OSADNICTWO
Typy osadnictwa wiejskiego.
Wieś- niewielka osada o zwartej lub rozproszonej budowie, o istniejących funkcjach rolniczych, turystycznych, a także nie posiada praw miejskich.
Typy wsi:
Łańcuchówka
Okolnica
Owalnica
Rzędówka
Szeregówka
Ulicówka
Wielodrożnica
Widlica
Urbanizacja.
Miasto- historycznie ukształtowana jednostka osadnicza charakteryzująca się dużą intensywnością zabudowy, małą ilością terenów rolniczych, ludnością pracującą poza rolnictwem (w przemyśle lub w usługach) prowadzącą specyficzny miejski styl życia. Powstają w wyniku urbanizacji. Charakteryzują je:
Zwarta zabudowa.
Duża gęstość zaludnienia.
Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna.
Posiada prawa miejskie.
Funkcje miastotwórcze:
Polityczna- siedziba władz państwowych.
Administracyjna- siedziba władz samorządowych.
Przemysłowa- powstanie miasta związane z przemysłem.
Medyczna- ze względu na szpitale i ośrodki medyczne wykraczające poza miasto.
Transportowa- miasto staje się węzłem komunikacyjnym.
Kulturalna- istnieją tam instytucje kulturalne.
Naukowa i oświatowa- lokowane są szkoły, uczelnie, instytuty badawcze.
Turystyczna- miasta w atrakcyjnych regionach turystycznych.
Uzdrowiskowa- posiada status uzdrowiska, rozwija się w nim lecznictwo ze względu na warunki naturalne.
Handlowa- powstały jako ośrodki wymiany handlowej.
Urbanizacja- proces przemian zachodzących w sieci osadniczej, polegający na zwiększeniu się roli miast w stosunku do osiedli niemiejskich. Może zachodzić poprzez:
Rozbudowę istniejących miast.
Zakładanie nowych miast.
Przekształcanie wsi w miasta.
Wskaźnik urbanizacji = udział (%) ludności miejskiej w stosunku do ogólnej liczby ludności kraju, np. współczynnik urbanizacji 75% oznacza, że 75% ludności danego kraju mieszka w miastach.
Etapy urbanizacji:
Urbanizacja wstępna:
Powolna koncentracja ludności w miastach.
Suburbanizacja
Gwałtowny napływ ludności z obszarów wiejskich do miast.
Rozrastanie się (niekontrolowane) ubogich dzielnic peryferyjnych.
Zaczyna ubywać mieszkańców w dzielnicach centralnych.
Dezurbanizacja
Intensywny odpływ ludności z obszarów centralnych i peryferyjnych na tereny bardziej oddalone.
Powstawanie odległych stref wokół zakładów przemysłowych.
Przemieszczanie ludności ze stref zurbanizowanych na tereny wiejskie.
Reurbanizacja
Na terenie wiejskim upowszechnia się miejski styl życia.
Tworzenie się „cywilizacji miejskiej ale bez miast”.
Modernizacja i przebudowa miast.
Pozytywy urbanizacji:
Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna.
Dobrze rozwinięta infrastruktura społeczna.
Dobrze rozwinięta komunikacja miejska.
Wielki rynek zbytu.
Dobry dostęp do miejsc pracy.
Dostęp swobodny do kultury.
Negatywy urbanizacji:
Degradacja środowiska.
Problemy komunikacyjne.
Problem zaopatrzenia w wodę.
Problemy mieszkaniowe.
Wzrost przestępczości i agresji.
Patologie społeczne.
Pogorszenie się stanu zdrowia.
Zmiana modelu rodziny.
Typy zespołów miejskich
Aglomeracja monocentryczna- jedno duże miasto i wokół niego inne małe. Ludzie z mniejszych miast dojeżdżają do dużego miasta np. do pracy.
Warszawa, Tokio, Kair, Rio de Janeiro, Los Angeles.
Aglomeracja policentryczna- zespół miast sąsiadujących ze sobą o mniej więcej tej samej wielkości, powiązanych ze sobą gospodarczo i komunikacyjnie.
Trójmiasto.
Megalopolis- przestrzenne połączenie się kilku aglomeracji miejskich.
USA: od Bostonu - Nowy Jork - Filadelfię - Baltimore do Waszyngtonu.
Kalifornia: San Francisco – Los Angeles, San Jose, San Diego, San Bernardino, Oakland, Sacramento.
Japonia: Tokio, Jokohama, Kawasaki, Osaka, Toyota, Kioto, Kobe, Nagoya.
Kraje Beneluksu: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Breda, Antwerpia, Bruksela.