Naturalny potencjał Polski.

Polska leży w centralnej Europie. Od początku lat 90. graniczy z siedmioma państwami: Niemcami (467 km), Czechami (790 km), Słowacją (539 km), Ukrainą (529 km), Litwą (103 km), Białorusią (416 km) i Rosją (210 km). Rozciągłość południkowa wynosi 5º50', czyli 649 km. Skutkiem tego jest występowanie różnicy w czasie trwania dnia pomiędzy północą a południem kraju. Najdłuższy dzień w roku nad Morzem Bałtyckim jest dłuższy od najdłuższego w Tatrach o ponad godzinę. Rozciągłość równoleżnikowa wynosi 689 km. Jej wynikiem jest wcześniejszy o prawie godzinę wschód Słońca na wschodzie Polski.

Polska charakteryzuje się dużym odsetkiem granic naturalnych oraz zwartością terytorium, co niewątpliwie jest cechą pozytywną. Jednak w czasach historycznych położenie wiele razy powodowało wciąganie naszego kraju w konflikty wojenne.

Pod względem geologicznym przez Polskę przebiega ważna granica między dwiema wielkimi strukturami geologicznymi - wschodnioeuropejską platformą prekambryjską na wschodzie oraz platformą paleozoiczną na zachodzie. Na południu utworzyły się Karpaty. Kilkukrotne zlodowacenie postępujące z północy Europy nigdy nie sięgało najbardziej południowych części kraju, ale zaznaczyło się wyraźnie na pozostałym obszarze w postaci licznych jezior polodowcowych, moren czołowych, pradolin, sandrów, kemów, ozów itd. Wśród jezior polodowcowych wyróżnić można: jeziora rynnowe o wydłużonym kształcie i dużej głębokości, jeziora wytopiskowe utworzone w wyniku wytopienia się lodu oraz jeziora morenowe odznaczające się małą głębokością i zróżnicowaną linią brzegową. Moreny czołowe zbudowane są głównie z gliny zwałowej. Mają kształt wzgórza, a granica ich występowania wyznacza zasięg postoju lodowca. Sandry tworzyły się na przedpolu lodowca z materiałów wypływających z jego wnętrza. Szerokie doliny o płaskim dnie nazywamy z kolei pradolinami. Na obszarze Polski nie odnotowuje się większych trzęsień ziemi. Sporadycznie pojawiają się na północy i południu kraju.

Polska położona jest w klimacie umiarkowanym ciepłym przejściowym. Średnia temperatura powietrza to 7,5 ºC, a średnie opady w ciągu roku wynoszą 650 mm. Dominującymi masami powietrza są masa powietrza polarno - morska (sprawia, że lato jest chłodne, a zima łagodna) i polarno - kontynentalna (odpowiada za upalne lato i surową zimę). Lasy na terenie kraju to przede wszystkim: bory mieszane (dąb, topola, lipa, osika), grądy (dąb, grab), łęgi (wierzby, topole, jesiony), olsy (olsza, jesion, brzoza).

Sposób użytkowania ziemi przez człowieka w dużym stopniu odzwierciedla warunki naturalne, które z kolei wpływają na kierunki rozwoju gospodarczego.
Użytki rolne zajmują obecnie 58,9% powierzchni Polski. Od kilku lat powierzchnia użytków rolnych zmniejsza się, lecz mimo to znacznie przekracza średnie wartości dla Europy – 35,5% i świata – 11,8%. Najwięcej użytków rolnych znajduje się: w centralno- zachodniej, centralnej i wschodniej części kraju, na Wyżynie Lubelskiej i w południowej części Wielkopolski.
Grunty orne zajmują 76,2% powierzchni użytków rolnych. Ich największa koncentracja występuje na równinnych terenach środkowej Polski, głównie na Kujawach, w województwie wielkopolskim i w zachodniej części Mazowsza. Grunty orne obejmują uprawy polowe (obsiewane w przeważającej części zbożami), ogrody, ugory (grunty pozostające bez uprawy przez jeden rok), odłogi, tj. grunty orne, które nie są obsiewane dłużej niż rok.
Uprawy trwałe, czyli sady i plantacje krzewów owocowych, zajmują zaledwie 1,4% użytków rolnych.
Użytki zielone, tj. łąki i pastwiska, zajmują łącznie 22,4% użytków rolnych. W Polsce zdecydowanie więcej jest łąk, czyli obszarów systematycznie koszonych. Łąki występują głównie w dolinach rzecznych i na zmeliorowanych terenach podmokłych. Z kolei pastwiska przeważają na obszarach górskich. Największa koncentracja trwałych użytków zielonych występuje na Nizinie Podlaskiej, Pojezierzu Mazurskim oraz w Karpatach.

Omów strukturę użytkowania ziemi w Polsce i jej zróżnicowanie przestrzenne.
Użytki rolne stanowią 60 % powierzchni całkowitej Polski. Udział użytków rolnych w powierzchni poszczególnych województw nie jest jednakowy i waha się w granicach od 40 % w woj. zielonogórskim do 78 % w województwie skierniewickim. Najwięcej użytków rolnych skupiają województwa środkowe oraz środkowo-wschodnie (ponad 70 % powierzchni ogólnej).
Natężenie występowania użytków rolnych jest uzależnione od czynników naturalnych i historycznych, l tak, np.:
— w woj. górskich rolnicze wykorzystanie ziem ograniczają warunki naturalne;
— na pojezierzach rolnicze użytkowanie ziemi ogranicza obfitość wód powierzchniowych, występowanie pól sandrowych i innych utworów polodowcowych;
— na Śląsku rolnicze użytkowanie ziem ogranicza rozwój przemysłu i daleko zaawansowana urbanizacja.
Grunty orne
Najmniej gruntów ornych mają województwa górskie i pojezierne — poniżej 40 %. Najwięcej gruntów ornych posiadają województwa Polski środkowej, środkowo-wschodniej i środkowo-zachodniej (ponad 55 %). W poszczególnych województwach ich udział różnicuje się od 27 % w woj. jeleniogórskim do 67 % w woj. skierniewickim.

Sady
Sady w Polsce zajmują ok. 1 % ogólnej powierzchni. W układzie województw udział sadów zmienia się od 0,1 % w woj. suwalskim do 5,7 % w woj. radomskim. W ponad 1/3 województw zajmują 0,5 % i mniej, a tylko w sześciu województwach 2 % i więcej.
Sadownictwo na większą skalę rozwinęło się w następujących rejonach:
- okolice Warszawy, Łodzi (Grójec-Góra Kalwaria, Skierniewice-Łowicz);
- okolice Płocka (Płońsk-Zakroczym-Płock);
- okolice Włocławka;
- okolice Lublina (Sandomierz-Opole Lubelskie-Puławy);
- małopolskim (Kotlina Nowosądecka i Oświęcimska).
Użytki zielone
Udział użytków zielonych wynosi ok. 13 % powierzchni Polski, w tym łąki stanowią 8 %. Wysoki udział mają użytki zielone leżące w dorzeczu Bugu i Narwi (od 17 % do pow. 20 %), na pojezierzach (15-19 %) oraz w zasięgu Sudetów (19 %). Najmniej użytków zielonych mają województwa środkowo-północne, rozpościerające się na obszarach o najniższych opadach rocznych (7-10 %).
Klimat Polski zaliczamy do typu przejściowego wśród klimatów ciepłych strefy umiarkowanej.
Do głównych czynników kształtujących klimat Polski należą:
- położenie w średnich szerokościach geograficznych
- usytuowanie w centrum Europy między jej częścią zachodnią z silnie rozczłonkowaną linią brzegową, sąsiadującą z oceanem wraz z ciepłym prądem zatokowym a wielką masą lądową Azji.
- równoleżnikowy przebieg większości łańcuchów górskich na obszarze
Europy sprzyjający strefowej wymianie mas powietrza
- nizinny charakter przeważającej części Polski

Masy powietrza kształtujące klimat Polski
- powietrze polarnomorskie znad Atlantyku
- powietrze polarnokontynentalne znad Europy Wschodniej i Azji
- powietrze zwrotnikowomorskie znad wysp Azorskich
- powietrze zwrotnikowokontynentalne znad północnej Afryki
- powietrze arktyczne znad morza Arktycznego

Powietrze polarnomorskie i zwrotnikowomorskie przynosi zachmurzenie i deszcz, zima odwilże i mgły, powietrze polarnokontynentalne pogodę słoneczną z małą wilgotnością.
Powietrze zwrotnikowokontynentalne przynosi pogodę słoneczną.
Powietrze arktyczne przynosi silne opady śniegu i mróz, przymrozki wiosną i jesienią.

Najważniejsze cechy klimatu Polski:
- duża różnorodność i zmienność typów pogody z dnia na dzień
- nie regularność przebiegu pór roku
- występowanie 6 pór roku, przedwiośnia, wczesnej jesieni, zimy, lata, jesieni, wiosny
- przewaga wiatrów zachodnich, latem - północno-zachodnich
- w Tatrach - Halny , nad morzem - bryza
- narastanie cech kontynentalnych z zachodu na wschód
- średnie temperatury stycznia na zachodzie i nad morzem -1na wschodzie -5
- średnie temperatury lipca nad morzem 17na południu 19
- średnia roczna amplituda temperatur na zachodzie 19 na wschodzie 23
- suma opadów średnio 600 mmCzynniki kształtujące klimat Polski: najmniejsza na Kujawach - poniżej 500 mm
największe na południu (tatry sudety) - 1700 mm
- dł. okresu wegetacji roślin 220 dni na Śląsku 180 dni na pojezierzu suwalskim100 dni w górach
- śr. roczne zachmórzenie77%
- śr. roczna liczba godzin nasłonecznienia 1400 - 1900 h
- latem na klimat ma wpływ wyż czeski, niż islandzki
- zima niż euroazjatycki


Czynniki kształtujące klimat Polski:

*położenie geograficzne
*położenie w Europie
*sąsiedztwo z Morzem Bałtyckim
*występowanie łańcuchów górskich
*napływ na Polskę mas powietrza

Okres wegetacyjny

Jest to czas, kiedy średnia dobowa temperatura przekracza 5*C-możliwy jest wtedy rozwój roślin. W Polsce jest średnio 200 dni wegetacyjnych. Najkrótszy okres wegetacyjny jest na Suwalszczyźnie (180 dni) i w górach (100 dni). Najdłuższy okres wegetacyjny jest na Śląsku (220 dni).
Okres wegetacyjny pozwala:
*osiągnąć wyższe plony
*kształtować bardziej urozmaicona strukturę upraw
*staranniej wykonywać zabiegi agrotechniczne
*uprawiać międzyplony, (czyli rośliny pastewne)

Podstawowe funkcje rolnictwa w Polsce: Rolnictwo jest działalnością gosp. człowieka, mającą na celu wyprodukowanie żywności przeznaczonej do bezpośredniego spożycia lub surowców do jego przetworzenia. środkam realizującymi te cele są uprawa roli i hodowla. Rolnictwo dzieli się na 2 zasadnicze działy: 1 prod. roślinna 2 prod. zwierzęca do tego sektora zaliczamy rybołówstwo i sadownictwo. Polskie rolnictwo zatrudnia około 3 mln osób 26 % 
Naturalną bazą działalności rolniczej jest gleba jej jakość, klimat pogoda zmienna, zasoby wody naturalnej i rzeźba powierzchni są czynnikami naturalnymi decydującymi o możliwościach rozwoju rolnictwa. Czynnikami poza rolniczymi współdecydującymi o możliwościach ekonomiczno społecznych rolnictwa są: wsparcie ze strony państwa, przemysłu maszynowego i chemicznego przetwórstwa spożywczego, dostęp do oświaty rolniczej, o poziomu kultury rolnej. Polska tutaj 91 % niziny. Nizinność sprzyja rolnictwu, ułatwia transport i wsiąkanie wilgoci. Urozmaicona rzeźba polski w przewadze równinna falista przeciw działa spływowi powierzchniowemu zatrzymując wodę. Powoduje to równomierne nagrzanie i naświetlanie powierzchni uprawnej. Na terenach wyżynnych występuje zagrożenie erozją ponad 40% jest zagrożonych terenów i występuje ona szczególnie na górach i pojezierzach. Klimat sprzyja rolnictwu.

Przyrodnicze uwarunkowania rozwoju rolnictwa: Rolnictwo jest działem gosp. narodowej, w który wywierają zasadniczy wpływ warunki naturalne. Decydują one o wielkości produkcji rolnej jej kierunkach technice upraw. Nizinność kraju sprzyja i ułatwia zabiegi agrotechniczne, transport Polska tutaj 91 % niziny. Nizinność sprzyja rolnictwu, ułatwia transport i wsiąkanie wilgoci. Urozmaicona rzeźba polski w przewadze równinna falista przeciw działa spływowi powierzchniowemu zatrzymując wodę. Powoduje to równomierne nagrzanie i naświetlane powierzchni uprawnej. Na terenach wyżynnych występuje zagrożenie erozją ponad 40% jest zagrożonych terenów i występuje ona szczególnie na górach i pojezierzach. Przyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa pozytywne: wystarczające nasłonecznienie, długo okres wegetacji roślin, upały w lecie sprzyjają uprawie roślin okopowych. Negatywne: duże zróżnicowanie stanów pogody, gradobicie, letnie nawałnice, powodują wyleganie zbóż i utrudniają żniwa. Stosunki wodne są czynnikami najmniej sprzyjającymi rozwojowi polskiego rolnictwa: zbyta mała ilość opadów Kujawy poniżej 500mm w skali roku. Sytuacja taka powoduje stepowienie klimatu 36% gleb w Polsce są zbytnio przesuszone. Deficyt wód występuję na obszarach pozbawionych lasów Kujawy i Mazowsze, które utraciły swoją zdolność retencyjna. 2 Nadmiar wód występuje w dolinach rzek obszarach na terenach bagiennych. 20% Gleb ma nadmiar wód. Powodzie niszczą gleby, zamulają zasiewy, topią dobytek i majątek rolnika ( powódź lipiec 97 ). 

Gleby średniej jakości zajmują około 40 % ogółu użytków rolnych, a słabe około 35% Biorąc pod uwagę naturalne warunki rozwoju rolnictwa w Polsce instytut uprawy nawożenia i gleboznawstwa w Puławach ustalił kolejność regionów o najlepszych walorach rolniczych. Nizina śląska Żuławy Wiślane Wyżyna Lubelska.

Poza przyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa: Około 15 mln ludności polskiej to wieśniaki stanowią oni 38.2 % Mieszkańców kraju i obejmuje nie tylko rolników, 1 zatrudniony w rolnictwie wytwarza żywność dla 9 osób. Do cech charakteryzujących ludność rolniczą należą: większa liczba ludzi starych niż w mieście 11,8 % miasto wieś 15 %, liczniejsze rodziny, duża defeminizacja w grupie matrymonialnej 100 facetów / kobiet na wsi przy 100 / 101 w mieście. Niedobór kobiet w wieku do 30 lat, przewaga rolników z wykształceniem podstawowym. Rolnicze użytkowanie ziemi charakteryzuje się duża ilością punktów ornych. Pola uprawne zajmują około 46 % obszaru polski. Pod tym względem w Europie wyprzedzają nas tylko Dania i Węgry. W Norwegii tylko 2 % pow. Stanowią grunty orne. Sady w Polsce zajmują około 0,9 % kraju, łąki i pastwiska 13, lasy 28, pozostałe 11 pow. stanowią nieużytki rolne
komunikacyjna skały zabudowania).

Polskie konie znane są na całym świecie ze względu na wieloletnie tradycje, jakie posiadamy w ich hodowli. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie chodzi tu o konie w gospodarstwach rolnych tylko o szlachetne rumaki trzymane w stadninach (np. w Janowie Podlaskim, Kozienicach, Mosznej) do celów rekreacyjnych i sportowych.

WARUNKI ROZWOJU ROLNICTWA w Polsce MAPA UŻYTKOWANIA ZIEMI Użytki rolne stanowią około 60% powierzchni Polski. Zdecydowana większość z nich to grunty orne; kilkanaście procent w skali kraju zajmują łąki i pastwiska, a 1% przypada na sady. Rozmieszczenie użytków rolnych pokazuje mapa. Pionowe ukształtowanie powierzchni Polski zdecydowało o koncentracji gruntów ornych na obszarze Niżu Środkowopolskiego. Natomiast najmniej ich można spotkać na porośniętych lasami pojezierzach oraz w górach. Łąki i pastwiska rozmieszczone są mniej więcej równomiernie, aczkolwiek wiekszy ich udział zaznacza się we wschodniej części kraju – na Mazurach, Podlasiu, Polesiu, Podkarpaciu. Sady występują głównie na Mazowszu i okolicach dużych miast. Jakość gleb w Polsce, pod względem przydatności rolniczej, nie jest zbyt wysoka. Przeważają gleby średniourodzajne i słabe – brunatne, bielice i płowe. Żyzne czarnoziemy, czarne ziemie i mady występują na niewielkich powierzchniach – w Małopolsce, na Lubelszczyźnie, Opolszczyźnie, Dolnym Śląsku, Kujawach, Nizinie Szczecińskiej i Żuławach Wiślanych (więcej informacji o glebach w rozdziale Pedosfera – Gleby w Polsce). Przedstawiony powyżej diagram pokazuje strukturę gleb Polski według klas bonitacyjnych – od najlepszej I klasy do najgorszej VI klasy. Warunki klimatyczne dla rolnictwa są u nas stosunkowo korzystne, choć lokalnie zdarzają się zjawiska niesprzyjające, np. dłuższe okresy bez opadów w lecie (susze), zbyt silne mrozy w zimie (dla drzew owocowych), wiosenne przymrozki (po rozpoczęciu wegetacji roślin), a także letnie nawałnice i gradobicia – patrz też rozdział Klimat w Polsce. Ważna jest długość okresu wegetacyjnego, czyli czasu, w jakim warunki termiczne pozwalają na wzrost roślin. Najlepsza pod tym względem sytuacja występuje na południu i zachodzie kraju – w Kotlinach Podkarpackich i wzdłuż całej Doliny Odry długość okresu wegetacyjnego przekracza 220 dni. Natomiast najtrudniejsze warunki dla uprawy panują w górach i na Suwalszczyźnie – tam rośliny na ogół nie mogą rosnąć dłużej niż przez 200 dni w roku. Jeśli chodzi o społeczno-ekonomiczne aspekty rozwoju rolnictwa, to od 1989 roku trwa w Polsce proces gruntownej restrukturyzacji. Zlikwidowano działające wcześniej na dużą skalę Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR), a pozostały po nich majątek częściowo przeszedł w ręce prywatne, a częściowo należy do Agencji Nieruchomości Rolnych. Owa likwidacja spowodowała m. in. spadek zatrudnienia w rolnictwie oraz wzrost bezrobocia na wsi. Mimo to ludności pracującej w rolnictwie jest w Polsce nadal za dużo – około 15%, podczas gdy w państwach Europy Zachodniej odsetek ten wynosi 2-3%. Ludność rolnicza przeważa na wschodzie kraju, toteż tam sytuacja jest najmniej korzystna. W dużej części wynika to ze znacznego rozdrobnienia użytków rolnych – np. na Podkarpaciu i w Małopolsce ponad 80% wszystkich terenów rolniczych skupiona jest w małych gospodarstwach o powierzchni mniejszej niż 5 ha. Znacznie lepsze efekty – wyższą towarowość – przynosi rolnictwo prowadzone w średnich i dużych gospodarstwach o wyspecjalizownej produkcji, np. w Wielkopolsce czy na Kujawach. Plony roślin uprawnych z 1 ha i obsada zwierząt gospodarskich na 100 ha użytków rolnych są w Polsce dużo niższe aniżeli w najlepiej rozwiniętych krajach świata. W porównaniu z nimi wydajność statystycznego polskiego rolnika jest mała, chociaż ogólna produkcja naszego rolnictwa zalicza się do znaczących – zajmujemy pod tym względem 10 miejsce na świecie. Wynika to z większej powierzchni użytków rolnych, na jakiej się u nas gospodaruje – w Wielkiej Brytanii, Holandii, Belgii, Danii czy Szwecji powierzchnia ta jest mniejsza, ale za to intensywniej wykorzystywana. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej otworzyły się nowe szanse rozwoju dla naszego rolnictwa. Przede wszystkim uzyskaliśmy łatwiejszy dostęp do rynków zbytu Europy Zachodniej. Poza tym objęci zostaliśmy systemem dopłat bezpośrednich dla rolników. Z drugiej jednak strony trzeba wiedzieć, że produkcja i obrót towarami rolnymi na terenie Unii Europejskiej podlega wielu regulacjom, którym bezwzględnie należy się podporządkować, np. ścisłe normy sanitarne i jakościowe, czy też różnorodne certyfikaty, limity, koncesje, kontyngenty itp. __________ UPRAWA ROŚLIN w Polsce pszenica żyto jęczmień owies ziemniaki buraki cukrowe inne uprawy Ze względu na nie najlepsze warunki glebowe głównymi roślinami uprawnymi w Polsce od wielu lat były ziemniaki i żyto. Ostatnio jednak stopniowo spada ich udział w powierzchni zasiewów na rzecz dużo bardziej wartościowej pszenicy i pszenżyta – porównaj diagramy poniżej. Stały rozwój technik uprawy oraz zwiększone nakłady (nawożenie, mechanizacja) pozwalają na obsiewanie pszenicą większych powierzchni i uzyskiwanie wyższych plonów – w 2005 roku w Polsce wyniosły one prawie 40 q/ha przy 36 q/ha w 1995 roku (dla porównania w Niemczech zbiera się średnio 81 q z 1ha, a w Rosji 19 q z 1ha). Rozmieszczenie upraw pszenicy związane jest z obszarami o dobrych glebach – Dolny Śląsk, Żuławy Wiślane, Małopolska, Lubelszczyzna, Nizina Szczecińska. Żyto, które nie ma wysokich wymagań glebowych, rośnie na rozległych terenach praktycznie całego Niżu Środkowopolskiego i na Pomorzu. Uprawy jęczmienia i owsa od lat utrzymują się na mniej więcej takim samym, niezbyt wysokim poziomie. Natomiast z roku na rok wzrasta znaczenie pszenżyta (sztucznie otrzymany gatunek zboża, który zawiera więcej białka niż pszenica i ma mniejsze wymagania glebowe) – Polska zajmuje 1 miejsce na świecie w jego zbiorach. Stosunkowo mało jest kukurydzy, która z uwagi na zbyt chłodny klimat nie daje wysokich plonów ziarna (częściej uprawia się ją na zieloną paszę dla zwierząt). Uprawa ziemniaków (jedynych w zasadzie roślin bulwiastych w Polsce) skoncentrowana jest w Polsce Wschodniej i Południowo-Wschodniej – na Podlasiu, Mazowszu, w Małopolsce i na Podkarpaciu. Z kolei buraki cukrowe (ze względu na dosyć wysokie wymagania glebowe) rozmieszczone są przeważnie na tych samych obszarach co pszenica – Dolny Śląsk, Lubelszczyzna, Kujawy, Żuławy, Wielkopolska. Spośród roślin oleistych na skalę przemysłową uprawia się w Polsce jedynie rzepak i rzepik. Najczęściej rośliny te spotkać można na Kujawach, Pomorzu i Opolszczyźnie. Warzywa i owoce uprawiane są praktycznie w całym kraju, przy czym największe skupiska sadów owocowych występują na Mazowszu oraz w pobliżu dużych miast (Krakowa, Wrocławia, Poznania). Warto wiedzieć, że Polska odgrywa dużą rolę w sadownictwie na arenie międzynarodowej – zajmujemy m. in. 1 miejsce w Europie pod względem zbioru jabłek, 2 miejsce w zbiorach porzeczek i 4 miejsce w zbiorach truskawek. Rośliny wykorzystywane do produkcji używek – tytoń i chmiel – uprawia się przede wszystkim na Lubelszczyźnie (szczególnie dotyczy to chmielu, bo tytoń jest dosyć często spotykany również w innych regionach). Len i konopie, które dostarczają włókien naturalnych, rosną głównie na Podlasiu, Mazurach i Pomorzu. __________ HODOWLA ZWIERZĄT w Polsce bydło trzoda chlewna owce drób konie W ciągu ostatnich kilkunastu lat pogłowie zwierząt hodowlanych w Polsce zdecydowanie spadło. Nie jest to jednak zjawisko niepokojące, gdyż mamy obecnie na rynku wystarczające ilości mięsa, mleka i jaj (paradoksalnie w latach 70-tych i 80-tych, gdy hodowano znacznie więcej zwierząt, sytuacja była dużo gorsza, np. mięso sprzedawano na kartki). Efektem wprowadzenia po 1989 roku gospodarki rynkowej było m. in. powstanie konkurencji, także w zakresie produkcji zwierzęcej. Upadła wówczas większość nieekonomicznych Państwowych Gospodarstw Rolnych. Również małym gospodarstwom indywidualnym przestało się opłacać trzymanie pojedynczych zwierząt. Pogłowie bydła od 1990 roku zmniejszyło się blisko dwukrotnie. Obecnie hodowla prowadzona jest głównie w dużych (liczących po kilkaset sztuk), specjalistycznych gospodarstwach, których najwięcej znajduje się na Podlasiu, Mazowszu i w Wielkopolsce. Również pogłowie trzody chlewnej w ostatnich latach spadało, aczkolwiek nie tak drastycznie jak w przypadku bydła. Na mapie poniżej wyraźnie widać dominację Wielkopolski w tym rodzaju hodowli; ponadto liczą się jeszcze Kujawy i Opolszczyzna. Najbardziej radykalnie, bo aż 10-krotnie zmniejszyła się liczba owiec. Spotkać je można nadal przede wszystkim na terenach górskich, a poza tym w Wielkopolsce i na Podlasiu. Hodowla drobiu jest w Polsce tak samo powszechna jak w Europie czy na świecie. Dla przykładu można poniżej zobaczyć  mapę rozmieszczenia kur – najbardziej pospolitych ptaków domowych. Warto też wiedzieć, że nasz kraj liczy się w gronie europejskich hodowców gęsi (zajmujemy 2 miejsce za Rumunią) i kaczek (3 miejsce za Francją i Ukrainą). Polskie konie znane są na całym świecie ze względu na wieloletnie tradycje, jakie posiadamy w ich hodowli. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie chodzi tu o konie w gospodarstwach rolnych tylko o szlachetne rumaki trzymane w stadninach (np. w Janowie Podlaskim, Kozienicach, Mosznej) do celów rekreacyjnych i sportowych.