Marcin Gut
Psychologia I rok gr. I
KONSPEKT Z WYKŁADU Z LOGIKI FORMALNEJ,
KTÓRY ODBYŁ SIĘ W DNIU 09.01.2013.
Błędy podziału logicznego:
Grupa I: błędy polegające na mieszaniu podziału logicznego z innymi rodzajami porządkowania
Grupa II: błędy samego podziału logicznego:
Błędy formalne
nierozłączności podziału- występują wtedy, kiedy podzbiory powstałe w wyniku podziału mają wspólne elementy
nieadekwatności podziału- występują wtedy, kiedy suma podzbiorów powstałych w wyniku podziału nie jest równa zbiorowi dzielonemu
niejednorodności podziału- występują wtedy, kiedy podział jest przeprowadzony w oparciu o kilka różnych kryteriów podziału
Błędy materialne
nienaturalności- podział nie odzwierciedla porządku występującego w świecie
nieprzydatności- podział nie jest przydatny ze względu na pewne cele.
Typologia jako sposób porządkowania
Jest to sposób porządkowania występujący najczęściej w naukach społecznych i humanistycznych. Jest to sposób mniej precyzyjny od sposobów logicznych, jednak w odniesieniu do pewnych fragmentów rzeczywistości jest to jedyny sposób porządkowania. Teoretykami typologii byli Max Weber i Tadeusz Pawłowski.
Topologia- sposób porządkowania przedmiotów występujących w pewnej dziedzinie ze względu na ich mniejsze, większe podobieństwo do wybranego wzorca, czyli typu.
Typologizacja(tzn. tworzenie typologii) przebiega według następujących kroków:
Wybranie dziedziny przedmiotów, którą chcemy uporządkować
Stworzenie typów, czyli przedmiotów wzorcowych ze względu na które porządkuje się przedmioty należące do wybranej dziedziny porównując je z przedmiotami typowymi.
Przedmioty typowe(typy) mogą być dwojakiego rodzaju:
Przedmioty empiryczne(fizyczne), które istnieją w konkretnym miejscu, czasie
Typy idealne, czyli konstrukcje myślowe, którym nie odpowiada w rzeczywistości przedmiot istniejący w czasie i przestrzeni
Tworzenie typów jest związane z ustaleniem cech charakterystycznych, które przysługują przedmiotom typowym w maksymalnym natężeniu.
Porównywanie przedmiotów należących do porządkowanej dziedziny ze względu na mniejsze lub większe podobieństwo do ustalonych typów
Wyróżnianie wśród przedmiotów porządkowanych podzbiorów przedmiotów skupionych wokół poszczególnych typów.
Czym różni się typologia od podziału logicznego? Różnice:
Typologia | Podział logiczny | |
---|---|---|
I różnica: Od dziedziny przedmiotu, którą się porządkuje. | Nie musi mieć ostro wyznaczonych granic. | Zbiór liczbowy musi mieć ostro wyznaczone granice. |
II różnica: Kryterium porządkowania | -Wiele kryteriów -Kryteria mogą być cechami stopniowalnymi |
-Jedno precyzyjnie określone kryterium -Kryteria są cechami niestopniowalnymi |
III różnica: Własność jaką jest rozłączność | Z natury swojej typologia nie spełnia tego warunku (podzbiory są rozmyte) | Rozłączność jest warunkiem poprawności podziału (podzbiory są zbiorami ostrymi) |
Definiowanie i definicja
Definicja- krótkie określenie czegoś.
Typy definicji:
Niewerbalne(pozasłowne) np. wskazanie, obraz. Wada: są nieprecyzyjne. Coś innego niż słowo jako środek definiowania.
Werbalne(słowne): Słowo jako środek definiowania.
Definicja normalna(równościowa)
Jest to wzorzec definicji, który charakteryzuje się trzema podstawowymi cechami, czyli składa się z trzech podstawowych elementów:
Definiendum(Dm), czyli człon definiowany (to co się definiuje)
Definiens(Ds), czyli człon definiujący (to za pomocą czego się definiuje)
Copula, czyli spójka definiująca (to co łączy definiendum i definiens)
Przykład: Milimetr jest to 10-ta część centymetra.
Dm Spójka Ds
Dm=Ds Takie definicje spełniają warunek przekładalności tzn. w każdym kontekście można poprawnie zastąpić definiendum definiensem(Dm i Ds. są wyrażeniami synonimicznymi)
Definicje normalne ze względu na to co się definiuje dzielimy na:
Definicje realne
Definicje nominalne
Definicja indukcyjna
Pseudodefinicje