Kulturoznawstwo – materiały pomocnicze cz2.

Wrzesień

1. Mazury – region geograficzno-kulturowy w północno-wschodniej Polsce. Obejmuje tereny Pojezierza Mazurskiego i Pojezierza Iławskiego, administracyjnie wchodzi w skład województwa warmińsko-mazurskiego. Mazury nazywane bywają Krainą Tysiaca Jezior. Takie określenie jest w pełni uzasadnione, bowiem jezior o powierzchni jednego hektara znajduje się tu 1063, w tym 186 naturalnych zbiorników wodnych ma obszar od 100 do 11000ha. Wielkie Jeziora Mazurskie połączone są pięcioma sztucznymi kanałami i tworzą potężny naturalny zbiornik retencyjny wód, stanowiący piękny, turystyczny szlak żeglowny o długości 150 km. Teren ten odznacza się bardzo zróżnicowaną rzeźbą terenu. Charakterystyczne wzniesienia i równiny poprzecinane rzekami, strumieniami a także doliny z ogromną ilością jezior, które dominują w krajobrazie to wizerunek tych okolic. Na urok tych ziem składają się obok bogactwa jezior, rzek i kanałów, również przepiękne lasy, liczne rezerwaty leśne, roślinne i zwierzęce oraz interesujące zabytki architektury. Nie tylko malowniczość krajobrazu stanowi główny walor tego regionu. Kraina Tysiąca Jezior słynie także z obfitości ryb w jeziorach i rzekach. W wodach tych, częściej niż gdzie indziej, spotkać można około 40 gatunków ryb słodkowodnych. Do najpopularniejszych należą: szczupak, okoń, płoć, leszcz, lin, węgorz, sandacz, karaś. Obszar ten jest też znany jako miejsce występowania bardzo dużej ilości zwierząt wolno żyjących. Tak wiec oprócz możliwości wędkowania można także tu polować. Lasy pełne są jeleni, saren, dzików i zajęcy oraz ptactwa a przepiękne i obszarowo potężne lasy gwarantują raj dla grzybiarzy

2. Różnice między jeziorem a morzem?

WODA – w morzu jest większe zasolenie, jeziora najczęściej mają wodę słodką choć nie zawsze

WIELKOŚĆ - morza są większe od jezior

GŁĘBOKOŚĆ - morze jest głębsze od jezior

Fauna i flora - w morzu i w jeziorach żyją inne gatunki ryb

Morze łączy się z oceanem.

Jezioro to zamknięty zbiornik.

I do morza i do jeziora wpływają rzeki.

1. Śniardwy - największe jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Powierzchnia 11 383 ha, długość 22,1 km, szerokość 13,4 km, maksymalna głębokość 23 m. Jezioro z 8 wyspami, największe: Szeroki Ostrów, Czarci Ostrów, Pajęcza i Kaczor. Z licznych zatok dwie południowe nazywane są jeziorami Warnołty i Seksty. Jezioro stosunkowo płytkie.

1. Jezioro Hańcza - najgłębsze jezioro w Polsce i w Europie niżowej (głębokość maks. -108,5 m, gł. śr. 38,7 m, objętość 120,4 mln m3, powierzchnia 305 ha, długość linii brzegowej 11750 m). Wody jeziora wypełniają głęboką rynnę polodowcowową. Brzegi otacza wysoka i stroma skarpa. Unikalne charakter ma plaża Hańczy, pokryta rozległymi głazowiskami. Nagromadzenie głazów powstało podczas wytapiania zalegającej w rynnie jeziora bryły martwego lodu. Największy z głazów - kamieniem granicznym (ponad 11 m w obwodzie) - pomnik przyrody, leży przy wschodnim brzegu zbiornika. Dno jeziora charakteryzuje się stromymi stokami. Pełno tu rowów, dołów, górek i stromych wąwozów.

Mazurskie rezerwaty przyrody

Łącznie obszary chronione zajmują 46,6% województwa. W regionie znajduje się 8 parków krajobrazowych:

Ochrona przyrody

Kraina Wielkich Jezior Mazurskich to najcenniejsze przyrodniczo obszary objęte ochroną rezerwatową. Najwięcej powołano rezerwatów ornitologicznych, w celu ochrony miejsc lęgowych ptactwa wodnego, oraz rezerwaty ornitologiczno-krajobrazowe. Rezerwat "Siedmiu Wysp Jeziora Oświn" oraz rezerwat "Jezioro Łuknajno" zostały wpisane na listę Konwencji Ramsarskiej, chroniącej tereny bagienne i błotne o międzynarodowym znaczeniu. Rezerwat "Jezioro Łuknajno" ze względu na swe wyjątkowe walory, występuje tu jedna z najliczniejszych w Europie i największa w Polsce kolonia łabędzia niemego, został wpisany na światową listę rezerwatów biosfery. Znajdujące się na terenie Wielkich Jezior Mazurskich pomniki przyrody w większości stanowią głazy narzutowe oraz sędziwe drzewa.