* Stymulacja mikroamperowa MES - wykorzystany w tej metodzie prąd impulsowy osiąga natężenie zaledwie kilku mikroamperów. Przepływ prądu mikroamperowego wspomaga działanie naturalnych sił elektromotorycznych, które powodują ruch jonów wewnątrz organizmu. Terapia MES ma szczególne znaczenie w przypadku stanów chorobowych powodujących zaburzenie naturalnego ruch jonów w organizmie. MES wywołuje również typowe zjawiska elektrochemiczne. Stosowanie tego typu prądów ma działanie przeciwbólowe oraz wspomaga gojenie.

 

 

MIKROPRĄDY

Współcześnie wzrosło także zainteresowanie wykorzystaniem w elektroterapii  przerywanego prądu stałego o niskim natężeniu, określanego jako MENS (mikroamperażowa elektryczna stymulacja nerwów), Micro-TENS lub LIDC (prąd stały o niskim natężeniu). Prąd ten, w porównaniu z tradycyjną elektroterapią, w której natężenie prądu określa się w miliapmerach, charakteryzuje się zastosowaniem natężenia prądu mierzonego w mikroamperach (10-800 mA). Amplituda mikroprądu jest tak mała, że w czasie stymulacji nie jest on odczuwany przez pacjenta. Współczesne urządzenia wytwarzają mikroprądy w postaci impulsowej jednokierunkowej lub dwukierunkowej. Bezpieczną i komfortową terapią mikroprądem stosuje się w kontroli bólu ostrego i chronicznego, w celu przyspieszenia regeneracji tkanek, zwiększenia tempa gojenia ran i zrostu kości. W czasie stymulacji mikroprądem nie występują efekty uboczne i powikłania.

Mechanizm działania mikroprądu nie jest jeszcze dokładnie wyjaśniony. Jedna z hipotez mówi o tym, że przywraca on biologiczną, elektryczną równowagę tkanek niezbędną do pobudzenia procesów gojenia. Zewnętrzna powierzchnia błony komórkowej posiada ładunek pozytywny, a wewnętrzna negatywny. Spoczynkowa różnica potencjałów wynosi około 50 mV. Kiedy komórka jest uszkodzona potencjał w tej części staje się bardziej negatywny, dlatego też prąd płynie do tego obszaru. Zjawisko to zmierzył Matteucci (1938) i Bois- Reymond (1843), a prąd nazwano ?prądem uszkodzenia?. Generowany jest on zarówno w czasie uszkodzenia pojedynczej komórki, jak również tkanek. Doświadczalnie stwierdzono, że natężenie ?prądu uszkodzenia? mieści się w zakresie od 10 do 30mA, więc jest to mikroprąd. Uważa się, że ?prąd uszkodzenia? wspomaga zdrowienie komórek i tkanek w żywym organizmie. Dlatego też nieinwazyjnie aplikowany mikroprąd może uzupełniać i wspomagać naturalne funkcje ?prądu uszkodzenia?. Eksperymentalne badania potwierdziły, że dzięki zastosowaniu mikroprądów zwiększa się produkcja ATP, synteza protein i aktywny transport aminokwasów i dzięki temu wspomagane są procesy regeneracji komórek i tkanek w żywym organizmie. Elektrony, jako integralna część wielu skomplikowanych reakcji zachodzących w żywym organizmie, pełnią również funkcję transportującą dla ATP. Kalkulacje wskazują, że w czasie aplikacji mikroprądem o natężeniu 10mA powstaje 6.3x10¹² elektronów na sekundę. Ten przepływ elektronów  działa na reakcje chemiczne w żywym organizmie.

Działania przeciwbólowego mikroprądu nie można wyjaśnić za pomocą mechanizmów ?bramki kontrolnej?, czy teorii zwiększania produkcji endogennych substancji tłumiących ból, jak to ma miejsce w przypadku zastosowania prądów, których amplitudę mierzy się w miliamperach.

Współcześnie wzrosło także zainteresowanie wykorzystaniem w elektroterapii  przerywanego prądu stałego o niskim natężeniu, określanego jako MENS (mikroamperażowa elektryczna stymulacja nerwów), Micro-TENS lub LIDC (prąd stały o niskim natężeniu). Prąd ten, w porównaniu z tradycyjną elektroterapią, w której natężenie prądu określa się w miliapmerach, charakteryzuje się zastosowaniem natężenia prądu mierzonego w mikroamperach (10-800 mA). Amplituda mikroprądu jest tak mała, że w czasie stymulacji nie jest on odczuwany przez pacjenta. Współczesne urządzenia wytwarzają mikroprądy w postaci impulsowej jednokierunkowej lub dwukierunkowej. Bezpieczną i komfortową terapią mikroprądem stosuje się w kontroli bólu ostrego i chronicznego, w celu przyspieszenia regeneracji tkanek, zwiększenia tempa gojenia ran i zrostu kości. W czasie stymulacji mikroprądem nie występują efekty uboczne i powikłania.

Mechanizm działania mikroprądu nie jest jeszcze dokładnie wyjaśniony. Jedna z hipotez mówi o tym, że przywraca on biologiczną, elektryczną równowagę tkanek niezbędną do pobudzenia procesów gojenia. Zewnętrzna powierzchnia błony komórkowej posiada ładunek pozytywny, a wewnętrzna negatywny. Spoczynkowa różnica potencjałów wynosi około 50 mV. Kiedy komórka jest uszkodzona potencjał w tej części staje się bardziej negatywny, dlatego też prąd płynie do tego obszaru. Zjawisko to zmierzył Matteucci (1938) i Bois- Reymond (1843), a prąd nazwano ?prądem uszkodzenia?. Generowany jest on zarówno w czasie uszkodzenia pojedynczej komórki, jak również tkanek. Doświadczalnie stwierdzono, że natężenie ?prądu uszkodzenia? mieści się w zakresie od 10 do 30mA, więc jest to mikroprąd. Uważa się, że ?prąd uszkodzenia? wspomaga zdrowienie komórek i tkanek w żywym organizmie. Dlatego też nieinwazyjnie aplikowany mikroprąd może uzupełniać i wspomagać naturalne funkcje ?prądu uszkodzenia?. Eksperymentalne badania potwierdziły, że dzięki zastosowaniu mikroprądów zwiększa się produkcja ATP, synteza protein i aktywny transport aminokwasów i dzięki temu wspomagane są procesy regeneracji komórek i tkanek w żywym organizmie. Elektrony, jako integralna część wielu skomplikowanych reakcji zachodzących w żywym organizmie, pełnią również funkcję transportującą dla ATP. Kalkulacje wskazują, że w czasie aplikacji mikroprądem o natężeniu 10mA powstaje 6.3x10¹² elektronów na sekundę. Ten przepływ elektronów  działa na reakcje chemiczne w żywym organizmie.

Działania przeciwbólowego mikroprądu nie można wyjaśnić za pomocą mechanizmów ?bramki kontrolnej?, czy teorii zwiększania produkcji endogennych substancji tłumiących ból, jak to ma miejsce w przypadku zastosowania prądów, których amplitudę mierzy się w miliamperach. Uważa się, że działanie przeciwbólowe mikroprądu można wyjaśnić za pomocą następujących hipotez:

A. Mikroprąd rozprzestrzenia się wzdłuż naczyń krwionośnych mających mały opór elektryczny. Dzięki przepływowi elektronów usprawnia się w naczyniach włosowatych krążenie krwi. Równocześnie przyspiesza się rozpad kwasu mlekowego i substancji uwrażliwiających receptory bólowe (np. bradykinina, histamina). Produkty rozpadu są również szybciej eliminowane dzięki zwiększonemu przepływowi krwi. Zmniejszenie dolegliwości bólowych następuje bezpośrednio po stymulacji. Na podstawie badań klinicznych proponuje się następujące parametry lecznicze mikroprądu: natężenie 300mA lub wyższe, czas impulsu 1-50msec, częstotliwość 200Hz lub wyższa.

B. W połączeniu z powyższym procesem wytwarzane jest ATP i zachodzi synteza protein, co przyspiesza proces zdrowienia tkanek, a naturalną jego konsekwencją jest zmniejszenie dolegliwości bólowych. W tym przypadku konieczny jest dłuższy czas terapii, aby uzyskać powyższe efekty kliniczne. Proponuje się następujące parametry lecznicze mikroprądu: natężenie 10mA-200mA, czas impulsu 200msec lub dłuższy, częstotliwość 0.3-1.0Hz.

Mikroprąd wykorzystywany jest również w celu przyspieszenia tempa gojenia ran, chociaż przedstawione w literaturze przedmiotu wyniki badań są bardzo różnorodne i często niekompletne.

Mikroprąd może powodować reakcje niepożądane w postaci pieczenia lub zaczerwienienia u pacjentów z wrażliwą skórą. W takim przypadku należy przerwać leczenie a pacjenta skierować do dermatologa. Po wyleczeniu podrażnień można kontynuować leczenie ostrożnie dawkując amplitudę mikroprądu. Terapia MENS jest przeciwwskazana u pacjentów z rozrusznikiem serca, w czasie infekcji, u pacjentów  z gorączką powyżej 38°C, u kobiet ciężarnych, na brzuch w czasie menstruacji, w obszarze głowy, u dzieci poniżej 3 roku życia. Polaryzację elektrody czynnej należy dostosowywać w zabiegach podobnie jak w stymulacji wysokonapięciowej. W przypadku stosowania mikroprądu w postaci dwukierunkowej polaryzacja nie ma znaczenia w czasie zabiegu.

Terapia  MENS zawiera zwykle  dwie następujące po sobie fazy leczenia. W fazie pierwszej głównym celem jest szybkie zmniejszenie dolegliwości bólowych, w fazie drugiej- przyspieszenie procesu gojenia tkanek objętych procesem chorobowym. Czas zabiegu wynosi od 15 do  30 minut. Faza pierwsza trwa 15 minut, faza druga od 5 do 10 minut. Ilość sesji leczniczych należy dostosować do stanu leczonej tkanki. Zabiegi można wykonywać raz dziennie w ciągu 10 dni do 1,5 miesiąca. Po uzyskaniu zamierzonych efektów terapeutycznych wskazane jest kontynuowanie leczenia jeszcze przez 5-10 dni. W przypadku szczególnie ostrych dolegliwości bólowych terapię mikroprądem można łączyć z  TENS-em. W takiej sytuacji w fazie pierwszej elektrostymulacji stosuje się TENS, w fazie drugiej mikroprąd o parametrach przyspieszających zdrowienie tkanki. W czasie zabiegów można stosować elektrody płaskie, które układa się wokół miejsc zmienionych chorobowo (lokalnie) oraz elektrody punktowe do stymulacji specyficznych punktów stymulacyjnych.