Odpowiedzi zostały opracowane na przykładzie wykładów dr Z. Lacha oraz prezentacji z ćwiczeń!!! P.S. Jeśli brakuje jakiegoś zagadnienia, to proszę o info ;)
Geografia bezpieczeństwa; Skrypt
Definicje
geopolityka
Geopolityka – nauka powstała na przełomie XIX i XX wieku, badająca wpływ czynników geograficznych na zjawiska i procesy społeczno-polityczne. Termin ten został stworzony przez Szweda, Rudolfa Kjelléna. Po raz pierwszy użył go w swoim artykule naukowym pt. Studier öfver Sveriges politiska gränser, opublikowanym w Sztokholmie na łamach czasopisma "Ymer" w 1899 r. Ten rok uznawany jest za symboliczną datę narodzin geopolityki, jako nauki akademickiej.
Geopolityka najogólniej rzecz ujmując jest szczególnym podejściem do samej polityki, jest zbiorem zasad i metod, które nadają kształt teoriom i hipotezom geopolitycznym, jest szczególną refleksją poprzedzającą decyzję geopolityczną.
Nie polega na opisaniu w sposób statyczny rozmieszczenia geograficznego potęgi politycznej, strategicznej, czy ekonomicznej w określonym momencie historycznym, ani też na przewidywaniu ich możliwej „naturalnej ewolucji”.
Umożliwia natomiast wyodrębnienie interesów i celów konkretnego podmiotu politycznego, zależnych od poziomu jego siły i swobody działania spośród wielu możliwości przy uwzględnieniu interakcji, w które wchodzi on z innymi czynnikami operującymi na tym samym terytorium, a także reakcji środowiska międzynarodowego.
Geografia polityczna =
Zdaniem Józefa Barbaga - geografia polityczna jest „jedną z wyodrębnionych i autonomicznych nauk o Ziemi (…) zajmuje się wzajemnym oddziaływaniem przestrzeni geograficznej i procesów politycznych. Określa się ją również jako badanie zjawisk i systemów politycznych w ich kontekście przestrzennym, jako studium przestrzennych różnic i podobieństw o charakterze politycznym lub jako część całego kompleksu przestrzennych różnic i podobieństw”. Jego zdaniem, celem geografii jest ukazywanie „przestrzennych różnić i podobieństw o charakterze politycznym” w teraźniejszości i przeszłości. Geografia polityczna, jak inne nauki o Ziemi, zmierza do wykrywania prawidłowości w aspekcie globalnym i szczegółowym. Jej przedmiotem badań jest „obszar określony granicami i odznaczający się pewną organizacją, a więc przede wszystkim państwo, w szczególności zaś jego terytorium”. Jednym z ważniejszych pytań jakie stawia geografia polityczna to „jak wpływa państwo i jego polityka, zwłaszcza gospodarcza, na kształtowanie się przestrzeni geograficznej i krajobrazu”.
Podstawowymi atrybutami geografii politycznej według Stanisława Otoka mają być proces polityczny i przestrzeń. S. Otok podsumowuje: „nieważne jest jak zdefiniujemy geografię polityczną, natomiast ważny jest wkład geografii politycznej w porównaniu z innymi naukami politycznymi do poznania przestrzeni geograficznej i zachodzących w niej procesów politycznych”
Geografia polityczna - dyscyplina geografii, zajmująca się wzajemnym oddziaływaniem przestrzeni geograficznej i procesów politycznych. Innymi słowy, zajmuje się badaniem zjawisk i systemów politycznych w ich kontekście przestrzennym. Przedmiotem badań geografii politycznej jest struktura i funkcja różnego rodzaju jednostek politycznych, tj. obszarów jednorodnych pod względem badanych cech politycznych. Są to przede wszystkim państwa, ale również jednostki niższego rzędu (analiza jednostek podziału administracyjnego) oraz struktur ponadpaństwowych (organizacje międzynarodowe).
Geografia polityczna dotyczy polityki dokonanej geopolityka natomiast przyszłej.
Geografia bezpieczeństwa
Zajmuje się badaniem wpływu środowiska geograficznego (przyrodniczego – naturalnego i antropogenicznego) na szeroko pojęte bezpieczeństwo (świata, regionu, państwa, struktur i organizacji, człowieka), szczególnie w kontekście zagrożeń i wyzwań oraz działalności struktur (człowieka).
Zakresem badań obejmuje zjawiska i procesy oraz różnorodne czynniki geograficzne, geopolityczne, militarne, społeczne, kulturowe, ekonomiczne (gospodarcze), polityczne i naturalne (środowiskowe) nie tylko analizowanej przestrzeni, lecz także jej bliższe i dalsze otoczenie.
Geostrategia
Jest to subdyscyplina geopolityki, rodzaj polityki zagranicznej państwa opartej głównie na czynnikach geograficznych. Geostrategia łączy zasoby państwa z jego celami (lokalnymi, regionalnymi czy też globalnymi).
GEOSTRATEGIA – dyscyplina naukowa rozpatrująca daną rzeczywistość pod kątem potencjalnych i istniejących konfliktów polityczno-militarnych oraz sposobów ich rozstrzygania. (L. Moczulski, Geopolityka, Warszawa 1999).
Istota i znaczenie geografii bezpieczeństwa
GEOGRAFIA BEZPIECZEŃSTWA jest nauką badającą działalność systemów polityczno - społeczno - gospodarczych i środowisko geograficzne człowieka, szczególnie w dwóch wymiarach: środowiskowym i przestrzennym.
Podstawową problematykę geografii bezpieczeństwa określają cztery pytania:
- Jak systemy polityczno-społeczno-gospodarcze zachowują się w środowisku przyrodniczym i na jakie zagrożenia są narażone ?
- W jakim stopniu działalność wymienionych systemów wpływa na bezpieczeństwo środowiska na Ziemi ?
- Jak systemy te organizują się w przestrzeni geograficznej dla przeciwdziałania zagrożeniom ich bezpieczeństwa?
- Jak rozwijają się w czasie i przestrzeni ?
Geografia bezpieczeństwa pełni wielorakie funkcje. Są to zarówno funkcje poznawcze jak i praktyczne.
Poprzez badania empiryczne, formułowanie hipotez i budowę modeli teoretycznych geografia bezpieczeństwa przyczynia się do lepszego poznania zmiennego środowiska człowieka - ziemi, a przez to do rozszerzania wiedzy na temat bezpieczeństwa. Wiedza ta służy z kolei celom praktycznym.
Kwestie związane z bezpieczeństwem energetycznym Polski
Bezpieczeństwo energetyczne państwa oznacza taki stan gospodarki, który pozwala na niezakłócone pokrycie bieżącego i przyszłego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię. Jest ono uwarunkowane licznymi czynnikami: dostępnością źródeł energii, stanem technicznym infrastruktury przesyłowej, zlokalizowaniem i stopniem zróżnicowania oraz wykorzystania krajowych i zagranicznych źródeł zaopatrzenia (szczególnie złóż gazu ziemnego i ropy naftowej), urozmaiceniem bazy paliwowej dla elektroenergetyki i ciepłownictwa. Bezpieczeństwo zależy też od: możliwości magazynowania paliw, stopnia rozwoju i przepustowości krajowych i międzynarodowych połączeń systemów energetycznych (elektroenergetycznego i gazowniczego) oraz warunków działania na rynku krajowym i międzynarodowym. Poprawę bezpieczeństwa energetycznego można osiągnąć poprzez stymulowanie konkurencyjności, racjonalizację zużycia energii, wzrost efektywności jej wytwarzania, przesyłania i zużycia źródeł energii.
Potrzeby energetyczne Polski kształtują się obecnie na poziomie około 30 proc. średnich potrzeb starej UE. Nasza energetyka jest w 65 proc. oparta na węglu, udział gazu wynosi około 11 proc., ropy naftowej 19 proc., pozostałych – około 5 proc. Rodzaje nośników energii w decydującym stopniu determinują strukturę ich wykorzystania – energia elektryczna i ciepło są w ponad 90 proc. oparte na węglu – kamiennym i brunatnym. Ta monokultura wykorzystania węgla w procesie wytwarzania energii elektrycznej czyni z nas wyjątek w Europie1. Polska energetyka charakteryzuje się znacznym stopniem samowystarczalności – importujemy około 35 proc. potrzebnej energii, pozostałe państwa UE bazują na energii importowanej w zakresie 50 – 70 proc.
Surowce energetyczne i czołowi eksporterzy
Surowce energetyczne to substancje, w których zmagazynowana jest energia. Energia ta jest z nich uwalniana w procesie spalania tych substancji i wykorzystywana przez człowieka, np. do ogrzewania mieszkań, wytwarzania prądu elektrycznego, napędzania maszyn a także w różnych gałęziach przemysłu. Do surowców energetycznych zaliczmy węgle kopalne, ropę naftową oraz gaz ziemny.
Węgle kopalne to skały osadowe powstałe w wyniku gromadzenia i przeobrażania się szczątków roślinnych. Należą do nich: torf, węgiel brunatny, węgiel kamienny oraz antracyt.
Główni eksporterzy i importerzy surowców energetycznych :
Główni Eksporterzy - Gaz ziemny
Rosja Kanada Turkmenistan Holandia
Importerzy - Gaz ziemny
Przegląd rynku gazu.= Wielkość produkcji i konsumpcji podana w miliardach metrów sześciennych rocznie. Zasoby udowodnione podano w bilionach metrów sześciennych. Dla porównania zestawiono dane statystyczne z 2010 oraz 2000 roku. Największym producentem są Stany Zjednoczone, które przełamały supremację Rosji. Największym rynkiem zbytu są także Stany Zjednoczone. Z zestawienia wyraźnie widać, że gaz staje się coraz ważniejszym i coraz popularniejszym paliwem. Produkcja światowa wzrosła w ciągu dekady o ponad 32 proc. Do grona gazowych potentatów dołączyły Katar i Chiny. Największa dynamika wzrostu konsumpcji obserwowana jest w Chinach, Indiach i Iranie.
| Miejsce | Kraj | Produkcja 2010 | Produkcja 2000 | Zmiana 2010 - 2000 |
Zasoby udowodnione |
|---|---|---|---|---|---|
| Świat | 3.193,3 | 2.413,4 | + 32,3 % | 187,1 | |
| 1 | USA | 611,0 | 543,2 | + 12,5 % | 7,7 |
| 2 | Rosja | 588,9 | 528,5 | + 11,4 % | 44,8 |
| 3 | Kanada | 159,8 | 182,2 | - 12,2 % | 1,7 |
| 4 | Iran | 138,5 | 60,2 | + 130,0 % | 29,6 |
| 5 | Katar | 116,7 | 23,7 | + 392,4 % | 25,3 |
| 6 | Norwegia | 106,4 | 49,7 | + 114,0 % | 2,0 |
| 7 | Chiny | 96,8 | 27,2 | + 252,9 % | 2,8 |
| 8 | Arabia Saudyjska | 83,9 | 49,8 | + 68,4 % | 8,0 |
| 9 | Indonezja | 82,0 | 65,2 | + 25,7 % | 3,1 |
| 10 | Algieria | 80,4 | 84,4 | - 4,8 % | 4,5 |
| 49 | Polska | 4,2 | 3,9 | + 7,6 % | 0,1 |
|---|
| Miejsce | Kraj | Konsumpcja 2010 |
konsumpcja 2000 |
Zmiana 2010 - 2000 |
Udział w konsumpcji światowej |
|---|---|---|---|---|---|
| Świat | 3.169,0 | 2.411,7 | + 31,4 % | 100,0 % | |
| 1 | USA | 683,5 | 660,7 | + 3,4 % | 21,7 % |
| 2 | Rosja | 414,1 | 354,0 | + 16,9 % | 13,0 % |
| 3 | Iran | 136,7 | 62,9 | + 117,3 % | 4,3 % |
| 4 | Chiny | 109,0 | 24,5 | + 344,8 % | 3,4 % |
| 5 | Japonia | 94,5 | 72,3 | + 30,7 % | 3,0 % |
| 6 | Wielka Brytania | 93,9 | 96,9 | - 3,1 % | 3,0 % |
| 7 | Kanada | 93,8 | 92,7 | + 1,1 % | 3,0 % |
| 8 | Arabia Saudyjska | 83,9 | 49,8 | + 68,4 % | 2,6 % |
| 9 | Niemcy | 81,3 | 79,5 | + 2,2 % | 2,6 % |
| 10 | Włochy | 76,1 | 64,9 | + 17,2 % | 2,3 % |
| 39 | Polska | 14,3 | 11,1 | + 28,8 % | 0,5 % |
|---|
Główni Eksporterzy - Ropa naftowa
Arabia Saud. Iran Rosja Norwegia Kuwejt ZEA Wenezuela
Importerzy - Ropa naftowa
USA Japonia Francja Niemcy Włochy
Rynek ropy naftowej.= Wielkość produkcji i konsumpcji podana w tysiącach baryłek dziennie. Wielkość zasobów podana w miliardach baryłek. Dla porównania zestawiono dane statystyczne z 2010 oraz 2000 roku. Największym producentem od 2009 roku pozostaje Rosja, która notuje największy, wśród krajów pierwszej dziesiątki, wzrost wydobycia w skali dekady. Największym rynkiem zbytu są Stany Zjednoczone. Jednak najbardziej imponującą dynamikę konsumpcji notują Chiny i Arabia Saudyjska. Tracą kraje Europy.
| Miejsce | Kraj | Produkcja 2010 | Produkcja 2000 | Zmiana 2010 - 2000 | Zasoby udowodnione |
|---|---|---|---|---|---|
| Świat | 82.095 | 74.893 | + 9,6 % | 1.383,2 | |
| 1 | Rosja | 10.270 | 6.536 | + 57,1 % | 77,0 |
| 2 | Arabia Saudyjska | 10.007 | 9.491 | + 5,4 % | 264,5 |
| 3 | USA | 7.513 | 7.733 | - 2,9 % | 30,9 |
| 4 | Iran | 4.245 | 3.855 | + 10,1 % | 137,0 |
| 5 | Chiny | 4.071 | 3.252 | + 25,1 % | 14,8 |
| 6 | Kanada | 3.336 | 2.721 | + 22,6 % | 32,9 |
| 7 | Meksyk | 2.958 | 3.450 | - 14,3 % | 11,4 |
| 8 | ZEA | 2.849 | 2.620 | + 8,7 % | 97,8 |
| 9 | Kuwejt | 2.508 | 2.206 | + 13,6 | 101,5 |
| 10 | Wenezuela | 2.471 | 3.239 | - 23,8 % | 211,2 |
| Miejsce | Kraj | Konsumpcja 2010 | Konsumpcja 2000 | Zmiana 2010-2000 |
Udział w konsumpcji światowej |
|---|---|---|---|---|---|
| Świat | 87.382 | 76.605 | + 14,0 % | 100,0 % | |
| 1 | USA | 19.148 | 19.701 | - 2,8 % | 21,1 % |
| 2 | Chiny | 9.057 | 4.766 | + 90,0 % | 10,6 % |
| 3 | Japonia | 4.451 | 5.530 | - 19,5 % | 5,0 % |
| 4 | Indie | 3.319 | 2.261 | + 46,7 % | 3,9 % |
| 5 | Rosja | 3.199 | 2.698 | + 18,5 % | 3,7 % |
| 6 | Arabia Saudyjska | 2.812 | 1.578 | + 78,2 % | 3,1 % |
| 7 | Brazylia | 2.604 | 2.018 | + 29,0 % | 2,9 % |
| 8 | Niemcy | 2.441 | 2.746 | - 11,1 % | 2,8 % |
| 9 | Korea Południowa | 2.384 | 2.252 | + 5,8 % | 2,6 % |
| 10 | Kanada | 2.276 | 1.922 | + 18,4 % | 2,5 % |
| 29 | Polska | 568 | 426 | + 33,3 % | 0,7 % |
|---|
Główni Eksporterzy – Węgiel Kamienny
Australia USA RPA Kanada Kazachstan Polska Indonezja
Importerzy - Węgiel kamienny
Japonia Francja
Regionalizacja
Regionalizacja, procedura wyróżniania regionów. Dokonuje się jej za pomocą różnych metod, na dwa zasadnicze sposoby:
1) poprzez dzielenie obszaru na jednostki regionalne na podstawie przyjętych kryteriów,
2) poprzez łączenie ze sobą przylegających do siebie małych jednostek o podobnych cechach środowiska.
Ważną cechą regionalizacji jest to, że pokrywa ona cały obszar (nie pozostawia się "pustych miejsc", które nie należą do żadnego regionu).
Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski, podział obszaru Polski na regiony fizycznogeograficzne. Regionalizację fizycznogeograficzną Polski przeprowadzało wielu geografów, m.in.: A. Rehman, L. Sawicki, S. Lencewicz, obecnie powszechnie stosowany jest podział dokonany przez J. Kondrackiego - regionalizacja ta jest wielostopniowa i nawiązuje do podziału fizycznogeograficznego Europy.
Na terenie Polski wyróżniono:
1) 2 obszary fizycznogeograficzne (Europa Zachodnia, Europa Wschodnia),
2) 3 podobszary (Pozaalpejska Europa Zachodnia, Karpaty, Podkarpacie i kotliny wewnętrzne, Niż Wschodnioeuropejski),
3) 7 prowincji (np.: Niż Środkowoeuropejski, Masyw Czeski, Wyżyna Małopolska, Wyżyny Ukraińskie),
4) 18 podprowincji (np.: Pobrzeża Południowobałtyckie, Niziny Środkowopolskie, Podkarpacie Północne, Polesie),
5) 56 makroregionów (np.: Pobrzeże Szczecińskie, Wał Trzebnicki, Wyżyna Śląska, Beskidy Zachodnie),
6) 318 mezoregionów (np.: Mierzeja Wiślana, Pojezierze Iławskie, Płaskowyż Nałęczowski, Gorce).
Każda jednostka posiada prócz nazwy liczbę w systemie dziesiętnym, przy czym każda kolejna cyfra oznacza jednostkę wyższego rzędu, w której dany region się znajduje, np. mezoregion Rów Krzeszowicki (symbol 341,33) znajduje się obrębie: makroregionu Wyżyna Krakowsko-Częstochowska (341,3), podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska (341), prowincji Wyżyna Małopolska (34), podobszaru Pozaalpejska Europa Zachodnia (3) i obszaru Europa Zachodnia.
W przypadku regionów o bardziej złożonej strukturze środowiska przyrodniczego celowy jest podział mezoregionów na mniejsze jednostki - mikroregiony, przykładami tych jednostek z terenu Polski są: Kępa Oksywska, Płaskowyż Jerzmanowicki, Pieniny Spiskie.
!!! UWAGA!!! – Nie jestem pewna czy chodzi tutaj o samą regionalizację, czy odnoszącą się do Regionalizacji fizycznogeograficznej Polski ;/ Dlatego są obie definicje
Cele polityki przestrzennej państwa i jej narzędzia
Politykę przestrzenną rozumiemy jako przełożenie interesów narodowych, regionalnych i lokalnych w stosunku do przestrzeni (terytorium), wyrażanych w formie określonych celów i zadań, realizowanych przez władze publiczne na obszarach podporządkowanych im administracyjnie.
Celem polityki przestrzennej jest:
1) rozwiązywanie problemów związanych ze sposobem użytkowania terenu i
wykorzystywaniem jego zasobów;
2) koordynacja przez władze publiczne wszelkich polityk i działań
powodujących skutki w zagospodarowaniu przestrzeni;
3) racjonalne przeznaczanie terenów na określone cele, w tym rozmieszczanie
inwestycji celu publicznego.
Narzędziem polityki przestrzennej jest planowanie przestrzenne,
którego zadania to:
1) monitorowanie zmian dokonujących się w przestrzeni;
2) diagnozowanie procesów i problemów mających wpływ na zagospodarowanie
przestrzeni oraz wpływu polityk realizowanych przez władze publiczne na
zmiany dokonujące się w przestrzeni;
3) prognozowanie przekształceń i kierunków rozwoju przestrzennego;
4) programowanie działań organów administracji publicznej w zakresie
przekształceń przestrzeni i rozmieszczania inwestycji celu publicznego;
5) określanie sposobów zagospodarowania przestrzeni.
Główne założenia strategiczne polityki przestrzennej państwa
Kształtowanie struktur przestrzennych charakteryzujących się wzrostem walorów obronnych, które zapewniałyby możliwie maksymalne bezpieczeństwo i ochronę ludności oraz niezawodność i ciągłość funkcjonowania państwa w warunkach wojennych, a także odznaczałyby się wysoką odpornością na skutki lokalnych awarii i klęsk żywiołowych.
W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza:
1) wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury;
2) walory architektoniczne i krajobrazowe;
3) wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i leśnych;
4) wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób niepełnosprawnych;
6) walory ekonomiczne przestrzeni;
7) prawo własności;
8) potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa;
9) potrzeby interesu publicznego;
10) potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, w szczególności sieci szerokopasmowych.
8. Cele rozwoju przestrzennego kraju
Polityka przestrzennego zagospodarowania kraju wskazuje sposób realizacji wizji przestrzennego zagospodarowania i celów rozwojowych kraju w odniesieniu do terytorium, oddziałując na główne elementy zagospodarowania przestrzennego kraju
i zapewniając koordynację instrumentów o charakterze sektorowym. Będąc integralną częścią polityki rozwoju, polityka przestrzenna łączy i koordynuje działania podejmowane na poziomie
krajowym z działaniami realizowanymi na innych poziomach zarządzania, w tym na poziomie regionalnym i lokalnym.
Informacja geoprzestrzenna ?
System informacji przestrzennej dotyczący danych geograficznych; termin ten w liczbie mnogiej systemy informacji geograficznej stosowany jest również jako nazwa dziedziny zajmującej się geoinformacją oraz metodami i technikami GIS.
Informacja uzyskiwana w drodze interpretacji danych geoprzestrzennych.
Informacją przestrzenną jest informacja o położeniu, właściwościach geometrycznych, relacjach przestrzennych obiektów, które są przedmiotem zainteresowania i mogą być identyfikowane w odniesieniu do Ziemi. Informacja przestrzenna to każda informacja o środowisku geograficznym, o obiektach i zjawiskach w przestrzeni otaczającej człowieka.
Czym są dane geoprzestrzenne ?
DANE GEOPRZESTRZENNE (GEOSPATIAL DATA), dane dotyczące obiektów przestrzennych powiązanych z powierzchnią Ziemi. OBIEKT PRZESTRZENNY (FEATURE, SPATIAL OBJECT), abstrakcja obiektu geograficznego jako zjawiska świata rzeczywistego, stanowi figurę geometryczną utworzoną przez wyodrębniony zbiór punktów w rozpatrywanej przestrzeni dwuwymiarowej lub trójwymiarowej i opisany danymi przestrzennymi. Obiekty przestrzenne mogą być dyskretne lub ciągłe, proste lub złożone, zapisane za pośrednictwem danych wektorowych lub danych rastrowych. Obiekt przestrzenny może występować jako typ obiektu, np. budynek w ogólności, albo jako konkretny jego egzemplarz, np. budynek określony danym adresem. Obiekt przestrzenny oznacza abstrakcyjną reprezentacją zjawiska świata rzeczywistego związaną z określonym położeniem lub obszarem geograficznym.
Do przedstawienia danych przestrzennych używa tzw. modeli danych:
wektorowego - położenie obiektów opisywane jest za pomocą dokładnych współrzędnych przypisanym poszczególnym punktom,
Dane wektorowe:
- pliki ArcInfo GENERATE
- pliki AutoCAD Digital Exchange Files (DXF)
- United States Geological Survey (USCS) Digital Line Graphs (DLG)
- MapBase cyfrowe pliki ulic (ETAK)
- US Departament of Commerce Initial Graphics Exchange Standard pliki (IGES)
- US Census Buremu Topologically Integrated geographic Encoding and Referencing System pliki (Niger)
rastrowego - przestrzeń podzielona jest na regularne elementy (tzw. komórki rastra lub piksele),
Dane rastrowe:
- dane satelitarne
- dane pochodzące z radarów
- zdjęcia lotnicze
- skanowane lub wektoryzowane mapy i fotografie
- cyfrowe modele terenu – DTM
hybrydowego – model wektorowo rastrowy.
11. Projekt INSPIRE 2007’
= Systemy dla jednoznacznego przestrzennego odnoszenia informacji przestrzennej za pomocą współrzędnych (x, y, z) oraz/lub za pomocą szerokości, długości i wysokości, na podstawie geodezyjnego poziomego i pionowego układu odniesienia.
Dąży do ustanowienia uporządkowanego zbioru standardów dla informacji dotyczących obiektów lub zjawisk, które są bezpośrednio bądź pośrednio związane z lokalizacją w relacji z Ziemią. Standardy te mogą określać, dla informacji geograficznej, metody, narzędzia oraz usługi dla zarządzania danymi (łącznie z definicją oraz opisem), nabywania, przetwarzania, analizowania, uzyskiwania dostępu, przedstawiania oraz transferowania takich danych w formie cyfrowej/ elektronicznej pomiędzy różnymi użytkownikami, systemami oraz lokalizacjami.
= Zharmonizowana wielo-rozdzielcza siatka o wspólnym punkcie początkowym i znormalizowanym położeniu oraz wielkości pól siatki. Definicja przyjęta przez Warsztaty nt. „Europejskich siatek odniesienia” (“European Reference Grids”). Siatka do przestawiania informacji tematycznych jest układem regularnych oczek posiadających geo-odniesienie, o konkretnym kształcie i rozmiarze, oraz powiązaną własnością.
= Nazwy obszarów, regionów, miejscowości, miast, przedmieść lub osiedli, albo każdy inny punkt geograficzny lub topograficzny o znaczeniu publicznym lub historycznym.
= Jednostki administracyjne, dzielące obszary, na których państwa członkowskie mają lub wykonują uprawnienia jurysdykcyjne, dla celów sprawowania władzy na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, oddzielone granicami administracyjnymi.
= Lokalizacja nieruchomości na podstawie danych adresowych, zazwyczaj nazwy ulicy, numeru budynku, kodu pocztowego.
= Działki katastralne - Obszary określone na podstawie rejestrów katastralnych lub ich odpowiedników.
= Sieci transportu drogowego, kolejowego, lotniczego i wodnego oraz związana z nimi infrastruktura. Obejmują połączenia pomiędzy różnymi sieciami. Zalicza się do nich także transeuropejską sieć transportową w rozumieniu decyzji nr 1692/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 czerwca 1996 r. w sprawie wspólnotowych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (1) wraz z jej przyszłymi zmianami.
= Elementy hydrograficzne, w tym obszary morskie lub inne części wód oraz związane z nimi obiekty, łącznie z dorzeczami i zlewniami. W odpowiednich przypadkach zgodnie z definicjami zawartymi w dyrektywie 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (2) oraz w formie sieci.
= Obszary chronione - Obszar wyznaczony lub zarządzany w ramach prawa międzynarodowego, wspólnotowego lub państw członkowskich, w celu osiągnięcia szczególnych celów ochrony.
11.1. Projekt Akronim GMES
Akronim GMES pochodzi od angielskich słów Global Monitoring for Environment and Security, oznaczających Globalny Monitoring Środowiska i Bezpieczeństwa.Jest to inicjatywa, podjęta w końcu lat 90. przez Unię Europejską, która realizowana jest we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Inicjatywa ta ma na celu opracowanie metod monitorowania stanu środowiska z pułapu satelitarnego, lotniczego i naziemnego. Dane zgromadzone za pomocą satelitów oraz pomiarów naziemnych będą przetwarzane w celu świadczenia usług informacyjnych pozwalających na skuteczniejsze zarządzanie środowiskiem oraz poprawę bezpieczeństwa obywateli Unii Europejskiej. Dzięki tej inicjatywie przewiduje się, że możliwe będzie szybsze i sprawniejsze reagowanie w przypadku katastrof naturalnych, efektywniejsze korzystanie z zasobów naturalnych, lepszy monitoring jakości i czystości wód, powietrza itd.
12. Zagrożenia polityczne obejmują:
1.1. Położenie geopolityczne, 1.2. System władzy,
1.3. Spory graniczne / terytorialne, 1.4. Eksklawy / enklawy,
1.5. Separatyzm, 1.6. Nacjonalizm / ekstremizm, 1.7. Stosunki z sąsiednimi państwami;
13. Zagrożenia ekonomiczne obejmują:
4.1. PKB na mieszkańca, 4.2. Poziom inflacji,
4.3. Dług zewnętrzny, 4.4. Skala ubóstwa, 4.5. Bezrobocie, 4.6. Tempo wzrostu produkcji, 4.7. Bezpieczeństwa energetyczne, 4.8. Bezpieczeństwa żywnościowe, 4.9. Narkotyki (uprawa / handel), 4.10. Problemy ekologiczne, 4.11. Struktura handlu, 4.12. Zagrożenia technologiczne – ryzyko katastrof.
14. Zagrożenia militarne obejmują:
5.1. Potencjał militarny, 5.2. Posiadanie i proliferacja BMR, 5.3. Wydatki militarne na mieszkańca, 5.4. Aktywność militarna, 5.5.Procentowy udział wydatków militarnych w PKB, 5.6. Cywilna kontrola armii, 5.7. Ryzyko intensywności konfliktów
15. Zagrożenia środowiskowe
2.1. Zagrożenia hydrometeorologiczne, 2.2. Zagrożenia geologiczne, 2.3. Zagrożenia endemiczne, 2.4. Podstawy do samowystarczalności żywnościowej, 2.5. Zasoby wody, 2.6. Zasoby surowców strategicznych;
Zagrożenia środowiskowe to zagrożenia życia, zdrowia, mienia, samopoczucia i normalnego funkcjonowania ludzi, których źródłem jest środowisko przyrodnicze.
Ich przyczyną jest wystąpienie ekstremalnych stanów przyrody lub nadmierna, niewłaściwa eksploatacja zasobów i walorów przyrody przez człowieka.
16. Zagrożenia społeczno – kulturowe
3.1. Konflikty społeczne, 3.2. Struktura wieku ludności, 3.3. Wzrost liczby ludności, 3.4. Koncentracja ludności, 3.5. Migracje ludności i uchodźcy, 3.6. Mniejszości narodowe / grupy etniczne / plemiona / klany, 3.7. Zdrowotność / epidemie / pandemie, 3.8. Zróżnicowanie religijne, 3.9. Fundamentalizm religijny, 3.10. Terroryzm, 3.11. Przestępczość zorganizowana i korupcja, 3.12. Wskaźnik rozwoju społecznego - HDI;
Zagrożenia społeczne to zagrożenia życia, zdrowia, mienia, samopoczucia i normalnego funkcjonowania ludzi oraz środowiska przyrodniczego, których źródłem jest negatywne oddziaływanie ludzi na innych ludzi lub instytucje społeczne. Oddziaływanie to przejawia sie w działalności grup społecznych stosujących przemoc, zarówno zorganizowanych jak i występujących spontanicznie, a także w stałym naruszaniu stanu równowagi gospodarczej i politycznej.
17. Zagrożenia techniczne
Zagrożenia techniczne to zagrożenia życia, zdrowia, mienia, samopoczucia i normalnego funkcjonowania ludzi oraz środowiska przyrodniczego, których źródłem są procesy produkcyjne, produkty i odpady działalności gospodarczej lub ich niewłaściwe użytkowanie oraz nadmierna eksploatacja urządzeń technicznych i zużycie materiałów.
18. Cele polityki przestrzennego zagospodarowania kraju w horyzoncie roku 2030
(1) Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski
w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającej spójności.
(2) Poprawa spójności wewnętrznej kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów.
(3) Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.
(4) Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski.
(5) Zwiększenie odporności struktury przestrzennej na zagrożenia naturalne i utraty bezpieczeństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa.
(6) Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego.
19. Determinanty potęgi państwa
Miarą „potęgi" danego kraju są jego możliwości, zwłaszcza te wynikające z warunków naturalnych i posiadanych surowców, skuteczności jego organizacji i sprawności ustroju politycznego.
- zdolność do obrony
- PKB per capita
- determinacja w obronie własnych interesów
- dynamika obrotów handlowych
- liczebność armii
- liczba ludności
- stopień uprzemysłowienia
- doktryn/ strategia
- dyplomacja
- handel zagraniczny
- posiadanie BMR
- aspiracje elit politycznych
- wielkość powierzchni kraju
- ideologia państwowa
- struktura społeczna
- bezpieczeństwo finansowe
- siły zbrojne
- niezależność ekonomiczna
- język i kultura
- spójność społeczna
- sojusze militarne
- waluta
- system kształcenia
- historia
- bogactwa naturalne
- położenie
- inwestycje