Zadania i funkcje t. wychowania
ZADANIA:- Określenie przedmiotu poznania poprzez ukazywania jego aspektywnego charakteru;- Ustalenia podstawowych założeń ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych w oparciu, o które dokonuje się na jej gruncie opisów i wyjaśnień przedmiotu poznania;- Definiowanie, klasyfikowanie, typologizacja oraz ustalenie poprzez eksplikacje wzajemnych powiązań pomiędzy podstawowymi pojęciami tak, by tworzyły one określoną strukturę charakteryzującą się koherencyjnością i logiczną całością;- Formułowanie problemów badawczych w wyznaczonym polu epistemologicznym;- Ustalenie i przyjęcie określonej strategii i instrumentarium badawczego w celu gromadzenia i opracowania danych empirycznych, konstruowania sądów i twierdzeń wchodzących w skład budowanej teorii.FUNKCJE:- f. generalizująca- polega na porządkowaniu, systematyzowaniu, łączeniu wchodzących w jej skład twierdzeń i sądów w pewną logiczną całość;- f. deskryptywna- opis badanej rzeczywistości społ., którą obejmujemy pojęciem wychowania, jego pochodnymi i jej wyjaśnianiem;- f. komunikatywna- dostarczanie istotnie ważnych informacji o badanym fragmencie rzeczywistości wychowawczej, za pomocą języka, aparatury pojęciowej, która jest zrozumiała przynajmniej tym, którzy uprawiają t. wychowania lub inne nauki o wychowaniu;- f. praktyczna- głoszone twierdzenia charakteryzują się społ. użytecznością;- f. heurystyczna- formułowanie nowych problemów i hipotez w świetle przyjętych ustaleń i twierdzeń teoretycznych;- f. prognostyczna- przewidywania dot. Faktów i zjawisk, którymi ona się zajmuje;- f. ewaluatywna- na gruncie t. wychowania dokonuje/poddaje się ocenie zjawiska i fakty badane przez nią z punktu widzenia określonego systemu wartości.
AKOMODACJA- odzwierciedla się w przystosowaniu jednostek (bądź gr.) do zastanych warunków i wymagań społ. Jej istota jest akceptowanie i zarazem „otwieranie” się na rzeczywistość, w której funkcjonują. APROKSYMACJA- polega na przybliżaniu jednostkom ich możliwości, form, zachowań i wynikających z treści przyjętych wartości i celów życiowych, które przyjmują postać powinności, jakie wynikają dla każdego człowieka z faktu, że przynależy on do określonej społeczności.
INDOKTRYNACJA- sprowadza się do systematycznego i zorganizowanego wpływu na przekonania i poglądy, czyli urabiania świadomości jednostek, bądź gr., których źródłem są idee formułowane przez określoną doktrynę reprezentowaną przez takie instytucje społ. jak: rodzina, naród, państwo, kościół, partia itd. Pokazuje ona nasze możliwości.Współwystępowanie właściwości konstytutywnych w działaniach społ. Pozwala je określić pojęciem „wychowania” w najszerszym znaczeniu.
„wychowanie” wg A de Tchorzewskiego - jest bytem społ., a więc zjawiskiem (faktem, zdarzeniem, procesem) będącym wytworem przynajmniej dwóch ludzi (osób), którego cechą konstytutywną jest zachodząca pomiędzy nimi relacja wyrażająca się w przekraczaniu przestrzeni międzypodmiotowej za pomocą wybranej formy kontaktu, w ramach którego jeden z podmiotów, kierując się powszechnie uznanym dobrem, umożliwia drugiemu podmiotowi zdążyć do określania własnej tożsamości.
SOCJALIZACJA- procesy przygotowania ludzi do życia w społ. przez uczestnictwo w gr. społ. i ich kulturze. Występuje ono w przypadku dominacji akomodacji i aproksymacji.Wg J. Szczepańskiego socjologia wprowadza jednostkę do udziału w życiu społ., uczy ją zachowania wg przyjętych wzorów, uczy ją rozumienia kultury, czyni ją zdolną do utrzymania się i wykonywania określonych ról społ.
CD socjologia Proces socjologii obejmuje: wpływ rodziny, gr. rówieśniczych, otoczenia sąsiedzkiego, wpływ instytucji sformalizowanych, w tym głównie szkoły, kościoła i środków masowego oddziaływania.
Dokonuje się w obrębie danych gr. społ. przekazywanie i przyjmowanie ustalonych sposobów zachowania. Socjologia uczy dyscypliny, panowania nad popędami i potrzebami, odruchami i emocjami.Wpaja aspiracje, czyli dążenie do osiągnięcia zamierzonych celów. W toku socjologii jednostka przyswaja sobie wiedzę i umiejętności grania ról społ. Soc. Prowadzi do konformizmu, czyli dążenia, aby zachowanie jednostki było zgodne z tym, czego gr. od niej oczekuje.
EDUKACJA- jest procesem celowego tworzenia organizacji, reorganizacji, okazji dla urzeczywistnienia się życia ludzkiego w jego humanistycznych treściach. Celowość tego procesu jest zdeterminowana optymalizacją stosunków człowieka ze światem, w którym punktem odniesienia jest ocena własnych szans. Występuje ona w przypadku dominacji aproksymacji i indoktrynacji.Miejscem edukacji poza szkołą jest: dom rodzinny, miejsce pracy, biblioteka, muzeum itd.Podmiotami edukacji są nie tylko uczniowie i nauczyciele, ale również rodzice, przełożeni, pracownicy.Wg Z. Kwiecińskiego edukacja- to ogół wpływów na jednostkę i gr. ludzkie, sprzyjający takiemu ich rozwojowi i wykorzystaniu posiadanych możliwości aby były zdolne do rozwijania własnego „JA”. To ogół czynności drugiego człowieka i jego własnej aktywności w osiąganiu pełnych i swoistych dlań możliwości, to też ogół wpływów i funkcji ustanawiających i regulujących osobowości człowieka i jego zachowania.
Zadania edukacji wyprowadzane są z idei zawartych w doktrynach filozoficznych, religijnych, politycznych itd.