Zielona Turystyka w Lasach Państwowych jest realizowana na bazie:

-ośrodków edukacji przyrodniczo-leśnej wyposażonych w sale dydaktyczno –wystawnicze,
-izb leśnych,
-ścieżek przyrodniczych i dydaktycznych,
-wydawnictw w formie folderów, map, filmów.

Zieloną turystykę - realizowaną głównie w oparciu o edukację przyrodniczo-leśną w strefie B i C na bazie ośrodków edukacji ekologicznej, ścieżek dydaktycznych i kadry leśnej.

Podział obszaru chronionego według koncepcji Federacji Narodowych i Przyrodniczych Parków w Europie:

- strefa sanktuarium (rdzeń obszaru chronionego) -zamknięta dla turystyki
- strefa ciszy –wstęp ograniczony dla małych grup z przewodnikiem, zwiedzanie po ściśle wyznaczonych szlakach (pozostałe tereny rezerwatu, oraz leżących poza rezerwatem stawów)
- strefa rozwoju turystyki podporządkowanej priorytetom obszaru chronionego
- strefa zrównoważonych form turystyki –turystyka o charakterze przyrodniczym, kulturowym i edukacyjnym
- strefa otuliny –większa swoboda w rozwoju infrastruktury

Strefa do której możliwy jest wstęp w przypadku prowadzenia prac badawczych to: strefa ochrony ścisłej.

Instrumenty ograniczania antropopresji wykorzystywane na świecie:
Instrumenty o charakterze administracyjnym:

- wprowadzenie zakazu wstępu, np. do rezerwatów w PN,

- pozwolenia na powstanie i rozbudowę bazy noclegowej,

- polityka „długiego dojścia”, poprzez wydłużenie czasu dotarcia do miejsc atrakcyjnych,

- limitowanie pozwoleń dla podmiotów gospodarczych na prowadzenie działalności usługowej dla turystów.

Instrumenty o charakterze ekonomicznym:

- wprowadzenie opłat za wstęp,

- nałożenie opłat za wjazd,

- ekopodatki za pobyt na określonym obszarze,

- opłaty za parkingi,

- opłaty za niekomercyjne wykorzystanie terenu w celach innych niż turystyczne, np. śluby, przyjęcia,

- opłaty za komercyjne wykorzystanie terenu, np. kręcenie filmów, loty helikopterem,

- stosowanie kar za zaśmiecanie i zanieczyszczanie środowiska.

Organizacje zajmujące się promocją ekoturystyki

-Międzynarodowe Towarzystwo Ekoturystyczne TIES,

-Conservation International - 1989r.,

Sierra Club.

Rodzaje konkursów i kryteria

Tourism for Tomorrow Awards - sponsorowany przez linie lotnicze British Airways wspólnie z kilkoma wiodącymi na świecie firmami turystycznymi, koordynator: Światowa Rada Podróży WTTC, nagrody w czterech kategoriach:

a)dla miejsca podróży,

b)dla przedsięwzięcia turystycznego związanego z ochroną przyrody,

c)dla przedsięwzięcia turystycznego związanego z ‘inwestycją w ludzi’,

d)Globalna Nagroda dla przedsiębiorcy turystycznego.

Długodystansowe szlaki Greenways położone w Polsce:

Podlaski Szlak Bociani, Szlak Odry (Polska)

Turystyka zielona może skutecznie chronić środowisko naturalne ponieważ:
-zwiększa świadomość ekologiczną zarówno turystów jak i lokalnych mieszkańców którzy widząc zainteresowanie zwiedzających regionem zaczynają doceniać bogactwa naturalne i uczestniczyć w ich ochronie,
-buduje poparcie społeczne dla obszarów chronionych bez którego nie mają one szans przetrwania i egzystencji ,
-dostarcza funduszy na wspieranie programów, ochronnych pielęgnacje parków, wydawanie map i broszur informacyjno-edukacyjnych.
Cechy ekoturystyki odnoszone do organizacji turystyki:
- zrównoważone korzystanie z zasobów środowiska przyrodniczo – kulturowo – społecznego,
-mała skala ruchu i infrastruktury turystycznej,
-wykorzystanie każdej okazji do edukacji ekologicznej uczestników.

Segmentacja rynku w Polsce:

1. turyści zagraniczni

   1. amatorzy typowej ekoturystyki - przyrodnicze zainteresowania, profesjonalnie i amatorsko,

   2. zainteresowani aktywnym wypoczynkiem na obszarach leśnych i wiejskich w pobliżu atrakcyjnych i chronionych obszarów,

   3. zainteresowani zwiedzaniem zarówno dużych miast i obszarów zurbanizowanych, jaki i terenów wiejskich, ekoturystyka nie jest podstawowym motywem podróży.

2. turyści krajowi

   1. z dużych aglomeracji miejskich i zanieczyszczonych regionów,

   2. indywidualni, szukają wędrownych, aktywnych form spędzania czasu, przeżycia przygód sam na sam z przyrodą,

   3. dzieci i młodzież wyjeżdżająca na zielone szkoły albo wakacyjne obozy edukacyjne.

Kajakowe safari w Wigierskim Parku Narodowym należy do wypraw faunistycznych(w celu obserwacji, fotografowania, rysowania, malowania, nagrywania odgłosów zwierząt) jako formy turystyki.

Wyszczególnij 5 kategorii, dla których może być przyznawany certyfikat „Przyjazny rowerom”
a) obiekty turystyczne:
1.baza noclegowa (obiekty noclegowe)
2.baza gastronomiczna (punkty gastronomiczne)
3.kempingi i pola namiotowe
4.atrakcje (obiekty) turystyczne,
b)pozostałe obiekty:
5.inne obiekty promujące zrównoważony transport (obiekty handlowe i usługowe oraz instytucje promujące transport zrównoważony i rowerowy).

Ekomuzeum to sieć rozproszonych w terenie obiektów-eksponatów, które tworzą „żywą” kolekcję obrazującą wartości przyrodnicze i kulturowe regionu oraz dorobek jego mieszkańców.

Cechy, które czynią Questing wyjątkowo atrakcyjnym:
-stanowi dobrą formę zabawy,
-jego przejście może stanowić wyzwanie,
-jest rozwiązywalny,
-prowadzi przez interesujący obszar,
-opowiada ciekawą historie,
-ma intrygująco napisane wskazówki,
-oddaje zaangażowanie twórców,
-ma dobrze ukryty „skarb”,
-jego powtórne przejście pozwala na odkrycie czegoś nowego.

Jakie można wymienić dwie grupy potencjalnych klientów w zielonej turystyce?
„urodzenie ekoturyści” rozumiejący koncepcję ekoturystyki i świadomie decydujący się na wyprawę, która pomoże uchronić dziką przyrodę i pierwotna kulturę regionu,
„ekoturyści wykreowani” którzy wiedzę o istocie ekoturystyki nabyli podczas podróży i okazali się entuzjastami tej formy poznawania świata.

Elementy ekomuzeum:

-centrum informacyjno-dokumentacyjne,

-zespół atrakcji (eksponatów) rozproszonych w terenie,

-warsztaty i demonstracje tworzące ‘żywą’ prezentację dziedzictwa,

-sieć oznakowanych ścieżek i szlaków zapewniających sprawną komunikację między obiektami –

-cykliczne i okazjonalne.

Deklaracja o ekoturystyce z Quebec (2002): forma turystyki zrównoważonej, która z tej szerokiej koncepcji rozwoju turystyki wyróżnia się tym, że:
- aktywnie przyczynia się do ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego,
- angażuje lokalne społeczności w planowanie i rozwój, przyczyniając się do ich dobrobytu,
- skierowana jest do turystów indywidualnych i podróżujących w małych grupach.

KRYTERIA OGÓLNE obowiązkowe dla wszystkich kategorii zielonych szlaków

•Zielony szlak – greenway to oznakowana w terenie trasa, która ma odrębną nazwę (zawierającą określenie “zielony szlak” lub “greenway”), logo oraz motyw – temat przewodni.

•Informacje o szlaku są udostępnione w formie ulotek, map lub przewodników, istnieje strona internetowa dotycząca szlaku oraz system informacji wzdłuż trasy (m.in. tablice i punkty informacyjne).

•Szlak spełnia podstawowe kryteria bezpieczeństwa, szczególnie dla rowerzystów i pieszych, oraz jest rozwijany i zarządzany przez głównego koordynatora (organizacja, instytucja, samorząd lokalny itp.) w porozumieniu i we współpracy z innymi partnerami z regionu.

•Szlak jest częścią istniejących lub projektowanych strategii i planów rozwoju transportu i turystyki, wpisuje się w sieć komunikacyjną i turystyczną regionu i poszczególnych gmin oraz jest powiązany z systemem transportu publicznego.

KATEGORIE ZIELONYCH SZLAKÓW:
1.Długodystansowe zielone szlaki
2.Lokalne zielone szlaki
3.Miejskie zielone szlaki

W strefie ochrony czynnej nazwanej strefą ograniczeń – wstęp turystów będzie dozwolony

w małych grupach (maksymalnie 20 osobowych), zwiedzanie w miarę możliwości organizacyjnych odbywać się będzie pod opieką przewodnika, a grupy turystów w tej strefie nie powinny przebywać dłużej niż jeden dzień

Obserwacja bocianów należy do fauno turystyki.

Zielony szlak łączy atrakcje przyrodnicze i kulturowe, miejsca ciekawe pod względem krajoznawczym, przyrodniczym, kulturowym, historycznym i społecznym – min. Co 15km.

Przykład inicjatywy ekoturystycznej

Ekoturystyka w Świecie Majów - program turystyki zrównoważonej Świata Majów, w którym przyjęto za priorytetowy rozwój turystyki kulturowej, ekoturystyki i turystyki przygodowej; najważniejszym punktem jest utworzenie i oznakowanie szlaku dziedzictwa w formie pętli łączącej największe atrakcje przyrodnicze i kulturowe Ziemi Majów, założenia zakładają ograniczenie budowy nowych dróg samochodowych, a ulepszanie już istniejących; transport lotniczy ma być jedną z ważniejszych form komunikacji w regionie; tworzone są warunki do rozwoju bardziej przyjaznych dla środowiska środków transportu (łodzie, konie) oraz infrastruktura w formie ścieżek do wędrówek pieszych, tras rowerowych i konnych; przygotowanie terenów chronionych do zwiedzania tak, aby stanowiły nie tylko ciekawą atrakcję turystyczną, ale także ośrodek edukacji ekologicznej i informacji przyrodniczej.

Model zagospodarowania turystycznego obszarów chronionych zgodnego z koncepcją ekoturystyki opierać się będzie na 3 podstawowych zasadach:

1. podziale obszaru chronionego na strefy,

2. kontroli aktywności turystów,

3. recepcji, informacji i edukacji turystów.

Czynniki Utrudniające ekoturystykę:

-zaśmiecanie środowiska i przestrzenia wizualno - akustycznej reklamami,

-stępienie przez media wrażliwości i twórczości krytycyzmu,

-powierzchowność edukacji patriotycznej,

-spadek efektywności nauczania w szkołach wszystkich szczebli,

-spadek przyjaznej dzieciom i młodzieży dyscypliny w domu i w szkole,

-unikanie tematów o największych zagrożeniach dla zdrowia społeczności,

-wzrost dezinformacji i izolacji w wyniku rozpowszechnienia mediów.

Sprzyjające:

- funkcjonowanie wielu firm turystycznych ze zróżnicowaną ofertą turystyczną,
- istnienie szerokiej oferty odpłatnych kursów uprawiania różnych form turystyki i sportu,
- działalność szeregu organizacji społecznych troszczących się o dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe oraz hartowanie ducha i ciała,
- angażowanie uczniów szkół wszystkich szczebli do przygotowania się do wycieczek,
- wyraźne zobligowanie szkół podstawowych do organizowania wyjazdów w granicach swojego regionu,
- odrodzenie interpretacji krajoznawczej.

Ekoturystyka kładzie szczególny nacisk na: (główne założenia)
A) rozwijanie aktywności turystycznych związanych z bezpośrednim kontaktem turysty:
-z przyrodą w obrębie otwartych nie zdewastowanych obszarów (szczególnie przyrodniczych obszarów chronionych), co pozwala na poznawanie, podziwianie i czerpanie przyjemności z piękna krajobrazu naturalnego, ciszy i spokoju,
-ze społecznością lokalną, co pozwala na poznawanie tradycyjnego stylu jej życia i kultury regionalnej oraz nawiązywaniu bezpośrednich kontaktów międzyludzkich;
B) dostosowanie wielkości ruchu turystycznego do chłonności turystycznej oraz preferowanie małej skali rozwoju w odniesieniu zarówno do grup uczestników ruchu, jak również bazy i urządzeń turystycznych;
C) aktywizowanie życia społeczno-gospodarczego w obrębie obszarów Natura 2000 oraz w ich otoczeniu, poprzez wskazywanie działań związanych z tworzeniem pakietów usług dla różnych form aktywności w ramach ekoturystyki.

Charakterystyka podróżowania zorientowanego ekologicznie:

liczba osób	pojedynczo albo w grupach kilkoosobowych w gronie rodziny, przyjaciół
czas podróży	dłuższa podróż pozwalająca na głębszą kontemplację otaczającego świata
program wycieczki	duża elastyczność, spontaniczność wyborów, własne decyzje
styl życia podczas podróży	dostosowywanie się do miejscowych tradycji, szacunek dla ludzi i kultury
styl podróżowania	męczący, aktywny, spokojny, taktowny
sposób zwiedzania	dogłębne poznawanie otaczającego świata, poszukiwanie przeżyć duchowych
kontakt z walorami turystycznymi	aktywne i entuzjastyczne poznawanie cennych walorów przyrodniczych i kulturowych, silny emocjonalny kontakt z atrakcjami turystycznymi, który pozwala na rozszerzenie i pogłębienie własnych zainteresowań
przygotowanie merytoryczne i językowe do podróży	solidne zapoznanie z historią, kulturą, przyrodą docelowego miejsca podróży, gromadzenie materiałów informacyjno-krajoznawczych, map, nauka lub doskonalenie języka danego kraju
pamiątki z podróży	własne rysunki, zdjęcia, dzienniki podróży, pamiątki wykonane przez lokalnych twórców