Wykład 13
Imię nazwisko i oznaczenie „SSA” e-mailem zgłoszenie do 28.01 do godz. 15, egzamin 30.01 godz. 9:30
Rozczłonkowanie treściowe
Przepis zrębowy zupełny (kryterium syntaktyczne) jest przepisem centralnym (kryterium treści)
Przepis zrębowy zupełny = Przepis centralny
Przykłady:
Art. 355 zdanie 1 Kpk: „rozprawa odbywa się jawnie” art. 355 zdanie 2 Kpk „ograniczenia jawności określa ustawa”
Prawodawca sygnalizuje wystąpienie modyfikatorów!!!
Art. 356 $1 kpk (przepis modyfikujący): „na rozprawie oprócz osób biorących udział w postępowaniu mogą być obecne tylko osoby pełnoletnie, nie uzbrojone”
Art. 356 $2 kpk (przepis modyfikujący): „Przewodniczący może zezwolić na obecność na rozprawie małoletniemu
Art. 356 $3 (przepis modyfikujący): „nie mogą być obecne na rozprawie osoby znajdujące się w stanie nie licującym z powagą sądu”
Wyrażenie normo kształtne: przeprowadzającemu rozprawę nakazuje się by dopuścił do obecności na rozprawie wszystkie przedmioty które są pełnoletnie i nie uzbrojone, a także które są osobami małoletnimi…..
Przepis modyfikujący przepis centralny:
Przepis wpływający na treść normy w ten sposób, że współwyznacza treść normy z przepisem centralnym – prawodawca zastosował technikę rozczłonkowania treściowego
W naszym przykładzie to przepisy 2 i 3
Przepis centralny niepełny:
Przepis modyfikowany przez przepis modyfikujący
W naszym przykładzie, to przepis 1
Kondensacja
Sytuacja idealna: jeden przepis – jedna norma
Rodzaje kondensacji:
Ewidentna
Sensu stricto
Kondensacja ewidentna
Artykuł albo ustęp (paragraf w aktach wykonawczych) składa się z kilku zdań (od kropki do kropki albo od kropki do średnika)
Kondensacja norm sensu stricto
W jednym zdaniu gramatycznym ustawodawca zawiera nie jedną, ale więcej niż jedną normę postępowania albo fragment więcej niż jednej normy postępowania.
Zmiana tekstu prawnego
Stanowienie pozytywne – stanowienie novum normatywnego.
Nowelizacja
Derogacja (uchylenie)
Uchylenie albo zmiana treści przepisu upoważniającego
Upływ czasu
Akt normatywny traci moc z upływem czasu na który został wydany
Akt wykonawczy do uchylonej ustawy traci moc z upływem czasu, na który nowa ustawa zachowała go w mocy
Niekonstytucyjność
Desuetudo – zmiana tekstu prawnego???
Długotrwałe niestosowanie lub nieprzestrzeganie w praktyce określonej normy prawnej, skutkuje utratą przez nią mocy obowiązującej.
Pożądane cechy języka tekstów prawnych
Adekwatność
Komunikatywność
Zwięzłość
Adekwatność – pierwszoplanowa cecha; tekst prawny ma wiernie wyrażać zmysł prawodawcy
Komunikatywność – tekst komunikatywny, to taki, w którego zrozumienie trzeba włożyć stosunkowo mało wysiłku
Zwięzłość – tekst jest zwięzły, gdy zawiera wszystkie, ale zarazem tylko te wypowiedzi, które są niezbędne do odtworzenia z niego możliwie jednoznacznych norm postępowania
Adekwatność – środki służące osiąganiu adekwatności
Precyzja – unikanie wieloznaczności i terminów nieostrych
Elastyczność – prawodawca może chcieć by tekst uwzględniał różnorodność i zmienność sytuacji, które podlegają unormowaniu
Precyzja - stosowania technika: DEFINIOWANIE (definicje legalne/prawne)
Prawodawca korzysta z definiowania wtedy, gdy:
Kieruje pewne podmioty, przedmioty albo czynności o charakterze konwencjonalnym
Zwrot ma w języku ogólnym wiele znaczeń i koniecznie jest dokonanie wyboru jednego ze znaczeń
Zwrot na gruncie języka ogólnego jest niedookreślony a prawodawca chce z tej niedookreśloności zrezygnować bo preferuje precyzję zamiast elastyczności – tu prawodawca może podjąć dwa rodzaje definicji:
Chce całkowicie wyeliminować niedookreśloność
Chce tylko w pewnym stopniu dookreślić dany zwrot