Podział operacji Obróbki plastycznej (obrobka plastyczna ma polepszyc jakość i własności materiału, w procesie wystepują zanieczyszczenia, w wyniku obróbki materiał osiaga jednolitą strukturę) wyróżnikiem czy mamy doczynienia z operacją na zimno czy na gorąco jest Temp. Rekrystalizacji danego materialu(nawrót własności plastycznych)):

-na zimno-poniżej temp rekrystalizacji, gdzie mamy doczynienia z umocnieniem materiału E=20®

-na gorąco-powyżej temp rekrystalizacji, gdzie mamy też doczynienia z umocnieniem i natychmiastowym nawrotem właściwości plastycznych materiału, np. dla stali 600-700® temp rekrystalizacji, dla ołowiu 20®C

Temp rekrystalizacji-

Podział na rodzaj uzyskiwanego wyrobu-wyroby pojedyncze: kucie, prasowanie(obrabianie jednego elementu); procesy w których materiał jest w postaci ciągłej; elementy cienkościerne

Podział ze względu na utrate spójności-

-tłoczenie,

-prasowanie,

-walcowanie,

Kucie-prosty sposób przetwarzania materiału na wyrób gotowy… Nie ma typowej formy , lecz poprzez uderzenia mlota lub prasy próbujemy odkształcic materiał,,, Element jest odkształcany i umacniany do wypelnienia przestrzeni pomiędzy matrycą górną a dolną,,,:

Maszyny kuźnicze:Prasa karbowa,kolanowa, śrubowa…Mlot parowo powietrzny,

Maszyny do kucia:

-Kowarki,młotkownice-do elementów wydłuzonych o zmiennych średnicach.

-kuźniarki- to typ prasy mechanicznej o układzie karbowym i o dwóch suwakach poruszających się względem siebie pod kątem prostym. Kuźniarki buduje się z pionowym lub coraz szerzej stosowanym podziałem matryc

Ze względu na zastosowaną maszynę: ręczne „kowalskie”(jest to odrebna technologia), na młotach-mlotowanie, na prasach-prasowanie, na kuźnierkach, na kowarkach

-swobodne-polega naa kształtowaniu metalu poprzez wywieranie nacisku narzędziami powodującymi jego płynięcie w kilku dowolnych kierunkach,

Procesy kucia swobodnego:

Wydłuzenie( redukcja przekroju poprzecznego),spęczanie(redukcja dlugości),poszerzanie(redukcja grubości), odsadzanie(oś zostaje przesunieta o ukos)

-półswobodne- polega na częściowym ograniczaniu swobodnego płynięcia metalu podczas wywierania nacisku narzędziem na część powierzchni przedkówki. Zalety: można wykonywać zlozone odkuwki na uniwersalnych urzadzeniach, w których głównemu zuzyciu podlegają części robocze. Można wykonywac duże odkuwki, naddatki na obróbkę ubytkową mogą być duzo mniejsze niż w przypadku kucia swobodnego, wykorzystuje się przy produkcji jednostkowej oraz Malo seryjnej

-matrycowe- do produkcji seryjnej wielkoseryjnej masowej trzeba zapewnic odpowiednią jakość odkuwki i własnosci materialu w którym kształt odkuwki jest odwzorowaniem kształtu wykroju roboczego matrycy Dolna część matrycy spoczywa na nieruchomej części młota mechanicznego zwanego szabotą . Górna część watrycy umocowana w ruchomej części młota (bijak) może podnosić się ku górze …Jeżeli w czasie pracy młota zostanie w obszarze wykroju dolnej części matrycy umieszczony nagrzany materiał to uderzenie górnej części matrycy spowoduje wypełnienie wykroju matrycy materiałem. Powstaje wówczas produkt zwany odkuwka. Kucie matrycowe ma zastosowanie do wyrobu odkuwek o ciężarze nie przekraczającym kilkuset kilogramów. Zaletami procesu kucia matrycowego są ; niewielki czas wykonania wyrobu, możliwość produkowania odkuwek o skomplikowanych kształtach, możliwość zatrudnienia w produkcji pracowników przyuczonych, oraz małe straty materialu w skutek stosowania malych naddatków na obróbkę

Podział: wydłuzanie, podkuwanie, gięcie, matrycowanie wstępne matrycowanie wykańczające

Odkowka- surówka stalowa przygotowana do obrobki, rodzaje:walcowe, typu tarcia, typu dźwignia

Opracowanie rysunku odkówki:łatwe wyjmowanie z matrycy dolnej i górnej; dobre wypełnienie wykroju matrycy, uproszczenie technologii kształtowania, łatwe wykrawanie oplywki

Tloczenie- obróbka plastyczna glownie na zimno i stosowana do rozdzielania, kształtowania i łączenia materiałów w postaci blach folii i plyt(metalowych lub niemetalowych). Wykonuje się tłocznikami(na prasach mechanicznych i hydraulicznych). Grubość jest dużo mniejsza od wymiarów pozostałych

-tloczenie kształtowe-nie dochodzi do rozdzielenia materialu

Podział:

Wykrawanie- obróbka elementów cienkościennych i z reguły zaniedbujemy jeden wymiar(grubość)

-cięcie-dziurkowanie, nacinanie,odcinanie,okrawanie,przycinanie,rozcinanie, wycinanie, wygladzanie(utrata spójności materialu,

-gięcie-wyginanie, zaginanie( bez utraty spójności)

-kształtowanie-dofniatanie, dotłaczanie, obciąganie, obciskanie,profilowanie, prostowanie, wywijanie(brak możliwości powrotu do kształtu początkowego)

Podział tłocznikow:

-ze względu na przeznaczenie do gięcia, cięcia, kształtowania,

-ze względu na działanie: jednozabiegowe, wielozabiegowe, wielotaktowe, wielozabiegowe jednoczesne

Fazy procesu cięcia:

-sprężysta- następuje wygięcie materialu,

-sprężysto –plastyczna( w miejscu podparcia przez elementy tnące zaczyna się odkształcenie plastyczne…

Projektowanie procesu technologicznego wykrawania:

-Rysunek wykroju wstępnego(opis jakiego kształtu i jakich wymiarów ma być wykrawany element)

- Rozmieszczenie wykroju w przygotówce przygotówka(arkusz lub pas blachy)

Prowadzenie pasa blachy odbywa się poprzez:

-kolki,

-listwy prowadzące.

Ustalenie skoku:

-kolek oporowy,

-nóż boczny(dokładniejsze) jego szerokość jest szerokościa skoku, ograniczeniem jest grubość blachy

Aby zaoszczędzić material i wykonać elementy na początku pasa blachy takie jakie powinny być stosuje się do pierwszych kilku odkuć zderzaki wstępne zamiast koła oporowego…

Siła wypadkowa:

Na kierunku dzialania siły wypadkowej powinien być wkręcony czop do tłocznika po to, aby połączyć go z suwakiem prasy

Budowa tłocznika: (obudowa, oprawa słupowa, słupy prowadzące, matryca)

Umocnienie odkształceniowe- utrata właściwości plastycznych plastycznych,

Odkształcenie sprężyste-po usunięciu sił wraca do wymiarow początkowych

Odkształcenie plastyczne- nie wraca do początkowego kształtu

Zgniot-całokształt zmian budowy krystalicznej metalu lub stopu oraz jego właściwoci mechanicznych , elektrycznych i innych powstających w wyniku obróbki plastycznej na zimno…Zgniot powoduje wzrost twardości i wytrzymałości materiału , spadek jego plastyczności, przewodności elektrycznej i odporności na korozję oraz zmniejszenie jego gęstości

Surówka- stop żelaza z węglem o dużej zawartości węgla i zanieczyszczeń

Proces wielkopiecowy- przemienne dodawanie koksu i rudy żelaza, wysoka temp, odbierane SA rlenki żelaza, proces jest prowadzony w wielkim piecu i obejmujący : doprowadzenie surowców ( rud żelaza, koksu, topnikow) przez górną część pieca , wdmuchiwanie(od tyłu)gorącego powietrza i gazów spalinowych, redukcje tlenków żelaza do metalu, odzdzielenie skały płonnej, spust surówki i żuzla, doprowadzenie gazów wielkopiecowych

Stalownia-surówka przerobiona na stal

Piec martenowski- do wytapiania stali z surowki odlewniczej i zlomu żelaznego. Opalany jest gazem czadnicowym otrzymywanym najczęściej przez zagazowaniew czadnicy węgla kamiennego. Słaba jakość stali. Mała efektywność i wydajność.

Walcowanie-

-wzdłużne-płaskie, kształtowe/kształtowniki(blachy) walce o odpowiednich profilach, pręty, ceowniki, hartowniki (wstępne, kształtowe,kalibrowe, ostateczne)

-poprzeczne- materiały płynne do osi kształtowanego materialu , przepuszczane przez 2 zębatki…Gwinty, wielowypusty, profile ewolwentowe

Blachy cienkie(obróbka na zimno)- by wzrosla wytrzymałość

Blachy grube-obróbka na gorąco

Walce są z żeliwa białego, muszą wywierać określony nacisk , kąt chwytu, kąt tarcia- żeby wciągnąćmateriał

Dokumentacja konstrukcyjna części gotowej:

-analiza dokumentacji konstrukcyjnej elementu

-ramowy proces technologiczny elementu,

-szczegołowy proces technologiczny