorowość akademicka, korporacja)
Etyka zajmująca się zasadami nabywania i rozwijania wiedzy o praktycznych skutkach działania ( materialne i niematerialne). Sprawność i racjonalizm, wartościowanie różnych zasad, rozstrzyganie konfliktów, gdy są one ze sobą w sporze.

• etyka w relacji państwo – obywatel- znikomy obszar wolności, a duży odpowiedzialności
Prowadzi etykę do zainteresowania usprawnieniami powinności interesanta pełniącego role społeczne

Etyka urzędnicza:
- wolność a odpowiedzialność
- sprawność a racjonalność
- dobro jednostki a dobro ogółu

Etyka – wywodzi się z języka greckiego, przyporządkowuje się czasami pojęcie moralności
- def. wąska :
• ogół zasad i norm postępowania obowiązujących w danym środowisku w danym czasie
- def. szeroka:
• ogół refleksji nad moralnością, nad wartościami, nad ocenami, zajmująca się opisem natury człowieka, sposobem jego pouczenia i empirycznych badań na ten temat

Moralność
- ogół norm, wzorów, ocen postępowania w określonym środowisku w określonej epoce
- 2 rodzaje moralności:
• opisowa
Stanowisko – co jest? Moralność bytu. Mówimy czy moralność zajmuje się dominującym przekonaniem na temat tego jakie postępowanie jest nakazane
( opieka nad dzieckiem ) albo zakazane ( morderstwo). Jest to stwierdzenie
• wartościująca
Pouczanie- jak powinno być – sfera powinności, co powinno być postępowaniem pożądanym

Różnica między etyką a moralnością
- etyka korzysta z moralności ( posługuje się moralnością)
- ocena i jej skutki ( w etyce element oceny dominuje i przedkłada się na wnioski mające bardziej stanowczy charakter)
- sądy etyczne mają charakter normatywny, a sądy moralne charakter opisowy
- normy etyczne podobnie jak normy prawne są tetyczne i heteronomiczne tj. powstały w wyniku ustanowienia, a adresaci muszą się im podporządkować, bez względu jaki stosunek mają adresaci w stosunku do nich
- normy moralne nie zostały ustanowione, powstały ewolucyjnie i są autonomiczne- od niczego nie zależą

Etos- wierzenia, ideały, które konsolidują pewną grupę
- Zespół pewnych wartości, które konsolidują daną grupę. Grupa wybiera sobie wartości i je przestrzega, wg nich postępuje ( np. etos solidarności, człowieka radzieckiego)

Deontologia
- dział etyki, który zajmuje się pewnymi wyodrębnionymi ocenami, zasadami postępowania, a to wyodrębnienie ze względu na kryterium zawodowe. Inaczej etyka zawodowa
- 2 kierunki rozwoju deontologii
• podejście wąskie – bezpośrednio związane z zawodem
• podejście szerokie- także zagadnienia pozostające obok danego zawodu

Kodeks etyki służby cwilnej tj. zarządzenie Prezesa RM z 11 października 2002 nr 114. MP nr 46 poz 683 z 2002
Nie ma kodeksu dla administracji publicznej i samorządowej, dlatego są lokalne regulacje np. w urzędzie wojewódzkim

UE- Europejski Kodeks Dobrej Administracji z 6 października 2001r przyjęty przez PE.

Kodeksy etyczne:
- sformalizowany zbiór
- muszą być ogłoszone
- nie są źródłami powszechnie obowiązującymi, ale za ich naruszenie odpowiedzialność dyscyplinarna
• nagana
• upomnienie
• usunięcie z zawodu

Czy kodeksy powinny nazywać się kodeksami etycznymi? Nie, bo zwalniają urzędników z myślenia

Zawód zaufania publicznego.



ETYKA OGÓLNA
STAROŻYTNOŚĆ

Demokryt
- uznał, że najwyższym dobrem jest zadowolenie z naszego rozumu tzn. umiar w naszym pragnieniu i spełnianiu tych pragnień.
- Ten umiar sprzyja pewnej harmonii
- Warto kształtować umiar bo rozkosze umysłowe mają w sobie coś nieśmiertelnego
- W odniesieniu do administracji zasada wyważonego interesu stron

Sokrates
- wyodrębnił cnoty moralne ( dobra moralne) –– przedmiot zainteresowania etyki
- wywodzą się z natury człowieka
- są w grupie zalet
- jednakowe dla wszystkich ludzi
- dokonał hierarchizacji dóbr moralnych
- próbował powiązać cnoty moralne z pożytkiem i wiedzą
- intelektualizm etyczny

Jeżeli posiadamy cnoty moralne to jesteśmy pożyteczni ( dają one nam):
• satysfakcję (pożytek wewn.)
• efektywność (zdarzają mi się dobre rzeczy)
• zmieniają pozytywnie otoczenie

Wiedza:
- czym jest sprawiedliwość
- odwaga
- rozsądek


Platon
- cnota nie zależy tylko od wiedzy ale od właściwego wyboru celu)
- należy prawidłowo użyć wiedzy i właściwie ją ukierunkować
- należy się zastanowić, czego ja chce od życia
- właściwy wybór celu
- cnota staje się celem- zataczamy krąg
- być sprawiedliwym- prawidłowo użyć wiedzy i ją ukierunkować
- wiedza prowadzi do sprawiedliwości
- próba przeniesienia na relację państwo ¬– jednostka, jednostka- państwo
- państwo powinno kształtować swoje zachowania regulacje ze względu na etykę

Arystoteles
- etyka nauka o zasadach słusznego postępowania
- zwiększa słuszność nie tylko z teorią, ale również z praktyką ( musi korzystać z kompromisu) – zasada złotego środka
- odrzuca minimalizm- bo jest dla nas pobłażliwy
- odrzuca maxymalizm
- wg niego cnota jest tylko środkiem do osiągnięciem szczęścia
- praktyczność i realność prowadzi do stwierdzenia, że cnota jest tylko środkiem
- odrzuca pogląd Platona, że cnota jest początkiem i końcem
- etyka daje wskazówki jak postępować aby być szczęśliwym


Stoicy
- cnoty moralne są dobre, które cechuje:
• samowystarczalność
• możliwość życia w zgodzie z naturą i rozumem
• umożliwiają bycie wolnym człowiekiem

- jeżeli jesteśmy pod wpływem cnoty, to wiemy co jest dobre, a co złe. Określamy cele i dążymy do ich realizacji
- etyka powinna wskazywać, jakie dobra są ważne, ale też zobojętnienie na resztę spraw bo:
• nie rozpraszamy się
• odcięcie od tego, co nas unieszczęśliwia
• nie rozdrabniamy się

- aby zobojętnięć ( aby osiągać dobre cele) trzeba być niezależnym (czy jest się obiektywnym czy nam się tak wydaje) i mieć silną wolę.
- Szeroko rozszerzone reguły etyczne. Wg nich wszystkie problemy da się rozwiązać
- Pobudki ludzkich czynów, ( jaka jest nasza natura, jaki jest nasz charakter)



NOWOZYTNOŚĆ

Chrześcijaństwo: cnoty związane z Bogiem
- sprawiedliwość
- miłosierdzie
- umiarkowanie
Etyka zakłada wolną wole człowieka ( wolontaryzm). Człowiek ma zobowiązania wymagać od innych.
Odrzucają determinizm


Kartezjusz i John Lock
- człowiek jest z natury dobry, bo dobry jest ludzki rozum (podpowiada jakie są dobre zasady i jak je realizować)
- niektórzy dodają wychowanie jako zasadę słusznego postępowania


Sceptycyzm
- antytetyczny, mówi że nie ma czegos takiego jak prawo moralne, więc nie ma etyki
- Początek Gorgiasz
- Nic nie jest pewne- mówienie, jakie zasady są słuszne są nadużyciem
- Możemy mówić jakie zasady są słuszne, efektywne, ale nie moralne.

Nicolo Machiaweli
- uważał, że zasadą jest brak zasad
- „cel uświęca środki”
- moralność nie powinna łączyć się z praktyką, bo praktyka to skuteczność

II grupa sceptyków- człowiek nie ma dobrej natury jest skłonny do zła

T. Hops
- każdy człowiek jest egoistą, zabiega tylko o własne dobro
- egoizm pożyteczny dla jednostki, ale szkodliwy dla otoczenia
- Hops zastanawia się co jest dobre a co złe?
- Nie ma pewników moralnych, nie możemy tworzyć żadnych zasad, poleceń, kodeksów

F. Nitche
- ludzie obdarzeni silną wolą mają moralność panów
- ludzie słabi mają moralność niewolników mimo, iż są wolni ( takich jest więcej)
- współczucie ma zdeformować ocenę (wilk w owczej skórze)

Schopenhauer
- etyka to współczucie
- nigdy nie osiągniemy szczęścia, inni też cierpią

Marksistość:
-zasady etyczne zależą od grupy, w której się znajdujesz

Egzystencjaliśći
- jesteśmy w tragicznej pułapce, nie ma z czego się cieszyć
- jesteśmy wolni i samotni
- nie mamy skąd czerpać wskazówek jak postępować
- jesteśmy rozdarci
- życie jest przypadkiem (chaosem) a zaplanowanie czego kolwiek jest pozbawione sensu
- wolność jest przekleństwem


BIOETYKA
- w najbardziej podstawowych sprawach, ludzie najbardziej się różnią:
• aborcja
• klonowanie
• eutanazja
• zapłodnienie in vitro
• przeszczep narządów od zwierząt
• tworzenie himer
Przeciwnicy pewnych zdarzeń zaczynają się odwoływać do etyki.
Np. jeśli chodzi o aborcję:
- poczęcie nowej istoty nie zawsze jest czymś dobrym
- nie każde życie ludzkie ma tą samą wartość
- nie wszystkie gatunki ludzkie należą do homo sapiens
- Kodeks Etyki Służby Cywilnej
- akt prawny odnoszący się do etyki, jedyny obowiązujący w Polsce
- odnoszący się do administracji rządowej i samorządowej
- fundamentem kodeksu jest art. 153 konstytucji- w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej.
- Rozwinięciem art. 153 konst. jest ustawa o służbie cywilnej i kodeks etyki służby cywilnej.
- KESC jest poprzedzony zobowiązaniem, bowiem zarządzenie PRM z dnia 11 października 2002 ma ten kodeks upowszechnić (dokładnie szef służby cywilnej) nie tylko przez publikacje, stale monitorować sposób jego stosowania, a w razie zaistnienia potrzeby szef służby cywilnej jest upoważniony do dokonywania wykładni pojęć w nim zawartych
- Brak w KESC sankcji (wie o nim niewielka liczba osób)
- Kodeks zawiera 5 art. powiązanych z art. 153 Konstyt. ( 4 z nich bezpośrednio powiązanych z art. 153, a 1 reguluje po co jest służba cywilna, funkcje, organy, powinności, co z czego wynika)

Zawodowość
§ 3 KESC Członek korpusu służby cywilnej dba o rozwój własnych kompetencji, a w szczególności:
- urzędnik ma być kompetentny, w tym co robi , ale z punktu etyki ma być profesjonalistą, musi sam dbać o swoje kompetencje, o rozwoju ich w ogóle nie wspominając( nie stoimy w miejscu, wiemy co się dzieje w dziedzinie, którą się zajmuje); urzędnik w stosunku do petenta ma władze ( próba podwyższania kwalifikacji jest trudna)
- zdobycie wiedzy pozwalającej nam na pełną znajomość aktów prawnych ( czy akt pr. się zmienił, czy nie pojawił się nowy akt pr.)
- znajomość wszystkich okoliczności w sprawie faktycznych i prawnych ( potrafie należycie je ustalić)
- gotowość wykorzystania wiedzy innych:
• współpracowników
• podwładnych
• biegłych
• ekspertów
- odpowiedzialność każdego urzędnika za jakość wykonywanego zadania (urzędnik odpowiada nie tylko za część zadania wykonywanego przez siebie, ale za całość wykonywanego zadania- praca grupowa- odpowiedzialność solidarna)
- ciągłe przygotowanie do uzasadniania (jasne i merytoryczne) swoich decyzji i zachowań (dlaczego taki tok postępowań)
• dobrze sporządzone uzasadnienie zmniejsza liczbę odwołań
- zawodowość nie jest tożsama z rzemiosłem, gdyż jest związana z aspiracją
- zawodowość- administracja ma się rozwijać , ma być kreatywna, rozwiązanie w sposób niekonwencjonalny, ale zgodny z prawe i efektywny






Rzetelność - § 2
Członek korpusu służby cywilnej wykonuje obowiązki w sposób rzetelny, a w szczególności:
- rzetelność- sumienność, wnikliwość, rozważność przy wykonywaniu zadań, a jednocześnie wszystko to jest nacechowane efektywnością pracownika- jest twórczy w podejmowaniu zadań, a wyznaczone obowiązki realizuje aktywnie, nie ograniczając się jedynie do litery prawa
- rzetelność to także nie uchylanie się od odpowiedzialności, za trudne rozstrzygnięcia (część osób pasywna bo nie chce się tłumaczyć z nowego rozwiązania)
- dostrzeżenie alternatywy rozstrzygnięcia
- kiedy dojdzie do błędu z mojej przyczyny
• jestem gotowa uznać, że taki błąd się przydarzył i wyciągam z niego konsekwencje
( naprawienie skutków wydanej przeze mnie błędnej decyzji)
• gotowość do przyjmowania krytyki merytorycznej (łagodnie co do formy, surowo co do treśći)
- rzetelny urzędnik, to urzędnik lojalny w wykonywaniu poleceń służbowych ( ale w granicach prawa)
• powściągliwość w wypowiadaniu się na temat swojej pracy, przełożonych lub podwładnych
- zrozumienie przez urzędnika, że jego praca wymaga pewnych ograniczeń po jego stronie
- panowanie nad emocjami
- wnikliwość i sprawność w podejmowaniu decyzji

Bezstronność- § 4
2 rodzaje nakazów i zakazów:
- prewencyjne – urzędnik nie dopuszcza do podejrzeń o istnieniu związku między interesem publicznym a prywatnym
- urzędnik wystrzega się okazji do promowania jakichkolwiek grup interesu (np. niebywanie na pewnych imprezach)

Zasada neutralności politycznej – § 5
- zakaz ulegania wpływom o charakterze politycznym:
- obowiązek lojalności urzędnika wobec aktualnego rządu, jego programu, strategii
- udzielanie swoim zwierzchnikom obiektywnych zgodnych ze swoją wiedzą i rolą opinii
- nieuczestniczenie w strajkach i akcjach protestacyjnych, które niezakłócają normalnego funkcjonowania własnego urzędu w godzinach pracy (niedopuszczalny strajk okupacyjny, dopuszczalny strajk poza godzinami pracy w oddaleniu od urzędu)
- zakaz otwartego wskazywania na swoje poglądy polityczne
- nakaz eliminowania przez samych urzędników wpływów politycznych na rekrutacje i awanse (procedury rekrutacji: przejrzyste składające się z kilku elementów)
- urzędnik powinien dbać o jasność i przejrzystość relacji z osobami pełniącymi funkcje publiczne
- nakaz dystansowania się od wpływów politycznych (nieangażowanie się w działania mogące służyć celom politycznym)
- zakaz ujawniania publicznie poglądów i symapatii politycznych

Wzór praworządnośi:
- ma wzmacniać zaufanie obywateli do państwa i jego organów
- wystawiamy świadectwo urzędowi w którym pracujemy
- jest to służebna praca, ale nie oznacza braku godności, dba o godność państwa i obywateli
- przedkładanie dobra publicznego na dobro prywatne

Konflikt interesów
- obok korupcji najważniejszy problem
- osoba pełniąca funkcje publiczne lub członkowie jej najbliższej rodziny jednocześnie utrzymują kontakty o charakterze prywatnym lub wykonują funkcje, które mogą wpływać na treści urzędowych zachowań w sposób rodzący wątpliwości co do jego bezstronności (interes prywatny pływa lub wydaje się wpływać na bezstronne wykonywanie funkcji publ.)
• dotyczy jakichkolwiek korzyści (Rekomendacja Rady Europy)
• konflikt interesów ma bardzo szeroki zasięg
- każda osoba pełniąca funkcje publiczne powinna ujawnić sama, że znajduje się w konflikcie interesów lub, że nie jest
- składanie oświadczenia na wszelki wypadek daje przejrzyste funkcjonowanie w urzędzie
- lokalizacja:
• intersy finansowe
• interesy gospodarcze
• uczestnictwo w stowarzyszeniu, fundacji, partii politycznej
• procedura kontroli
• zezwolenie i koncesje
- ujawnia się przy wstępnym etapie zatrudniania lub awansach oraz w sytuacjach uznania (zamówienia publiczne, przetarg, zakup z wolnej ręki – ominięcie przepisów prawa)
- procedura kontroli- próba wpłynięcia na osobę kontrolującą aby zaniechał kontroli lub dał dobre wnioski pokontrolne)
• zachowanie w przypadku konfliktu interesów:
a) powściągliwość ze światem zewnętrznym
b) przygotowanie na odmowe
c) staranność i bezstronność w swoim działaniu
- propozycja dodatkowego zatrudnienia
• rada nadzorcza
• forum doradcze
- przyjęcie podarku (stanowcze nie)
• czy jest dany w rzeczywistym podziękowaniu
• czy jest wolny od przyszłych zobowiązań
• czy jest przyjęcie podarku poświęca moją niezależność
• czy jest uzasadnione dla świata zewnętrznego
- im bardziej transparentna procedura podejmowania decyzji, tym większa szansa, że konfliktu można nie zauważyć
- sankcje:
- art. 228KK i 229 KK ( związek z pełnioną funkcją, forma materialna korzyści lub obietnica korzyści)
- art. 231 KK ( podejmowanie decyzji przy istnieniu konfliktów interesów)
- art. 69 i 71 ustawy o służbie cywilnej
- art. 7 ustawy o służbie cywilnej
Korupcja
- kodeks karny
- cywilnoprawna konwencja o korupcji ( Strasburg 1981)
- żądanie albo proponowanie, wręczanie albo przyjmowanie bezpośrednio lub pośrednio łapówki lub jakiejkolwiek korzyści lub obietnicy takiej korzyści, które to zdarzenia wypaczają prawidłowe wykonanie jakiegokolwiek zachowania lub obowiązku wymaganego od osoby otrzym. łapówkę lub należną korzyść (oddanie łapówki najbardziej boli)
- co sprzyja korupcji:
• źle prowadzona księgowość
• jasne procedury decyzji
- motywacja:
• małe nagrody
• małe kary
- urzędnicy jak wynika z badań czują się pokrzywdzeni, a pewne zachowania od petentów stanowią wyrównanie krzywdy
- nepotyzm i kumoterstwo
- korzystanie z dóbr służbowych ( papier, ksero, samochód służbowy)
- terminowość
- zdarzają się nieetyczne nabywania wiedzy
- trzeba tak udzielać wiedzy, żeby jak najmniej przysłużyła się np. do popełnienia przestępstwa, jeśli istnieje takie domniemanie
- w sytuacji, kiedy petent opowiada urzędnikowi swoją życiową historię, urzędnik zmienia swoją rolę (łatwiej udzielić informacji, która nie powinna być udzielona)
- trudności w komunikacji międzyludzkiej (zwłaszcza wtedy, gdy w grę wchodzą emocje)
• najbardziej skuteczne jest rzeczowe podejście do sprawy i odpowiedni dobór słów


EUROPEJSKI KODEKS DOBREJ ADMINISTRACJI

- nie ma charakteru kompleksowej regulacji
- w formie zaleceń
• standardy w stosunku urzędnik – petent
• petent ma prawo bezpośrednio powołać się na treść EKDA
- ma stanowić fundament rzetelnego i sprawiedliwego funkcjonowania administracji
- zasady podstawowe
• praworządności
• niedyskryminowania
• współmierności
• obiektywności
• działania konsekwentnego i zgodnego z oczekiwaniami
- art. 4- zasada praworządności

- art. 5 zasada niedyskryminowania
• urzędnik zapewni, że nie dojdzie do dyskryminacji (efekt, rezultat, a nie staranne działanie)
• równe traktowanie
• obiektywne przesłanki
• różnica a dyskryminacja
a) traktowanie różnicy jako agresywnej, przed którą należy się obronić i w konsekwencji prowadzi to do dyskryminacji

- art. 6 – zasada współmierności
• urzędnik zapewni, że działania będą współmierne do obranego celu
• urzędnik w szczególności będzie unikać ograniczania praw albo nakładania obciążeń, jeśli byłyby one niewspółmierne do celu działań
• wyważenie interesu osób prywatnych i ogólnego interesu publ.

- art. 7- zakaz nadużywania uprawnień
• z wszelkich uprawnień urzędnik może korzystać wyłącznie dla osiągnięcia celu, dla którego te uprawnienia zostały powierzone
• urzędnik odstąpi od korzystania z swoich uprawnień, dla osiągnięcia celów, dla których jest brak podstawy prawnej albo nie mogą być uzasadnione interesem publ.

- art. 8- zasada bezstronności i niezależności
• urzędnik działa bezstronnie i niezależnie, powstrzymuje się od wszelkich orbitalnych działań, które mogą mieć negatywne skutki dla pojedynczych osób
• urzędnik powstrzymuje się od wszelkich form faworyzowania
• na postępowanie urzędnika nie będzie miało wpływu:
a) interes osobisty, rodzinny, narodowy
b) presja polityczna
c) inters finansowy urzędnika lub bliskiego członka rodziny
- KPA
• wyłączenie pracownika
• wyłączenie organu
• pogłębianie zaufania obywateli do urzędu
- ordynacja podatkowa art. 131, 132
- kodeks etyki służby cywilnej

- art. 9 – zasada obiektywności
• urzędnik uwzględni wszystkie czynniki i przypisze im odpowiednie znaczenie

- art. 10 – zgodne z prawem oczekiwanie oraz konsekwentne działanie i doradztwo
• obowiązek uzasadniania na piśmie odstąpienia od wcześniejszych praktyk
• urzędnik uwzględnia uzasadnione i słuszne oczekiwania petenta dotyczące instytucji urzędnika
• w razie potrzeby urzędnik służy poradą dotyczącą sposobu możliwości postępowania w danej sprawie oraz poradą dotyczącą porządnego rozstrzygnięcia danej sprawy

- art. 11
• urzędnik powinien działać
a) bezstronnie
b) uczciwie
c) rozsądnie
- art. 12- zasada uprzejmości
• urzędnik pozostaje usługodawcą
• jest dostępny
• udziela odpowiedzi w sposób wyczerpujący i dokładny
• wskazuje właściwego, jeśli sam nie jest właściwy

- art. 13
• urzędnik zapewni, że każdy obywatel UE lub każda osoba, która zwróci się na piśmie do instytucji w jednym z języków traktatów otrzyma odpowiedź w tym języku
• obowiązuje w miarę możliwości w stosunku do osób prawnych, stowarzyszeń...

- art. 14
• należy potwierdzać odbiór wszelkich pism w terminie do 2 tyg. Skierowanych do instytucji, chyba, że w tym czasie można wydać merytoryczne rozwiązanie
• odbiór: nazwisko, nr tel, stanowisko służbowe,
• nie ma konieczności potwierdzania pism, które
a) są nadużyciem ( zbyt wiele powtarzających się)
b) bezsensowny charakter
c) nadmierna liczba

- art. 15
• zobowiązanie po stronie urzędnika do przekazania sprawy do właściwej jednostki adm.
• niezwłocznie
• informuje osobę wysyłającą pismo o skierowaniu do właściwej jednostki

- art. 16 – prawo wysłuchania i złożenia oświadczeń
• urzędnik zapewnia respektowanie prawa do obrony dla jednostki na każdym etapie postępowania
• prawo do przedstawienia swoich uwag na piśmie lub ustnie przed podjęciem decyzji

- art. 17 – termin podjęcia decyzji (stosowny)
• każde pismo skierowane do instytucji
• decyzja zostaje podjęta w stosownym terminie lub niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 2 mcy od wpłynięcia wniosku
• złożony charakter sprawy- jeśli nie może być rozstrzygnięta w terminie 2 mcy, informuje się osobę o tym, załatwia się w jak najszybszym terminie

- art. 18- obowiązek uzasadniania decyzji
• gdy decyzja może mieć wpływ negatywny dla osoby, należy podać powody jej wydania:
a) podstawa prawna
b) jednoznaczne podanie istotnych faktów
• gdy urzędnik ma niejednoznaczne argumenty powinien odstąpić od wydania negatywnej decyzji
• można podjąć standardowe uzasadnienie, gdy występuje wiele podobnych spraw, a dopiero ma wniosek trzeba wydać uzasadnienie indywidualne

- art. 19 informacje o możliwości odwołania się:
• rodzaj środka
• właściwy organ
• właściwy termin
• możliwość odwołania się do sądu

- art. 20 przekazanie podjętej decyzji
• natychmiast po jej podjęciu
• powstrzymanie się od powiadomienia innych adresatów dopóki zainteresowana osoba nie zostanie powiadomiona o tej decyzji
uzupełnić


Lobbing- grupa nacisku- legalna forma partycypacji ( doradztwo fachowe, wpływanie na decyzje) społecznej w politycznym procesie decyzyjnym

Ustawa o lobbingu weszła w życie 7 marca 2006r (wcześniej regulowane było przez korporacje)
Ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa 169/1014 z 2005r. do procesu stanowienia prawa można włączyć także organy administracji ( głównie rządowej).
Rozporządzenie Ministra spraw wewnętrznych w sprawie rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową.

Ustawa wyróżnia 2 rodzaje lobbingu:
- zawodowy
- inny

Zwykły lobbing - każde działanie prowadzone metodami prawnie dozwolonymi zmierzające do wywierania wpływu, na organy wł. publicznej w procesie stanowienia prawa. Liczy się zamiar a nie skutek.


Lobbing zawodowy – działalność zmierzająca do wywarcia wpływu prowadzona na rzecz osoby trzeciej, w celu uzgodnienia interesów tej osoby. Działalność prowadzona przez przedsiębiorcę lub osobę fizyczną na podstawie umowy cywilno prawnej.
- osoby prowadzące lobbing zawodowo powinni być wpisani do rejestru
- powinny te osoby posiadać zaświadczenie, że są wpisane na listę lobbistów (ważność zaświadczenia max 3 mce)
- rejestr jest jawny można sprawdzić imię i nazwisko danej osoby na stronie internetowej np. BIP
- lobbista musi mieć oświadczenie, w którym jest mowa o podmiotach dla których lobbuje ( forma pisemna)
- w Polsce zarejstrowanych jest mniej niż 100 osób
- aby wejść np. do Parlamentu muszą posiadać specjalne karty wstępu i identyfikatory aby móc się poruszać
- wykonywanie lobbingu bez zarejestrowania grozi karą grzywny od 3 do 50 tyś zł
- jeżeli w rejestrze znajdują się nieaktualne dane nie ma żadnej sankcji
- każdy kontakt z lobbystą powinien być udokumentowany (ustawa wprowadziła po stronie organów władzy publicznej konieczność sporządzania sprawozdań i zaznaczenie w nich:
• kto lobbował
• dla kogo
• i oco lobbował)
- ustawa lobbingowa posługuję się określeniem organy władzy publicznej po wejściu w życie ustawy lustracyjnej katalog tych organów rozszerzył się

Co wolno lobbiście:
- może wejść i spokojnie poruszać się po budynku urzędu, Parlamentu
- kierownik urzędu zapewnia lobbiście dostęp do kierowanego przez siebie urzędu, dostępu do dokumentów, ma on umożliwić lobbiście reprezentowanie podmiotu dla którego działa:
• dostęp do dokumentów, ich xero lub robienie z nich notatek
• może zabierać głos
• nie może brać udziału natomiast w posiedzeniach zamkniętych (np. regulamin Sejmu pozwala aby lobbista mógł brać udział w posiedzeniach komisji natomiast nie może brać udziału w podkomisjach)
• może przedkładać propozycje, opinie prawne, ekspertyzy
• może nam zadawać pytania i na te pytania musimy odpowiedzieć

Ustawa odnosi się do
- przedsiębiorców
- osób fizycznych

nie powinni natomiast lobbistami być dziennikarze; społeczny lobbing nieuregulowany