MIEŚNIE KOŃCZNY DOLNEJ
Zabezpieczają funkcje podporowo-nośne. Mimo znacznego podobieństwa budowy KG i KD to właśnie czynności Kg charakteryzuje niezwykłe bogactwo ruchów. W kd różnorodność ruchów jest wyraźnie ograniczona. Wśród kończyny dolnej wyróżnia się zbliżone do kończyny górnej grupy tj: Mięśnie miednicy zwane mięśniami obręczy kończyny dolnej Mięśnie uda Mięśnie podudzia Mięśnie stopy
Mięśnie obręczy kończyny dolnej:
Jest 13 mięśni, Rozpoczynają się na kości miedniczej i krzyżowej, kierując się do bliższego odcinka kości udowej. Do grupy mięśni obręczy kończyny dolnej należą liczne mięśnie działające na staw biodrowy jako: Zginacze i prostowniki Odwodziciele i przywodziciele Mięśnie obracające udo na zewnątrz i do wewnątrz
Działają głównie na staw biodrowy i dzielą się na dwie grupy : Mięśnie wewnętrzne miednicy Mięśnie zewnętrzne miednicy
Mięśnie wewnętrzne miednicy:
mięsień biodrowo-lęźwiowy mięsień lęźwiowy większy mięsień biodrowy mięsień biodrowy mniejszy
Mięsień biodrowo-lędźwiowy to mięsień złożony, należy do grupy przedniej mięśni obręczy kończyny dolnej. Składa się z mięśnia lędźwiowego większego, mięśnia lędźwiowego mniejszego oraz mięśnia biodrowego.
Mięsień lędźwiowy większy (m. psoas major): Pp: warstwa powierzchowna- od trzonu ostatniego kręgu piersiowego i 4 górnych kręgów lędźwiowych, warstwa głęboka obejmuje wyrostki żebrowe kręgów lędźwiowych Pk: krętarz mniejszy kości udowej
Mięsień biodrowy- m. Iliacus Pp: położony jest w dole biodrowym, wypełnia cały dół biodrowy. Kieruje się w dół i dołącza do mięśnia lędźwiowego większego. Pk: krętarz mniejszy kości udowej Czynność: Cały mięsień biodrowo-lędźwiowy jest silnym zginaczem stawu biodrowego, przywodzi udo i odwraca. Wspomaga zgięcie kręgosłupa lędźwiowego do przodu
Mięsień lędźwiowy mniejszy- jest słabo rozwinięty Pp: Rozpoczyna się na trzonach XII kręgu piersiowego i I lędźwiowego Pk: kończy się w powięzi biodrowej, łuku biodrowo-łonowym, który częściowo wytwarza, i na wyniosłości biodrowo-łonowej
Mięśnie zewnętrzne miednicy:
mięsień pośladkowy wielki mięsień pośladkowy średni mięsień pośladowy mniejszy mięsień napżacz powięzi szerokiej mięsień gruszkowaty mięsień zaslaniacz wewnętrzny mięsień zasłaniacz zewnętrzny mięsnie bliźniacze górny i dolny mięsień czworoboczny uda
Mięsień pośladkowy wielki ( m. gluteus maximus)
Położony jest najbardziej powierzchownie
Pp: obejmuje kość biodrową od tyłu, od kresy pośladkowej tylnej, boczną okolice kości krzyżowej i guzicznej oraz więzadło krzyżowo-guziczne
Pk: cześć górna przechodzi w powięź biodrowo-piszczelową, a dolna część kończy się płaskim ścięgnem na guzowatości pośladkowej kości udowej
Czynność: mięsień jest silnym prostownikiem stawu biodrowego. Jego napięcie jest niezbędne przy utrzymaniu pozycji pionowej postawy ciała. Dodatkowo mięsień ten silnie odwraca w stawie biodrowym i przywodzi.
Mięsień pośladkowy średni (m. gluteus medius)- ma pierzaste ułożenie włókien, leży pod m. pośladkowym wielkim.
Pp: talerz kości biodrowej
Pk: krętarz większy kości udowej
Mięsień pośladkowy mały (m. gluteus minimus)- ma wachlarzowe ułożenie, położony jest pod oboma mięśniami pośladkowymi
Pp: talerz biodrowy
Pk: krętarz większy kości udowej
Czynność obu tych mięśni jest podobna, jednak słabsze działanie ma pośladkowy mniejszy. Główna czynność to odwodzenie uda. Część przednia obu mięśni wspomaga zgięcie w biodrze i nawracanie, a częśc tylna prostują udo i odwracają
Mięsień naprężacz powięzi szerokiej (m. tensor faciae latae) - położony jest po stronie bocznej obręczy biodrowej
Pp: kolec biodrowy przedni górny
Pk: dochodzi do pasma biodrowo-piszczelowego wchodzącego w skład powięzi szerokiej, która kończy się na kłykciu bocznym piszczeli
Czynność:
W st. Biodrowym- zgina, nawraca i odwodzi udo
W stawie kolanowym- stabilizuje wyprost
Mięsień gruszkowaty (m. piriformis) – jest trójkątny i płaski
Pp: powierzchnia miednicza kości krzyżowej w bok od otworów krzyżowych miedniczych
Pk: krętarz większy kości udowej
Czynność: działa na staw biodrowy- odwraca, odwodzi i prostuje udo
Mięsień zasłaniacz wewnętrzny ( m. obturatorius internus) – jest trójkątny, biegnie od wew. strony miednicy mniejszej do kości udowej
Pp: powierzchni wew błony zasłonowej i ograniczenie kostne otoru zasłonowego. Włókna kierują się do otworu kulszowego mniejszego
Pk: w dole krętarzowym kości udowej
Czynność: odwracanie w stawie biodrowym
Mięśnie bliźniacze górny i dolny (mm. gemelii superoir et inferior)- położone po obu stronach mięśnia zasłaniacza wew.
Pp: bliźniaczy górny na kolcu kulszowym, bliźniaczy dolny na guzie kulszowym
Pk: kończą się za ścięgnem zasłaniacza wew. w dole krętarzowym kości udowej
Czynność: odwracanie w stawie biodrowym!
M czworoboczny uda (m. quadratus femoris)
Pp: guz kulszowy
Pk: grzebień międzykrętarzowy kości udowej
Czynność: silnie odwraca udo, poza tym przywodzi udo i wspomaga prostowanie
Mięśnie uda
Mięsnie uda dzielą się na trzy grupy:
Mięśnie przednie, prostowniki
Mięśnie przyśrodkowe czyli przywodziciele uda
Mięśnie tylne zginacze
Mięśnie przednie uda
Mięsień krawiecki mięsień czworoglowy mięsien stawowy kolana
Mięsień krawiecki (m. sartorius) - jest długą taśmą mięśniową, która biegnie od góry i strony bocznej ku dołowi, przyśrodkowo i do tyłu. Jest najdłuższy ze wszystkich mięśni w organizmie człowieka
Pp: kolec biodrowy przedni górny
Pk: znajduje się na kości piszczelowej, przyśrodkowo od guzowatości piszczeli tzw: gęsiej stopki
Czynność:
jest mięśniem dwustawowym
W st. biodrowym mięsień zgina, odwodzi i odwraca.
W st. kolanowym skurcz mięsni powoduje zgięcie i nawracanie
Mięsień czworoglowy
Położony jest w przedniej okolicy uda. Należy do największych mięśni organizmu. Składa się z czterech głów:
m. prosty uda m. obszerny przyśrodkowy m. obszerny pośredni m. obszerny boczny
Mięsień prosty uda (m. rectus femoris) jest mięśniem dwustawowym
Pp: kolec biodrowy przedni dolny. Mięsień kieruje się ku dołowi, tuż przed stawem kolanowym przechodzi w ścięgno końcowe
Mięsień obszerny boczny (m. vastus lateralis) – położony po stronie bocznej uda przykryty jest pasmem biodrowo-piszczelowym
Pp: rozpoczyna się w okolicach krętarza większego kości udowej oraz na dużej powierzchni kości udowej
Mięsień obszerny przyśrodkowy (m. vastus medialis)położony na przednio-przyśrodkowej stronie uda
Pp: znajduje się na powierzchni pod okolicą krętarza
Mięsień obszerny pośredni (m. vastus intermedius)- położony na przedniej części uda, pod mięśniem prostym uda
Pp: okolice trzonu kości udowej
Pk: wspólne ścięgno końcowe mięśnia czworogłowego dochodzi do rzepki, a stąd jako więzadło rzepki do guzowatości piszczeli
Czynność: Mięsień jest silnym prostownikiem stawu kolanowego.
Mięsień prosty uda jest także silnym zginaczem w stawie biodrowym, ponadto odwodzi i słabo odwraca udo.
Mięśnie przyśrodkowe uda
Mięśnie tej grupy zwane są także przywodzicielami.
Z wyjątkiem m. smukłego wszystkie mięsnie są mięśniami jednostawowymi, kończącymi się na kresie chropowatej kości udowej.
Wypełniają one przestrzeń między gałęziami kości łonowej a kością udową, zwłaszcza w jej górnej części.
Do mięśni przyśrodkowych uda należą:
mięsień grzebieniowy mięsień smutkły mięsień przywodziciel długi mięsień przywodziciel krótki mięsień przywodziciel wielki
Mięsień grzebieniowy (m. pectineus) - położony jest między kością łonową a górną częścią trzonu kości udowej
Pp: grzebień gałęzi kości łonowej
Pk: kresa grzebieniowa kości udowej
Czynność: przywodzi udo, zgina i nieznacznie odwraca
Mięsień smukły (m. gracilis) – jest najdłuższy i tylko w tej grupie dwustawowy
Pp: gałąź dolna kości łonowej i kości kulszowej
Pk: to gęsia stopka
Czynność:
W st biodrowym przywodzi i nieznacznie odwraca udo
W st kolanowym zgina i nawrac
Mięsień przywodziciel długi (m. adductor longus)
Pp: gałąź górna kości łonowej
Pk: w trzeciej środkowej części kresy chropowatej
Czynność: przywodzenie, odwracanie, i zgięcie w stawie biodrowym
Mięsień przywodziciel krótki (m. adductor brevis) – położony jest za mięśniem grzebieniowym
Pp: gałąź dolna kości łonowej
Pk: górna trzecia część kresy chropowatej kości udowej
Czynność: przywodzi, zgina i odwraca w stawie biodrowym
Mięsień przywodziciel wielki (m. adductor magnus) – położony najgłębiej, należy do grupy największych mięśni w organizmie
Pp: gałąź dolna kości łonowej, gałąź kulszowa az do guza kulszowego
Pk: dolny odcinek kresy chropowatej kości udowej oraz nadkłykieć przyśrodkowy kości udowej.
Czynność: bardzo silnie przywodzi w stawie biodrowym. Odwraca udo