Paulina Kundera, Ekonomia gr 204
Temat: Argumenty za i przeciw Wspólnej Polityki Rolnej
Rola Unii Europejskiej w ramach rolnictwa zawsze polegała na zapewnieniu obywatelom stałego zaopatrzenia w bezpieczną żywność po przystępnych cenach, zapewnianiu godziwego standardu życia europejskim rolnikom, przy jednoczesnym wsparciu modernizacji i rozwoju przemysłu rolnego jak również wspieraniu stabilizacji rynku produktów rolnych we wszystkich regionach Unii Europejskiej.
Przyczynami, które skłoniły do utworzenia Wspólnej Polityki Rolnej były między innymi trudności płatnicze państw Europy Zachodniej, które zmuszały rząd do kontroli importu, duże uzależnienie od importu żywności. Kierując się oczekiwaniami obywateli Wspólna Polityka Rolna uwzględnia przede wszystkim gwarancję bezpieczeństwa żywności, osiąganie dobrobytu społeczności wiejskich na jak najwyższym poziomie, ochronę środowiska naturalnego a także zmniejszenie kosztów WPR, gdyż jak wiemy finansowane są z budżetu państwa tj. z podatków obywateli.
Polityka Rolna obok swoich celów i założeń ma również wady i zalety.
Do najważniejszych zalet Wspólnej Polityki Rolnej należy uwzględnić to, że wzrasta wydajność w rolnictwie, wzrastają dochody rolników, większa się ilość produktów na rynku, zauważalny jest znaczny postęp w specjalizacji produkcji oraz samowystarczalność żywnościowa krajów Unii Europejskiej. Dzięki integracji z UE rolnictwo może korzystać mechanizmów, które wspierają rolników państw członkowskich, może zwiększyć eksport do innych krajów dzięki subwencjom eksportowym uzyskanym z WPR. Państwa są wspierane finansowo, poprzez dotacje, które przeznaczane są na rozwój i modernizację rolnictwa. Z krajów UE otrzymywane są kapitały inwestycyjne, które głównie wspierają przemysł rolno-spożywczy, a także pozyskiwanie nowych technologii. Kolejnym z pozytywów tej polityki jest ustabilizowanie się rynków rolnych oraz cen produktów tj. zmniejszenie ryzyka handlowego, na które są narażone kraje słabo rozwinięte gospodarczo, wzrost cen niektórych produktów rolno-spożywczych do poziomu cen UE. Kraje korzystające z WPR zyskają dostęp do rynku europejskiego. Dzięki wyższym cenom produktów rolnych w UE oraz dopłatom bezpośrednim tam stosowanym, mają możliwość uzyskania większych dochodów. Mają również szanse na szybko postępujący proces restrukturyzacji rolnictwa i rozwój nowoczesnej gospodarki żywnościowej, infrastruktury na terenach wiejskich tj. sieci kanalizacyjne, sieci wodociągowe, sieci gazowe, telefoniczne itp. Poprawa jakości wytwarzanych produktów wywoła konkurencje międzynarodową produktów rolno-spożywczych. Zwiększenie się liczby nowych miejsc pracy, powstanie pozarolniczych źródeł dochodów, ze świadczonych różnego rodzaju usług, z gospodarstw agroturystycznych, drobnego przemysłu, rzemiosła. Wspólny rynek oznacza również, że zostają zniesione ograniczenia w handlu produktami gleby, lasu i morza wewnątrz UE. Obowiązuje zakaz stosowania barier taryfowych (ceł) i parataryfowych (np. subwencje) utrudniających swobodny przepływ towarów rolnych pomiędzy krajami członkowskimi, przy zachowaniu obowiązku spełnienia wybranych norm w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego (bariery pozataryfowe). Funkcjonują wspólne ceny, stałe kursy walutowe w obrotach towarami rolnymi, nastąpiła harmonizacja przepisów administracyjnych, fitosanitarnych, weterynaryjnych i ochrony zdrowia. W projekcie reformy proponuje się także zniesienie tzw. kwot mlecznych i cukrowych, czyli limitów produkcji mleka i cukru, co jest rozwiązaniem wskazanym. Będzie, bowiem oznaczać dla polskich producentów mleka i buraków cukrowych większą konkurencję ze strony zachodnioeuropejskich rolników, którzy wciąż będą dostawać większe unijne dopłaty. Warto w tym miejscu dodać, że różnica w kosztach produkcji rolnej w krajach starej i nowej UE coraz bardziej się zmniejsza, nie wspominając o tym, że ich gospodarstwa są większe i nowocześniejsze od polskich.
Do wad Wspólnej Polityki Rolnej zaliczane są przede wszystkim koszty, które ponoszone są w związku z jej realizacją, ich wysokość sięga nawet do 60% budżetu UE. Do kosztów tych zalicza się wysokie koszty dostosowania i modernizacji polskiego sektora żywnościowego, koszty dostosowania systemów prawno-ekonomicznych i organizacyjnych, koszty dostosowania rynku i administracji do wymogów UE. Według danych Komisji Europejskiej średni poziom unijnych dopłat bezpośrednich dla rolników z całej UE wyniósł w zeszłym roku 271 euro na tzw. hektar kwalifikowany. Dziś dopłaty dla polskich rolników, to 80 proc. unijnej średniej. W 2020 r. – według propozycji KE – będą stanowić, jak wyliczył były minister rolnictwa Wojciech Olejniczak, 83,5%. tej średniej, rosnąc jedynie o 9 euro w przeliczeniu na jeden hektar – z 215 do 224 euro. Przystąpienie do WPR wiąże się z utratą części rynku krajowego i wyeliminowaniem części krajowych producentów na rzecz dostawców z Unii. Część polskich rolników i przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego może nie być w stanie konkurować pod względem ceny i jakości z produktami wytworzonymi w UE. Członkowie zobowiązani są do przestrzegania norm i przepisów dotyczących żywności. Pojawiają się trudności w dostosowywaniu polskiego prawa do przepisów UE oraz w tworzeniu jednostek administrujących funduszami Wspólnoty, subsydiowanie eksportu budzi konflikty między krajami trzecimi, ochrona środowiska nie jest wystarczająca, ponieważ poprzez dopłaty zwiększa się produkcja, co powoduje degradację środowiska. Z powodu zamknięcia UE na import spoza Unii, następuje znaczny wzrost ceny żywności niż w przypadku sprowadzania jej np. z Afryki. Przystosowanie się do norm i przepisów Unii Europejskiej wiąże się również z ogromną biurokracją, przeprowadzane są ciągłe kontrole, rolnicy zobowiązani są każdego roku dostarczać te same informacje, składane są wnioski o dopłaty zamiast stworzyć łatwy dostęp do praktycznych systemów umożliwiających im łatwe składanie wniosków o dopłaty bezpośrednie a zamiast nadmiernych inspekcji gospodarstw, im właścicielom należą się pomoc i dworactwo. Wspólna Polityka Rolna to również odgórne sterowanie cenami.
Reforma Wspólnej Polityki Rolnej ma wiele pozytywów, ma wielu zwolenników, lecz przez liczne niekorzystne strony tej polityki pojawiło się wiele sprzeciwów ze strony obywateli Unii Europejskiej.
25 października 2007 Parlament Europejski wydał rezolucję, w której zaapelował do władz Unii Europejskiej o częściowe ograniczenie regulacji WPR w związku z wzrostem cen żywności oraz ryzykiem niedoborów żywności.
26 marca 2009 Parlament Europejski zwrócił się do rządów, by monitorowały ceny rynkowe produktów spożywczych. Według PE konsumenci płacą pięciokrotnie więcej niż otrzymuje przy sprzedaży rolnik lub hodowca.
Bibliografia:
Raport w Sprawie korzyści i kosztów integracji Rzeczypospolitej Polskiej z Unią Europejską, Rada Ministrów, Warszawa, 26 lipca 2000r.
http://ec.europa.eu/agriculture/capexplained/sustain/index_pl.htm
http://www.ppr.plhttp://www.obserwatorfinansowy.pl/2012/03/19/po-sprawie-co2-bedzie-kolejne-polskie-weto-w-brukseli/?gclid=CIee96Gi8a8CFUFO3wodTn8hVA