ZAGADNIENIA NA ZALICZENIE WYKŁADÓW Z EKONOMII – BUDOWNICTWO PG SEM.2

1. Ekonomia - nauka zajmująca się badaniem zachowań i konsekwencji zachowań podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mogą być użyte w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji.

2. Prawa ekonomiczne – związki i zależności między elementami procesu produkcji, powtarzające się regularnie i w określony sposób

- prawa przyczynowe (oznaczają że po zdarzeniu A nast. Zdarzenie B – przyczyna – skutek)

- prawa współistnienia (związki polegające na wyst. dwóch lub więcej zdarzeń razem, jeśli warunki się nie zmieniają)

- prawa funkcjonalne (można je zapisać w postaci funkcji matematycznej)

1. Zasoby

- ludzkie (ludzie, ich umiejętności i potencjał)

- naturalne (ziemia, bogactwa naturalne, woda)

- zasoby będące wynikiem działalności człowieka (półprodukty, maszyny, budynki, środki transportu itd.)

1. Funkcję ekonomii

- poznawcza – dostarczenie wiedzy o zjawiskach i procesach oraz o rządzących nimi prawidłowościach – „co, jak i dla kogo produkować?”

- aplikacyjna – jej ustalenia i wynikające z niej wnioski dostarczają wskazówek przydatnych w działalności gospodarczej

1. Typowy model rynku

POPYT określa postępowanie nabywców

-ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi zakupić przy różnym poziomie ceny

-wielkość zapotrzebowania (w odniesieniu do konkretnej ceny)

PODAŻ określa postępowanie sprzedawców

-ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy różnym poziomie ceny

-wielkość oferowana (w odniesieniu do konkretnej ceny)

Dostosowanie popytu i podaży polega na tym, że w jakimś punkcie czasowym istnieje jedna cena, przy której ilość dóbr, jaką chcą nabyć konsumenci i ilość dóbr, jaką chcą sprzedać producencie będzie taka sama – mówimy wtedy o równowadze rynkowej.

Determinanty popytu: -dochody konsumentów -ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych -liczba ludności -gusty -efekty naśladownictwa	Determinanty podaży: -ceny czynników produkcji -technologie -podatki -przewidywanie cen relatywnych -liczba przedsiębiorstw i gałęzi

1. Funkcję rynku jako regulatora procesów gospodarczych

- dokonuje wyceny różnych dóbr

- jest podstawowym źródłem inf.

- jest niezbędnym warunkiem racjonalnego wykorzystania zasobów gosp.

- umożliwia ustalanie się stanów równowagi

- jest mechanizmem dostosowywania produkcji do potrzeb

1. Gospodarka rynkowa +/-

+	-
- racjonalne wykorzystanie zasobów - dobry system motywacyjny - innowacyjność i elastyczność gospodarki - dyscyplina finansowa przedsiębiorstw - ustalanie się równowagi rynkowej - dobre zaopatrzenie w produkty	- wyst. negatywnych efektów zewnętrznych - zjawiska destabilizujące gospodarkę (bezrobocie, wahania koniunktury) - duże różnice dochodowe wśród społeczeństwa

1. Ekonomia pozytywna

Sądy pozytywne – badacz stara się w sposób maks. bezstronny wyjaśnić wszystkie prawidłowości. Ekonomia pozytywna będzie szukała najbardziej uniwersalnych wyjaśnień zjawisk, opiera się na obiektywnej wiedzy o rzeczywistości.

Np. Inflacja obniża skłonność do oszczędzania

1. Ekonomia normatywna

Sądy normatywne – badacz wyraża swoje przekonania i formułuje na nich założenia. Ekonomia normatywna – skoncentruje się na budowie określonego systemu poglądów.

Np. Bezrobocie jest poważniejszym problemem gospodarczym niż inflacja.

1. Mikro a makroekonomia

Mikroekonomia bada elementy tworzące gospodarkę takie jak gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa itp. Zajmuje się badaniem jednostkowym.

Makroekonomia analizuję gospodarkę jako całość, bada czynniki wpływające na poziom i zmiany wielkości ekonomicznych takich jak globalna produkcja, konsumpcja itp.

1. Dobro – środek zaspokajania ludzkich potrzeb, coś co przedstawia dla nas pewną wartość. Podział

- produkty (dobra materialne będące efektem produkcji)

- usługi (niematerialne)

- dobra wolne (wyst. w przyrodzie w postaci nadającej się do zaspokojenia ludzkich potrzeb np. powietrze)

1. Czynniki produkcji

- PRACA –zespół świadomych i celowych czynności człowieka

- ZIEMIA –szeroko rozumiane zasoby naturalne

- KAPITAŁ –obejmuje budynki, maszyny, surowce, zapasy oraz środki finansowe

1. Własność – zbiór efektywnie wykorzystywanych uprawnień jakimi dany właściciel dysponuje w odniesieniu do określonego przedmiotu własności.

Wyróżniamy 2 podzbiory uprawnień:

-faktyczne korzystanie z obiektu własności

-zarządzanie obiektem własności

Z praktyki faktyczne korzystanie z obiektu jest silnie uzależnione od udziału w zarządzaniu nim.

1. Podmioty gospodarcze

Podstawowymi podmiotami są przedsiębiorstwa (ludzie operującymi środkami). Są to na przykład sklepy, gospodarstwa, hotele banki itd. Ważnym podmiotem gospodarczym jest państwo.

1. Procesy gospodarcze

-produkcja

-podział (wynagrodzenie czynników produkcji)

-wymiana (kupno/sprzedaż)

-konsumpcja (korzystanie z dóbr)

1. Klasyfikacja spółek

Podział + spółki prawa cywilnego – spółki cywilne

1. Aktywa/Pasywa

Aktywa – zasoby majątkowe jednostki gospodarczej, są to:

-aktywa trwałe (składniki rzeczowe(budynki, maszyny), składniki niematerialne(koncesje, patenty) oraz finansowe składniki majątku (udziały, należności długoterminowe)

-aktywa obrotowe (zapasy, należności, krótkoterminowe papiery wartościowe)

Pasywa – kapitał własny przedsiębiorstwa(kapitał, udziały, zyski) oraz kapitał obcy przedsiębiorstwa (zobowiązania, rezerwy na zobowiązania, rozliczenia międzyokresowe)

1. Struktury rynkowe

-konkurencja doskonała – identyczne produkty, swoboda wejścia i zejścia z rynku, doskonała informacja o rynku

-monopol –jeden sprzedawca wyznacza cenę i ilość produktu, blokuje wejście na rynek

-konkurencja monopolistyczna –większa niż w monopolu swoboda wejścia na rynek, na rynku występują zróżnicowane produkty

-oligopol –kilkunastu producentów, ceny zależne wzajemnie od konkurentów, swoboda wejścia na rynek względnie trudna

1. Formy porozumień:

-kartel – wspólnicy samodzielnie się zmawiają i zaopatrują rynek w te same produkty

-syndykat – czasowe porozumienie w celu transakcji

-trust – oparte na zaufaniu, służy by ograniczyć konkurencje

-koncern – odrębne przedsiębiorstwa zachowują się jak całość należąca do 1 właściciela

-konglomerat – połączenie niezależnych przedsiębiorstw

-holding – sp. Kapitałowe, jedna część spółki posiada akcje drugiej

1. Istota i funkcję pieniądza

Pieniądz – powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonywana jest wymiana produktów i usług. Funkcję:

-środek wymiany , -jednostka obrachunkowa, –środek płatniczy, –środek przechowywania bogactwa

1. Zasoby pieniądza – w Polsce wyróżniamy 3 agregaty pieniądza:

M1 – gotówka, depozyty na żądanie

M2 – M1+depozyty terminowe osób prywatnych i firm do 2 lat

M3 – M2+papiery wartościowe, których termin wykupu nie przekracza 1 roku

1. Kreacja pieniądza – proces, polegający na wprowadzeniu do obiegu przez banki komercyjne dodatkowych ilości pieniądza na drodze operacji kredytowych. Pieniądze stale krążą w systemie bankowym a w wyniku udzielania kolejnych kredytów zwiększa się ilość pieniędzy w systemie.

2. Funkcje banków

- przyjmowanie depozytów w zamian za odsetki

- świadczenie usług finansowych związanych z obiegiem pieniądza

- udzielanie kredytów osobom fizycznym i przedsiębiorstwom

- kreacja pieniądza

1. Funkcje Banku Centralnego

- funkcja emisyjna – odpowiada za wielkość oraz moment emisji pieniądza, organizuję i reguluję ilość pieniądza w obiegu

- funkcja banku banków – zapewnia bezpieczeństwo depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilność sektora bankowego

- funkcja centralnego banku państwa – prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych

1. Giełda – instytucja publiczna mająca na celu zapewnienie możliwości obrotu papierami wartościowymi i instrumentami finanowymi.  Maklerzy dokonują na rachunek klientów transakcji kupna-sprzedaży papierów wartościowych. W PL GPW w Warszawie.

2. Inflacja i jej rodzaje oraz przyczyny

Inflacja –proces wzrostu ogólnego poziomu cen. Rodzaje: pełzająca <5% rocznie umiarkowana 5-10% rocznie (in. Krocząca) galopująca >50% rocznie hiperinflacja >150% rocznie	Przyczyny inflacji: -nadmierny wzrost popytu -wzrost kosztów produkcyjnych -nadmierna emisja pieniędzy -przeinwestowanie gospodarki (za duże nakłady na inwestycje) -niezrównoważony budżet państwa -ingerencja państwa w politykę emisyjną Banku Centralnego

1. Inflacja a bezrobocie

KRZYWA PHILIPSA – popyt globalny wzrasta, inflacja rośnie co pociąga za sobą spadek bezrobocia, poruszamy się więc w górę krzywej. Gdy popyt spada doprowadza do ruchu w dół krzywej. Krzywa Philipsa sprawdza się tylko w pewnych szczególnych warunkach.

1. Pomiary inflacji

Miernikiem inflacji jest stopa inflacji, która jest procentową zmianą poziomu cen. Pomiary inflacji:

-CPI – indeks wzrostu cen – pod uwagę bierze się statystyczny koszyk zakupów (ok. 2000 produktów)

-deflator PKB – procentowa zmiana cen wszystkich dóbr wchodzących w skład PKB pomiędzy rokiem bazowym a bieżącym

1. Rodzaje bezrobocia

-frykcyjne –związane z ruchem na rynku pracy – „zdrowe” bezrobocie

-strukturalne–niedostosowanie struktury popytu do podaży, niedopasowanie się pracowników i miejsc pracy

b. frykcyjne + strukturalne = bezrobocie naturalne, ok. 3-4% najlepiej

b.przymusowe:

-technologiczne –związane z wprowadzaniem nowych technologii

-sezonowe –wyst. w branżach cechujących się sezonowością, też w budownictwie

-koniunkturalne –związane z wyst. cykli koniunkturalnych

-ukryte – zwiększanie liczby pracowników nie zwiększa produkcji

PRAWO OKUNA – wraz ze wzrostem bezrobocia przymusowego spada PKB

29. Cykle koniunkturalne – zjawisko występowania w gospodarce krótkookresowych wahań różnych mierników ekonomicznych. Charakter poziom koniunktury, wokół rosnącego trendu wzrostu gospodarczego, analizowanego w długim okresie. Najczęściej tymi zmiennymi są PKB, zatrudnienie, ceny, wielkość eksportu i importu, wskaźniki rynku kapitałowego, nakłady inwestycyjne i zapasy przedsiębiorstw, dochody i wydatki ludności, obroty i zyski przedsiębiorstw. Rodzaje:

1. Krótkie (Kitchnia) – 3-4lat, przyczyną zmiana stanu zapasów, cen hurtowych. Łagodne zakończenie.

2. Śrenie (Juglara) – 6-10lat, przyczyną zmiana wydatków inwestycyjnych. Kończą się nagłym załamaniem na rynku, paniką na rynkach.

3. Długie (Kondratieva) -45-60lat, związane z odkryciami lub ważnymi innowacjami, zmianami na rynku pieniądza

1. PKB – produkt krajowy brutto, miernik dochodu narodowego, pokazuje wartość dóbr wytworzonych na terenie danego kraju w określonym przedziale czasu

PKB per capita – PKB na głowę – jeden z najczęściej stosowanych wskaźników zamożności obywateli danego państwa

1. Zarządzanie

Jest to sztuka/praktyka rozumnego wykorzystania stosowania środków.

Funkcje/proces zarządzania:

-planowanie – wytyczanie celów organizacji, określenie najlepszej jej organizacji

-organizowanie – logiczne grupowanie działań i zasobów

-kierowanie – sprawienie, by członkowie organizacji współpracowali ze sobą w interesie organizacji

-kontrolowanie – obserwowanie postępów organizacji w realizowaniu jej celów

1. Struktury w zatrudnieniu

1. Liniowa – przeważnie w małych organizacjach, władza jest zcentralizowana. Wymaga zdolnego kierownika, każdy pracownik ma tylko jednego przełożonego

2. Macierzowa – komórki organizacyjne ułożone są w macierzy, wymaga zaangażowania, nie ma w niej miejsca na indywidualizm, jest elastyczna, minusem jest to że pracownicy mają „więcej przełożonych”, koszty zarządzania są wyższe, istnieje możliwość wyst. anarchii.

3. Liniowo – sztabowa – istnieje dyrektor który wydaje polecenia kierownikom, którzy wydają je dalej a poza kierownikiem istnieje też sztab, który wyręcza kierownika w niektórych zadaniach – może wystąpić konflikt na linii dyrektor - sztab

1. Podejście klasyczne do zarządzania, 2 odgałęzienia:

- naukowe – zajmowało się poprawą metody pracy i efektywności pojedynczego robotnika. Głównym założycielem był F. Taylor.

- administracyjne – zajmowało się najlepszą wewnętrzną strukturą organizacji. Głównym założycielem był H.Fayol

1. Funkcje państwa:

-alokacyjna –stworzenie warunków rozwoju gospodarczego

-dystrybucyjna -zabezpieczenie społeczne, opodatkowanie dochodów

-stabilizacyjna –działania mające na celu ograniczyć niesprawność mechanizmu rynkowego