Konstytucja jako ustawa zasadnicza

Konstytucja to najważniejszy polski akt prawny, dlatego tez zwana jest ustawą zasadniczą. Określa podstawy ustroju państwa i wyznacza podstawowe zasady porządku prawnego. Stanowi o prawach i wolnościach obywatelskich, wzajemnych stosunkach między władzą wykonawczą, ustawodawczą a sądowniczą, określa zasady wyboru i funkcjonowania najważniejszych organów państwowych - Sejmu, Senatu, Prezydenta RP, Rady Ministrów. Wyznacza także zasady funkcjonowania i organizacji samorządu terytorialnego i jego organów. Reguluje kwestie kontroli państwowej, organizacji administracji rządowej, finansów publicznych oraz sytuacji wyjątkowych ( stany nadzwyczajne ).

Polska jest pierwszym w Europie i drugim na świecie, po Stanach Zjednoczonych, państwem, które posiadało Konstytucje. Pierwsza polska Konstytucja uchwalona została 3 maja 1791 r. przez Sejm Rzeczpospolitej Obojga Narodów, i zyskała miano Konstytucji 3-go Maja.

Obecnie obowiązująca Konstytucja zastąpiła wcześniejszą tzw. Małą Konstytucję która w latach 1990 -1997 zastąpiła wcześniejszy akt konstytucyjny uchwalony w 1952 r., w epoce stalinizmu, i umożliwiała funkcjonowania państwa w po zmianie systemu ustrojowego.

Konstytucje uchwalono 2 kwietnia 1997 r. na posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego 9 wspólnie obradującego Sejmu i Senatu pod przewodnictwem Marszałka Sejmu, zbierającego się w doniosłych dla państwa sprawach ). Naród wypowiedział się pozytywnie co do treści Konstytucji w ogólnokrajowym referendum konstytucyjnym 25 maja tego samego roku. Po podpisaniu przez ówczesnego Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w dniu 16 lipca 1997 r. weszła ona w życie 17 października 1997 r. i od tego czasu obowiązuje. Tekst Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszony został w Dzienniku Ustaw z 1997 r. nr 78 poz. 483.

Konstytucja gwarantuje wszystkim polskim obywatelom równość wobec prawa ( bez względu na wyznanie, płeć, rasę, pochodzenie, wykształcenie i zawód ), wolność i nietykalność osobistą, postanowienie życia prywatnego i nienaruszanie miru domowego, wolność sumienia i wyznania, prawną ochronę życia, prawo do rzetelnego i sprawiedliwego postępowania przed sadem ( z uwzględnieniem zasady domniemania niewinności ).

Zapewnia też: wolność wybierania władz Rzeczpospolitej i obowiązek informowania o działalności organów władzy publicznej, wyrażania swoich poglądów ( wolność słowa ale bez nawoływania do nienawiści rasowej i z uwzględnieniem ochrony dóbr osobistych drugiego człowieka),

ochronę i wolność tajemnicy komunikowania się, wolność zrzeszania się i organizowania pokojowych zgromadzeń, uczestniczenia w służbie publicznej.

Konstytucyjnie chronione jest prawo do własności ( z czego wynika zakaz uwłaszczenia ), prawo do dziedziczenia, prawo do co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, prawo do bezpiecznych warunków pracy, prawo do ochrony zdrowia i do zabezpieczenia świadczeń społecznych, prawo do nauki ( z nałożeniem obowiązku nauki do 18 roku życia ). Konstytucja gwarantuje też wolność twórczości artystycznej, wolność nauczania i badań naukowych oraz korzystania z dóbr kultury.

Szczególnie chronionymi w Konstytucji wartościami jest dobro rodziny i prawa dziecka.

Oprócz szeregu uprawnień, Konstytucja reguluje też obowiązki obywateli wobec państwa. Jest to przede wszystkim wierność Rzeczpospolitej i troska o dobro wspólne.

Nad przestrzeganiem praw wynikających z Konstytucji czuwają wszystkie organy państwowe, ale przede wszystkim specjalnie powołany do tego organ - Trybunał Konstytucyjny, którego głównym zadaniem jest badanie zgodności stanowionego prawa z ustawą zasadniczą. Prawo do wnoszenia skargi na naruszenie norm konstytucyjnych do Trybunału Konstytucyjnego przysługuje każdemu obywatelowi, a pewnych kwestiach także cudzoziemcowi przebywającemu legalnie na terytorium RP.

http://www.bryk.pl/teksty/studia/pozosta%C5%82e/administracja/14522-%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a_prawa_administracyjnego.html