Henry Clifton Sorby

Zastosował mikroskop do badań w płytkach cienkich.

1850 – pierwszy komunikat w tej sprawie

Światło spolaryzowane.

Marcel Bertrand (1847 – 1907) – twórca teorii płaszczowinowej (1884) dzięki interpretacji masywu Glar

Jako pierwszy zwrócił uwagę na istnienie zjawiska Wielkich Poziomych Przemieszczeń mas skalnych.

Alpy Szwajcarskie nasunięcie Glarus- ciemne (permo-triasowe) skały płaszczowiny Helwetyckiej które wystepuja na dużo młodszych skalach pod którymi znajduja się jeszcze młodsze osady (raczej piaskowce).te masy czarnych skal zostały przesunięte w bok i nasunięte na młodsze podloze. Skala przemieszczenia 100km.

Te wielkie przemieszczenia poziome nazywają się płaszczowit.

Maurice Lugeon (1870-1953)-szwajcarski geolog, który ugruntowal teorie Bertranda na podstawie swoich badan alp i tatr. Był profesorem uniwersytetu w Lozannie (później rektor).

Zasadniczym problemem który badal była tektonika. Przeanalizowal mape geologa Uhliga (dobrze wykonana) zreinterpretował ja.

…… przez uczestnikow 9 miedzynarodowego kongresu geologicznego. Niekwestionowane.

Karl Harry Ferdinand Rosenbusch (1836 – 1914)

Twórca systematyki skał magmowych i osadowych.

Niektóre minerały podczas obracania się na płytce na stoliku mikroskopu zmieniają kolor.

Terminologia podziału automorficzności kryształów (subherdalny, anherdralny itd.)

Skały, głównie magmowe, podzielił na głębinowe, wylewne i żyłowe oraz wydzielił grupoę skął osadowych

Edward Suess (1831 – 1914)

- pierwszy autor geologii regionalnej świata (pracy opisującej budowę geologiczną różnych miejsc na Ziemi.)

Napisał „Powstanie Alp” , wktórej opisał budowę geologiczną Alp i wypowiedział się na temat jej genezy. Ruchy górotwórcze, które doprowadziły do powstania alp są wynikiem kontrakcji, czyli kurczenia się obwodu Ziemi, w wyniku czego powstały naciski boczne (jak na marszczącym się schnącym jabłku)

„ale Twoja twarz ulega kontrakcji”

- Twierdził, że kształt fałdów umożliwia określenie kierunku fałdującego nacisku.

- zjawisko zmiany poziomu mórz na całej kuli ziemskiej, niezależnie od genezy, nazwał ruchami eustatycznymi

- autor podziału wnętrza Ziemi (wprowadził termin „SiAl” dla skał zbliżonych do granitu. Skały głębsze nazwał „SiMa”, a jądro Ziemi nazwał „NiFe”

James Hall (1811 – 1898)

Twórca podstaw tzw. „budowy geosynklinalnej”

Badał dolnopaleozoiczne skały północnych Apallahów. Zauważył, ze skały te tworzą b. grubą, 12km miąższości, serię osadów płytkomorskich, jak wapienie, łupki. Zwrócił uwagę, że miąższość tych skał jest dużo grubsza niż równowiekowe skały w dolinie Missisipi.

Koncepcja?

„Najbardziej wypiętrzone partie ziemskiej skorupy, czyli góry, wyrastają poprzez gigantyczną inwersję reliefu z najbardziej obniżonych regionów (oceanu), z których biorą swój początek”

Osady gromadziły się w zagłębieniu, przez co zagłębienie, ze względu na ciężar robiło się pod wpływem ciężaru coraz większe, aż w końcu w końcu musiały zostać wypchnięte do góry, podczas czego uległy marszczeniu.

James Dwight Dana (1813 – 1895)

Na podstawie teorii kontrakcji i ustaleń Jamesa Halla stworzył pojęcie geosynkliny.

Geosynklina – basen w formie głębokiego basenu, w którym miały gromadzić się osady morskie. Teoria geosynklin zakładała, że wspomniany basen geosynklinalny z czasem musiał podlegać kontrakcji, co miało prowadzić do ruchów wznoszących i wypiętrzeń łańcuchów górskich.Aktualne baseny morskie to kolejne zbiorniki geosynklinalne, których rozwój powiniene skończyć wznoszący ruch kontrakcyjny, którego efektem byłoby przyłączenie do kontynentu kolejnego łańcucha górskiego.

Andrija Mohorovičić (1857 – 1936)

Chorwacki geolog, który na podstawie badania fal sejsmicznych wywołanych w Chorwacji, stwierdził obecność pod powierzchnią skorupy Ziemskiej warstwy skał bardziej sprężystych. Kontakt tych dwóch warstw jest miejscem załamania fal sejsmicznych i obecnie nosi nazwę nieciągłości Moho.

Jacob Johannes Sederholm (1863 – 1934)

Odkrył wiele skamieniałości w skałach prekambryjskich, zajmował się zjawiskiem metamorfizmu, wydzielił grupę skał metamorficznych częściowo stopionych, które nazwał migmatytami.

Alfred Wegener (1880 – 1930)

Udokumentował dopasowanie konturów Ameryki z zachodnimi wyb. Europy, Afryki z Am. Południową.

Uznał, że obecne kontynenty stanowią część wielkiego prakontynenu, który nazwał Pangeą. Miał ona ulec rozpadowi na części, które do dnia dzisiejszego oddalają się od siebie.

Alex Du Toit (1878 – 1948)

Zebrał dowody na poparcie teorii Wegenera.

Harry Hess (1906 – 1969)

Twórca teorii spredingu płyt litosfery. „Evolution of ocean basins”

Robert Sinclair Dietz (1914 – 1995)

Praca o podobnym wydźwięku do Hessa, ale opublikowana w Nature rok później. Napisał praktycznie to samo, opisał nazwisko spredingu (rozrostu dna oceanicznego)

Drummond Hoyle Matthews (1931 – 1997), Fred Vine (ur. 1939)

W 1963 zaproponowali wykorzystanie wyników badań paleomagnetycznych do twierdzenia o rozsuwaniu się płyt litosfery.

„W skałach dna oceanicznego będzie zapis przesuwania się i migracji bieguna magnetycznego” Mieli rację.

John Tuzo Wilson (1908 – 1993)

Twórca koncepcji uskoków transformacyjnych

Wprowadził pojęcie „Hotspot” i udokumentował, że takie zjawisko ma miejsce.

POLACY

Jan Długosz w roku 1470 w rozdziale „chrografia” wymienił 7 głównych rzek Polski, opisał 90 jezior, opisał „garnki rosnące na polu”

Jan Stanko w swoim zielniku wymienił różne minerały i skały.

Ks. Gabriel Rzączyński (1664 lub 5 – 1737)

Napisał „Historia Naturalis Curiosa Regni Poloniae” Opisał ziemie polskie pod względem bogactw kopalnych fauny i flory. Oficjalnie ta praca rozpoczyna rozwój nauk geologicznych w Polsce.

Jean Etienne Guttard – francuski geolog, autor pierwszej geologicznej mapy Polski 1:4 444 000

Wydzielił 4 strefy (pasy): …. ; marglisty (wyżyny), solny (zapadlisko przedkarpackie, okolice Wieliczki), pas łupkowy (Karpaty)

Krzysztof Kluk – opublikował 2-tomowy „Rzeczy kopalnych osobliwe zdatniejszych szukanie, poznanie i zażycie” – podręcznik zalecany dla szkół przez KEN.

Odniósł się do publikacji Jana Długosza, gdzie napisał, że „wykopane w niektórych miejscach garnki czy inne naczynie nie są od natury zrobione, ale są to trumny dawnych pogan.

Stanisław Staszic (1755 – 1826)

Syn burmistrza Piły, ukończył seminarium duchowne w poznaniu, studia kontynuował w Collage de France. Został wychowawcą synów Andrzeja Zamoyskiego. Zdobył doktorat i objął katedrę języka francuskiego w Akademii Zamoyskiej. Przetłumaczył „Epoki przyrody”, prowadził badania geol. W Tatrach, w 1805 opublikował rozprawę „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski. Mianowany ministrem stanu i prezesem tow. Przyjaciół nauk, inicjator założenia UW, uznawany za ojca polskiej geologii, odkrył złoża węgla w Dąbrowie Górniczej, zainicjował budowę kopalni, działał na rzecz rozwoju Staropolskiego Okręgu Przemysłowego (kielecczyzna). Załżył szkołę akademiczno-górniczą w Kielcach, gdzie sprowadził słynnego geologa niemieckiego, Georga Gottlieba Puscha, który przyjął imię Jerzy Bogumił.

Pusch opublikował syntezę budowy geologicznej Polski, Prace pisał po niemiecku. „Geognostyczny atlas Polski” oraz po polsku „Nowe przyczynki do geognozji Polski”

Feliks Drzewiński, profesor Uniwerytetu Wileńskiego, opublikował pierwszy podręcznik minerologii

Ludwik Zejszner paleontolog, prof. UJ, w 1844 roku opracował i opublikował mapę Tatr. Autor „Podhale i północna pochyłość Tatrów, czyli Tatry Polskie” „Geologia do łatwego pojęcia zastosowana”

Feliks Kreutz –pierwszy w Polsce opubluikował badania wykorzytujące mikroskop, badał skały Wezuwiusza (na ich podstawie zrobił habilitację), Pieni

Józef Siemiradzki – prof. Uniw. Lwowskiego, wopublikował pracę dot. Fauny Oksfordu krakowskiego, wydał „Geologię ziem Polskich”, prowadził badania w Andach

Rudolf Zuber, prof. Uniwersytetu Lwowskiego, autor „Geologii pokładów naftowych”, „Flisz i nafta”

Badając wody mineralne w okolicach Krynicy odkrył pokład wodonośny, którego wody do dnia dzisiejszego noszą nazwę „Zubry”