W dzisiejszych czasach istnieje wiele teorii na temat powstawania świata. Jednak najbardziej osadzone w świadomości Europejczyków są kosmogonia biblijna i mitologiczna. Niemal każdy kraj Europejski miał swoją mitologię , najbardziej popularną w naszym kręgu kulturowym jest mitologia grecka. Jan Parandowski w ,, Mitologii" zawarł grecki mit o stworzeniu świata, który znacznie różni się od wizji stwarzania zawartej w Biblii, pomimo tego można odnaleźć pomiędzy tymi obydwoma opisami pewne cechy wspólne.

W biblijnej Księdze Rodzaju czytamy, że Najpierw Bóg stworzył niebo i ziemię, większość zajmowały wody a nad nimi ciemność. Bóg stworzył światło i było ono dniem, a ciemność nocą. Następnego dnia Bóg rozdzielił wody sklepieniem i te, które były nad nim nazwał niebem. Trzeciego dnia zebrał wody pod niebem w jedno miejsce, iż wyłoniła się powierzchnia sucha – ziemia. Kolejnego dnia ziemia wydawała rośliny zielone. Później Bóg stworzył ciała niebieskie, świecące nad sklepieniem nieba, aby oddzielały dzień od nocy, pokazywały pory roku, dnia i lata. Stworzył dwa ciała jaśniejące: większe, aby rządziło dniem i mniejsze, aby rządziło nocą. Piątego dnia stworzył ptactwo latające i zwierzęta żyjące w wodzie. A szóstego dnia bydło, płazy i wszelkie inne rodzaje zwierząt chodzących po ziemi. Na samym końcu uczynił człowieka na wyobrażenie swoje, aby panował nad całą ziemią, nad wszystkim co żyło i co rosło na ziemi. A zasadziwszy ogród – Eden, umieścił w nim człowieka, który miał się nim zająć. Człowiek mógł spożywać owoce ze wszystkich drzew w ogrodzie, z wyjątkiem jednego. Następnie bóg uśpił człowieka i wyjąwszy jego żebro stworzył kobietę. Wśród zwierząt był wąż, który namówił kobietę do skosztowania zakazanego owocu, co zrobiła. Zaproponowała również mężowi skosztowanie owocu. Bóg za karę wygnał ich z raju. Od tego momentu kobieta rodzi w męczarniach, a mąż będzie nad nią panował. Mężczyzna w trudzie będzie zdobywał pożywienie, a ziemia będzie mu rodziła cierń i oset.

Według Mitologii na początku istniał chaos - nieskończona otchłań, wypełniona bezkształtną masą, mieszaniną powietrza, ziemi, wody i ognia. Z chaosu powstał dzień, a tym samym jasność i radość. Wyłoniła się Ziemia – Gaja i otaczający ją Eter. Powstało niebo – Uranos, który dał deszcz, a Gaja roślinność. Ziemia wypełniła się żywymi istotami, pojawiło się słońce i gwiazdy, zrodzony został bóg miłości Eros, dzięki któremu świat się odradzał i odnawiał. Eros połączył serce Uranosa i Gai, po czym spłodzili oni dzieci. Na początku Gaja zrodziła trzech sturękich, później Cyklopów oraz sześciu tytanów (m.in. Kronosa) i sześć Tytanic m.in. Rea). Uranos strącił cyklopów i sturękich do podziemnego świata Tartaru. Gaja nie mogła pogodzić się ze stratą potomstwa i zbuntowała tytanów przeciwko ojcu. Kronos ugodził ojca sierpem sporządzonym przez Gaję z tego, co niezniszczalne. Następnie odciął mu genitalia, a krew ojca ponownie zapłodniła Gaję. Pojawiły się boginie zemsty Erynie, nowe pokolenie Gigantów i Nimf. Tytani uwolnili braci z Tartaru i pozbyli się władzy Uranosa, który nie mógł już władać Gają. Nastąpiły rządy Kronosa, który bojąc się o swoje panowanie związał cyklopów i stręczycieli, tym razem Gaja była przeciwko niemu. Żoną Kronosa została Rea, z którą miał potomstwo, ale za każdym razem połykał je, gdyż przypominał sobie słowa Uranosa, iż potomek pozbawi go władzy. Rea uciekła na Kretę i urodziła Zeusa, a Kronosowi dała do połknięcia zawinięty kamień. Gdy Zeus dorósł przy pomocy matki, spoił ojca napojem wymiotnym, a Kronos zaczął wypluwać z siebie rodzeństwo Zeusa. Zaraz wstąpili na Olimp i zaczęli atakować tytanów. Zeus wygrał, gdyż uwolnił cyklopów i sturękich z Tartaru. Sturęcy rzucali głazami, a cyklopi wytwarzali błyskawice i pioruny, którymi Zeus raził. Po wojnie cyklopi zbudowali mu pałac na Olimpie dla Bogów. Tytani zostali strąceni do Tartaru, gdzie pilnują ich sturęcy. Gaja nie była zadowolona z ich uwięzienia i zrodziła gigantów, którzy zaatakowali Olimp. Ludzie pojawili się jeszcze przed tymi wydarzeniami (wiekiem złotym i srebrnym). W wieku spiżowym stworzył ich Prometeusz. Ulepił on człowieka z gliny i łez oraz dał mu duszę z ognia niebieskiego. Ludzie byli słabi i bezbronni, dał im ogień, by się ogrzali i bronili przed zwierzętami. Zeus za karę, że Prometeusz dał ogień ludziom, posłał na Ziemię piękną kobietę – Pandorę. Miała ona ze sobą puszkę z nieznaną zawartością. Zakochał się w niej brat Prometeusza – Epimeteusz i za jej namową otworzył puszkę i wtedy wyszło z niej zło i zalało ziemię. Wiek ten był pełen wojen. Zeus ukarał ludzi potopem, przeżyli tylko Deukalion i Pyrra, którzy poprosili Zeusa o ludzi. Musieli rzucać kamienie za siebie. Nastały czasy herosów i ich czynów. Później był wiek żelazny, okres upadku, który trwa do dziś.

Podsumowując - wizje biblijna i mitologiczna są do siebie podobne. W obu występuje płaska ziemia i niebo, sklepienie zawieszone nad ziemią. Różnice stanowi to, że w Biblii wszystko stworzył jeden Bóg. Podobny jest także punkt wyjścia przed stworzeniem ziemi w mitologii – chaos, a kosmogonii biblijnej pustka, próżnia i ciemność. W obu przypadkach na początku została stworzona ziemia i niebo. Podobieństwem jest również stworzenie człowieka. W obu kosmogoniach człowiek zostaje stworzony przez boga i na jego podobieństwo. Najpierw stworzono mężczyznę, a później kobietę, możliwe, że to ona jest źródłem grzechu, zła na świecie. Zarówno w jednej jak i w drugiej kosmogonii mężczyzna jest tak samo winny, ponieważ Ewa nie zmuszała Adama do zjedzenia jabłka, a Epimeteusz dobrze wiedział, by nie otwierać puszki. Dystans między Bogiem (bogami), a ludzkością zaznaczony jest w obu wersjach. Bogowie greccy noszą więcej znamion ludzkich, aktywniej uczestniczą w ludzkim życiu, niż biblijny stwórca. Jednak Bóg chodził po rajskim ogrodzie i rozmawiał z Adamem, a później z Mojżeszem. Trójpodział świata również jest podobny: niebo – Olimp, piekło – Tartar i ziemia. Występuje jedna różnica, w mitologii wszyscy po śmierci idą do Tartaru, a w Biblii tylko grzesznicy, pozostali idą do nieba. W kosmogonii biblijnej można zastosować mitologiczny podział na wieki. Wiek złoty to okres, gdy Adam i Ewa przybywają do raju, wiek srebrny, gdy Adam i Ewa są już na wygnaniu, ale nadal przestrzegają praw boskich. Wiek spiżu, rozlewu krwi, trwa od momentu, gdy Kain zabija Abla. Podobnie jak w mitologii od momentu, gdy Bóg zsyła potop, który przeżywa tylko jedna rodzina. Wiek heroiczny, zamiast herosów – prorocy, a ich dzieła to cuda, które czynią. Wiek żelazny cechuje się upodobaniem moralnym i społecznym.

    Najczęściej czytane