1. Kryteria (walory) przyjęte do oceny wyrobisk górniczych wielickiej kopalni przy analizie wartości zabytkowych poszczególnych komór

2. Zagrożenia środowiskowe związane z działalnością KS „Wieliczka” oraz sposoby przeciwdziałania im.

3. KS „Wieliczka” a certyfikat ISO 14001
   

4. Sposoby zabezpieczania wyrobisk stosowane w KS ”Wieliczka”
   - naturalne, czyli pozostawianie w ociosach i stropie wyrobisk części niewybranej soli tzw. płaszcza solnego o grubości 1-2m

- postawianie filarów ochronnych z niewybranej calizny i drewnianej obudowy podporowej (kaszty, kratownice, odrzwia itp.)

- wycinane z calizny solnej bryły i cegły, z których wznoszono różnego rodzaju mury

- do zabezpieczenia wyrobisk, głównie chodnikowych stosowano stalowe elementy w postaci odrzwi, stropnic, dźwigarów, podciągów itp.

- najnowszy sposób to wprowadzenie na szeroką skalę obudowy kotwowej. Najpierw krótkie kotwy stalowe, potem długie szkłoepoksydowe (spoiwa odpowiednio żywiczne i na bazie cementów mineralnych)

1. Kolejne komory na trasie turystycznej w KS „Wieliczka”
   Lill Górna i Kazanów…

2. Jakim rodzajem kopalni jest KS „Wieliczka”?

Kopalnia podziemna

1. Co ma wspólnego składowisko odpadów w Baryczy z KS „Wieliczką”?

Na terenie współczesnego składowiska odpadów w Baryczy znajdował się obszar, który został zdegradowany przez KS „Wieliczkę” poprzez eksploatację występujących tam złóż soli kamiennej. W 1974r podpisano porozumienie między KS „Wieliczka” a Miejskim

Przedsiębiorstwem Oczyszczania Spółka z o.o. w Krakowie, które poszukiwało miejsca na składowanie odpadów komunalnych. Wtedy też nastąpiło rozpoczęcie I etapu eksploatacji składowiska.

1. Patronki polskich kopalń soli. Jakie historie są z nimi związane?

Św. Barbara, Św. Kinga

Święta Barbara była bardzo religijną osobą. Uciekając przed prześladowcami schroniła się kiedyś w jednej z pieczar. Stąd została opiekunką ludzi pracujących pod ziemią. Jej wizerunki zdobią kopalniane komory i cechownie, a także domy religijnych górników. Święta Kinga była madziarską księżniczką, która miała zostać żoną polskiego władcy, Bolesława Wstydliwego. Według wielickiej legendy, w należnym posagu przywiozła na polskie ziemie skarb – złoże soli. Jeszcze będąc w ojczyźnie wrzuciła do szybu jednej z największych kopalń swój zaręczynowy pierścień, który odnalazł się w pierwszej wydobytej w Wieliczce bryle soli.

1. Sposoby pozyskiwania soli w KS „Wieliczka” byłe i obecne.
   Początki pozyskiwania soli na terenie Wieliczki wiążą się z eksploatacją „źródeł solnych”, czyli samoistnych na tym obszarze wypływów solanki. Roztwór gromadzono i oczyszczano, by następnie poddać go warzeniu (gotowaniu). Początki eksploatacji sięgają epoki środkowego neolitu (3 tys. przed Chr.) Dokumentują to liczne znaleziska archeologiczne, prowadzone po II w. św. Większość odkryć to zasługa pracowników naukowych Muzeum Żup Krakowskich. Szczególnie ciekawie prezentują się prehistoryczne instalacje służące do ewaporacji (odparowywania) solanki. Na wielkich paleniskach ustawiano kilka, potem kilkanaście naczyń glinianych o wydłużonym kształcie, które zawierały roztwór naturalnie nasycony. Proces podgrzewania pozwalał osiągnąć najpierw gęsty roztwór (melasę) z czasem zaś zestaloną masę o dużej zawartości soli jadalnej (NaCl). Eksploatacja źródeł solankowych trwała 3-4 tysiąclecia, do momentu ustania naturalnych, obfitych wypływów. Wtedy to (tj. na przełomie XII i XIII n.e.) rozpoczęło się drążenie głębszych studni, które pozwalały na wydobywanie potrzebnej warzelniom solanki. Zapewne w czasie kopania jednej z takich studni natrafiono na sól w postaci zestalonej – kamienną. Pierwszy szyb umożliwiający pozyskiwanie soli kamiennej zgłębiono w nieodległej Bochni. Niebawem także Wieliczka stała się miejscem, gdzie natrafiono na płytko zalegające złoża drogocennego minerału. Wkrótce studnie zamieniły się w szyby, czyli drogi pionowej komunikacji z biegnącymi poziomo chodnikami i wyrobiskami. Tak powstała kopalnia.

2. Zagrożenia naturalne występujące w KS „Wieliczka”
   zagrożenia zawałowe i wodne.

3. Znaczenie i wartość soli w XIII-XV w.

Od najdawniejszych czasów sól stanowiła podstawę ekonomiczno-gospodarczą państwa. Służyła w czasach starożytnych na ziemiach polskich jako środek płatniczy w formie "krusz solnych" zastępowała pieniądz metalowy. Zdawano sobie sprawę, że sól jest artykułem pierwszej potrzeby niezbędnym człowiekowi do życia. Duże jej ilości zużywano do konserwacji mięsa, masła, ryb, garbowania skór, produkcji prochu strzelniczego. Następnie sól stała się nie tylko surowcem spożywczym i przetwórczym przynoszącym zyski, ale również instrumentem sprawowania władzy. Już w wieku XIV żupy dają ponad 30% wszystkich dochodów skarbu państwa. Panujący wypłacają z nich stałe pensje swoim małżonkom, członkom rodziny królewskiej, a także dostojnikom piastującym różne funkcje państwowe. Żupy utrzymują dwór królewski, opłacają utrzymanie zamków strzegących szlaków handlowych oraz osób szczególnie zasłużonych dla kraju.

1. Jak się nazywał ostatni koń pracujący w KS „Wieliczka”

Baśka

1. Struktura organizacyjna kopalni

Struktura organizacyjna Grupy Kapitałowej Kopalni Soli „Wieliczka” S.A., obejmuje swym zakresem Kopalnię Soli „Wieliczka” S.A. oraz dwa podmioty zależne:

• Kopalnię Soli „Wieliczka” Trasa Turystyczna Sp. z o.o.

• Kopalnię Soli „Wieliczka” Zakład Mechaniczny Sp. z o.o.

1. Instalacja zatężania i krystalizacji NaCl – zasada działania

Pierwszym etapem procesu utylizacji było oczyszczenie solanki z rozpuszczonych w niej związków wapnia i magnezu oraz nierozpuszczalnych zawiesin. Proces ten odbywał się w instalacji ciągłego oczyszczania za pomocą roztworu solankowego sody amoniakalnej i kaustycznej a następnie poprzez sedymentację solanki w klarownicach. Proces krystalizacji soli z oczyszczonej solanki prowadzony był w trójstopniowych aparatach typu Roberta wzajemnie ze sobą połączonych i tworzących razem tzw. garnitur produkcyjny. W pierwszym aparacie wyparki trójstopniowej krystalizacja odbywała się w warunkach nadciśnienia, natomiast w aparacie drugim i trzecim krystalizacja odbywała się w warunkach próżniowych. Proces krystalizacji w aparatach trwał 8 godzin, po czym aparaty były opróżniane z tzw. brei solnej, czyli zawiesiny kryształów solnych w ługu pokrystalicznym. Breja solna była następnie zagęszczana kolejno w dwóch pionowych stożkowych zagęszczaczach oraz poziomych wirówkach odśrodkowych.

Uzyskana w tym procesie sól o wilgotności 3% po osuszeniu gorącym powietrzem była uszlachetniana i konfekcjonowana do bezpośredniego spożycia lub dalszej przeróbki w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Produkcja roczna soli wynosiła 15 000 - 20 000 Mg. Energochłonność procesu utylizacji 1 m3 wycieków kopalnianych o zasoleniu 140 g chlorku sodu (NaCl)/dm3 wynosiła 1,3 GJ.

1. Różnice technologiczne pomiędzy starą a nową warzelnią w KS „Wieliczka”
   

2. Sposoby zabezpieczania wyrobisk nie zabytkowych

- metoda podsadzki hydraulicznej (zasypywanie piaskiem)

- wypełnianie urobkiem uzyskiwanym podczas przebudowy wyrobisk lub mieszaninami iłowo-cementowymi, które są tłoczone do podziemi przez węzeł iniekcyjny, znajdujący się przy szybie Kościuszko. Takie działania mają na celu zwiększanie stabilności górotworu.

1. Ograniczenie zagrożenia wodnego

W Kopalni Soli „Wieliczka” zagrożenie wodne jest związane z występującymi po północnej stronie złoża solnego piaszczystymi utworami warstw chodenickich. Z utworów tych wystąpiły wszystkie dotychczasowe zjawiska wdarcia się wody do kopalni. Jednym z nich było wystąpienie w 1992 roku awaryjnego dopływu wody do poprzeczni Mina na poziomie IV kopalni. Od 1993 roku prowadzono roboty likwidacyjne w centralnym rejonie kopalni dla uzyskania stabilizacji górotworu i zabezpieczenia kopalni przed nowymi dopływami awaryjnymi. Dokonuje się tego poprzez:

• realizację robót wiertniczo-iniekcyjnych, prowadzonych z poprzeczni Mina dla

uszczelnienia i wzmocnienia osłabionej struktury górotworu w otoczeniu końcówki

poprzeczni,

• wykonanie robót likwidacyjnych – przez wypełnianie piaskiem wyrobisk położonych

poniżej poziomu IV w rejonie poprzeczni Mina – dla stabilizacji górotworu w tym

rejonie kopalni,

• prowadzenie robót wiertniczo-iniekcyjnych z powierzchni terenu dla wypełnienia pustek

w górotworze na drogach spływu wód do poprzeczni Mina oraz w celu stabilizacji

i wzmacniania górotworu na północnym przedpolu poprzeczni.

1. Kopalnia w liczbach:

   1. łączna liczba komór – około 2200

   2. łączna długość chodników - ponad 300 km

   3. łączna kubatura wszystkich podziemnych wyrobisk - Kubatura zespołu wyrobisk to ok. 7,5 mln m³.

   4. docelowa liczba przeznaczonych do zachowania zabytkowych komór i chodników – około 250

   5. procentowa wielkość wyrobisk udostępnionych dla ruchu turystycznego w stosunku do wszystkich wyrobisk KS „Wieliczka” – 1% (?) 3km:300km

   6. łączna objętość wyrobisk przeznaczonych do likwidacji przez podsadzenie (Co oznacza, że wyrobiska są podsadzane?)

   7. wielkość dopływu wód do kopalni – 200 wysięków o różnym natężeniu