Skala Glasgow (ang. Glasgow Coma Scale – GCS) jest używana w medycynie w celu oceny poziomu świadomości. Początkowo wprowadzono ją w celu umożliwienia szybkiej oceny stanu pacjentów po urazie głowy i wstępnego ustalenia rokowania. Obecnie jest powszechnie stosowana zarówno w medycynie ratunkowej, jak i do śledzenia zmian poziomu świadomości pacjentów w czasie leczenia.

Ocenie podlega:

• Otwieranie oczu

  • 4 punkty – spontaniczne

  • 3 punkty – na polecenie

  • 2 punkty – na bodźce bólowe

  • 1 punkt – nie otwiera oczu

• Kontakt słowny:

  • 5 punktów – odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany co do miejsca, czasu i własnej osoby

  • 4 punkty – odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany

  • 3 punkty – odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk

  • 2 punkty – niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie

  • 1 punkt – bez reakcji

• Reakcja ruchowa:

  • 6 punktów – spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych

  • 5 punktów – ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy

  • 4 punkty – reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego

  • 3 punkty – patologiczna reakcja zgięciowa, odkorowanie (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)

  • 2 punkty – patologiczna reakcja wyprostna, odmóżdżenie (odwiedzenie i obrót ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych, odwrócenie stopy)

  • 1 punkt – bez reakcji

Uwzględnia się najlepszą uzyskaną odpowiedź w każdej kategorii. Łącznie można uzyskać od 3 do 15 punktów, ale należy zaznaczyć z jakich składowych powstał wynik (np. GCS 12: 3/4 + 4/5 + 5/6).

Na podstawie skali Glasgow zaburzenia przytomności najczęściej dzieli się na:

• GCS 13–15 – łagodne

• GCS 9–12 – umiarkowane

• GCS 6–8 – brak przytomności

• GCS 5 – odkorowanie

• GCS 4 – odmóżdżenie

• GCS 3 – śmierć mózgowa

Należy uwzględnić sytuacje, w których ocena w skali Glasgow jest utrudniona. Do najczęstszych należą: intubacja – pacjent przytomny nie toleruje rurki intubacyjnej, a wynik GCS ≤ 8 stanowi wskazanie do intubacji, a także rozważenie inwazyjnego pomiaru ciśnienia wewnątrzczaszkowego (ICP;)niedowład lub porażenie – pacjent nie porusza się z innego powodu. Skala Glasgow może być stosowana u dzieci, które już dobrze mówią, tj. od 4 roku życia. U mniejszych dzieci stosuje się Pediatryczną Skalę Glasgow. W przypadkach urazu głowy, utrata choćby jednego punktu w skali GCS, jest jednym ze wskazań do wykonania tomografii komputerowej (CT) głowy.