Protokół dyplomatyczny - zajęcia I
Temat: Geneza protokołu dyplomatycznego.
Forma egzaminu – test ABC, taki sam jak na zagrożeniach. Nie będzie wracania do slaidow… bez powrotu :/
Protokół dyplomatyczny: ceremoniał i etykieta – ksiazka
Bez protokolu dyplomatycznego mogłaby istnieć dyplomacja, ale bylaby niezwykle utrudniona. Dyplomata wielokrotnie w czasie swej kariery przebywajacy w krajach o rozmaitych kulturach musialby wciąż uczyc się nowych sposobow kontaktu z władzami i miejscowa ludnością. Protokół dyplomatyczny jest rodzajem pomostu lączącego przedstawicielstwem miedzy kulturami.
W starożytnym Rzymie istniało 20-osobowe kolegium fecjałów, powołane jeszcze jak mówi legenda za czasów mitycznego następcy założyciela Rzymu Romulusa.
Fecjałowie byli Kaplanami nadzorującymi ceremoniał, związany z przyjmowanej i wysyłaniem posłów, niezwykle bogaty i pełen ściśle przestrzeganych form.
Poselstwa państw zaprzyjaźnionych witano już na granicy zapewniając im eskorte Az do miasta, gdzie gosci umieszczano w reprezentacyjnych kwaterach. Podejmowano ich niezwykle uroczyscie, wyprawiano uczty oraz igrzyska. Podczas uczty stojacy na czele poselstwa zajmował miejsce honorowe, tuz obok gospodarza. Posłowie brali udział w specjalnej sesji senatu. Następowała również wymiana hojnych darów.
Wizyta Jana Pawła II w polskim sejmie, wizyta Lecha Wałęsy w obradach kongersu USA.
Począwszy od V wieku, spadkobiercą Rzymu i stało się Cesarstwo Bizantyjskie. Otoczone przez wrogich sąsiadów, często uciekało się do forteli, aby pokazać swoją potęgę.
(Schizma – podział Rzymu na dwie części jedni, którzy oparli się na łacińskim alfabecie a drudzy na greckim)
Jednym z takich forteli były formy dyplomatyczne. Witane na granicy poselstwo prowadzone było do Konstantynopola trudnymi, niedostępnymi szlakami, nigdy zaś wprost. Pokazywano jak wielkie niebezpieczeństwa czyhają po drodze. Dbano o to aby posłowie kontaktowali się tylko z wyznaczonymi ludzi, ci zaś otrzymali szczegółowe instrukcje co mogą powiedzieć o czym zaś musza milczeć. Na cześć wydawano uczty i organizowano zabawy. Uginające się pod jadłem i napojami stoły, bogato przystrojone sale audiencyjne, nawet w okresach, kiedy kasa Cesarstwa Bizantyjskiego nie była zasobna, miały utwierdzić posłów w przekonaniu za ich pośrednictwem władców obcych państw, ze tak potężnego sąsiada nie warto atakować.
Na zachodzie potęgą dyplomatyczna było w tym czasie papiestwo. Dyplomacja papieska upowszechniła łacina jako język obowiązujący w średniowiecznych stosunkach międzynarodowych, a także wprowadziła instytucję stałych przedstawicielstw dyplomatycznych.
Wraz z formowaniem się w europie nowego pozadku feudalnego z centrami politycznymi i kulturalnymi, jakimi stały się dwory książęce i krolewskie, stałe poselstwa były coraz liczniejsze.
Z początku podchodzono do nich nieufnie. Szybko jednak okazalo się ze utrzymanie kontaktow zagranicznych bez stalych poselstw jest po prostu niemożliwe trzeba wiec się z nimi pogodzic.
Po okresie prymaty Włoch w europie przyszedł czas na dyplomacje francuską i angielską. Wielkim blaskiem świecil dwór francuski za czasów ludwika XIV (1683-1715). O wadze tego ośrodka, gdzie przebywała ogromna liczba akredytowanych dyplomatów, świadczy choćby fakt zastapienia
W miare powstwania stalych poselstw pojawil się problem -procedencji- czyli pierwszeństwa – przedstawicieli dyplomatycznych. Skoro bowiem posel lub ambasador, jak zaczeto już w XIII wieku nazywac posłow najbardziej liczących się w swiecie monarchów – nie reprezentowal na dworze siebie, lecz wystepował w imieniu, władcy, a nawet swego państwa, nie mógł podczas ważniejszych uroczystości zajmowac miejsca pośledniejszego od posla innego monarchy. Miejsce za innym poslem, pozniejsze w kolejnoscii wejscie do Sali audiencyjnej, wreszcie ustapienie miejsca innemu poslowi stalo się wyrazem obniżenia rangi wlasnego władcy na rzecz władcy innego kraju.
Przedstawicilem papieża – nuncjusz papieża ( katolicki przedstawiciel) był najważniejszym wśród dyplomatów.
U schylku średniowiecza ustalil się zwyczaj, w którym o procedencji decydowała ranga władcy. Pierwszenństwo miał przedstawiciel papieża, jako najwyższego zwierzchnika wszystkich katoliwko. Dalej w kolejności byli wysłannicy cesarz, krola.
Takie rozwiązanie nie zlikwidowalo jednak problemu. O pierwszeństwo zaczeli się spierac przedstawcieiele roznych królów. Od XVI wieku isniał regulamin wydane przez papieża Juliusza II, który ustalal porządek wśród poszczególnych kategorii władców na zasadzie starszeństwa, przy czym chodzilo tu o date przyjecia chcrzescijanstwa. Zasady te nie były jednak do konca jasne i budzily wiele kontrowersji. Król polski otrzymał miejsce za Czechami choc polska dłużej była królestwem i za wegrami, choć dłużej byliśmy krajem chrześcijańskim.
Problem precedensu zdominował stosunki dyplomatyczne aż do początku XIX wieku. Kilka wieków temu natomiast działy się wrecz straszne. Kilkakrotnie zdarzylo się nawet, że w Sali, w ktorej miał się obyc kongres, trzeba było wykuć taka liczbe drzwi, ilu było szefów delegacji, aby mogli przez nie wejsc równocześnie, nie ujmując tym samym godności pozostałym państwom.
Prawdziwie przełomowym momentem w sporach o recendencję stał się dopier o rok 1815 i kongres Wiedeństki. Tak zwany regulamin w sprawie rang szefów misji dyplomatycznych, stanowiący załącznik do traktatu, był osiągnieciem niezwykle waznym w historii dyplomacji. Jego postanowienia z niewielkimi zmianami stosowane są do dzis. Regulamin podzielil szefów misji dyplomatycznych na trzy klasy: ambasadorów i nuncjuszy, posłów oraz charges d’affaires.
O starszeństwie w danej klasie decydowac mialo odtad nie znaczenie lub „starszeństwo” władcy, lecz najprościej w swiecie data objecia funkcji przez danego dyplomate, czyli data jego akredytacji. Dziś, zgodnie z nowymi ustaleniami, szefowie misji korzystają z pierwszeństwa w obrębie swojej klasy nie tylko w kolejności dat, ale nawet godzin objecia swoich funkcji.
Atasze – wyjaśnić sobie?????
W cieniu sporów o procedencję rozwijały się inne ważkie kwestie protokołu dyplomatycznego. Wśród nich znalazły się immunitety i przywileje chroniące dyplomatów przed prowokacjami czy różnego rodzaju przejawami zemsty.
Edward Pietrzyk – ambasador polski w którego wymierzono atak. –Doczytać – Irak
nalepki CC lub CD ????
Poselstwa a później ambasadorzy reprezentowali interesy władcy, tak konsulowie i konsulaty chroniły interesy kupców i przedsiębiorców swojego kraju.
Jakie konsulaty są w szczecinie ?!
Dzisiaj konsulaty funkcjonują przy ambasadach lub większych miastach np. we Lwowie Kijowie itd. Gdzie tam są polscy zawodowi dyplomaci. Często są to konsulowje honorowi (przydzielają wizy, organizują targi i przyjazdy polskich biznesmenów, pomagają w zawieraniu umów, w przypadku wypadków katastrof zajmują się ofiarami danego kraju).
Równolegle z przywilejami rozwijały się zwyczaje związane z przyjmowanie ambasadorów i posłów oraz ich pobytem w kraju przyjmującym. Wiele z nich przetrwało do dziś w niezmienionej formie. Tak np. jak z agrement, czyli zasadą pytania o zgodę przedstawicieli państwa przyjmującego na wyslanie tej, a nie innej osoby.
Przetrwał również zwyczaj składania przez nowo akredytowanych dyplomatów wizyt wstępnych urzędnikom odpowiedzialnym za sprawy zagraniczne oraz udzielania nowym ambasadorom audiencji przez głowę państwa przyjmującego.
Dyplomacja dośc dlugo opierała się dwudziestowiecznym dązenionm do kodyfikacji wszelkich praw zwyczajowych. Dopiero w 1961 roku podpisana została Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych, która reguluje kwesie stosunków, przywilejó immunitetycznych.