POLITECHNIKA SLASKA
WYDZ.: MAT.-FIZ.
KIERUNEK :
FIZYKA TECHNICZNA
ABSORPCJA PROMIENIOWANIA 纬
JAROS艂AW KONIECZNY
GRZEGORZ SZYC
INSTRUKCJA DO 膯WICZENIA .
1. Zapozna膰 si臋 z dzia艂aniem przycisku zamontowanego na stole laboratoryjnym .
Wci艣ni臋cie go powoduje zatrzymanie zliczania impuls贸w detektora wywo艂anych promieniowaniem 纬 ze zr贸d艂a ( liczb臋 zlicze艅 impuls贸w odczytuje si臋 z wy艣wietlacza
cyfrowego zamontowanego na 艣cianie) , natomiast zwolnienie przycisku powoduje skasowanie
poprzedniego wskazania i uruchamia zliczanie impuls贸w od nowa .
2. Wyznaczanie t艂a detektora .
Otw贸r w pojemniku z preparatem promieniotw贸rczym ( pojemnik ten znajduje si臋 za zas艂on膮
z cegie艂 o艂owianych ) zatka膰 korkiem o艂owianym i przys艂oni膰 wszystkimi kr膮偶kami o艂owianymi .
Nacisn膮膰 przycisk na stole . Zwolni膰 przycisk uruchamiaj膮c jednocze艣nie stoper . Po 1 minucie
zatrzyma膰 pomiar . Odczyta膰 liczb臋 zlicze艅 impuls贸w t艂a . Powt贸rzy膰 pomiar 5 razy .
3. Pomiary szybko艣ci zlicze艅 impulsow bez absorbenta .
Zdj膮膰 wszystkie kr膮偶ki o艂owiane i wyj膮膰 korek . Wykona膰 5 1-minutowych pomiarow liczby zlicze艅
impuls贸w ( post臋puj膮c tak jak w przypadku pomiar贸w t艂a ) .
4. Pomiary szybko艣ci zlicze艅 impuls贸w w zale偶no艣ci od grubo艣ci absorbenta .
Wybra膰 najcie艅szy kr膮偶ek o艂owiany . Zmierzy膰 jego grubo艣膰 s贸wmiark膮 i za艂o偶y膰 na pr臋t zamontowany na pojemniku z prepratem 纬 . Zmierzy膰 czas zliczania 1000 impuls贸w . Dok艂ada膰 kolejne kr膮偶ki o艂owiane ( od najcie艅szych do najgrubszych ) , notuj膮c ich grubo艣ci i mierzy膰 czasy zliczania 1000 impuls贸w .
OPRACOWANIE WYNIK贸W .
1. Obliczy膰 艣redni膮 warto艣膰 t艂a detektora ( I t 艣r ) . Wynik wyrazi膰 w impulsach / minut臋 .
2. Obliczy膰 艣redni膮 warto艣膰 szybko艣ci zlicze艅 impuls贸w z ods艂oni臋tym 偶r贸d艂em i odj膮膰 od tej warto艣ci 艣rednie t艂o . Otrzyman膮 warto艣膰 oznaczy膰 jako I 0 艣r .
3. Pomiary czasu zlicze艅 1000 impuls贸w w zale偶no艣ci od grubo艣ci absorbenta zamieni膰 na szybko艣膰
zlicze艅 ( liczba impuls贸w na 1 minut臋 ) i od ka偶dej odj膮膰 艣rednie t艂o . Pary wynik贸w : grubo艣膰 absorbenta d [ cm] i szybko艣膰 zlicze艅 przy tej grubo艣ci absorbenta I d [ 1/min ] zamieni膰 na pary :
d i ln (I d / I 0艣r ) .
4. Uzyskane pary wynik贸w : d i ln ( I d / I 0艣r ) wprowadzi膰 jako dane x i y do programu komputerowego
dopasowuj膮cego prost膮 metod膮 regresji liniowej ( komputer wraz z odpowiednim programem znajduje si臋 w pracowni fizycznej ) .
5. Wyniki pomiar贸w i prost膮 regresji liniowej przedstawi膰 na wykresie zale偶no艣ci I d od d .
6. Na podstawie otrzymanej warto艣ci a wsp贸艂czynnika k膮towego prostej i jej b艂臋du 未a wyliczy膰 grubo艣膰 po艂贸wkowego os艂abienia d 1/2 i jej b艂膮d :
a = - ln 2/ d 1/2
st膮d
d 1/2 = - ln2/d 1/2 i 未d 1/2 = ( ln2/a 2 ) 未a
7. Wyrazi膰 warto艣膰 po艂贸wkowego os艂abienia w jednostkach masowych :
d 1/2 [ g / cm 2 ] = d 1/2 [ cm] * 蟻 P b [ g / cm 3 ]
gdzie 蟻 P b = 11,34 [ g / cm 3 ] - g臋sto艣膰 o艂owiu .
8. Korzystaj膮c z wykresu zale偶no艣ci grubo艣ci po艂贸wkowego os艂abienia od energii promieniowania 纬
( rys. 22.2) wyznaczy膰 graficznie 艣redni膮 warto艣膰 energii promieniowania 纬 i oszacowa膰 jej b艂膮d .
( Odczyta膰 z wykresu warto艣膰 energii dla wyznaczonej warto艣ci d 1/2 , a uwzgl臋dniaj膮c b艂膮d 未d 1/2
wyznaczy膰 odpowiedni przedzia艂 energii ).