Psychologia zagadnienia' stron

  1. Ogólna charakterystyka procesu motywacji.

  1. motywacja jest to proces psychicznej regulacji dzięki, któremu formują się dążenia. Funkcją dążeń jest sterowanie czynnościami człowieka w taki sposób, aby doprowadzały one do określonego , zgodnego z intencją efektu, czyli celu

  2. zjawisko polimorfizmu motywacji – jedna potrzeba realizuje się poprzez wiele zachowań

  3. zjawisko poligenetyzmu motywacji – jedno zachowanie zaspokajać może wiele potrzeb

  1. Podaj kilka sposobów definiowania pojęcia motyw

Motyw: wewnętrzny stan organizmu pobudzający do działania, zmierzający do zaspokojenia danej potrzeby

  1. Omów pojęcie instynktu.

  1. Instynkt – jest to wrodzona tendencja do działania w określony sposób w odpowiedzi na pewien bodziec zewnętrzny.

  1. cechy instynktu;

  1. teoretyczne rozumienie instynktu

  1. Etologiczne ujęcie instynktu

  1. hormizm – teoria instynktów społecznych McDougalla.

  1. etologiczna teoria K.Lorenza:

  1. Znaczenie terminu popęd w teoriach motywacji.

  1. popęd: - potrzeba tkanek

  1. popędy mogą być pierwotne (wrodzone) i wtórne (nabyte). Silę popędu mierzy się poprzez czas deprywacji i intensywność zachowania

  2. różnice między popędem a potrzebą:

  1. dążenie występuje gdy człowiek doświadcza świadomie impulsów do działania

  1. Zmiany zachodzące w motywacji człowieka w rozwoju ontogenetycznym

  1. Reykowski twierdzi, że w rozwoju ontogenetycznym dochodzi do zmian w podstawowych potrzebach człowieka. Ich formowanie i przekształcanie dokonuje się w wyniku określonych doświadczeń, są to

Doświadczenia te przyczyniają się do wytworzenia w psychice człowieka trwałych skutków będących podstawą potrzeb psychicznych

  1. o świadomym procesie motywacyjnym (działaniu ukierunkowanym na cel) możemy mówić od około 1 roku życia. W toku dalszego rozwoju występuje zmiana w schemacie:

pragnienie – prośba o pomoc – działanie innych – zaspokojenie pragnienia

na schemat

pragnienie – działanie własne – zaspokojenie pragnienia

  1. wraz z rozwojem ontogenetycznym:

  1. Teoria redukcji popędu C.Hull’a

  1. rozumienie motywacji przez Hull’a: potrzeba biologiczna wytwarza popęd, który nas energetyzuje – Z(f) = (P*N). Zachowania jest funkcją popędu (potrzeba), który wzbudza zachowanie i nawyku (wiedza jak), który ukierunkowuje to zachowanie. Jeżeli nie ma nawyku człowiek wykonuje chaotyczne ruchy, ewentualnie uruchamiają się odruchy – Z(f) = (P*N) * Wp * Ibz * Hr (~wielkość przynęty, intensywność bodźca zewnętrznego i hamowanie reaktywne: im więcej trzeba się napracować tym jest większy - popęd ujemny)

  2. dwa rodzaje

  1. Hull miał licznych następców: Miller. On też uznawał pojęcie popęd, ale interpretował nieco inaczej. Popędy powstają właściwie w wyniku wszystkich działających bodźców. A bodziec ma dwa aspekty: popędowy (miotanie się) i sygnału (gdzie szukać zaspokojenia). Aby czynność utrwaliła się w nawyk potrzebna jest nagroda. Wtórny popęd strachu tłumaczy schematem trójczłonowym: bodziec awersyjny, który uszkadza tkankę – relacja emocjonalna (fizyczna nie psychiczna: zmiany hormonalne) – bodziec wewnętrzny, który domaga się redukcji (bodziec popędowy) – reakcja zewnętrzna (ucieczka). Jeśli reakcja zlikwiduje popęd, to bodziec awersyjny i bodziec wewnętrzny przestaje działać i popęd znika – utrwalenie, generalizacja

  1. Przedstaw schemat tworzenia się popędu wtórnego na przykładzie popędu strachu.

Bodziec awersyjny – Reakcja emocjonalna – bodziec wewnętrzny – reakcja zewnętrzna

  1. Przedstaw poglądy Tolmana na motywację

  1. Koncepcje motywacji oparte na pojęciu homeostazy.

  1. koncepcja homeostazy opiera się na założeniu, że organizm człowieka jest systemem otwartym, który mimo działających na niego bodźców utrzymuje równowagę (homeostazę).

  2. Homeostazę podzielić można na

  1. może być sterowana przez układ nerwowy lub hormonalny i zachowanie (np. jedzenie tynku z braku wapnia)

  2. homeostaza statyczna – punkt równowagi jest stały i niezmienny w czasie

  3. homeostaza dynamiczna – punkt równowagi zmienia się w czasie

  4. w ujęciu psychologicznym homeostaza to zachowanie przeciwdziałające utracie równowagi, pojawiające się często przed wpływem bodźca zakłócającego a nie po nim – antycypacja

  5. pojęcie homeostazy wprowadził Feltcher, s przyjętym założeniem, że stany psychiczne nabyte, takie jak cechy, podlegają ochronie tak sami jak fizjologiczne

  6. za tą hipotezą przemawia:

  1. przeciw przemawiają zachowania twórcze i altruistyczne

12. Pojęcie heterostazy.

  1. teza o hierarchii stanów równowagi

  2. heterostaza polega na zakłócaniu pracy niższego systemu (podsystemu) w celu zachowania równowagi na poziomie wyższym

Psychoanalityczna koncepcja motywacji

  1. Freud nie wymyślił pojęcia nieświadomość, lecz nadał mu rangę. Sam Freud i jego ortodoksyjni kontynuatorzy to psychoanaliza klasyczna. Ale są tacy, co wprowadzali dodatkowe pojęcia, np.: Hartman (psychologia ego). Psychoanaliza służy do przebudowy całej osobowości potrzebującego pomocy. Neopsychoanaliza: ci, którzy od Freuda wyszli, ale przebudowali jego teorię (Horney, Fromm, Sullivan

  2. Na Freuda działały dzieje jego życia – teoria motywacji jest pochodną jego życia. Był ascetyczny w sferze życia seksualnego, purytanin. A jego pacjenci mieli często kłopoty z seksem. Był zainteresowany naukami ścisłymi, interesował się teorią Darwina, Einsteina. Dlatego uważał, że psychoanaliza powinna być nauką ścisłą. Opracował więc aparaturę pojęciową (opór, energia, popęd, aparat psychiczny). Hermeneutyka była inspiracją z filozofii, którą zał, poszukiwanie zrozumienia tego co człowiek przeżywa. Dostał nagrodę literacką Goethego za walory literackie jego książek. Był Żydem, interesował się tradycją judejską, Talmudem. Gromadził wokół siebie samych Żydów, lecz obawiał się, że psychoanaliza pozostanie nauką żydowską. Dlatego na czele kółka psychoanalitycznego postawił Junga, który nie był Żydem, był gojem. Nazwa kompleks Edypa, wzięła się z jego zainteresowania archeologią, starożytną Grecją

  3. psychologia ego:

  1. psychologia relacji z obiektem: obserwacje jak przebiegają relacje z obiektami, reakcji ego na drugiego człowieka

  2. zarzuty wobec psychoanalizy Freuda

  1. teoria Freuda

  1. Teoria Adlera

  1. Teoria Junga

  1. Pojęcie nieświadomej motywacji

  1. determinizm Freuda: każde zachowanie jest zdeterminowane przyczynowo. Świadomość jest zbyt fragmentaryczna, aby mogła stanowić jedyną podstawę zachowania, więc źródeł zachowania (motywów) należy szukać w nieświadomości. Każde zachowanie, niezależnie od tego jak jest ono błahe czy pozornie pozbawione sensu, jest przynajmniej częściowo nieświadomie motywowane.

  1. Hedonistyczne ujęcie motywacji.

  1. założenie: motywuje nas dążenie do przyjemności, zaś wszystkie nasze motywy są wyuczonymi zachowaniami do dążenia lub unikania. Jeżeli sytuacje powtarzają się emocje wyciszają się, a organizm osiąga stan równowagi (przystosowania się). Motywacja w ujęciu hedonistycznym zakłada, że człowiek ma pewne oczekiwania wobec sytuacji. Jeżeli się nie potwierdzą, ale różnica będzie niewielka to nastąpią emocje pozytywne. Jeżeli różnica będzie za duża pojawią się emocje negatywne

  2. zależność między siłą bodźca a przyjemnością i krzywa motylowa Hubbera (?)

  1. Aktywacyjne teorie motywacji

  1. Założenia:

  1. Prawa Yerkesa-Dodsona (pyt. 46)

  1. Eyeseneck -

  1. Neuropsychiczna teoria motywacji Hebla:

śpiączka – sen – stan czuwania – optimum pobudzenia – furia, panika – utrata przytomności

  1. Berlyne (pyt. 17): wprowadził pojęcie potencjału bodźca, jako zdolności do wywoływania wzbudzenia

  1. Rodzaje potrzeb.

  1. potrzeba – stan braku, którego uzupełnienie jest niezbędne dla równowagi psychicznej, czy też zadowolenia z życia. Wyodrębnia się potrzeby pierwotne, czyli takie bez zaspokojenia których niemożliwe jest normalne fizjologiczne funkcjonowanie organizmu. Termin potrzeba używany jest też do opisu mechanizmu motywacyjnego – nadającego kierunek i natężenie czynności

  2. klasyfikacje potrzeb:

  1. klasyfikacja potrzeb wg Murraya:

  1. Teoria hierarchii potrzeb Maslow’a. (+ pyt. 21)

  1. zachowanie ludzkie podzielił na utylitarne (motywowane, wyuczone, celowe, kontrolowane) i ekspresywne (bez celu, służące wyrażaniu siebie, niekontrolowane, względnie nie motywowane, lub przez motywację rozwoju)

  2. hierarchia potrzeb – aby osiągnąć potrzebę wyższą trzeba zaspokoić niższe

  1. potrzeba bezpieczeństwa – u dzieci potrzeba stałości, przewidywalności, sprawiedliwości, konsekwencji, organizacji czasu u przestrzeni. U dorosłych potrzeba stałej pracy, oszczędności, ubezpieczenia się, religijna, bycia ważnym, sztywności zachowań (nawyku)

  2. potrzeba szacunku – poczucia siły, osiągnięć, kompetencji, potrzeba perutacji, prestiżu, podziwu

  1. Poznawcze teorie motywacji.

  1. teoria oczekiwanie * wartość.

23. Pojęcie autonomii funkcjonalnej motywu (Allport)

  1. autonomia funkcjonalna motywu – pojawia się gdy motyw odłącza się od potrzeby, potrzeba zanika a motyw zdobywa autonomię.

  2. Rodzaje autonomicznych motywów:

24. Omów potrzeby poznawcze człowieka

  1. potrzeba poznawcza – potrzeba wyrosła z popędu eksploracyjnego

  2. formy potrzeby poznawczej

25. Motywy związane z pojęciem „ja – idealnego” człowieka

  1. koncepcja Rogers’a

  1. koncepcja Sullivan’a: człowiek w ciągu życia buduje system jaźni, wszystkie postawy związane z „ja”, dobre i złe. Wszystko powstaje w reakcji na lęk. Nasza kultura produkuje bardzo dużo lęku, dlatego system jaźni (mechanizm obronny) jest bardzo rozbudowany. Sami siebie otaczamy szacunkiem, bo „ja” chroni nas przed lękiem

  2. Reykowski: „ja” realne jest bardzo potrzebne, żeby móc wpływać na świat. Stanowi dla nas najczęściej najwyższą wartość. Z „ja” wywodzi się potzreba osiągnięć, afiliacji, dominacji

  3. Karen Horney: „ja” idealne – każdy z nas ma wyobrażenie jakim chcielibyśmy być, jest to drogowskaz, który wywołuje w nas zmiany. Gdy „ja” realne i idealne są zbyt rozbieżnie jest to bardzo niekorzystne. Zbyt idealny obraz samego siebie świadczy o neurotyzmie:

26. Sens życia

  1. teoria bytu V.Frankla

  1. motywacja wg Frankla:

  1. człowiek i wartość:

  1. patologia woli sensu:

30. Koncepcja dysonansu poznawczego.

  1. dysonans – dwa elementy poznawcze pozostające ze sobą w sprzeczności

konsonans – z jednego elementu poznawczego wynika drugi

  1. założenie – ludzie dążą do sytuacji, kiedy osiągną konsonans, a unikają sytuacji dysonansowych. Dysonans motywuje do unikania sytuacji, które mogą go pogłębić. Oraz do zmiany zaistniałej sytuacji w konsonans:

  1. wg Festingera dysonans pojawia się zawsze kiedy dokonujemy wyboru, a im bardziej atrakcyjny jest wybór alternatywny, tym dysonans jest większy. Kiedy podejmujemy decyzję poprzedzają ją świadome, logiczne procesy przeddecyzyjne. Procesy podecyzyjne są irracjonalne i służą do zredukowania dysonansu.

  2. Sytuacja dysonansowa – silny dysonans powstaje w chwili, gdy ktoś zmusza nas do zachowania się wbrew swoim przekonaniom (pod groźbą kary, lub w nagrodę). Silny jest dysonans kiedy kara nie jest duża, co prowadzić może do zmiany postawy, opinii.

31. Pojęcie wartości i rola wartości w działaniu człowieka.

  1. wartość – wyobrażony stan rzeczywistości mający sens, oceniany zdecydowanie pozytywnie, pobudzający człowieka do jego realizowania. Wartość związana jest z celami i sposobami ich realizacji. Według Frankla wartości są wybierane świadomie

  2. rodzaje wartości:

32. Rola celów w działaniu. Podstawowe rodzaje celów ludzkich.

  1. cel – efekt na osiągnięcie, którego jest ukierunkowana czynność, reprezentowany w umyśle w formie intencji. Cel może mieć mniej lub bardziej rozbudowaną formę. Mogą przybierać charakterystyki dodatnie, lub ujemne (czego unikać)

  2. czynniki wpływające na ocenę wartości celu:

  1. zjawisko polimotywacyjności zachowania – wraz z wiekiem pojawia się tendencja do formowania celów mogących zaspokoić więcej niż jeden motyw

  2. rodzaje celów wg Frankla – konsumpcyjne, interpersonalne, perfekcjonistyczne, kreatywne

33. Funkcje procesów poznawczych w motywacji.

  1. wpływ procesów motywacyjnych na procesy poznawcze: motywy (pragnienia) wyolbrzymiają procesy poznawcze pozostające z nimi w związku skojarzeniowym. Przejawia się to w:

  1. czynniki warunkujące stopień wpływu motywów na procesy poznawcze:

34. Omów istotę procesów motywacyjnych.

  1. definicja procesu emocjonalnego i emocji: w ujęciu szerszym obejmuje oprócz emocji takie zjawiska jak przeżycia o charakterze emocji, a nie będące emocjami

  2. Reykowski – specyficzne procesy regulacji uruchamiane gdy człowiek styka się z bodźcami mającymi znaczenie dla organizmu lub osobowości. Można wyróżnić trzy główne aspekty tych procesów: znak emocji (aspekt afektywny), zmiany - wzrost poziomu mobilizacji energii odczuwany jako pobudzenie emocjonalne i treść emocji (jej cechy jakościowe)

  3. Emocje jako reakcja: w zasadzie każdy bodziec może wywołać reakcję. Reakcja emocjonalna przejawia się w:

  1. podstawowa rola emocji to adaptacja

  2. definicja emocji wg Watsona:

35. Rodzaje bodźców wywołujących emocje.

  1. bodźce naturalne – zdolne wywoływać reakcję bez uprzedniego uczenia się. Zewnętrzne ( sensoryczno–głosowe, zachodzi habituacja w przypadku powtarzania się) i wewnętrzne (głód, ból, choroba itp.)

  2. bodźce warunkowe – nabyte w procesie uczenia się, odruch warunkowy (lęki, fobia), głównie emocje negatywne. Warunkowanie pozytywne (NLP)

  3. bodźce, których źródłem jest działalność poznawcza człowieka – myślenie o emocjach

37. Teorie emocji

  1. teoria J. Langego (introspekcyjna, trzewiowa)

  1. teoria wzgórkowa Kanona – Branda:

bodziec – wzgórze – informacja do kory, do narządów wewnętrznych, zachowanie

bodziec – mózg – ciałko migdałowate – nic

- autonomiczna reakcja emocjonalna (pobudzenie emocjonalne)

- kora

  1. teoria korowa M.Arnold

bodziec – kora – wzgórze (wzory r. emocj.) – narządy wewnętrzne, zachowanie

emocja powstaje w świadomości. Sygnały z ciała mogą wpłynąć na naszą emocję.

  1. teoria symboliczno – interpretacyjna Schwedera:

  1. teoria emocji jako procesu złożonego Sherera:

  1. Dwuczynnikowa teoria emocji Schachtera

  1. założenia: czynnikami emocji to pobudzenie i nazwanie pobudzenia

  2. jak wiemy co odczuwamy?

  1. ograniczeniami jest to, że nie dotyczy zwierząt i małych dzieci, nie mówi nic o emocjach nieświadomych .

  1. Rodzaje procesów emocjonalnych

  1. afekty podstawowe – pochodzące od bodźców naturalnych

  2. afekty specyficzne – wyuczone i uwarunkowane

  3. afekty ogólne – powstają za pośrednictwem procesów umysłowych, mogą utrzymywać się bardzo długo. Rominacja – tendencja do przeżywania emocji

  4. emocje niższe i wyższe (w które zorganizowana jest świadomość, charakterystyczne tylko dla ludzi)

  5. kryterium czasu trwania emocji:

  1. klasyfikacja Schoelera:

  1. Rozwój emocji w ontogenezie.

  1. wraz z wiekiem coraz inne sytuacje wzbudzają emocje

  2. zachodzi zmiana w sposobach przeżywania tych emocji

  3. od 2-3 roku życia pojawiają się emocję złożone (duma, wstyd, poczucie winy, zakłopotanie)

  4. rozwojowi podlega również umiejętność regulacji emocji: dziecko uczy się poprzez system nagród i kar. W skutek rozwoju mowy i zdolności komunikacji pojawiają się wyjaśnienia pochodzenia emocji, wyjaśnienia samej emocji, rozumienia emocji innych ludzi, możność wpływania na nie – zmiana kontaktów z ludźmi

  5. zmienia się wyraz mimiczny

  6. pojawiają się specyficzne nawyki i cechy ludzkiego zachowania:

  1. Porównaj emocje zwierząt i człowieka.

  1. specyficzne źródło – zaspokojenie potrzeb nie tylko biologicznych, lecz społecznych i psychicznych

  2. przeżywanie emocji na płaszczyźnie świadomej

  3. reagowanie emocjami na znaczenie sytuacji

  4. używanie standardów emocjonalnych

  1. Prawidłowość procesu uświadamiania sobie własnych emocji

  1. proces diagnozy:

  1. proces konfrontacyjny – konfrontacja wiedzy o emocji z wiedzą o świecie, normami i samokontrolą

  1. Samokontrola emocjonalna.

  1. standardy emocjonalne: stanu idealnego i stanu normalnego

  1. powody samokontroli – zewnętrzne (normy społeczne) i wewnętrzne (cierpienie jako nasza emocja negatywna)

  2. kiedy zachodzi samokontrola:

  1. w jaki sposób się samokontrolujemy:

  1. na sprawność samokontroli ma wpływ;

  1. Kulturowe różnice w emocjach

  1. kulturowa wspólnota emocji podstawowych (Klineberg)

  2. kulturowe zróżnicowanie w emocjach odnosi się do:

  1. ekspresja emocji a różnice kulturowe:

  1. Funkcje emocji w zachowaniu człowieka.

  1. dostarczanie informacji:

  1. programowanie działania: o charakterze behawioralnym, oraz funkcja motywacyjna – emocja motywuje do działania

  2. mobilizacja zasobów: dzięki zmianom w poziomie aktywacji decydują o zasobach energetycznych

  3. komunikacja: informują o tym co czujemy, co wpływa na zachowanie innych wobec nas

  4. emocja jako cel sam w sobie: człowiek świadomie dąży do przeżywania emocji atrakcyjnych dla niego

  1. Koncepcje agresji.

  1. agresja: każde zamierzone działanie w formie otwartej lub symbolicznej mające na celu wyrządzenie komuś krzywdy, szkody, strachu, bólu

  2. afektywna: nie związana z żadnym celem, ukierunkowana jedynie na cierpienie

  3. instrumentalna: ukierunkowana na osiągnięcie jakiegoś celu, może być prospołeczna

  4. wewnątrzgatunkowa i międzygatunkowa, obronna (terytorium, potomstwo, samoobrona)

  5. według Freuda:

  1. w ujęciu etologicznym:

  1. Lęk i jego znaczenie dla zachowania człowieka

  1. lęk – jest to subiektywne odczucie niebezpieczeństwa, a jego negatywny charakter wpływa na fakt, że organizm uprzedza o porażce działania spowodowanego samym strachem

  2. strach – jest to przeżycie niebezpieczeństwa

  3. osobowość lękowa – pełna niepokoju, każda sytuacji związana z jakimś zadaniem będzie odczuwała jako intensywne niebezpieczeństwo, w następstwie czego jej działanie będzie skierowane na uniknięcie paniki, a nie na uzyskanie wyniku

  4. funkcje lęku:

  1. Konflikt, typy konfliktów i ich rola w zachowaniu.

  1. konflikt – wszelkie zetknięcie się sprzecznych dążeń, niezgodność interesów , poglądów. W sensie psychicznym sprzeczność występująca w wypadku zaistnienia u kogoś co najmniej dwu potrzeb, których jednoczesne zaspokojenie jest niemożliwe. Podobnie w wypadku dwu motywów, jednocześnie pobudzających i hamujących działanie.

  2. Klasyfikacja konfliktów:

  1. strategie rozwiązywania:

  1. Istota i psychologiczne składniki frustracji.

  1. frustracja – negatywny stan, jaki odczuwa jednostka, kiedy wykonywane przez nią w jakimś celu działania napotykają na przeszkodę. Jest to uczuciowa projekcja porażki. Pojawia się przy pozbawieniu zasłużonej satysfakcji, przy zawiedzionych nadziejach.

  2. Czynniki warunkujące frustrację –

  1. od czego zależy stopień frustracji:

  1. schemat frustracji wg Millera – siła frustracji zależna od bliskości celu (działania silniejsze lub słabsze niż unikanie)

  2. konsekwencje frustracji: zaburzenia przystosowawcze – depresja, nerwica, neurotyzacja, apatia, spadek samooceny, rezygnacja

  1. Rola frustracji w procesach motywacyjnych.

  1. reakcja na frustracje to interpretacja sytuacji. Przyczyny mogą być:

  1. frustracja jako czynnik wzmacniający motywację: pojawienie się przeszkody na drodze do celu powoduje wzrost mobilizacji organizmu i chęć ataku na przeszkodę (agresja). Reakcja ta sprowadza się do wzrostu pobudzenia emocjonalnego (odczucie podniecenia). Oraz na chęci zaatakowania, zniszczenia, usunięcia przeszkody
    (gniew, złość, wściekłość). Niepowodzenie pobudza do większych wysiłków jeżeli:

  1. frustracja jako czynnik osłabiający:

  1. przebieg reakcji na niepowodzenie

54. Motywacja do pracy.

  1. motywacja występuje gdy zadanie warto wykonać, jest wykonalne i ja mogę go wykonać. Motywacja do zadania może być innowacyjna (wizja lepszego stanu rzeczy) lub zachowawcza (wizja gorszego stanu rzeczy)

  2. od czego zależy motywacja do pracy:

  1. czynniki wywołujące zadowolenie z pracy (modyfikatory) (Herzburg)

  1. czynniki wywołujące niezadowolenie z pracy (higieniczne)

  1. zależy też od cech środowiska pracy:

55. Omów podstawowe mechanizmy obronne

  1. Wyparcie: istnieje powszechna zgoda co do tego, że:

  1. anulowanie:

  1. fantazjowanie: wyobrażanie sobie co by było gdyby

  1. identyfikacja:

  1. internalizacja, introjekcja, inkorporacja:

  1. izolacja: myśli o zdarzeniu od uczuć mu towarzyszących, sztuczne oddalenie emocji

  2. kompensacja (Adler):

  1. projekcja:

  1. przemieszczenie

  1. racjonalizacja:

  1. regresja: funkcjonowanie na niższym poziomie rozwojowym

  2. sublimacja:

  1. substytucja: podejmowanie zamiast działań skazanych na niepowodzenie, działań nakierowanych na cele dostępne

56. Istota i funkcje mechanizmów obronnych

  1. mechanizmy obronne to nieświadomy sposób radzenia z sytuacjami, które wzbudzają lęk lub zagrażają samoocenie. Bronią obrazu własnej osoby. Odkrył je Freud. Według teorii uczenia się (Dollard-Miller) mechanizm to brak werbalizacji, niezwerbalizowanie myśli albo uczuć. Niektóre uczucia, popędy mogły być nigdy niezwerbalizowane (wyparcie pierwotne), a niektóre były zwerbalizowane, lecz nauczyliśmy się ich unikać (wyparcie wtórne). W teorii poznawczej mechanizmy obronne są poznawczymi reinterpretacjami bodźców (Lazarus). Kofta uważa, że to są zaburzenia procesów poznawczych. Informacja nie została w ogóle odczytana (wyparcie pierwotne), albo odebrany bodziec został zinterpretowany źle. Mogą być chore i zdrowe mechanizmy.

57. Do funkcji emocji:

  1. każda reakcja może mieć wiele różnych konsekwencji:

  1. emocje afunkcjonalne – np. smutek, żal

  2. emocje dysfynkcjonalne – pojawiają się w niewłaściwych momentach. Jest to też niezdolność do inicjowania emocji pozytywnych (fobie, ataki paniki, bezpodstawne poczucie winy, tęsknota)

58. Emocje i nastroje

  1. emocje:

  1. nastrój:

59. Temperament i styl afektywny

  1. styl afektywny – cała dziedzina różnic indywidualnych modulujących sposób reagowania na zdarzenia rodzące emocje. Nie obejmuje nastroju. Wiąże się z pewnymi funkcjami układu nerwowego

  2. temperament – odnosi się do różnic indywidualnych w reagowaniu na wyzwania środowiska. Niezmienniki temperamentalne – stałość w sposobach radzenia sobie z problemami

60. Motywacja osiągnięć.

  1. motywacja osiągnięć zakłada współzawodniczenie ze standardem doskonałości (McClelland). Prowadzi do podniesienia lub utrzymania na tak wysokim poziomie jak to możliwe własnych umiejętności we wszystkich działaniach, do których stosuje się wg jednostki standard doskonałości, a więc wykonanie tych zadań może doprowadzić do sukcesu lub niepowodzenia.

  2. Atkinson – działanie podejmowane przez jednostkę w oczekiwaniu, iż wykonanie tego działania będzie oceniane zgodnie z pewnym standardem doskonałości

  3. Reykowski – charakterystyczną cechą motywacji osiągnięć jest tendencja do ujmowania rzeczywistości w kategoriach sukces – niepowodzenie, stawanie sobie coraz wyższych wymagań, skłonność do tego, aby naokoło siebie dostrzegać standardy i wymagania stawiane po to, aby te standardy osiągnąć. Jest więc to mechanizm samopobudzający się do ciągłego pięcia się do góry, rywalizowania z innymi i z samym sobą

  4. Wskaźniki motywacji: siła motywacji zależy od:

e) czynniki kształtowania motywacji – wzorce (rodzice), uwaga i wielkość wysiłku wychowawców, sposób egzekucji wymagań (najlepsza jest dominacja nagród)

61. Osobowość typu A (odmienne reakcje osobowościowe na stres)

  1. przedwczesna choroba wieńcowa, nadmierna aktywność, skłonność do pośpiechu, nacisk na ilość a nie na jakość, niechęć do autorefleksji, tendencja do rywalizacji, nadmierna ambicja i potrzeba władzy

62. Inteligencja emocjonalna.

STRES, FRUSTRACJA, AGRESJA

Stres jego źródła i przebieg:

  1. stres: niespecyficzna reakcja organizmu na wszelkie stawiane mu wymagania środowiskowe lub zagrożenie jednostki. Lub jest to reakcja organizmu na tak zwaną sytuację stresową, czyli na działanie czynników (stresorów), które wywołują nadmierne obciążenie systemu samoregulacji psychologicznej i wzbudzają stan napięcia emocjonalnego

  2. przyczyny mogą być przyjemne albo nieprzyjemne

  3. wymagają zmiany przystosowania, czyli readaptacji. Biologiczna reakcja jest zwykle taka sama. Czasem jest ona szkodliwa i nie przystosowawcza. Pogorszenie się sytuacji organizmu ma charakter psychogenny i prowadzi do zaburzeń psychosomatycznych (gł.: choroba wrzodowa, wysokie ciśnienie krwi, nieżytu jelit, bólów krzyża, zapalenia skóry, otyłości, astmy)

  4. radzenie sobie ze stresem:

którym organizm nie jest w stanie utrzymać swojej odporności. Nie możliwe

jest dalsze wydzielanie hormonów i organizm nie potrafi dostosować się do stresu, dysfunkcje fizjologiczne pojawiają się ponownie. Przy ciągłym działaniu stresora często następuje śmierć

  1. Stres biologiczny – ogólny zespół adaptacyjny Seley’go

  2. Stres psychologiczny

  1. sytuacja stresowa:

  1. źródła stresu: czynnik stresowy (stresor) to taki element sytuacji, który powoduje nadmierne obciążenie systemu psychicznej regulacji zachowania się i w związku z tym narusza równowagę pomiędzy podmiotem a środowiskiem. Mogą to być (Reykowski):

  1. Charakterystyka stanu stresu.

  1. zmiany biologiczne – podwyższenie ogólnego poziomu aktywacji organizmu, wzrost pobudzenia. Związane to jest z czynnością układu siatkowatego pnia mózgu i innych struktur podkorowych, należących do tzw. emocyjnej części układu nerwowego mają dwojaki charakter:

  1. zmiany psychologiczne:

  1. Model reakcji na stres. (Reykowski)

  1. zmiany o charakterze niespecyficznym: względnie niezależne od rodzaju i lokalizacji stresora, a także od typu zdań wykonywanych przez jednostkę

  1. zmiany o charakterze specyficznym – polegają na uruchamianiu czynności, które umożliwiają jednostce radzenie sobie z sytuacjami trudnymi i osiągnięcie odporność na wywoływany przez tę sytuację stan stresu.

  1. zmiany w sferze ekspresji emocjonalnej:

  1. Mechanizmy oddziaływania stresu.

  1. w wyjaśnianiu wpływu stresu na czynności zwraca się uwagę na mechanizm aktywacji, obserwowane warunkach stresowych podwyższenie się poziomu ogólnego pobudzenia prowadzi do wzrostu czujności, zwiększenia się szybkości i energii działań. Zgodnie z hipotezą Hebb’a dzieje się tak dlatego, że wzrost wyładowań biegnących z niespecyficznego układu wzbudzającego (układu siatkowatego pnia mózgu) do kory mózgowej ułatwia przewodzenie impulsów nerwowych w korze, gdyż obniża próg wzbudzenia neuronów korowych, co z kolei ułatwia proces pobierania i przetwarzania informacji.

  2. Jednakże aktywacja nadmiernie wysoka upośledza działania i wywiera na nie wpływ dezorganizacyjny. Człowiek staje się nadmiernie reaktywny na bodźce zewnętrzne, bierze pod uwagę zarówno sygnały ważne jak i nieważne, zakłócające. Zachowanie traci swoją wybiórczość i selektywność i jednostka nie może utrzymać konsekwentnego kierunku działań.

  3. Odrębnym problemem jest wyjaśnienie wpływu stresu na tzw. zmiany specyficzne, tj. uruchamianie swoistych czynności korekcyjnych i obronnych. To zjawisko stresu psychologicznego jest wg Lazarusa dwufazowe:

  1. odporność na stres psychologiczny.

  1. Reakcja na frustrację:

  1. frustracja – agresja

  1. frustracja – fiksacja

  1. frustracja – regresja

  1. Źródła frustracji;

  1. zewnętrzne i wewnętrzne

  2. czynne i bierne

  1. Frustracja jako popęd (czynnik motywacyjny)

  1. Brown – Farber: frustracja to stan popędowy pojawiający się gdy sekwencja zachowań ukierunkowanych na określony cel zostaje zahamowana

  1. Frustracja jako emocja

  1. emocje towarzyszące sytuacjom frustracyjnym to emocje typu agresywnego (strach, niepokój, wstyd), zależą one m.in. od:

  1. Nastawienie wobec przeszkód może być zadaniowe albo obronne.

  2. Fizjologiczne podłoże agresji

  3. Agresja jako popęd nabyty.

  1. hipoteza frustracja – agresja: nabyty popęd jako reakcja na frustrację, wprawdzie nie każda sytuacja frustracyjna wywołuje agresję, zaznacza się tu przemieszczeni agresji

  2. rola bodźców wywołujących: prawdopodobieństwo, że ludzie dopuszczą się agresji zależy od ich wewnętrznej gotowości do zachowań agresywnych oraz sygnałów zewnętrznych, które wzbudzają agresję i dostarczają przedmiotu. Zewnętrzne bodźce wyzwalające mogą tłumaczyć zjawisko agresji skierowanej do mniejszości. Raz były obiektem ataków, to potem będą kojarzone z agresją i uprzedzeniami

  1. Agresja jako zachowanie wyuczone społecznie

  1. agresja jest rezultatem norm, systemu nagród i kar oraz modeli, z którymi styka się jednostka

  2. może być wynikiem awersyjnych doświadczeń (przykrych) lub przewidywanych korzyści (podniet)

  1. Konflikt (Coffer, Apley)

  1. konflikt typu mechanicznego – polegają na tym, że niezgodne ze sobą mięśniowe, czyli wewnętrzne reakcje ruchowe, wzajemnie się hamują

  2. niezgodność typu nerwowego – niezgodności między tymi procesami ośrodkowymi, które towarzyszą, poprzedzają bądź uniemożliwiają wybory motoryczne. Powstaje między tendencjami do reakcji na poziomie układu nerwowego.

  3. Niezgodność typu chemicznego – odnosi się do tych wypadków antagonizmów hormonalnych lub biochemicznych, które mogą objawiać się w przeżyciach emocjonalnych

  4. Niezgodność spostrzeżeniowa – polega na tym, że pewne formy reakcji spostrzeżeniowych dążą do uniknięcia bodźca skłaniającego do reakcji alternatywnej

  5. Niezgodności nabyte – te, które są wynikiem różnych procesów warunkowania albo treningu kulturowego, w rezultacie których początkowo zgodne reakcje stają się niezgodne na skutek obiektywnego kojarzenia ich z nagrodami lub karami.

  1. Model zachowania zasobów Hobfoll’a

  1. ludzie dążą do utrzymywania ochrony i budowania zasobów, rozumianych jako cenione przez jednostkę przedmioty, właściwości osobiste, okoliczności lub czynniki sprzyjające. Stres psychologiczny definiuje się jako reakcję wobec otoczenia, w którym istnieje:

  1. Skutki przewlekłego stresu:

  1. stres długotrwały – jeżeli człowiek znajduje się przez dłuższy czas w stanie napięcia emocjonalnego lub też sytuacji stresowej określonego rodzaju pojawiają się co pewien czas następstwa:

  1. Badanie stresu i radzenie sobie z nim.

  1. można badać stresory, reakcje na stres lub interakcje między nimi

  2. stresory mogą być silne, ale ograniczone w czasie


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
psychologia zagadnienia (8 stron) RFUWELY35PYZT2PLMWCRDOSZTFFM5HGAAF5A5OA
psychologia zagadnienia (27 stron)
PsychopII, zagadnienia prawne
PODSTAWY EDUKACJI Psychologia Zagadnienia i literatura do konwersatorium
psychologia zagadnienia 01 2014
finanse publiczne zagadnienia (9 stron) iqfb5euracmv3odhcwhijdp4nvp7luiok43cgka IQFB5EURACMV3ODHCW
Psychologia społeczna (( stron) (2)
Psychologia - zagadnienia, Jakie potrzeby realizuje człowiek poprzez pracę zawodową, 2
Psychologia - zagadnienia, Jakie dążenia są dla ciebie najważniejsze w życiu, 3
Psychiatria-word, Zagadnienia Psychogeriatrii, Zagadnienia Psychogeriatrii
PsychopII, zagadnienia prawneII
Psychopatologia, zagadnienia prawneII
Mikroekonomia - zagadnienia (7 stron), 1
Psychologia - zagadnienia, Jakie objawy zachowań pracownika świadczą o zakłóceniach jeg, 5
WSTĘP DO PSYCHOLOGII ZAGADNIENIA 2015

więcej podobnych podstron