Przestępstwo-kodeks karny nie określa wprost jej definicji, musimy ja wyprowadzić z poszczególnych art. zawartych w kodeksie karnym. Z art.1 §1 k.k wynika, że przestępstwo jest czynem zabronionym pod groźbą kary przez ustawę obowiązujacą w czasie jego popełnienia .Art. 115 określa natomiast co stanowi czyn zabroniony. Jest to zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej. Art.1§2 mówi nam że przestępstwo jest czynem społecznie szkodliwym w stopniu wyższym niż znikomym. Art.1§3 mówi nam że przestępstwem jest tylko czyn zawiniony. Na podst. tych przepisów przestępstwo można zdefiniować jako czyn. PRZESTĘPSTWO to czyn człowieka zabroniony pod groźba kary obowiązującej w czasie i miejscu jego popełnienia, o znamionach określonych w ustawie-znamionach ustawowych zawinionych bezprawnych i społecznie szkodliwych w stopniu wyższym niż znikomym.
Czyn człowieka; Czyn jest świadomym zachowaniem człowieka będące przejawem jego woli. Zgodnie z definicją przestępstwa czynu przestępczego może dopuścić się tylko człowiek. Odpowiedzialność karna jest bowiem rodzajem odpowiedzialności osobistej opartej na winie indywidualnej. Podmiotem (sprawca przestępstwa) może być osoba zdolna do zawinienia czyli mająca zdolność do zrozumienia znaczenia swojego zachowania się-czynu i pokierowania się swoim postępowaniem. Czyn możemy rozumieć w dwóch znaczeniach: a)naturalistycznym-jako kompleks zewnętrznych(postrzeganych przez obserwatora) ruchów fizycznych b) prawnym- uwzględniający subiektywną stronę czynu polegający na działaniu lub zaniechaniu. Ze względu na sposób działania sprawcy przestępstwa można podzielić na: 1)zdziałania, np. kradzież, kradzież z włamaniem, rozbój, wymuszenie rozbójnicze, oszustwo 2) zaniechania,np. nie udzielenie pomocy; Działanie pod przymusem fizycznym uchyla czyn,tzw. Przymus fizyczny obezwładnienie osoby, działanie w narkozie nie jest czynem. Natomiast działanie pod wpływem przymusu psychicznego stanowi czyn. 2. Bezprawność czynu- W ogólnym tego słowa znaczeniu oznacza społeczność z obowiązującymi normami prawa,np. karnego, administracyjnego, cywilnego, wykroczeń, itp. Naruszenie przepisów prawa karnego nazywane jest bezprawnością karną. W zasadzie wyczerpanie przez czyn człowieka ustawowych znamion przestępstwa zawartej w ustawie karnej skutkuje jego bezprawnością karną, chyba że zachodzą kontratypy wyłączające jego bezprawność, np. obrona konieczna, stan wyższej konieczności 3. Czyn zawiniony- to, że czyn jest zabroniony przez ustawę, nie oznacza iż stanowi przestępstwo. Musi zaistnieć zawinienie. Zgodnie bowiem z art.1§3kk nie popełnia przestępstwa. Sprawca czynu zabronionego jeżeli nie można przypisać mu winy w czacie jego popełnienia. Zgodnie z art.115 §1kk czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w ustawie. Ze względu na winę przestępstwa możemy podzielić na (art. 7§1kk)a zbrodnię, którą można popełnić tylko z winy umyślnej. Występek, który można popełnić umyślnie, a także nieumyślnie jeżeli ustawa tak stanowi. 4. Społeczna szkodliwość czynu- jest to niepożądane zachowanie się w szeroko ujętym układzie stosunków społecznych. Stopnie społecznej szkodliwości czynu: 1)znikomy-zgodnie z art.1 §2kk nie ma wówczas przestępstwa 2)nie znaczny- jeżeli społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, sąd zgodnie z art. 66kk może warunkowo umożyć postępowanie 3) znaczny-mamy doczynienia z przestępstwem
1. Pojęcie ustawowych znamion czynu zabronionego
Ustawowe znamiona czynu zabronionego są to charakterystyczne cechy dla danego typu przestępstwa. Cechy te tworzą zarys danego typu przestępstwa.
Zrealizowanie przez sprawcę stanu objętego ustawowymi znamionami przestępstwa pozwala na kfalifikacji czynu-czyli przypisanie sprawcy konkretnego typu przestępstwa. Brak jakichkolwiek ze znamion nie pozwala na przyjęcie dokonania przestępstwa.
2. Do ustawowych znamion przestępstwa należą:
-podmiot prsestępstwa
-strona podmiotowa przestępstwa
-przedmiot przestępstwa
1. Pojęcie ustawowych znamion czynu zabronionego
Ustawowe znamiona czynu zabronionego są to charakterystyczne cechy dla danego typu przestępstwa. Cechy te tworzą zarys danego typu przestępstwa.
Zrealizowanie przez sprawcę stanu objętego ustawowymi znamionami przestępstwa pozwala na kfalifikacji czynu-czyli przypisanie sprawcy konkretnego typu przestępstwa. Brak jakichkolwiek ze znamion nie pozwala na przyjęcie dokonania przestępstwa.
2. Do ustawowych znamion przestępstwa należą:
-podmiot prsestępstwa
-strona podmiotowa przestępstwa
-przedmiot przestępstwa
1. Podmiotem przestępstwa może być tylko człowiek-osoba fizyczna,musi ona spełniać określone cechy: 1) osiągnąć odpowiedni rozwój umysłowy i moralny, tzw. wiek odpowiedzialności karnej 2) musi znajdować się w takim stanie psychicznym, że jest zdolny do zrozumienia i pokierowania w swoim zachowaniu. Musi zrozumieć znaczenie przedsiębranego przez siebie czynu,np osoba niepoczytalna nie odpowiada za przestępstwo, ale można wobec niej stosować środki zabezpieczające,np lecznicze. Natomiast nie poczytalność nie pozbawia czynu  lub przestępstwa. W polskim prawie karnym nie ma tzw odpowiedzialności zbiorowej zatem podmiot przestępstwa nie może być zbiorowy, ani osobą prawną. Zatem podmiotem przestępstwa czyli sprawcą jest indywidualnie oznaczona osoba.  Art. 10 p.1 kkprzyjmuje, że odpowiedzialność karna ponosi osoba, która ukończyła 17-ty rok życia w chwili jego popełnienia. Nieletni tj. osoby, które nie ukończyły 17-tego roku życia w chwili popełnienia czynu nie ponoszą odpowiedzialności karnej na zasadach określonych w kodeksie karnym. WYJĄTEK! W wyjątkowych sytuacjach w razie popełnienia przez nieletniego po ukońćzeniu 15-tego roku życia czynu zabronionego w postaci: 1)zbrodni, zamachu na prezydenta RP lub zabójstwa 2) występku spowodowanego niebezpieczeństwa powszechnego 3) spowodowania zbrodni i występku zawładnięcia statku, spowodowania katastrofy, zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą wzięcia zakładnika rozboju. Nieletni może wówczas odpowiadać na zasadach określonych w kk, jeżeli okoliczności sprawy zatem przemawiają oraz warunki osobiste sprawcy, a w szczególności kiedy poprzednio stosowane środki wychowawcze bądź poprawcze wobec nieletniego okazały się bezskuteczne. Wobec nieletnich stosuje się przede wszystkim środki wychowawcze i poprawcze lub lecznicze orzeczone przez sąd rodziny i do spraw nieletnich, a określone w ustawie z dnia 26.10.1982r.(tekst jednolity 08.06.2012) 2. Podział przestępstw ze względu na podmiot przestępstwa: a) powszechne , czyli ogólnosprawcze, których dopuścić się może każdy b)indywidualne- których dopuścić się może jedynie osoba, sprawca o cechach, właściwościach indywidualnych określonych w ustawie prawa, np. dzieciobójstwo-matka, która zabija dziecko pod wpływem porodu i w czasie jego przebiegu
Podmiot przest-nazywany jest także podm.ochrony ze wzgl. na f-cję jaką pełni prawo karne jest ustanawiane przez ustawodawcę w celu ochrony fóbr jednostki,oraz panujących stosunków.społecznych,ekonom.i gosp. przed najpowazniejszymi na nie zamachami.ROdz. przedmiotu przest.(przedm.ochrony)-a)ogólny przedm.ochr.to całokształt panujących stosunków społecz.ekonom.w państwie oraz dóbr np.życie ,zdrowie,mienie,bezp.publ.działalnośc organow panstwowych które chroni ustawa karna przed bezprawnymi na nie zamachami.b)rodzajowy przedm.ochr-to normy prawne chroniace dobra analogiczne pod wzgl.rodz.np.zycie,zdrowie,mienie. W praktyce przedm.pchr.jest dany rozdz.przest. okreslonym kodeksem prawnym np.czi i wolnosci c)inwidualny przedm.ochr- to normy prawne danego przepisu chroniace okreslone dobro  badz nie ktore zostal skierowany zamach przestepczy.np.grozby karalne. Od przedm.ochr. i przedm.zamachu nalezy rozróznic przedm.wykonawczy inaczej zwany przedm.czynu.Przedm.wykonaw. jest elementem str.przedm. jest nim to...na co bezposrednie skierowane jest dzialanie przestepcze.np.przy zabojstwie jest nim cialo czlwieka.np.przy przestepstwie zabojstwa przedm. ochr jest zyie czlowieka natomiast przedm wykonawczym bedacym elem. str.przedm. jest cialo czlowieka np.przy kradziezy przedm .ochr. jest mienie,a przedm.wykonaw. jest mienie ruchowe konkretnie okreslone.
1.elementy strony przedmiotowej przestępstwa:
a)zachowanie się sprawcy (sposób popełnienia)
b)przedmiot czynu (przedmiot wykonawczy)
c)okoliczności modalne
d)skutek
ad a) sposób popełnienia przestępstwa zazwyczaj określany jest w definicji przepisów jest czasownikiem nieokreślonym w 3 os. L.p. czasu teraźniejszego „kto… zabija, kradnie, uszkadza,,,” itp.
Ze względu na sposób działania sprawcy przestępstwa można podzielić na popełnione
-z działania-czyny mają formę czynności zmierzającej w określonym celu, kierunku
-zaniechania-polegają na powstrzymywaniu się przez podmiot (sprawcę) od wymaganego od niego i obiektywnie możliwego w danym czasie i miejscu działania w określonym kierunku
źródło określonego działania może wynikać wprost z przepisu prawa karnego lub innych aktów normatywnych lub w reszcie sytuacji wynikającej z uprzedniego zachowania się sprawcy. Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione w wyniku zaniechania podlega tylko ten, na którym ciążył prawny obowiązek zapobieżenia temu skutkowi (nie udzielenie pomocy osobie będącej w bezpośrednim zagrożeniu życia itp.)
ad b) został opisany przy omówieniu przedmiotu przestępstwa
Ad c) jest to zmiana wyckowa w świecie zewnętrznym. Nie należy go jednak ograniczać do szkody w sensie materialnej lub zmiany w sensie fizycznym. Skutkiem może być każda zmiana wywołana przez sprawcę, np. „zniszczenie” „uszkodzenie” „uczynienie niezdatnym do użytku” „wywołania obiektywniej obawy spełnienia groźby karalnej
Ze względu na występujące skutki, przestępstwa można podzielić na:
a)przestępstwa skutkowe( materialne)
b)przestępstwa bez skutkowe (formalnie, niematerialne
Do dokonania przestępstwa formalnego wywołanie skutku i jego wystąpienie nie jest wymagane. Określa go bowiem samo zachowanie sprawcy np. czynna napaść na funkcjonariusza publicznego (dopuszcza się ten, kto działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami lub używając broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszcza się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych)
ad d) I-czas II-miejsce III-w sytuacji np. popełnienie przestępstwa w obecności innych osób. Sytuacja może dotyczyć samego poszkodowanego, stały lub przemijający w stosunku wobec sprawcy lub samego sprawcy przy przestępstwie dzieciobójstwa, eutanazji
IV-motywy V-pobudka
Str.podmiotowa dotyczy winy.Wina-zarzucalność(naganność)z pkt widzenia wymogów prawa karnego w stosunku sprawcy do realizacji stanu(odnośnika rzeczywistego)który jest objęty znamionami czynu zabronionego popełnionego przez niego.Inaczej wina to psych.stosunek sprawcy do popełnionego czynu.To ogólne warunki od,których zależy możliwość postawienia zarzutu i przypisania winy sprawcy każdego czynu zabronionego.Podstawowe cechy winy:podmiotowa zdolność do przypisania winy związana jest z osiągnięciem odpowiedniego rozwoju umysłowego,który pozwala sprawcy na rozpoznanie znaczenia zarzucanego mu czynu i pokierowania swoim postępowaniem, możliwość rozpoznania powziętego czynu i jego bezprawność,której brak wyłącza przypisanie sprawcy winy w odniesieniu do tego czynu-usprawiedliwiona sprawcy nieświadoma bezprawność czynu wyłącza możliwość przypisania mu winy-art.30 KK, wymagalność zachowania zgodnego z prawem,która uzależniona jest od sytuacji motywacyjnej sprawcy,jest miarą tego samego,czego prawo może żądać od człowieka zwłaszcza w okolicznościach bezpośredniego zagrożenia,czy konfliktu interesów,np.stan wyższej konieczności,rozkaz wojskowy.Formy winy:Przestępstwo można popełnić z winy nieumyślnej jeżeli ustawa tak stanowi lub umyślnej-art.8KK,z tym, że zbrodnię można popełnić tylko z winy umyślnej.W odniesieniu do niektórych typów przestępstw ustawodawca wprowadza dodatkowe znaczenie nastawienia psychicznego sprawcy dotyczące celu działania.Nazywa się je przestępstwami kierunkowymi.Rozpoznaje się je po tym,że w opisie konkretnego typu przestępstwa znajduje się wyraz"w celu".Np.kto działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej-przestępstwo oszustwa.Wystepek można popełnić z winy umyślnej,a nieumyślnej jeżeli ustawa tak stanowi.To,że występek można popełnić z winy nieumyślnej rozpoznajemy po zapisie użytego przez ustawodawcę w konkretnym typie przestępstwa.Wine umyślną zgodnie z art.9par.1KK można popełnić w zamiarze:bezpośrednim-sprawca wie,że jego zachowanie będzie przestępstwem(jest tego świadomy)i chce go popełnić.Zamiar popełnienia w tym wypadku przestępstwa uwarunkowane jest aktem woli i świadomości,ewentualnym-sprawca przewiduje możliwość popełnienia przestępstwa,ma jego świadomość i godzi się na jego popełnienie.Przestępstwa popełnione z winy nieumyślnej-zgodnie z art.9,par2KK można popełnić przez:lekkomyślność(tzw,świadoma wina nieumyślna)-sprawca przewiduje możliwość popełnienia przestępstwa,ale bezpodstawnie przypuszcza,że popełnienia tego czynu uniknie świadomie łamiąc zasady ostrożności.niedbalstwo-sprawca nie przewiduje możliwości popełnienia przestępstwa,choć powinien i mógl to przewidzieć.Możliwość przewidywania powinna być oceniana indywidualnie w zależności od poziomu wiedzy,cech osobowości,rozwoju intelektualnego,wieku,doświadczenia zyciowego,wykształcenia.Przypisanie sprawcy nieumyślności jest zatem uwarunkowane popełnieniem przez niego czynu na skutek niezachowania ostrożności.Ostrośność-staranność baczenia,uwagi,rozwagi,przezorność.Przewidywalność-liczenie się ze spodziewanym przebiegiem skutków zaistniałych wypadków.Przy winie umyślnej w zamiarze ewentualnym sprawca przewiduje możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na nie,a przy nieumyślnej przewiduje(lekkomyślność)lub może przewidzieć(niedbalstwo)lecz nie ma zamiaru go popełnić,nie chce jego nastąpienia,a nawet nie godzi się na nie.
Wykroczenie-czyn człowieka zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie i miejscu jego popełnienia ,zawiniony,bezprawny o znamionach ustawowych i społecznie szkodliwy w st.niższym,niż przestępstwo,czyli conajmniej równym znikomego st.społ.szkodliwości.Zgodnie z art.1 par.1KW za wykroczenia grożą następujące kary:aresztu 5-30dni,ograniczenia wolności na 1 miesiąc,grzywna 20-5000zł,nagana.Jeżeli czyn jest zagrożony wyższą karą zasadniczą niż przy wykroczeniu mamy do czynienia z przestępstwem,czyli grzywny do 30 stawek dziennych,kara pozbawienia wolności przekraczająca 1 miesiąc,kara 25 lat pozbawienia wolności i ograniczenia wolności 1-12 miesięcy,wówczas wchodzimy w sferę prawa karnego w sprawach o przestępstwa.Konsekwencje prawno-materialne podziału czynów na przestępstwa i wykroczenia:1)społeczna szkodliwość:P:wyższa niż znikoma,W:niższa niż przy przestępstwie,2)P:wartość skradzionego mienia przy kradzieży lub przywłaszczonego mienia przy przywłaszczeniu,albo wartość zniszczonego,uszkodzonego,niezdatne do użytka przy przestępstwie zniszczenia mienia,wartość>250złWYJĄTEK:przy przestępstwie kradzieży drzewa lub wyrębu drzewa z lasu wartośc jego większa niż 75zł.W:jak wyżej,ale wartość <bądź równa 250złWYJĄTEKwartość drzewa <bądz równa 75zł.3)Kary P:kara grzywny powyżej 30 stawek dziennych,kara ograniczenia wolności 1-12 miesięcy,W:ograniczenie wolności na 1 miesiąc,nagana;dotyczą występków kary.4)P:kara pozbawienia wolności przekraczająca 1 miesiąc,W:kara aresztu 5-30 dni.5)P:zbrodnie zagrożone są karą:powyżej 3,25 lat i dożywotniego pozbawienia wolności.W:nie ma takiego podziału!6)P:a)zbrodnie można popełnić tylko z winy umyślnej,b)występek z winy umyślnej i nieumyslnej jeżeli ustawa tak stanowi,W:nie ma takiego podziały ALE wykroczenie można popełnić z winy umyślnej i niumyślnej,chyba że ustawa przewiduje odpowiedzialność tylko z winy umyslnej.7)podmiot P:w momencie popełnienia zynu musi ukończyć 17 lat,WYJATEK:ukończenie 15 lat przez nieletniego któy w momencie ukończenia czynu ukończył 15 lat i dopuścił się przestępstwa i kiedy jego warunki osobiste wskazuja taka konieczność.W:ukończenie 17 lat,8)odpowiedzialnośc za usiłowanie,P:zawsze zachodzi w granicach zagrożenia,karą dla danego typu przestępstwa,W:gdy ustawa tak stanowi,9)odpowiedzialnośc za przygotowanie:P:gdy ustawa tak stanowi,W:nie ma odpowiedzialności.konsekwencje procesowe podziału karalnych zabronionych na przestępstwa i wykroczenia:1)P:przepisy w oparciu o które toczy się postępowanie,KPK,postępowanie sprawdzające-art.307,par.1-3KPKpoprzedza przeprowadzone czynności dowodowe i kończy się decyzją o wszczęciu lub odmowie wczęcia postępowania-dochodzenia lub śledztwa.Czynności dowodowemogą być prowadzone w formie sledztwa lub dochodzenia.W:przepisy w oparciu o które toczy się postępowanie KPW,nie występują czynnośi któe zostały popełnione.Postępowanie dowodowe odbywa się w formie czynności sprawdzającej.OBY DWA ORZEKAJĄ:sądy powszechne,sąd grodzki,rejonowy i okręgowy i apelacyjny rozpatruje odwołania od orzeczeń wydanych w 1 instancji.