1. Morfologia powierzchni

Kopalnia Węgla Kamiennego Sosnowiec istniała na terenie dzisiejszego Sosnowca. Granice obszaru górniczego zawierającego pokład 409 zostały sztucznie wyznaczone
w części północno-wschodniej, natomiast granicę naturalną od strony południowo-zachodniej stanowią wychodnia na strop karbonu oraz uskoki.

Obszar tej kopalni znajduje się na wysokościach od 10 do 297 m n.p.m. i zapada w kierunku północno-zachodnim. Jest to teren pagórkowaty o średniej niwelacji ok. 30 m. W części południowo-zachodniej przez kopalnię przepływa rzeka Czarna Przemsza.

1. Morfologia pokładu

Pokład zalega dość płytko – na głębokości od 7 m we wschodniej części obszaru górniczego do 169 m na zachodzie. Cechuje go rozciągłość południkowa i zapadanie
w kierunku wschodnim pod kątem ok. 8,5°.

1. Tektonika

Pod względem tektonicznym, obszar pokładu 409 KWK Sosnowiec jest rozcięty licznymi uskokami. W części wschodniej można znaleźć stwierdzone uskoki normalne. Większość uskoków na mapie jest oznaczona jako przypuszczalne. Niektóre z nich, znajdujące się w południowej części kopalni, to formy odwrócone. Występują tu także spękania i struktury typu końskiego ogona.

Na mapie górniczej zaznaczono 5 najważniejszych uskoków: Szpitalny, Paryski, Gabriel, Cieszkowski i Będziński. Uskok Szpitalny znajduje się w południowo-zachodniej części obszaru górniczego i jest uskokiem odwróconym, o rozciągłości południkowej
i zapadającym na zachód. Pozostałe cztery formy są strukturami normalnymi. W części północnej występuje uskok Będziński o zrzucie równym 175 m i o rozciągłości NW-SE, zapadający na południowy zachód. Uskoki Paryski i Cieszkowski znajdują się w części wschodniej, natomiast uskok Gabriel leży na południe od wyżej wymienionych utworów. Cechują się one rozciągłością południkową i zapadaniem w kierunku wschodnim.
Uskok Cieszkowski ma zrzut 130 m, uskok Gabriel 100 m, natomiast w przypadku uskoku Paryskiego ten parametr w części południowej wynosi 80 m i ku północy wzrasta do
140 m. Uskoki Będziński i Paryski to uskoki schodkowe.

1. Systemy i historia eksploatacji

Początki eksploatacji pokładu 409 KWK Sosnowiec sięgają drugiej połowy
XIX wieku. Świadczą o tym zamknięte wyrobiska z lat 1865-1870 z szybami o nazwach: Paweł, Rudolf, Paulina i Drzewny, znajdujące się w lewym dolnym rogu mapy górniczej. Od lat 70-tych XX w. Pokład 409 był eksploatowany systemem ścianowym, głównie poprzecznym, na całej powierzchni obszaru górniczego. System ścianowy podłużny został wykorzystany we wschodniej i północnej części kopalni. Miąższość pokładu 409 zmienia się od 1,3 do 3,2 m. Eksploatację rozpoczęto w części wschodniej, przenosząc roboty ku północy, a następnie kontynuując je w części północno-wschodniej oraz południowo-wschodniej. Kolejnym etapem wydobycia były prace w centralnej i na końcu – południowej części kopalni. Eksploatacja pokładu 409 została zakończona w 1990 roku. Według oznaczeń na mapie, zroby zlikwidowano poprzez zawał stropu.

1. Inne

Na obszarze górniczym KWK Sosnowiec w obrębie pokładu 409 występują zagrożenia wodne I, II i III stopnia. W rejonie zagrożenia eksploatacja nie była prowadzona. Wiązała się ona z wychodnią na strop karbonu, stanowiącą naturalną granicę obszaru górniczego. W miejscach objętych tym zagrożeniem oszacowano ilość wody: na południu na 18700 m³ (lata 1881-1957), a na wschodzie na 12900 m³ (1972 r.).

W południowej i południowo-centalnej części obszaru górniczego zostały zaznaczone tereny wymycia pokładu. W południowej części kopalni, wskutek zagrożenia wodnego, zostały także zatopione chodniki.