Rehabilitacja i pielęgniarstwo niepełnosprawnych dr Bielawska

Rehabilitacja i pielęgniarstwo niepełnosprawnych dr Bielawska

Rehabilitacje nazywamy „zorganizowanie medyczno-społeczne działanie, które umożliwia rekonstrukcje funkcji uszkodzonego narządu i przystosowanie do normalnego życia w społeczeństwie tych osobników, którzy na skutek urazu lub schorzenia zdolność tę utracili „a także „w procesie współdziała szereg instytucji i organizacji, których wspólny wysiłek zmierza do zmniejszenia liczby osobników skazanych przez chorobę na życie po za nawiasem społeczeństwa”

Rehabilitacja jest procesem medyczno – społecznym, który dąży do zapewnienia osobom niepełnosprawnym godnego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz zadowolenia – prof. Wiktor Dega (twórca polskiej szkoły rehabilitacji)

Pojęcie rehabilitacja zostało wprowadzone do użytku w 1918 roku przez Douglasa C. McMurtie, dyrektora Instytutu Czerwonego Krzyża dla Inwalidów w Nowym Jorku, które ogranicza się do problemów socjalno – zawodowych.

Osoba niepełnosprawna to osoba, której stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie ról społecznych a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej, ogranicza funkcje rodzinne, uniemożliwia korzystanie z dóbr społecznych.

„Osobą niepełnosprawną jest osoba w pełni swych praw, znajdująca się w sytuacji upośledzającej ją na skutek barier środowiskowych, ekonomicznych i społecznych, których z powodu występujących uszkodzeń nie może przezwyciężyć w taki sposób jak inni ludzie. Bariery te są często zwiększone przez deprecjonujące postawy ze strony społeczeństwa. Do zadań społeczeństwa należy eliminowanie, zmniejszanie lub kompensowanie tych barier, aby każdej jednostce umożliwić korzystanie z dóbr publicznych, respektując jednocześnie jej prawa i przywileje.”

Definicja podana przez Światową Organizację Zdrowia podaje różne stopnie niepełnosprawności określane jako:

Uszkodzenie to brak lub deformacja anatomicznej struktury organizmu bądź też jej brak lub zaburzenie przebiegu fizjologicznych lub psychicznych funkcji organizmu.

W klasyfikacji uszkodzeń wyodrębnia się dwie podgrupy i uszkodzenia funkcji organizmu oraz uszkodzenia struktury organizmu.

Klasyfikacja uszkodzenia funkcji organizmu obejmuje 10 grup funkcji:

Niepełnosprawność jest pojęciem obejmującym następstwa stanu zdrowia (choroby, zaburzenia lub urazu) w funkcjonowaniu człowieka na wymienionych trzech poziomach.

Klasyfikacja składa się z trzech odrębnych, lecz równoległych klasyfikacji obszarów tworzących niepełnosprawność:

  1. Klasyfikacji uszkodzeń – classification of impairments

  2. Klasyfikacji działania – classification of activity

Klasyfikacji uczestnictwa – classification of participation

Praktyka wykazała, że ta definicja jest nieprecyzyjna i została zastąpiona szczegółową Międzynarodową Klasyfikacją Uszkodzeń, Działania i Uczestnictwa, zwanej „kartą 2000”.

Klasyfikacja opiera się na następujących założeniach:

Zmodyfikowana klasyfikacja niepełnosprawności (disablement) i funkcjonowania (functioning) obejmuje następstwa w funkcjonowaniu człowieka, związane ze stanem zdrowia (health conditions) spowodowanym chorobą, zaburzeniami funkcji lub urazu.

Termin „funkcjonowanie” obejmuje w myśl tego dokumentu działalność człowieka na 3 poziomach: biologicznym, osobistym (personal activities) i społecznym (participation in society).

Klasyfikacja uszkodzeń struktury organizmu obejmuje także 10 grup narządów i układów wykonujących w/w funkcje, odpowiednio:

Układ nerwowy, narząd wzroku, narząd słuchu, narząd mowy, układ krwionośny, układ moczowo – płciowy, itp.

Każda z funkcji organizmu może być całkowicie zniesiona, ograniczona lub zaburzona. Podobnie każdy z narządów i układów organizmu może być całkowicie lub częściowo uszkodzony na skutek choroby, zaburzenia, urazu lub wady wrodzonej.

Działanie jest definiowane bardzo ogólnie i oznacza „wszystko, co człowiek robi” począwszy od działań elementarnych (elementary activities) do działań złożonych (complex activities). Działanie to polega na wykonywaniu wielu czynności, w wyniku których oczekuje się określonych rezultatów.

W klasyfikacji działań wyodrębnia się również 10 grup, ale wymienia łącznie 617 różnych działań człowieka:

Aspektem negatywnym tego wymiaru jest ograniczenie działania (activity limitation), które może dotyczyć określonego rodzaju działania, czasu trwania i jakości jego wykonania.

Do oceny stopnia trudności działania przyjęto w klasyfikacji 5 – punktową skalę trudności (qualifier for difficulty):

0 – wykonywanie bez trudności

1 – wykonywanie z niewielkim utrudnieniem

2 – wykonywanie z umiarkowanymi trudnościami

3 – wykonywanie ze znacznymi trudnościami

4 – niemożność wykonania

Klasyfikacja uczestnictwa wyodrębnia 7 dziedzin i 106 różnych sytuacji, w których człowiek najczęściej uczestniczy w środowisku:

Uczestnictwo (participation) to rodzaj i zakres zaangażowania się osoby w sytuacje życiowe w środowisku, w którym żyje.”

W klasyfikacji przyjęto 4 – punktową skalę pomocy osobistej i technicznej, niezbędnej do skutecznego działania.

0 – pomoc niepotrzebna

1 – potrzebna pomoc techniczna: np. protezy, wózek, podpórki, biała laska, adaptacja miejsca zamieszkania, stanowiska pracy itp.

2 – potrzebna pomoc osobista innej osoby przy wykonywaniu danego działania

3 – potrzebne obie formy pomocy – techniczna i osobista

Stasowanie obu skal przy określaniu stopnia ograniczenia działania jest bardzo ważne, by stworzyć danej osobie warunki do zmniejszenia ograniczeń i poprawiania zakresu i stopnia jej działania na poziomie osobistym.

Klasyfikacja uczestnictwa określa dziedziny życia , w których dana osoba ma ograniczone uczestnictwo. Jako aspekt negatywny tego wymiaru klasyfikacja przyjmuje ograniczenie uczestnictwa . określenie to zastępuje termin upośledzenie (handicap) przyjęty w klasyfikacji z 1980 roku . proponuje się stosowanie 2 skal do oceny uczestnictwa

  1. Skalę zakresu uczestnictwa (qualifier for extent of participation)

  2. Skalę czynników ułatwiających lub utrudniających uczestnictwo.

Skala zakresu uczestnictwa

0 – pełne uczestnictwo w zwykłych warunkach

1 – zagrożone pełne uczestnictwo w przypadku braku czynników ułatwiających

2 – uczestnictwo ograniczone, tylko w niektórych dziedzinach lub tylko w pewnym stopniu, niezależnie od czynników sprzyjających

3 – uczestnictwo niemożliwe, nawet przy sprzyjających warunkach

4 – uczestnictwo nieoczekiwane ze względu na wiek, płeć i inne względy natury kulturowej lub społecznej

5 – uczestnictwo nie ma zastosowania do danej osoby, ze względu na wiek, rodzaj niepełnosprawności

Rehabilitacja lecznicza (medyczna)

Skala czynników ułatwiających lub utrudniających uczestnictwo:

0 – produkty, narzędzia i przedmioty powszechnego użytku

1 – osobiste wsparcie i pomoc

2 – społeczne i polityczne instytucje, stowarzyszenia i organizacje

3 – system edukacji i szkolenia

4 – instytucje ekonomiczne i gospodarcze

5 – inna publiczna infrastruktura

6 – struktura społeczno – kulturowa, normy, zasady

7 – fizyczne środowisko stworzone przez człowieka

8 – naturalne środowisko

9 – inne czynniki

Kompensacja to proces, który wyzwala naturalne możliwości zastępcze, jakie istnieją w każdym organizmie żywym, zmierzający do całkowitego lub częściowego wyrównania skutków działania czynników szkodliwych.

Procesy kompensacyjne określają tzw. prawa Anochina, które można przedstawić następująco:

  1. Istotą kompensacji jest wykorzystanie – przy zaburzeniu funkcji organizmu – naturalnych możliwości zastępczych.

  2. Aby wystąpiła kompensacja, konieczna jest sygnalizacja defektu, uszkodzenia za pośrednictwem bodźców dośrodkowych z obwodu – do ośrodkowego układu nerwowego.

  3. Procesy kompensacyjne powstają niezależnie od lokalizacji uszkodzenia, od tego, jaka funkcja została uszkodzona.

  4. Kompensacja wymaga stałego utrwalania, stosowania właściwych bodźców fizjologicznych przez dobór właściwej formy ćwiczeń stosowanych na odpowiednie zespoły dynamiczne. Nieuwzględnienie ostatnich dwu zasad może prowadzić do wytworzenia się niekorzystnej kompensacji patologicznej.

  5. Funkcja kompensacyjna uzyskana w przebiegu procesu leczniczego wymaga ciągłego treningu. Zaprzestanie utrwalania wytworzonej kompensacji prowadzi do zaniku uzyskanej sprawności.

Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, Działania i Uczestnictwa podkreśla znaczenie kompleksowej rehabilitacji w zapobieganiu i zmniejszeniu wieloaspektowej niepełnosprawności.

  1. Medycznej

  2. Społecznej

  3. Zawodowej

Rehabilitacja społeczna jest procesem, który zmierza do przywrócenia samodzielności społecznej osobie, która z racji niepełnosprawności jest jej pozbawiona.

Warunki:

Rehabilitacja zawodowa to zorganizowane działanie zmierzające do przywrócenia osobie niepełnosprawnej zdolności do aktywności zawodowej

Turnusy rehabilitacyjne to forma aktywnej rehabilitacji, która ma na celu organizację wypoczynku osób niepełnosprawnych połączonego z usprawnieniem ruchowym, edukacyjnym i psychologicznym.

Mają na celu poprawę sprawności ogólnej zwłaszcza w zakresie doskonalenia jazdy na wózku, czynności dnia codziennego , czynności samoobsługowych, pobudzeniu do aktywności ruchowej i społecznej, zainteresowanie zajęciami ogólno rozwojowymi, sportowymi

Szczególna rola organizacji pozarządowych : Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji , Stowarzyszenie Aktywnej Rehabilitacji , inne.

Podstawowym celem rehabilitacji społecznej jest umożliwienie osobą niepełnosprawnym ze wszystkich dóbr kulturowych społecznych i zawodowych

Przeszkody:

Formy aktywności:

  1. Warsztaty terapii zajęciowej (rehabilitacja społeczna z elementami rehabilitacji zawodowej)

  2. Turnusy rehabilitacyjne

  3. Środowiskowe placówki pomocowe

  4. Sport osób niepełnosprawnych

Dostępność do rehabilitacji dla wszystkich potrzebujących pacjentów , bez względu na miejsce zamieszkania i warstwę społeczną środowisko z którego się wywodzi było to bardzo istotne z uwagi na fakt, że nie wszyscy byli objęci powszechnym ubezpieczeniem

Pojęcie to wyróżniało dążenie do wyróżnienia rehabilitacji we wszystkich dziedzinach medycyny a nie tylko w odniesieniu o do osób z niepełnosprawnością narządu ruchu

Obecnie rehabilitacja znajduje szerokie zastosowanie i prezentuje ewidentne osiągnięcia praktyczne we wszystkich gałęziach medycyny klinicznej

Wczesne wdrożenie

Kompleksowość

W realizacji procesu rehabilitacji powinni uczestniczyć lekarze specjaliści, fizjoterapeuci , pielęgniarki, socjolodzy, psycholodzy, pracownicy socjalni, pedagodzy a w razie potrzeby : prawnicy, protetycy, logopedzi, inni.

Od początku postępowania rehabilitacyjnego mamy na uwadze dalsze losy osoby niepełnosprawnej, rozpatrywanie w kontekście miejsca i warunków jego zamieszkania , dotychczas wykonywanego zawodu, roli w rodzinie i w środowisku.

Ważna jest troska o stan psychiczny pacjenta, dążenie do uzyskania adaptacji do zaistnienia niepełnosprawności przez pacjenta i jego otoczenie, co jest warunkiem prawidłowej, czynnej współpracy pacjenta w procesie rehabilitacji oraz poprawnych warunków z otoczeniem po powrocie do środowiska


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych 11 2015
REHABILITACJA sem Pęcherz neurogenny, REHABILITACJA I PIELEGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH ( zxc )
PROTEZY KOŃCZYNY DOLNEJ - wykład FIZJO 19.11.2008, III rok V semestr, Rehabilitacja i pielęgn. niepe
Rehabilitacja egzamin 2010, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, II rok, Rehabilitacja i pielęgnowanie n
Guzy mózgu rehabilitacja, REHABILITACJA I PIELEGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH ( zxc )
Samokształcenie Wytyczne Rehabilitacja i pielęgnowanie w niepełnosprawności OK, PIELĘGNIARSTWO ROK 3
rehabilitacja w chorobie parkinsona, REHABILITACJA I PIELEGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH ( zxc )
rehabilitacja układu oddechowego, REHABILITACJA I PIELEGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH ( zxc )
Rehabilitacja i pielęgniarstwo niepełnosprawnych wykład 1 z dnia 10 2015
WYTYCZNE DOTYCZĄCE PLANU REHABILITACJI, I rok ps, Rehabilitacja niepełnosprawnych dr Skiba
Fizjoterapia, PEDAGOGIKA SPECJALNA1, Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością ruchową
Aktualności Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 13
Rehabilitacja osób niepełnosprawnych, Rehabilitacja osób niepełnosprawnych
Ubezpieczenia społeczne WYKŁADY dr Bielawska
PIELĘGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH Pielęgnowanie chorego po udarze mózgu pielęgnowanie chorego z RZSx
choroba przewlekla, Studia, Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością ruchową, materiały n

więcej podobnych podstron