2-latek:

Rozwój społeczny i emocjonalny
•    Bardzo silne jest przywiązany do opiekunów
•    Okazuje uczucia, lubi się przytulać, pocieszyć
•    Wstydzi się nieznajomych
•    Wykonuje proste polecenia,
•    Lubi zabawy tematyczne i naśladuje dorosłych,
•    Nadal bawi się obok dzieci (ok.2,5 r. czasem włącza się do wspólnych zabaw z dziećmi)
•    Zaczyna postrzegać swoją odrębność,
•    Chce niezależności
•    Dominują komunikaty – nie oraz moje
•    Potrafi być mało elastyczny i uparty
•    Pojawiają się skrajne reakcje =emocje poza kontrolą
•    Jest zazdrosny o uwagę, pragnie być w jej centrum
•    Ma kłopot z dzieleniem się, potrafi pożyczyć zabawkę dziecku, ale natychmiast żąda jej zwrotu,
•    Nadal nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji działań  i nie potrafi ocenić ryzyka
•    Pojawia się poczucie humoru
•    Może się kontrolować przez chwilę w zamian za obietnicę nagrody, ew. kary,
•    Ważne stają się rytuały,
•    Chce samodzielnie wykonywać różne czynności, np.: założyć ubranko, odebrać telefon, samodzielnie jeść, itp.
•    Rzuca i niszczy zabawki, kiedy się złości,
•    W skrajnych emocjach może - drapać, uderzyć, uszczypnąć , ugryźć
•    Bawi się samodzielnie przez kilka minut,
•    Miewa koszmary senne
•    Lubi być w centrum uwagi, wygłupiać się i rozśmieszać ewentualną „widownię”

Rozwój fizyczny i motoryczny
•    Wzrost: ok.86 cm.
•    Waga: ok.13 kg.
•    Wchodzi i schodzi ze schodów
•    Kopie i rzuca piłkę
•    Skacze,
•    Szybko biega
•    Umie chodzić do tyłu
•    Lepiej panuje nad swoją fizjologią
•    Sporo dzieci uczy się w tym wieku korzystać z nocnika,
•    Na 3 kołowym rowerku odpycha się nogami
•    Trzyma i pije samodzielnie z kubeczka,
•    Potrafi jeść łyżeczką
•    Potrafi otworzyć drzwi zamknięte na klamkę
•    Buduje wieżę z 7 klocków,
•    Rysuje z dużym zacięciem długopisami, kredkami, flamastrami

Rozwój intelektualny
•    Ogląda książeczki, przewraca strony
•    Mówi o sobie po imieniu,
•    Pokazuje 5 części ciała
•    Słucha krótkich opowiadań
•    Zwierzątka kojarzy z głosem przez nie wydawanym,
•    Pokazuje obrazki i potrafi je nazwać,
•    Rozumie zdania,
•    Tworzy 2/4 wyrazowe zdania
•    Potrafi powtórzyć parę słów piosenki
•    Używa ok. 50 słów, (2,5) = 2000
•    Zadaje pytania – co to?
•    Zabawy tematyczne
•    Używa słów ja i moje
•    Pojawia się poczucie humoru
•    Pokazuje emocje
•    Zaczyna się interesować, w co jest ubierany
•    Bawi się chwilę zabawkami
•    Zaczyna nadawać imiona zabawkom
•    Powtarza słowa
•    Używa czasowników
•    Stale mówi
•    Pcha lub ciągnie zabawki

Sen
Większość dzieci sypia ok. 14 godzin na dobę. Często śpią jeszcze w ciągu dnia, ale po ukończeniu 2 roku życia cześć dzieci rezygnuje z popołudniowej drzemki.  Kładzenie dwulatka może być Nielaba wyzwaniem. To wiek rytuałów. Dziecko koniecznie chce jeszcze pić, jeść, poczytać, przytulić się. Jeżeli wczoraj do łóżka zabrało misia i lalkę dzisiaj tez chce. Jeśli pozwolimy mu zabrać kolejną przytulankę, możemy być pewni, że następnego wieczoru znów poprosi o ten sam zestaw do spania. Zdarza się , że dzieci budzą się zapłakane  lub przerażone to wina sennych koszmarów , które pojawiają się w tym wieku.

Jedzenie
W tym wieku apetyt jest zmienny. Dzieci chcą często samodzielnie jeść i pić. Jednocześnie zaczynają mieć wyrobiona opinie na temat, jakie rzeczy im smakują , a jakie nie, jak również ważne staje się pora, o której podje się dane potrawy, np. szyneczkę je tylko na kolację.  Dziecko nadal powinno jeść 5-6 małych posiłków  w ciągu dnia. Jedzenie powinno być podzielona na niewielkie porcje, łatwe do wzięcia w paluszki bądź na łyżeczkę. Warto zadbać żeby  dania były kolorowe, różnorodne smakowo i wizualnie. http://www.babyboom.pl/dzieci_1_2/rozwoj/rozwoj_psychofizyczny_dwulatka.html

3 – latek:

Rozwój społeczny i emocjonalny

Bawi się z innymi dziećmi

Dzieli się z innymi

Jest nastawiony na współpracę

Zawiera przyjaźnie

Słucha i wykonuje polecenia

Lubi słuchać historii na swój temat

Upewnia się, czy jest kochany przez rodziców

Lubi zabawy w dom, rodzinę

Rozróżnia płcie

Potrafi opowiedzieć o problemie

Okazuje miłość bliskim

Boi się ciemności, samotności,

Czasami adoruje jednego z rodziców

Chętnie pomaga w domowych prostych czynnościach

Chętnie się wygłupia, chce rozśmieszać innych

Ma okresy płaczliwości i braku poczucia bezpieczeństwa, pojawiają się pytania typu „ kochasz mnie jeszcze?”

Rozwój fizyczny i motoryczny

Sam myje ząbki

Sam je

Samodzielnie myje ręce

Potrafi nalać napój z butelki, czy dzbanka

Potrafi korzystać z toalety, kontroluje swoje potrzeby fizjologiczne

Potrafi się ubrać i rozebrać (potrzebuje pomocy przy guzikach, zamkach błyskawicznych, itp.)

Wkłada buty

Rysuje kwadraty i koła

Zaczyna się posługiwać się nożyczkami

Chodzi na paluszkach

Skacze na 1 nodze

Przez chwilę stoi na jednej nodze

Bez problemu korzysta z urządzeń na placu zabaw

Sprawnie sobie radzi z omijaniem przeszkód na drodze, nawet kiedy biegnie

Kopie i rzuca piłkę

Jeździ na 3 kołowym rowerku

Rozwój intelektualny

Sprawnie posługuje się mową

Oscyluje pomiędzy światem rzeczywistym i nierzeczywistym

Ma bogatą wyobraźnię. Może tworzyć, np.: niewidocznych przyjaciół

Coraz więcej zapamiętuje

Zaczyna dokonywać wyborów, w oparciu o przewidywanie konsekwencji , a nie o działanie

Uczy się rozwiązywać problemy

Chętnie słucha bajek, opowiadań

Zna kilka wierszyków i piosenek

Potrafi mówić krótkie zdania i prowadzić krótką rozmowę

Czasem się zacina, jąka  lub powtarza słowa (zwłaszcza w emocjonujących chwilach)

Większość tego, co mówi jest zrozumiałe

Rozróżnia, że coś jest takie same lub inne

Zna imię swojego przyjaciela

Nazywa podstawowe kolory

Rozróżnia pojęcie teraźniejszości, przyszłości

Układa proste puzzle

Potrafi policzyć 2-3 rzeczy

Potrafi powiedzieć , jak się nazywa i ile ma lat

Obserwuje

W tym wieku fantazja miesza się z rzeczywistością i dziecko ma tendencje do nie rozróżniania tych dwóch obszarów

Sen
Większość dzieci rezygnuje z popołudniowych drzemek.
W tym wieku pojawia się lęk przed ciemnością, a bujna wyobraźnia powołuje „do życia” różne strachy. Przydaje się lampka nocna w sypialni malucha.

Jedzenie
W wieku trzech lat dziecko zaczyna jeść posiłki zbliżone do twoich. Ważne żeby dostawało je o stałych porach. Chociaż trzylatek wydaje nam się już bardzo samodzielny nie przeceniajmy jego możliwości. Nadal pamiętaj żeby podawać małe porcje i małe kawałki, łatwe do nabrania na sztućce ( najlepiej żeby dziecko miało swój komplet sztućców dziecięcych). http://www.babyboom.pl/dzieci_3_5/rozwoj/rozwoj_psychofizyczny_trzylatka.html

4 – latek:

Rozwój społeczny i emocjonalny 
• Okres buntu i uporu
• Bije, kopie, ucieka
• W chwilach złości niszczy przedmioty
• Ma napady złości
• Może używać brzydkich wyrazów i niegrzecznie zwracać się do innych ludzi
• Przeciwstawia się poleceniom
• Przekracza wszelkie granice i łamie umowy
• Fantazjuje, ale nadal nie potrafi oddzielić rzeczywistości od imaginacji
• Zdarza się, że jest zbyt pewny siebie
• Uwielbia prowadzić dyskusje
• Potrafi być opiekuńczy  i współczujący
• Bawi się w grupie
• Zaczyna się interesować różnicami płci.
 
Rozwój fizyczny i motoryczny
• W czasie jedzenia korzysta z widelca i noża (do przysuwania potraw, smarowania pieczywa a nie krojenia)
• Ubiera się i rozbiera przy niewielkiej pomocy z zewnątrz
• Samodzielnie korzysta z toalety
• Myje się, czyści samodzielnie zęby
• Polepsza się sprawność motoryczna,  np.: narysowany  człowiek ma ręce, nogi i głowę
• Skacze na 1 nodze
• Naśladuje rys. kwadratu
• Wspina się na drabiny
• Świetnie radzi sobie z 3 kołowym, rowerkiem
• Nakłada nakrętki na słoiki, butelki
• Układa puzzle do 10 kawałków
• Ubiera i rozbiera się samodzielnie
  
Rozwój intelektualny
• Zna około 1500 słów
• Ma jeszcze problem z używaniem zaimków, np.: mamo, czy mogę wyjść z ci państwo?
• Rozróżnia, gdzie jest : przód, tył, na górze , pod spodem
• Potrafi policzyc do czterech
• Może pisać pierwsze litery i np.: swoje imię
• Zaczyna rozumieć następstwo czasów, wie, że kiedy wstanie jest śniadanie ,  potem II śniadanie, obiad, itp.
• Pyta, co oznaczają różne  słowa
• Chętnie słucha długich historii
• Rozumie niektóre przeciwieństwa, np. mały/duży
• Zna kilka kolorów
• Zadaje mnóstwo pytań
• Potrafi się bawić w jedna zabawę 10 -15 min.
• Rozpoznaje ok. 8 kolorów
• Powoli zaczyna rozumieć znaczenia
• Zna piosenki i wierszyki, czasem sam układa piosenki
• Rozróżnia czas
• Pamięta dużo imion, nazw
• Mowa jest zrozumiała
• Lubi się bawić w zabawy tematyczne, np. w sklep, wyścigi samochodowe, teatr
 
Sen
Czterolatek śpi około 10-12 godzin w ciągu nocy. W dzień śpi rzadko lub wcale.
Ponieważ jest to wiek uporu, kładzenie do łóżka czterolatka jest sztuka niełatwą.  Można wieczorem dać mu książeczkę do pooglądania i poprosić żeby sam wyłączył światło.
 
Jedzenie
Dziecko powinno zjadać trzy duże posiłki w ciągu dnia i dostawać dwie przekąski, np. 2 śniadanie i deser. Między czwartym a piątym rokiem życia poprawia się apetyt. Może być to wiek niechęci do jedzenia owoców i warzyw. Jak zachęcić przedszkolaka?  Po pierwsze dawaj dobry przykład. Możesz też opowiadać o wpływie zdrowego odżywiania na siłę, wzrost i zdrowie. W sklepie możesz pozwolić mu wybrać jakiś owoc lub warzywo do spróbowania. Czterolatek ciągle się , gdzieś śpieszy. Trudno mu usiedzieć przy stole. Chce pomagać w przygotowaniu potraw, nakrywaniu do stołu. Pozwól mu.
 http://www.babyboom.pl/dzieci_3_5/rozwoj/rozwoj_psychofizyczny_czterolatka.html

5 – latek:

Rozwój społeczny i emocjonalny
• Stabilny emocjonalnie
• Przyjacielski
• Związany emocjonalnie z mamą
• Chętny do współpracy
• Posłuszny
• Samodzielnie wymyśla zabawy
• Chętnie bawi się z dziećmi
• Bywa nieśmiały
• Lubi się popisywać siłą, zręcznością
• Zaczyna się wstydzić „ nie patrzcie, kiedy się rozbieram” 
• Lepiej panuje nad swoim zachowaniem
• Zależy mu na uznaniu dorosłych
• Pokazuje uczucia
• Stara się zrealizować cel, który sobie postawił, np.: zbudowanie wieży z klocków
• Lubi przebywać w domu
• Zadaje pytania na temat śmierci
• Dba o swoich przyjaciół
• Czasem krytykuje lub zawstydza inne dzieci, wytykając im błędy
• Rozumie dowcipy, lubi zabawiać dorosłych
• Chce być pomocny w domu

Rozwój fizyczny i motoryczny
• Może tracić pierwsze mleczaki
• Rozróżnia prawą i lewą stronę
• Pisze parę liter
• Rysuje postać człowieka
• Używa sztućców, kroi nożem
• Jest sprawny fizycznie
• Wiąże buty
• Tworzy rozbudowane budowle z klocków
• Potrafi się umyć, ubrać, zjeść, skorzystać z toalety samodzielnie
• Jeździ na 4 kołowym rowerze, czasem na 2 kołowym
• Umie wycinać nożyczkami po zaznaczonej linii
• Skacze na skakance
• Próbuje wykonywać skomplikowane ćwiczenia gimnastyczne, np. stawać na głowie
• Koloruje obrazki nie wychodząc za linię
• Skacze na jednej lub drugiej nodze naprzemiennie

Rozwój intelektualny
• Jego mowa jest płynna i poprawna
• Lubi argumentować używając słów: ponieważ; dlatego, że
• Zna dużo wyrazów
• Może czytać pojedyncze litery lub słowa
• Tworzy zdania złożone z 6-8 wyrazów
• Rozpoznaje podstawowe kolory
• Zapamiętuje adresy i numery telefonów
• Liczy do 10
• Rozumie znaczenie przeciwieństw i podobieństw
• Rozumie znaczenia następstwa czasu , np. dziś , jutro, rano, wieczorem
• Odróżnia fantazję od rzeczywistości
• Zapamiętuje opowiadane historie i chce żeby je kontynuować
• Tworzy własne opowiadania
• Umie pogrupować przedmioty, np. wg. wielkości
• Jego zabawy są coraz bardziej rozbudowane
• Potrafi napisać cyfry od 1 -5
• Potrafi napisać swoje imię

Sen
Pięciolatek przesypia 10-11 godzin w ciągu nocy. Lubi mieć czas w łóżku na pooglądanie książki. W piątym roku życia następuje nasilenie tzw. złych snów. Czasem dziecko boi się powtórnie zasnąć. Trzeba je wtedy otoczyć szczególną opieką.
 
Jedzenie
Pięciolatek ma z zasady dobry apetyt, ale może być konserwatystą kulinarnym. Nie ma potrzeby na siłę karmić dziecko potrawami, których nie lubi, jednocześnie nie ma powodu, żeby nie dawać mu do

6 – latek:

Rozwój społeczny i emocjonalny

Podlega gwałtownym emocjom od entuzjazmu do agresji

Chce być najlepszy, najszybszy, najsilniejszy, najmądrzejszy, ..naj..naj..

W dobrym nastroju jest entuzjastyczny i pomocny

Czasem oszukuje

Jest bardzo czuły na krytykę

Ma problem z przyznaniem się do winy

Może mieć kłopot z współdziałaniem z rówieśnikami ze względu na potrzebę rywalizacji i zwyciężania

Przyjaźni się głownie z osobami tej samej płci

Ma najlepszego przyjaciela

Ma trudność z zauważaniem potrzeb innych

W tym wieku kontakty z mama bywają trudne

Boi sie samotności, ciemności, duchów, burzy, ognia, itp.

Rozwój fizyczny i motoryczny

Hałaśliwy

Żywiołowy

Pełen energii

Sprawny fizycznie

Lubi zabawy ruchowe, ale może się szybko męczyć

Nie boi się ryzyka, kompletnie nie myśli o niebezpieczeństwie

Ma czasem problemy z koordynacja ruchową (okres wzrostu)

Bardzo go interesuje temat wypadających mleczaków- powód do dumy

Dobrze rysuje i maluje, może mieć trudności z pisaniem

Biega, skacze, wspina się,

Jeździ na 2 kołowym rowerze

Może jeździć na łyżwach, nartach, rolkach

Rysuje koło , kwadrat, prostokąt, romb

Rozwój intelektualny

Dobrze zapamiętuje wierszyki, piosenki

Używa ok. 4 tys.słów

Rozpoznaje i zapamiętuje dźwięki

Rozróżnia prawą i lewą stronę

Układa puzzle

Podejmuje samodzielnie decyzje

Rozumie pojęcie czasu, przestrzeni, koloru, liczb,

Rozumie, ze rzecz widziana z daleka wydaje się mniejsza niż jest w rzeczywistości

Rozumie różnicę pomiędzy czymś przypadkowym a zamierzonym

Zna dni tygodnia, nazwy miesięcy, pory roku

Potrafi się skupić na ok. 15 min.

Nie ma rozdzielności uwagi

Bawi się w zabawy z podziałem na role

Interesuje się przyrodą i jej zjawiskami

Swobodnie prowadzi rozmowy

Próbuje uzasadniać  swoje decyzje

7 – latek:

Dziecko jest bardziej spokojne, łatwiejsze we współżyciu. Jest to okres strasznego malkontenctwa w życiu dziecka. Siedmiolatek nie jest agresywny, więc nie potrafi wyładować napięcia emocjonalnego stąd też jest ciągle niezadowolony i uwielbia narzekać. Rodzice muszą się wykazać dużą czujnością, bo ciągłe skargi dziecka mogą odbiegać od rzeczywistości. Najczęściej związane są ze szkołą, nauczycielem lub kolegami, ale również z rodzicami. Często w malkontenctwie zaczyna ponosić siedmiolatka fantazja, skoro rodzice są tak źli to na pewno jest adoptowany w skrajnych przypadkach może to grozić ucieczką z domu. Nie należy jednak naśmiewać się z ciągłego narzekania i mroczenia „pod nosem", bo pogłębia to tylko dalsze malkontenctwo dziecka, trzeba podejść do niego z pobłażliwością..

 

Dziecko w tym wieku chce posiadać własny pokój, woli być sam i potrzebuje własnej przestrzeni. Uwielbia oglądać telewizję, słuchać radia i czytać książki, jest bardzo chłonny na wiedzę. Jego umysł rozwija się bardzo szybko, stąd też jest to wiek pytań, którymi chce zaspokoić głów wiedzy i rozumienia różnych zjawisk. Jest łasy na pochwały i nagrody za dobrze wykonane zadanie.

 

Często ociąga się z wykonywaniem poleceń, zapomina o nich lub nie wykonuje do końca. Rodzice muszą, więc go kontrolować i sprawdzać i często przypominać polecenia. Podobnie jest z nauką, rozumie wykonywane zadania, ale należy mu pomóc w ich wykonaniu..

 

Dziecko ma mniejszą podatność na choroby, ale przechodzi je ciężej i dłużej. Dziecko ma też dużo lęków, zwłaszcza wizualnych. Boi się ciemności, strychów, piwnic, ciemnych zaułków. Strach ten jest często stymulowany przez telewizję, radio, lekturę. Należy więc, kontrolować co dziecko w danej chwili ogląda lub sprawdza w internecie.

 

8 – latek:

ROZWÓJ FIZYCZNY
Ośmiolatek jest szybkim, sprawnym, bardzo ruchliwym i energetycznym dzieckiem. Lubi być ciągle zajęty, działa w pospiechu, więc często wykonuje zadania niedokładnie Mięśnie, kości i układ nerwowy wzmacnia się. Kościec zawiera coraz mniej chrząstek, ale nadal jest miękki i plastyczny (nie wolno go zbytnio przeciążać). Trwa proces wymiany uzębienia z mlecznego na stałe. Masa mięśni to około 28% masy ciała, stają się grubsze, wzmocnieniu ulegają też ścięgna, wpływają one na ogólną sprawność organizmu, a zwłaszcza na „zręczność ruchową”. Na ukończeniu jest proces rozrostu mózgu. Serce i płuca nie są jeszcze w pełni rozwinięte, ale działają sprawnie. Oddychanie staje się wolniejsze i głębsze. Częstość akcji serca stopniowo się obniża, a ciśnienie krwi podnosi.
Analizator wzrokowy w pełni ukształtowany i sprawny.
Zmiany cielesne są mniej widoczne, a przyrost wzrostu powolny, dzieci uzyskują kontrolę nad zdolnościami motorycznymi i doskonalą te spośród nich, których nie potrafiły opanować wcześniej. W wyniku tego wzrasta w tym czasie ogólna koordynacja i równowaga.
ZDROWIE
U dziecka w tym wieku wzrasta odporność, mniejsza podatność i krótszy czas trwania chorób. Ilość ciężkich zachorowań i śmiertelność wyraźnie niższa. Więcej uczuleń. Bóle brzucha i głowy, przymus oddawania moczu związany z nielubianymi zajęciami. Często ulega wypadkom.
ROZWÓJ MOTORYCZNY
Dzieci w tym wieku są bardzo ruchliwe. Ich ruchy są ekonomiczne i podporządkowane kontroli wyższych czynności nerwowych, znikają różnego rodzaju ruchy zbędne i współruchy wzrasta koordynacja psychoruchowa. Następuje doskonalenie ruchów lokomocyjnych i sportowych, bieg jest w pełni opanowany, rzuty są niedoskonałe, ale różnicują się, rozwijają się skoki i wspinanie.
Rozumieją zadania ruchowe, w pełni kierują przebiegiem swego ruchu, a to pomaga w przyswajaniu nowych czynności.
Silnie odczuwają zadowolenie z udanej akcji ruchowej.
Ważnym symptomem stanu motorycznego dzieci , szczególnie w klasie drugiej jest znaczna pobudliwość ruchowa Dziecko porusza się podobnie do człowieka dorosłego.
ROZWÓJ PRAKSJI
Szybko usprawnia ruchy manualne, przyswaja umiejętności posługiwania się prostymi narzędziami technicznymi, wykonuje prace ręczne, doskonali pisanie.
Rozwój praksji związanych z samoobsługą, w tym wieku powinien być już w pełni zautomatyzowany
ROZWÓJ UMYSŁOWY
Powoli opanowuje wiedzę i umiejętności związane z jego kulturą. Świat postrzega w kategoriach ilościowych, a nie jakościowych (ważne jest nie „co”, ale „ile”). Dzieci chłoną wiedzę, nadal rozwijają się podstawowe funkcje intelektu: analiza wzrokowa, słuchowa i kinestetyczno – ruchowa. Uwaga dziecka rozwija się z mimowolności w kierunku dowolności. W uwadze tej dużą rolę odgrywa świadomość, przez co staje się ona trwalsza i bardziej pojemna. Rozwój spostrzeżeń przybiera formę umiejętności wyodrębniania poszczególnych elementów; jest to proces analizy przy jednoczesnej umiejętności uogólniania, scalania elementów – synteza spostrzeżeniowa. Poznaje siebie, zna swoje możliwości i ograniczenia, inteligencję, osobowość.
MYŚLENIE
Myślenie weszło już w stadium operacji konkretnych (do rozwiązania problemu potrzebuje eksperymentowania na przedmiotach rzeczywistych). W tym czasie zdobywa zdolność do klasyfikowania (logicznego grupowania według cech wspólnych) przedmiotów i do ich szeregowania (grupowanie według jakiejś reguły, np.: kolory, kształty). Wie, że czynności są odwracalne (dodawanie jest odwracalne przez odejmowanie, czy więcej plasteliny jest w kulce, czy w kiełbasce?). Potrafi postrzegać przedmioty z różnych perspektyw.
SPOSTRZEGANIE
Ma charakter celowy i jest czynnością wyodrębnioną.
PAMIĘĆ
Pamięć krótkotrwała ma pojemność 5 jednostek liczbowych. Wzrasta sprawność pamięci długotrwałej, przy czym dzieci lepiej pamiętają rzeczy zabarwione emocjonalnie. Przeważa pamięć mechaniczna, ale zaczyna się tworzyć pamięć logiczna.
UWAGA
Przeważa uwaga mimowolna, ale powoli rozwija i doskonali się uwaga dowolna. Zainteresowany tym co mówią do niego dorośli, chętnie słucha. Jednak uwagę efektywnie może skupić jednorazowo przez 1 do 2 minut. Stopniowo świadomie koncentruje uwagę na temacie i utrzymuje ją dłużej wysiłkiem woli.
ROZWÓJ ZABAWY
Przestrzegają zasad w zabawach i grach. Typowe dla tego wieku są zabawy zespołowe, zarówno asocjacyjne (wspólne, bez podziału zadań, przywódcy, dzieci pomagają sobie, rozmawiają ale każdy ma swój osobny cel), jak i kooperacyjne, w których jasno określone są cele, zasady i dziecko współdziała z innymi. Popularne są gry sportowe, planszowe, intelektualne, komputerowe.
ROZWÓJ TWÓRCZOŚCI
W twórczości plastycznej stopniowo zanika spontaniczna ekspresja, dzieci wchodzą w stadium schematu. Wzrasta zdolność do rozróżniania odcieni barw. Wzrasta ilość detali w schemacie figury. Dominuje postać ludzka (głowa, dłonie i palce zbyt duże lub małe w stosunku do tułowia i nóg) , ale też portret, pojazdy i urządzenia techniczne, krajobraz. Kształtuje się typowa forma tułowia. Kompozycja rysunku w układzie topograficznym (ujmowanie figur jakby z lotu ptaka, przy równoczesnym widzeniu przedmiotów z boku).
ZAINTERESOWANIA
Bardzo interesująca dla ośmiolatka jest nauka szkolna, lubi sporo czasu poświęcać na oglądanie telewizji. Jest to czas, gdy pojawiają się pierwsze pasje i tworzenie pierwszych kolekcji („karteczki”, kamyki, serie zabawek). Ośmiolatki uwielbiają ruch.
MOTYWACJA
Dzieci często ze sobą rywalizują, co motywuje je do samodoskonalenia i realnej oceny swoich możliwości. Ma charakter raczej zewnętrzny, główne motywy uczenia się dzieci w młodszym wieku szkolnym to:
- aby nauczyciele i rodzice byli zadowoleni,
- aby uzyskać określoną pozycję rówieśników,
- aby mieć przedmiot opanowany,
- dla oceny.
ROZWÓJ MOWY
porozumiewa się swobodnie w mowie potocznej, ogranicza się zwykle do wypowiedzi jednoczłonowych lub złożonych z luźno powiązanych treściowo ciągów.
ROZWÓJ MORALNY
Osiąga stadium relatywizmu moralnego lub moralności autonomicznej. Ma już ogólne pojecie o tym, co dobre i złe, wie co to jest dobre zachowanie, jest mocno przywiązane do zasad. Lubi mieć jasno wytyczone cele i granice. Jest to moralność przymusowa; realizm moralny. Dziecko uznaje za sprawiedliwe wszelkie nakazy formułowane przez dorosłych. Autorytet dorosłych jest tak wielki, iż dziecko uznaje, że polecenia rodziców należy zawsze i bezwzględnie respektować. Oznaką moralności autonomicznej jest także traktowanie groźby i kary, jako głównego powodu, dla którego należy przestrzegać reguł.
ROZWÓJ EMOCJONALNY
Ośmiolatek jest dzieckiem promiennym, pogodnym, empatycznym i czułym. Łatwo się wzrusza i płacze, jest bardzo wrażliwy, porażki przeżywa intensywnie, ale krótko. Nie potrafi opanować złości i rozczarowania w przypadku porażki, czy przegranej.
ROZWÓJ SPOŁECZNY
Dziecko w tym wieku łatwo i chętnie nawiązuje kontakty z innymi. Najlepiej i najbezpieczniej czuje się z osobami, które nie wychodzą z roli dorosłego (nie starają się być kumplami). Staje się mniej egocentryczne, lubi sprawiać przyjemność innym, lubi się dzielić z innymi. Łatwo się przystosowuje i dostrzega punkt widzenia innych ludzi.
STOSUNEK DO RÓWIEŚNIKÓW
Walczy o prestiż i pozycję w klasie, chce pozyskać jak najwięcej przyjaciół, ceni sobie atmosferę wspólnoty. Docenia wartości psychologiczne przyjaźni. Ważne są wspólne zainteresowania, wzajemne zaufanie, wrażliwość na potrzeby przyjaciela, życzliwość i troska. Najczęściej tworzą się jednorodne pod względem płci grupki, chłopcy bawią się z chłopcami a dziewczynki z dziewczynkami. Mają skłonności do seksizmu, wyrażają się z lekceważeniem o płci przeciwnej.
STOSUNEK DO SZKOŁY
Dobrze czuje się w szkole, zna różne „strategie przetrwania” (umie podpowiadać, ściągać, kłamać, oszukiwać, zaprzeczać „w żywe oczy”). Szkoła jest dla dziecka bardzo ważna, znajduje przyjemność w nabywaniu nowych umiejętności i sprawności. Nauczyciel jest dla dziecka bardzo ważną osobą.
STOSUNEK DO RODZICÓW
Bardzo silny uczuciowy związek z matką, pragnienie jej nieustannej bliskości i ciągłego z nią kontaktu, „klejenie się” do matki, siadanie na kolanach, pragnienie pieszczot. Luźny kontakt z ojcem, zazdrość i rywalizacja z ojcem o jej względy.
ROZWÓJ SEKSUALNY
Dzieci zdobyły już pewną wiedzę o prokreacji, ale nie interesują się tym tematem specjalnie. Czasem opowiadają sobie nieprzyzwoite dowcipy, rysują narządy płciowe, wypisują brzydkie słowa związane z seksem.
LĘKI
Mijają dawne strachy (potwory, kosmici, włamywacze, ciemność). Pojawiają się realistyczne lęki dotyczą one szkoły (niepowodzenie, złe oceny, czasem nauczyciel), kontaktów z innymi ludźmi (ośmieszenie, agresywni koledzy, zaczepiający ich nieznajomi, popełnienie nietaktu). Pod wpływem silnego strachu mogą płakać lub popadać w manieryzmy.
http://www.edukacja.edux.pl/p-5937-rozwoj-psychofizyczny-osmiolatka.php

9 – latek:

Dziewięciolatek ma opanowane pisanie i czytanie, co pomaga mu w zdobywaniu wiedzy o otaczającym go świecie, którym bardzo się interesuje. Dodatkowo jest bardzo sprawny językowo objawia się to bogatym słownictwem.

Ze względu na intensywny zdobywanie wiedzy, jest ciekawy świata uwielbia, więc wszelkie formy aktywności, podróże i wycieczki w nieznane. Lubi wykazywać się samodzielnością i często podkreśla swoją niezależność nie wolno mu się narzucać. Wówczas wykaże się dużą dojrzałością w podejmowanych decyzjach. Bierze wszystko bardzo serio, co często doprowadza go do stanów niezadowolenia z siebie samego, narzeka i zamartwia się tracąc niejednokrotnie wiarę we własne siły.

Jest to wiek, w którym zdanie rówieśników jest ważniejsze niż dorosłych. Rodzice nie cieszą się autorytetem jak jeszcze rok wcześniej. Dziewięciolatek patrzy na nich krytycznie i często wystawia im negatywne oceny. Ze względu na to, że dziewięciolatek uważa się za bardzo dojrzałego i wszystko traktuje serio, często się zamartwia i traci wówczas wiarę we własne siły. Gdy zrobić ma coś, czego nie lubi znajduje zazwyczaj tysiąc wymówek najczęściej związanych ze zdrowiem. Zazwyczaj coś go boli brzuch lub głowa, ale nie należy też tego lekceważyć. Jest to wiek, w którym zdanie rówieśników jest bardzo ważne, niejednokrotnie ważniejsze niż rodziców. Dla aprobaty grupy rówieśniczej jest w stanie zrobić wiele. Przy czym nie wykazują jeszcze wzajemnego zainteresowania płcią, więc chłopcy i dziewczynki trzymają się osobno. Zdanie kolegi jest ważniejsze niż rodzica z drugiej jednak strony właśnie w tym okresie następuje wzrost aktywności społecznej.

http://www.zabawydladzieci.com.pl/rozwoj,3,68,rozwoj-9-latka

10 – latek:

Dziesięciolatek wydaje się być idealnym dzieckiem i tak w istocie jest. Możemy na chwilę odetchnąć przed wejściem w wiek dorastania. Dziecko w tym okresie jest bardzo pozytywnie nastawione do otoczenia i bardzo przyjacielskie. Uwielbia swoich rodziców, ich słowo jest dla niego rzeczą „świętą". Chętnie z nimi rozmawia, zwierza się ze swoich problemów, opowiada o tym, co było w szkole. Ponownie widać duże przywiązanie do matki, skrzętnie wypełnia jej polecenia, chce być pomocne w życiu codziennym i chętnie uczestniczy w pracach domowych. Ojciec jest stawiany na piedestale, dziecko jest dumne z jego sukcesów zawodowych, zainteresowań, w każdej dziedzinie jest autorytetem. Uwielbia z ojcem przebywać, grać w piłkę, bawić się, rozmawiać. Pomimo tego przywiązania do rodziców dziesięciolatek jest bardzo samodzielny i stara się być niezależny w pozytywnym sensie.

Na ogół jest pogodny, zachowuje spokój i do problemów podchodzi z dystansem. Można wyczuć w jego postępowaniu więcej „luzu", co przejawia się min większą bezpośredniością w stosunkach międzyludzkich. Stara się przy tym być sympatycznym, dobrym, otwartym i tego oczekuje od innych. W szkole przyjmuje postawę pro społeczną rzadko się skarży i lubi w niej spędzać czas. Jedyną skazą jest pojawiający się konflikt płci. Nauczyciele najczęściej skarżą się na chłopców, dochodzi do częstych sprzeczek a nawet dość gwałtownych bójek. Ponieważ jest zrównoważony psychicznie i w pełni akceptuje siebie, co przejawia się samozadowoleniem, sytuacje trudne w klasie bardzo przeżywa.

Przywiązuje dużą wagę do jedzenia i na ogół nie choruje. Boi się dzikich zwierząt, ciemności, przestępców, ale nie boi się sam zostać w domu.