Politechnika Śląska w Gliwicach 3.12.2013

Wydział: Mechaniczny Technologiczny

Mateusz Soja

Kierunek: Inżynieria Materiałowa

Semestr V, grupa I

Prowadzący:  dr hab. inż. Jarosław Żmudzki,
mgr inż. Magdalena Zorychta

Sprawozdanie z przedmiotu
Materiały inżynierskie z elementami inżynierii stomatologicznej:

Modele dzielone

Ocena:

Wstęp

Dokładność wykonania modelu jest sprawą istotną, gdyż wpływa na późniejsze funkcjonowanie danego uzupełnienia protetycznego u pacjenta i odpowiednie spasowanie do tkanek pola protetycznego oraz właściwych relacji okluzyjnych. Model służy jako nośnik informacji, bez którego wykonanie uzupełnienia byłoby niemożliwe. Wszelkie błędy popełnione na tym etapie będą przenoszone na kolejne, przyczyniając się do wadliwości protez co będzie miało negatywny wpływ na układ stomotognatyczny pacjenta.

Podstawowe kryteria uwzględniane przy wyborze systemu do wykonywania modeli dzielonych to: łatwość postępowania, krótki czas sporządzenia modelu, niski nakład finansowy

w przeliczeniu na pojedynczy model oraz wysoka precyzja.

Systemy modeli dzielonych można podzielić na:

• pinowe,

• bezpinowe.

Tradycyjny system pinowy Pin-Cast polega na odlaniu z gipsu łuku zębowego, docięciu, nawierceniu otworów za pomocą pinarki, wklejeniu pinów, izolacji a następnie wykonaniu gipsowej podstawy.

Zastosowanie pinów, w porównaniu do systemów bezpinowych, pozwala na większa wszechstronność w działaniu, natomiast główny problem wynika z gipsowej podstawy. Rozwiązaniem tego problemu są gotowe stabilne polimerowe płytki na podstawę modelu.

Wycisk protetyczny jest to negatyw podłoża protetycznego. Wykonuje się go w celu przygotowania modelu roboczego z gipsu protetycznego, umożliwiającego technikowi dentystycznemu wykonanie uzupełnienia protetycznego.

Tworzenie uzupełnień protetycznych bezpośrednio w ustach jest niewygodne, trudne, czasochłonne i prawie niemożliwe, w związku z tym praktycznie wszystkie modele woskowe wykonuje się w laboratorium metodą pośrednią.

Wymaga ona dokładnego odwzorowania przygotowanego zęba, okalających go tkanek miękkich oraz zębów przyległych i przeciwległych.

System modelu roboczego i modeli pojedynczych opracowanych kikutów zębowych pozwala na odwzorowanie niezbędnych szczegółów i przekazania ich do laboratorium.

Model roboczy stanowi replikę przygotowanych zębów, obszarów obrzeży i innych części łuku zębowego. Model, będący dokładną reprodukcją przygotowanego zęba, jest wykonany z odpowiednio twardego materiału, o wystarczającej dokładności odwzorowania.

Do stworzenia modeli dzielonych na początku należy zrobić wycisk z odpowiednich mas wyciskowych, dzielimy je na:

1. Masy sztywne:

   1. Nieodwracalne:

      • gips wyciskowy,

      • masy cynkowo-eugenolowe,

   2. Odwracalne (masy termoplastyczne):

      • typu Stentsa,

      • typu Kerra,

      • masy woskowo-żywiczne,

2. Masy elastyczne:

   1. nieodwracalne:

      • masy elastomerowe:

        • polisulfidowe,

        • silikonowe,

        • kondensacyjne,

        • addycyjne,

        • polieterowe,

        • masy alginatowe,

   2. odwracalne:

      • masy agarowe.

Warunki jakie musi spełnić nowoczesny materiał wyciskowy:

1. biozgodność - czyli obojętność biologiczna w stosunku do tkanek jamy ustnej,

2. łatwość przygotowania materiału do wycisku,

3. właściwy czas i sposób wiązania,

4. łatwe wyjmowanie z jamy ustnej,

5. dokładne odtwarzanie szczegółów podłoża,

6. zachowanie kształtów podłoża po związaniu,

7. odpowiednia wytrzymałość mechaniczna na siły odkształcające podczas uwalniania wycisku i odlewania modelu,

8. odporność na działanie środków dezynfekujących,

9. zgodność z materiałem odlewowym,

10. przyjemny smak i zapach.

Równie ważne jest zachowanie proporcji i czasów przy mieszaniu gipsów. Stosunek ilości wody do proszku gipsu ma wpływ na ekspansję. W zależności od metody wykonania modelu dzielonego, może być potrzebny gips na wykonanie podstawy. Należy pamiętać, że ten rodzaj gipsu powinien cechować się możliwie najmniejszą ekspansją. Pożądana jest w tych gipsach również duża rzadkopłynność, co pozwoli na swobodne zalanie podstawy bez konieczności upychania gipsu między pinami.

Cel pracy i zakres pracy

Celem pracy na zajęciach laboratoryjnych jest zdobycie wiadomości teoretycznych oraz praktycznych na temat tworzenia modeli dzielonych. Głównym zadaniem jest stworzenie gipsowego modelu dzielonego łuku zębowego. Z powodu ograniczeń czasowych wykonano model dzielony tylko za pomocą systemu Pin-Cast.

Opis stanowisk pracy

Stanowiskiem pracy jest laboratorium stomatologiczne które zawiera szereg przyrządów takich jak:

Stanowisko z fantomami z których pobiera się wyciski,

Rys. 1 Fantomy do poboru wycisków.

Obcinarka do przycinania modeli gipsowych, stale podłączona do ujścia wody.

Rys. 2 Obcinarka firmy Roko.

Stanowisko działań laboratoryjnych, zawierające takie urządzenia jak: mikrosilnik, dyszę podłączoną do sprężonego powietrza, wyciąg na odpady gipsowe.

Rys. 3 Stanowisko pracy.

Mikrosilnik, urządzenie stosowane do obróbki mechanicznej gipsów. Do tej obróbki używa się różnego rodzaju frezów.

Rys. 4 Mikrosilnik.

Pinarka – służy do wykonywania otworów w modelach, do których przykleja się piny. Wyposażona jest w laser dzięki któremu jesteśmy w stanie precyzyjnie wybrać miejsce otworu.

Rys. 5 Pinarka firmy Renfer.

Piła – służy do pocięcia modelu dzielonego

Rys. 6 Piła.

Waga – służy do odmierzania wagi danych składników

Rys. 7 Waga.

Opis procesu powstawania modelu dzielonego

Pobranie wycisku od pacjenta (fantoma), używając masy alginatowej w proporcjach 12 dag wody oraz 36 dag proszku alginatu.

Rys. 8 Gotowy wycisk.

Zalanie wycisku gipsem, proporcje gipsu to 60 g wody i 100 g gipsu (tutaj użyty klasy II). Następnie wyciągnięcie odlewu z wycisku.

Rys. 9 Model wyciągnięty z masy alginatowej.

Obróbka mechaniczna nadlewów gipsu, przy użyciu obcinarki oraz mikrosilnika.. Należy uważać przy używaniu obcinarki aby nie odciąć części modelu, powinno skupić się tylko na usunięciu niepotrzebnych nadlewów i krawędzi.

Rys. 10 Model gotowy do pinowania.

Pinowanie. Model należy umieścić w pinarce „zębami do góry” oraz za pomocą wskaźnika laserowego ustawić opcjonalne miejsce na otwór i go nawiercić.

Rys. 11 Nawiercone otwory pinarką.

Pobranie 3 częściowych pinów (nóżek, ubranka oraz gumki).

Rys. 12 Części składowe pinu.

Wklejenie pinów do modelu gipsowego. Do wklejania użyto kleju cyjano-akrylowego. Przy wklejaniu należy pamiętać że wklejamy tylko „nóżki” pinu. W innym wypadku będzie problem z wyciągnięciem całego pinu.

Rys.13 Model z już wklejonymi pinami.

Pomalowanie substancją zapobiegającą przyklejeniu się gipsu do modelu.

Rys. 14 Pędzelki użyte podczas nakładania warstwy adhezyjnej.

Pobranie gumowej podstawki na podstawę gipsową.

Rys. 15 podstawka firmy Larident.

Zalanie podstawki gipsem i dociśnięcie modelu.

Rys. 16 model w podstawie gipsowej.

Po stwardnieniu gipsu należy usunąć podstawkę i wyjąć model.

Rys. 17 Wyciągnięty model z podstawki, gotowy do pocięcia.

Model należy oddzielić od gipsowej podstawki. Poprzez krzywe włożenie modelu do gipsu doszło do złamania modelu dzielonego w 2 miejscach.

Rys. 18 Model oddzielony od podstawy.

Oddzielony model gipsowy należy pociąć.

Rys. 19 Pocięty model dzielony.

Wnioski

Stworzenie modelu dzielonego jest łatwym sposobem do umożliwienia i ułatwienia sobie dalszych prac protetycznych. Duża ilość systemów tworzenia modeli dzielonych daje możliwość dopasowania do indywidualnych potrzeb i preferencji protetyka.
W naszym przypadku korzystaliśmy z systemu Pin-Cast, jednego z podstawowych systemów pinowych. System Pin-Cast charakteryzuje się niskimi kosztami wykonania modelu oraz łatwością jego wykonania. Przy tworzeniu modeli dzielonych należy pamiętać o zachowaniu właściwych proporcji wagowych w stosunkach woda-gips, woda-alginat. Nie zachowanie tych proporcji może skutkować nie do końca zgęstnieniem gipsu lub jego niezwiązaniem.

Literatura:

Arkadiusz Rutkowski: Perfekcja modeli dzielonych – System Giroform, „Nowoczesny technik dentystyczny”, 2013, nr 1, s. 68-76,

S.F. Rosenstiel: „Współczesne protezy stałe”,

Robert G. Craig: „Materiały Stomatologiczne”, 2008,

E.C. Combe: „Wstęp do Materiałoznawstwa”,

Prof. Eugeniusz Spiechowicz: „Protetyka Stomatologiczna”, wyd. Lekarskie PZWL