Tematem mojej prezentacji są finanse publiczne w programach partii politycznych.
Przed wyborami parlamentarnymi partie ogłosiły programy wyborcze w których przedstawiały swoje pomysły na Polskę. Zamierzam pokazać jak wyglądały obietnice dotyczące 4 sfer: polityki gospodarczej, podatków, ochrony zdrowia i emerytur.
Pierwszym programem który zamierzam pokrótce omówić jest program prawa i sprawiedliwości. Reprezentantką PiS-u była Beata Szydło.
W ramach polityki gospodarczej PiS zaproponował aby podstawą energetyki w Polsce nadal był węgiel, jednak konieczna będzie również dywersyfikacja źródeł energii w kierunku technologii jądrowej a także odnawialnych źródeł energii.
W projekcie ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę PiS postuluje wprowadzenie minimalnego wynagrodzenia w ramach umowy zlecenia w wysokości 12 zł za godzinę faktycznie wykonanego zlecenia.
Podczas konwencji programowej PiS która odbyła się w Katowicach Beata Szydło powiedziała że państwo powinno wspierać wzrost inwestycji, tak aby wzrósł ich udział i rola we wzroście gospodarczym. Filarem polityki na rzecz rozwoju inwestycji będzie przyjęcie Wielkiego Inwestycyjnego Programu Rozwojowego Polski na lata 2015-2021. Udział inwestycji w PKB wynosić ma około 10%.
Beata Szydło przygotowała też projekt ustawy „rodzina 500+” która pozwoli aby rodziny dostawały 500 zł na każde drugie i kolejne dziecko. Ma to być realna pomoc dla rodzin, aby nie musiały np. zaciągać pożyczek na szkolną wyprawkę dla dzieci. Potencjalny koszt tego programu wyniesie około 21mld złotych w roku 2016, jednak należy pamiętać że dzieci to najlepsze inwestycja i program ten może przyczynić się do wzrostu gospodarczego w związku z poprawą sytuacji rodzin.
Odnośnie podatków PiS zamierza wprowadzić następujące zmiany:
Wprowadzenie podatku od wielko powierzchniowego handlu detalicznego ponieważ wielkie korporacje zagraniczne nie odprowadzają podatku w naszym kraju. Wpływy z tego tytułu miałby wynosić ok. 3 mld złotych rocznie.
PiS chce również obniżyć główną stawkę podatku VAT do 22% i podatek dochodowy od osób prawnych do 15% dla sektora MSP pod warunkiem że firmy takie zatrudniają co najmniej 3 osoby na umowę o pracę
Kolejnym celem jest wprowadzenie podatku od transakcji finansowych w wysokości 0,14% i 0,07% dla transakcji których przedmiotem są instrumenty pochodne.
Partia zamierza również wprowadzić ulgi podatkowe dla pracodawców którzy będą tworzyć nowe miejsca pracy dla osób do 35 roku życia.
Podczas debaty przedwyborczej Beata Kopacz wspomniała również likwidacji podatku dla KGHM (kombinat górniczo-hutniczy miedzi)
Na tym slajdzie przedstawiłam jak wyglądałyby stawki podatku w dwóch wariantach które proponuje prawo i sprawiedliwość
W sprawie ochrony zdrowia PiS zamierza zrealizować następujące pomysły
- likwidacja NFZ i składek zdrowotnych. Funkcje Narodowego Funduszu Zdrowia miałyby przejąć resorty finansów i zdrowia, Minister finansów ma przeznaczać konkretną kwotę na zdrowie. I przekazywać pieniądze bezpośrednio do 16 urzędów wojewódzkich, które odegrają rolę obecnych regionalnych oddziałów funduszu. Lub powierzać całą kwotę resortowi zdrowia, aby ten ją rozdzielił pomiędzy województwa.
- darmowe leki dla seniorów powyżej 75 roku życia
- większy nacisk na kształcenie kadr medycznych, który będzie polegał na zwiększonym limicie miejsc na studia stacjonarne i przywróceniu stażu podyplomowego
- przywrócenie gabinetów medycznych i stomatologicznych w szkołach
W sprawie emerytur PiS będzie dążyło do przywrócenia wieku emerytalnego do 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet, z zastrzeżeniem, że jeśli będą się oni czuli na siłach, mogą pracować do 67 roku życia.
Polska przyszłości – program platformy obywatelskiej
Jako kolejny przedstawię program platformy obywatelskiej
Odnośnie polityki gospodarczej program PO wyglądał następująco
Zastąpienie dotychczasowych form zatrudnienia zarówno umów cywilnoprawnych jak i umów regulowanych kodeksem pracy jednolitym kontraktem i wprowadzenie jednolitego podatku, który miałby zastąpić podatek od osób fizycznych oraz składki ZUS i NFZ
Kolejnym postulatem byłoby wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej w wysokości 12 zł brutto na godzinę
PO chciałaby również pomóc frankowiczom. Pomoc ta polegała by na wprowadzeniu ustawy umożliwiającej kredytobiorcom przewalutowanie kredytu z franków na złotówki a koszty tej operacji zostałyby podzielone między kredytobiorcę i bank
Platforma chciała by kontynuować modernizację energetyki, czyli m.in. budowę gazociągów przesyłowych, inwestować w energetykę opartą na węglu brunatnym i kamiennym a w przyszłości wybudować elektrownię jądrową
Partia miała również planach budowę nowoczesnej infrastruktury drogowej (wydatki rzędu 158 mdl złotych) i kolejowej wydatki rzędu 67 mld złotych. Środki miałyby pochodzić z UE oraz budżetu państwa )
Kolejnym zadaniem byłoby promowanie eksportu i polskich marek na świecie
W sprawie podatków plany Platformy były następujące :
Obniżka podatku VAT o 1 punkt procentowy do roku 2017, koszt szacowany na 6,5 mld złotych
Wprowadzenie 10% podatku dochodowego dla osób o bardzo niskim dochodzie w przeliczeniu na jednego członka rodziny- ogólny koszt redukcji podatków dla rodzin miał wynieść 10,2 mld złotych
Kolejnym postulatem było wprowadzenie jednego podatku dla osób zatrudnionych na jednolitym kontrakcie o czym wspomniałam wcześniej.
W sprawie ochrony zdrowia
Poprawa dostępności leczenia i ochrony zdrowia to jeden z celów PO. Partia zamierza też ułatwić pacjentom dostęp do informacji o leczeniu, wprowadzić m.in. e-skierowania oraz e-recepty. W planach jest również podwyżka płac dla osób pracujących w służbie zdrowia a także stypendia dla lekarzy i pielęgniarek w trakcie szkolenia.
W sprawie emerytur PO będzie bronić swojego dotychczasowego stanowiska, czyli stopniowego wydłużania wieku emerytalnego do 67 roku życia. Wg platformy bez tej reformy liczba osób w wieku produkcyjnym zmalałaby o 5 milionów. Wzrost emerytur będzie wynikał ze wzrostu płac.
Na wykresie przedstawiłam procentowy udział ludności powyżej 65 roku życia w społeczeństwie polskim w latach 2017-2050
Kolejnym programem jaki zamierzam przedstawić jest strategia zmian ruchu Kukiza.
Choć Paweł Kukiz kilkakrotnie zapewniał że nie będzie miał programu wyborczego, niedługo przed wyborami go zaprezentował. Moim zdaniem trochę za mało w nim konkretów, na kolejnych slajdach przedstawię jakie były plany ruchu.
Paweł Kukiz nie ma żadnych konkretnych planów na politykę gospodarczą, wskazuje tylko problemy jakie występują w naszym państwie. Zarzuca poprzednim rządom, że wyprzedali polski przemysł, handel, banki i media. Chce przywrócić Polakom kontrolę nad własnym krajem. Nie sprecyzował jednak w jaki sposób zamierzał tego dokonać.
Jeśli chodzi o podatki to wg ruchu Kukiza opodatkowanie pracy w Polsce jest zbyt wysokie, system podatkowy skomplikowany a zagraniczne korporacje, które zarabiają u nas ogromne pieniądze prawie nie płacą podatków. Celem ruchu była radykalna zmiana w systemie podatkowym, obniżenie składek i podatków obciążających osoby nowe na rynku pracy, rodziny oraz sektor MSP. W swoim programie zaproponował reformy podatków takie jak:
Reforma CIT która miałaby polegać na :
- zamianie podatku dochodowego od osób prawnych na 1% podatek przychodowy
- wprowadzeniu opłaty solidarnościowej od banków od wypłaty zysków i transakcji
- wprowadzeniu specjalnej stawki podatku od nieruchomości dla supermarketów
-oraz niskiego ryczałtowego podatku dla mikroprzedsiębiorstw
Reforma CIT jest zatem bardzo podobna do propozycji PiSu
Kolejna byłaby reforma PIT
Reforma polegałaby na wprowadzeniu systemu przejściowego polegającego na ustaleniu kwoty wolnej od podatku na 10000 zł a następnie całkowitej likwidacji PIT i wprowadzeniu zamiast składek ZUS i NFZ jednej płatności na fundusz płac
Reforma podatku VAT zaś polegałaby na przejściowym wprowadzeniu podatku liniowego w wysokości 5% na produkty pierwszej potrzeby a docelowo na wprowadzeniu liniowego 0% VAT-u na produkty pierwszej potrzeby, uproszczeniu podatku VAT na wzór brytyjski i uszczelnieniu VAT-u
Na ochronę zdrowia ruch Kukiza również nie ma konkretnego planu. Podczas debaty przedwyborczej jedyne co powiedział Paweł Kukiz na temat ochrony zdrowia to, to że obecnie nie stać nas na prywatne szpitale dlatego muszą pozostać państwowe.
Postulatami jakie przedstawia ruch Kukiza w sprawie emerytur są: wprowadzenie emerytur obywatelskich, likwidacja przywilejów emerytalnych, wypłacanie emerytur przez mops.
Kolejnym i ostatnim już programem będzie program zjednoczonej lewicy
Zjednoczona lewica powstała z pięciu partii: SLD, Twojego Ruchu, Unii Pracy, Polskiej Partii Socjalistycznej Oraz Partii Zieloni. Liderką tej partii jest Barbara Nowacka.
Program ZL dotyczący polityki gospodarczej dotyczy :
- utworzenia trzech okręgów przemysłowych m.in. w województwie lubelskim i podlaskim, których rozwój miałby być oparty o ulgi inwestycyjne, środki z Unii europejskiej oraz aktywną rolę państwa
- gospodarczego rozwoju regionalnego, który miałby być oparty na budowie infrastruktury drogowej, kolejowej i telekomunikacyjnej
- wzmożonej kontroli dużych korporacji, które uchylają się od płacenia podatków
- budowy profesjonalnego wsparcia eksportu i ekspansji gospodarczej m.in. poprzez budowę instytucji finansowania i ubezpieczania handlu międzynarodowego, utworzenie oddziałów BGK w kluczowych dla rozwoju gospodarczego krajach, budowę profesjonalnej służby dyplomacji gospodarczej
W sprawie podatków zjednoczona lewica przygotowała następujące rozwiązania:
- wprowadzenie kwoty wolnej od podatku w wysokości 21000 zł
- przywrócenie 40% stawki PIT dla osób o najwyższych dochodach
- wprowadzenie podatku od aktywów bankowych w wysokości 0,05% , banki przy swoich ogromnych zyskach wielkości rzędu 16 mld złotych powinny się podzielić częścią z nich ze społeczeństwem
- stworzenie nowej ustawy o VAT która wyeliminuje luki, ponieważ prawo w całym kraju powinno być jednakowo interpretowane
- obniżenie podatku VAT do 21%, wg partii ta obniżka zwiększy konsumpcję wewnętrzną a na zmianie tej najbardziej skorzystają najbiedniejsze rodziny
Zjednoczona lewica ma kilka pomysłów na służbę zdrowia, na obecnym slajdzie przedstawiłam niektóre z nich, ponieważ kilka pokrywa się z programami innych partii.
- Nakłady na służbę zdrowia powinny wzrosnąć do 7% PKB, co miałoby przyczynić się do skrócenia kolejek
- Limity na świadczenia zdrowotne finansowane przez NFZ powinny być zniesione. Polska jest jedynym krajem w którym pacjent może nie zostać przyjęty do lekarza z powodu narzuconych przez NFZ limitów, takie zdarzenie nie powinny mieć miejsca
- Leki dla najuboższych seniorów powinny być darmowe, dzięki zwiększeniu środków na refundację
- ZL jest również za wprowadzeniem refundacji leczenie niepłodności metodą In vitro, ponieważ wszystkim ludziom przynależy prawo do posiadania dzieci niezależnie od stopnia zamożności
- ZL opowiada się za legalizacją medycznej marihuany i oleju konopnego. Partia jest za zezwoleniem na badania naukowe nad ich zastosowaniem, ponieważ w leczeniu pacjentów należy stosować się uprzedzeniami
Zjednoczona Lewica przedstawiła w swoim programie pomysł na emerytury:
- ZL postuluje obniżenie wieku emerytalnego, mężczyźni mieliby przechodzić na emeryturę po przepracowaniu 40 lat natomiast kobiety 35 latach
- kolejnym postulatem jest wliczanie okresów pracy na umowy cywilnoprawne do stażu pracy
- ważną sprawą zwiększenie liczby Polaków zatrudnionych na umowy o prace i odprowadzających składki emerytalne, zamiast podnosić wiek emerytalny należy promować zatrudnienie na podstawie umowy o pracę
-następną sprawą jest podniesienie najniższych emerytur o 200 zł i waloryzacja procentowa pozostałych emerytur
Na koniec przedstawię podsumowanie kosztów obietnic wyborczych:
Roczny koszt obietnic Zjednoczonej Lewicy to 98 mld zł na co składa się : kwota wolna od podatku 21 tys. Zł i premia obywatelska w wysokości 500 zł na osobę
Obietnice PiS-u szacowane są na 70 mld zł m.in. w związku z obniżeniem wieku emerytalnego, wprowadzeniem kwoty wolnej od podatku w wysokości 8000 zł oraz pomocą dla dzieci – zerowy VAT oraz 500 zł zasiłku na dziecko
Obietnice ruchu Kukiza spowodowały by koszty w wysokości 67 mld na które składałyby się : likwidacja PIT, zmiany w ZUS i NFZ, Kwota wolna od podatku i zerowy VAT na produkty pierwszej potrzeby
Najmniejsze koszty przyniósłby program platformy, koszty te miałyby wynikać ze zmiany progów podatkowych i zmiany w rozliczaniu składek ZUS i NFZ
Po wygranych wyborach i uzyskaniu 235 mandatów przez PiS mogą oni samodzielnie formować rząd i w ciągu następnych 4 lat przekonamy się jak wypełni obietnice wyborcze
Prasówka
Dla banków przyszły rok będzie najgorszy od lat
Nowy podatek, przewalutowanie, składka na BFG i wzrost buforów kapitałowych obciążą wyniki sektora. W ostatnich latach łączny zysk sektora bankowego w Polsce wynosił około 15mld zł rocznie. Obecny rok jest trudny z powodu spadku stóp % i stawek interchange oraz wzrostu opłat na bankowy fundusz gwarancyjny. Ale prawdziwym wyzwaniem będzie rok 2016 kiedy nastąpi kumulacja niekorzystnych zdarzeń.
Chociaż warszawska giełda neutralnie przyjęła wyniki wyborów i najważniejsze indeksy wzrosły, to wskaźnik WIG-Banki spadł o 1%. Przyjęcie pełni władzy przez PiS powoduje, że niemal pewne staje się wprowadzenie podatku bankowego.
Drugim problemem bankowców może być przewalutowanie mieszkaniowych kredytów we frankach szwajcarskich. Jak informuje Maciej Łopiński, minister w Kancelarii prezydenta RP prace nad ustawą w tej sprawie mogą się zakończyć w listopadzie.
W tym roku banki wpłacą na BFG 2,2 mld zł gdy w 2014r było to około 1,2 mld zł. Niektórzy finansiści wskazują że z powodu trudnej sytuacji SKOK obciążenia na BFG w roku 2016 mogą wzrosnąć do 3 mld złotych. Jednocześnie powstał problem z ich księgowaniem. Międzynarodowe wytyczne nakazują jednorazowe uwzględnienie składki na BFG na początku roku. Niektóre banki z tego powodu mogłyby wykazać stratę w I kwartale.
Politycy chcą nowego układu sił w handlu
Podatek obrotowy dla sklepów ponad 250 mkw. powierzchni sprzedaży to jeden z głównych projektów przyszłego rządu. Może nie spełniać pokładanych w nim nadziei.
Politycy PiS ogłaszają plan objęcia podatkiem obrotowym część firm handlowych, chcieli pomóc rodzimym przedsiębiorstwom tej branży zmagającym się z konkurencją ze strony międzynarodowych firm takich jak biedronka, Lild, Auchan czy Tesco. Według zapowiedzi podatek ma wynosić do 2% rocznych obrotów a objęte nim zostaną firmy prowadzące sprzedaż na powierzchni ponad 250 mkw. Zgodnie z projektem z 15 września 2015 chodzi zarówno o sklep jak i magazyn. Jednak nasi rozmówcy podkreślają że krąży jeszcze wiele wersji. Według jednej z nich z podatku maja być zwolnione tylko podmioty generujące mniej niż 700 tys. Zł obrotów rocznie, czyli pułap przekraczany z nawiązką przez większość firm. „Przyjęty w obecnych projektach bardzo niski pułap opodatkowania obejmuje znaczną liczbę średnich sklepów detalicznych. Wg naszych wstępnych szacunków, jeśli tak niski próg zostanie utrzymany, to podatek dotknąłby 15-20% obrotu w sklepach małoformatowych w Polsce” - mówi Jacek Owczarek z zarządu Grupy Eurochash prowadzącej takie sieci jak abc czy delikatesy centrum.
W pełni mierzalnym wskaźnikiem ewentualnego opodatkowania jest roczny obrót przypadający naje den NIP. Ustalenie go na poziomie 3-5 mld złotych gwarantowałoby faktyczną ochronę małych średnich przedsiębiorstw – podkreśla Wojciech Kruszewski.
Sprzedaż akcji: fiskus szybciej dostanie podatek
Papiery wartościowe warto zbyć jeszcze w tym roku. Po 1 stycznia nie da się ich już korzystnie rozliczyć.
Zła wiadomość dla zarabiających na akcjach i udziałach w spółkach. Będą płacili podatek od razu po sprzedaży, nawet gdy umówią się z nabywcą na późniejszą płatność. Teraz osoby sprzedające walory mogły przesunąć moment rozliczenia z fiskusem. Po zmianie przepisów będą musiały odprowadzić daninę od razu. Zmianę zasad rozliczania sprzedaży papierów wartościowych wprowadza nowelizacja ustawy o PIT CIT z 9 października 2015 roku (obecnie ceka na podpis prezydenta) Przewiduje też inne atrakcje dla podatników np. szczegółowe dokumentowanie transakcji między powiązanymi spółkami oraz udowadnianie że wypłata dywidendy jest uzasadniona ekonomicznie.
ŚWIAT
Zaostrza się wojna gazowa w Europie.
Rosjanie chcą zwiększyć swój udział w unijnym rynku i proponują odbiorcom gaz po cenie najniższej od wielu lat. Powinna na tym skorzystać również Polska .
W przyszłym roku Rosja chce wyeksportować do Europy 160 mld metrów sześciennych gazu czyli około 10 mld więcej niż w tym roku. Aby to osiągnąć proponuje klientom gaz po cenie jaką widzieli kilkanaście lat temu.
Zdaniem ekspertów wpływ na spadek cen w Gazpromie ma nie tylko powiązanie z kursem ropy, ale także rosnąca konkurencja na Starym kontynencie. W Minionym roku Gazprom dostarczył na europejski rynek 146,6 mld m. sześc. Gazu a druga Norwegia 116,8 mld m sześc. Norwegowie podali że są gotowi zwiększyć eksport do krajów UE aby zmniejszyć zależność wspólnoty od Rosyjskiego gazu.
Grecja : mało czasu dużo pracy
Grecy w zasadzie wykonali wszystko, co jest wymagane do uzyskania II transzy pomocy.
Nadal nie ma projektów ustaw o bankructwach konsumenckich. Kuleje prywatyzacja która jest kluczem do odzyskania wiarygodności wśród inwestorów, a z której w 2016 r. Ateny chcą pozyskać 3,5 mld Euro. Jeśli przedstawiciele MFW, Europejskiego banku Centralnego i KE, którzy od tygodnia dokonują przeglądu greckich reform, uznają ich tempo za wystarczające, Grecy otrzymają kolejną transzę- 2mld euro- z III pakietu pomocy, wartego 86 mld euro na najbliższe 3 lata.