Skala Glasgow (ang. Glasgow Coma Scale – GCS)
Jest używana w medycynie w celu oceny poziomu przytomności. Początkowo wprowadzono ją w celu umożliwienia szybkiej oceny stanu pacjentów po urazie głowy i wstępnego ustalenia rokowania. Obecnie jest powszechnie stosowana zarówno w medycynie ratunkowej, jak i do śledzenia zmian poziomu przytomności pacjentów w czasie leczenia.
W trakcie badania przyznawane są następujące punkty:
otwieranie oczu | reakcja słowna | odpowiedź ruchowa |
---|---|---|
spontaniczne - 4p. |
pełna orientacja -5p. |
odpowiednia do poleceń - 6p. |
na głos, zawołanie - 3p. |
mowa chaotyczna - 4p. |
celowa -5p. |
na ból - 2p. |
mowa niewłaściwa -3p. |
ruch ucieczki na ból - 4p. |
gdy nie otwiera oczu - 1p. |
niezrozumiałe dźwięki - 2p. |
zgięciowa - 3p. |
brak - 1p. |
wyprostna - 2p. |
|
brak - 1p |
___________________________________________________________________________
OCENIE PODLEGA:
Otwieranie oczu
4 punkty – spontaniczne
3 punkty – na polecenie
2 punkty – na bodźce bólowe
1 punkt – nie otwiera oczu
Kontakt słowny:
5 punktów – odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany co do miejsca, czasu i własnej osoby
4 punkty – odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany
3 punkty – odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk
2 punkty – niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie
1 punkt – bez reakcji
Reakcja ruchowa:
6 punktów – spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych
5 punktów – ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy
4 punkty – reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego
3 punkty – patologiczna reakcja zgięciowa, odkorowanie (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)
2 punkty – patologiczna reakcja wyprostna, odmóżdżenie (odwiedzenie i obrót ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych, odwrócenie stopy)
1 punkt – bez reakcji+
Uwzględnia się najlepszą uzyskaną odpowiedź w każdej kategorii. Łącznie można uzyskać od 3 do 15 punktów, ale należy zaznaczyć z jakich składowych powstał wynik (np. GCS 12: 3/4 + 4/5 + 5/6).
Na podstawie skali Glasgow zaburzenia przytomności najczęściej dzieli się na:
GCS 13–15 – łagodne
GCS 9–12 – umiarkowane
GCS 6–8 – brak przytomności
GCS 5 – odkorowanie
GCS 4 – odmóżdżenie
GCS 3 – śmierć mózgowa
Należy uwzględnić sytuacje, w których ocena w skali Glasgow jest utrudniona. Do najczęstszych należą: intubacja – pacjent przytomny nie toleruje rurki intubacyjnej, a wynik GCS ≤ 8 stanowi wskazanie do intubacji; niedowład lub porażenie – pacjent nie porusza się z innego powodu. Skala Glasgow może być stosowana u dzieci, które już dobrze mówią, tj. od 4 roku życia. U mniejszych dzieci stosuje się Pediatryczną Skalę Glasgow. W przypadkach urazu głowy, utrata choćby jednego punktu w skali GCS, jest jednym ze wskazań do wykonania tomografii komputerowej (CT) głowy.