Temat: Ochrona praw człowieka w Polsce.

1. Gwarancje ochrony praw i wolności człowieka w Polsce

a. System wewnętrzny – instytucje państwowe:

· Sądy:

v Powszechne – sprawy prawa karnego, cywilnego, gospodarczego i prawa pracy

v Administracyjne – sprawy skarg na decyzje administracyjne (państwa, samorządu)

v Każdy obywatel ma prawo wnieść wniosek o wszczęcie postępowania sądowego, jeżeli uważa ze jego prawa zostały naruszone

· Trybunał Konstytucyjny –sprawdzanie zgodności aktów prawnych z konstytucją

v Każdy obywatel ma prawo złożenia skargi konstytucyjnej

Ø Warunki formalne: sporządzona przez adwokata, uiszczona opłata skarbowa, dane osoby skarżącej, informacje dotyczące sprawy

· Rzecznik Praw Obywatelskich – bada działalność organów władzy oraz różnych instytucji i organizacji pod katem zgodności z prawami i wonnościami obywatelskimi

v Każdy obywatel ma prawo skierować skargę do RPO

· Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji – stoi na straży wolności słowa i prawa do informacji

v Każdy obywatel możne wnieść wniosek o zbadanie czy przekaz audiowizualny nie naruszył praw (kary pieniężne, odebranie koncesji)

b. system międzynarodowy ( powszechny i regionalny)

· Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu (Rada Europy)

v Warunki formalne i kryteria dopuszczenia skargi:

Ø Wyczerpanie wszystkich środków krajowych

Ø Imienne złożenie skargi

Ø Nie jest już rozpatrywana przez inną instytucję międzynarodową

Ø Dotyczy praw zawartych w Europejskiej konwencji praw człowieka (1950) a państwo ją ratyfikowało

Ø Złożona przed upływem 6 m. od dnia otrzymania decyzji organu krajowego

· Komitet Praw Człowieka (ONZ)

v Warunki formalne i kryteria dopuszczenia skargi/petycji:

Ø Wyczerpanie wszystkich środków krajowych

Ø Imienne złożenie skargi

Ø Nie jest już rozpatrywana przez inną instytucję międzynarodową

Ø Dotyczy praw zawartych w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (1977) a państwo ją ratyfikowało

2. Organizacje pozarządowe w Polsce

a. Działające w okresie PRL – związane z nielegalną opozycją polityczną

· Komitet Obrony Robotników (1976-1981) ( Jerzy Andrzejewski, Jacek Kuroń)

v Pomoc prawna i finansowa robotnikom – ofiarom represji radomia i Ursusa 1976

Ø Naruszenie praw: do sprawiedliwego sądu, wolności od tortur, i do godności

v Występowanie w obronie prawa do pracy, strajku, swobodnego wyrażania poglądów

v Domaganie się zniesienia represji politycznych, wyznaniowych i rasowych

· Ruch Obrony praw Człowieka i Obywatela (1977)

v Żądania zakończenia walki z Kościołem i umożliwienie dostępu do mass mediów

v Walka o urzędową publikację w DzU Międzynarodowych paktów praw człowieka

· NSZZ „Solidarność” ( VIII/IX 1980)

v Komitet Obrony Więzionych za Przekonania

· Komitet Helsiński (1982) (współpraca z KBWE i Komisją Praw Człowieka ONZ)

v Sporządzanie raportów o prawach człowieka w Polsce, prawie pracy i sądownictwie

b. Działające w III Rzeczpospolitej – oficjalnie promują ochronę praw człowieka i współpracują z władzą publiczną.

· Komitet Helsiński w Polsce i Helsińska Fundacja Praw Człowieka (1982/9) –działanie:

v Edukacja i publikowanie prac zakresu ochrony praw człowieka

v Monitorowanie działalność instytucji, od których zależy poziom praworządności

· Polska sekcja Międzynarodowej Komisji Prawników (1992)

v Obrona polskiej praworządności, niezawisłości sądów i praw jednostki

· Polskie Stowarzyszenie Amnesty International (1989)

v Oborana więźniów politycznych, przeciw karze śmierci

·

v Organizowanie Honorowego krwiodawstwa

v Prowadzenie Krajowego Biura Informacji i Poszukiwań (zaognionych podczas wojen)

v Upowszechnianie międzynarodowego prawa humanitarnego

v Niesienie pomocy ofiarom klęsk żywiołowych i katastrof w kraju i za granicą

v Szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy

v Opieka i pomoc socjalna

v Promocja właściwych zachowań zdrowotnych i ekologicznych

v Działalność edukacyjna wśród dzieci i młodzieży, wolontariat;