WNiG	Bartosz Żychowski Marcin Żurek		Rok: II		Grupa: 6		Zespół: 5
Temat: Dozymetria promieniowania gamma							Nr ćwiczenia: 96
		Data wykonania: 18.03.2008		Data oddania:		Data zaliczenia:	Ocena:

Cel ćwiczenia:

Zapoznanie się z podstawami dozymetrii promieniowania jonizującego. Porównanie własności absorpcyjnych promieniowania gamma różnych materiałów.

Wprowadzenie:

Znamy następujące rodzaje promieniowania jonizującego emitowanego przez jądra:

cząstki ,, promieniowanie γ, neutrony- a także przez atomy: promieniowanie rentgenowskie.

Emisja promieniowania jądrowego zachodzi podczas przemiany jądra atomowego. Prawo rozpadu promieniotwórczego określa zależność od czasu liczby jąder, które nie uległy dotąd przemianie promieniotwórczej:

gdzie:

N_ - liczba jąder izotopu promieniotwórczego w chwili t=0

N(t) - liczba jąder izotopu, które po czasie t nie uległy jeszcze rozpadowi

 - stała rozpadu

Zachodzi związek:

gdzie T_1/2 - okres połowicznego zaniku (rozpadu), czyli czas po upływie którego liczba jąder izotopu promieniotwórczego maleje do polowy pierwotnej ich liczby N₀.

Aktywność izotopu promieniotwórczego jest to liczba rozpadów jąder w jednostce czasu. jednostką aktywności jest 1 Bq (Becquerei): 1 Bq =1 rozpad na 1 sek.

Z punktu widzenia oddziaływania biologicznego różne rodzaje promieniowania jonizującego różnią się między sobą gęstością wywoływanej jonizacji, zasięgiem w poszczególnych tkankach oraz przestrzennym rozkładem produkowanych jonów. W celu ilościowego rozważania biologicznych skutków oddziaływania promieniowania jonizującego na organizm ludzki a także umożliwienia ich porównywania wprowadzono następujące wielkości charakterystyczne:

- dawka - równoważnik dawki - współczynnik jakości Q

Dawka pochłonięta D₀ jest to energia zaabsorbowana przez jednostkę masy (1 kg) napromieniowanej substancji. Jednostką dawki jest 1 gray, który odpowiada energii 1 J zaabsorbowanej przez masę 1 kg: 1 [Gy]=1[J/kg].

Dozymert powinien:

- rejestrować sumaryczny strumień badanego promieniowania

- mierzyć dawkę (widzialną w dozymetrze energię albo prąd jonizacyjny)

- symulować żywą tkankę pod względem pochłaniania promieniowania

Najczęściej przy pomocy dozymetru można mierzyć moc dawki (dawka promieniowania w jednostce czasu). Spotykane radiometry do pomiaru równoważnika mocy dawki są najczęściej wyskalowane w następujących jednostkach: mR/h lub Sv/h.

Moc dawki promieniowania γ(X) w zależności od aktywności źródła można określić za pomocą poniższego wzoru przy założeniu, że źródło promieniowania jest punktowe (można to założyć, jeżeli odległość od źródła jest co najmniej 10 razy większa od największego wymiaru liniowego źródła):

gdzie:

D - dawka (D/t wyrażone w Sv/h)

a - aktywność źródła

r - odległość od punktowego źródła promieniowania w metrach

t - czas w godzinach

I_γ  stała charakterystyczna dla danego izotopu promieniotwórczego

Tabele pomiarowe:

l₀= 9,7mm

Tabela: Moc równoważnika dawki dla źródła cez

Odległość [cm]	Numer pomiaru			Odległość [cm]	Numer pomiaru
		1	2		3		1	2	3
0	8,50	8,17	9,19	14	0,37	0,41	0,42
0,5	7,67	6,78	5,34	12	0,37	0,36	0,49
1	5,07	4,94	5,21	10	0,62	0,53	0,45
1,5	3,57	4,38	3,49	8	0,55	0,48	0,68
2	3,42	3,18	3,77	7	0,68	0,81	0,63
2,5	2,08	2,51	3,08	6	0,84	0,93	0,86
3	2,15	2,05	2,57	5	1,43	1,28	1,34
4	1,16	1,43	1,58	4	1,71	1,37	1,54
5	1,27	1,12	1,25	3	2,50	2,06	2,17
6	0,98	1,08	0,98	2,5	2,56	2,41	2,61
7	0,75	0,81	0,78	2	3,30	3,64	2,70
8	0,59	0,57	0,63	1,5	3,43	3,88	3,85
10	0,50	0,54	0,49	1	4,77	4,65	4,96
12	0,45	0,56	0,49	0,5	6,06	6,69	6,21
14	0,50	0,39	0,32	0	8,33	8,76	8,11

Tabela: Pomiar tła

Nr.	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Tło [μSv/h]	0,16	0,14	0,16	0,17	0,15	0,11	0,13	0,19	0,16	0,13

---