PODSTAWOWE PARAMETRY ŻYCIOWE

TEMPERATURA

1. wartość pomiarowa stanu ciepłoty organizmu, będąca wyrazem równowagi między wytworzeniem ciepła w toku procesów metabolicznych (spalanie pokarmów) i oddawaniem ciepła, zwłaszcza przez promieniowanie

2. odczytywana na skali termometria wielkość fizyczna określająca stopień ogrzania organizmu.

Człowiek istota stałocieplna.

Ośrodek termoregulacji – CUN dno III komory (podwzgórze).

Ciepło wytwarzane jest w procesie przemiany materii.

Temperatura ciała ulega cyklicznym wahaniom: 0,5 ° C do 1°C.

1. max. godz 16.00 – 17.00,

3. min. godz. 3.00

Rodzaje temperatury:

4. Poniżej 36 ° C           temp. subnormalna

5. 36 - 37 ° C                 temp. normalna

6. 37 - 38 ° C                 stan podgorączkowy

7. 38 - 39 ° C                 gorączka umiarkowana

8. powyżej 39 ° C          gorączka wysoka

Temperatura subnormalna:

1. 26ºC – temp. krytyczna – prowadzi do porażenia ośrodka oddychania i naczynioruchowego                               i ostatecznie do śmierci

2. HIPOTERMIA – sztuczne obniżenie temp. ciała, zwolnienie przemiany materii

3. czynniki obniżające temp. ciała: wyniszczenie organizmu, odwodnienie, środki fizyczne  i chemiczne stosowane w hibernacji

Gorączka:

1. powyżej 42ºC – koagulacja białek

2. czynniki wywołujące wzrost temperatury:

A/  patologiczne

40. drobnoustroje

41. ciała pirogenne

42. czynniki fizyczne np. uraz CUN

43. wzrost przemiany materii w przebiegu niektórych chorób

B/  fizjologiczne

44. wysiłek fizyczny

45. podniecenie nerwowe

Rodzaje gorączki:

4. CIĄGŁA – wahania dobowe max. 1ºC

5. DWUFAZOWA – krzywa gorączki dwuszczytowa, np. w zakażeniu wirusowym

6. POWROTNA – nawroty gorączki w tej samej chorobie

7. PRZERYWNA – z okresami obniżenia do normy

8. ZWALNIAJĄCA – wahania dobowe max. do 2ºC

Rodzaje cofania się gorączki:

1. SPADEK LITYCZNY (PER LYSIM) – powolne ustępowanie

2. SPADEK KRYTYCZNY (CRISIS) – przełom, szybkie ustępowanie gorączki w ciągu 24h

Tabela 1. Typy gorączki ^[1]

Typy gorączki	Wartość w stopniach Celsjusza
Stan podgorączkowy  Gorączka lekka  Gorączka umiarkowana  Gorączka wysoka  Gorączka bardzo wysoka	37.1 - 37.7  37,8 - 38.5  38.6 - 39.0  39.1 - 39.9  40 i więcej

Tabela 2. Typy krzywej gorączkowej

Gorączka ciągła  Gorączka zwalniająca  Gorączka przerywana  Gorączka trawiąca (wyniszczająca), septyczna	Niewielkie wahanie dzienne (poniżej 1 º C) Utrzymuje się na określonej wysokości  przez kilka dni  Większe wahania dzienne (1-2ºC) - utrzymuje się przez kilka dni  Na przemian występuje gorączka i temperatura normalna  Dzienne wahania 2-4 ºC  Występuje przy wysiewach bakterii lub ich toksyn do krwi  Często z dreszczami

Objawy towarzyszące gorączce:

A/ SUBIEKTYWNE

1. Złe samopoczucie

2. Zmęczenie

3. Ból głowy, stawów, mięśni

4. Brak apetytu

5. Uczucie gorąca lub zimna naprzemian

6. Suchość w jamie ustnej

7. Dreszcze

8. Podniecenie/przygnębienie

B/ OBIEKTYWNE

9. Podwyższona temperatura ciała-  Różnica temperatur między tułowiem a kończynami (kończyny zimne)

10. Twarz blada lub zaczerwieniona (wypieki), ewentualnie pokryta potem

11. Błyszczące oczy

12. Przyspieszone tętno

13. Przyspieszony oddech - Zwiększona częstość oddechów i objętość wdechowa

14. Mocz zagęszczony

15. Opryszczka warg

16. Senność lub zaburzenia snu

17. Pobudzenie

18. Ograniczenie świadomości (gorączkowe stany majaczenia)

19. Dreszcze

20. Suchość jamy ustnej

21. Język pokryty białym nalotem

Dreszcze:

Powstają w następstwie pobudzenia ośrodka w śródmózgowiu podczas obniżenia temp. ciała lub wskutek działania toksyn krążeniowych we krwi.

Tabela 3. Gorączka z dreszczami przebiega w 4 fazach:

FAZA	NAZWA	CHARAKTERYSTYKA	POSTEPOWANIE
I	NARASTANIE GORĄCZKI	dreszcze  uczucie zimna	ogrzewanie  gorące napoje
II	SZCZYT GORĄCZKI	najwyższy punkt ciepłoty  lęk, niepokój	pomiar temp.  zimne napoje  obmywanie chorego
III	SPADEK CIEPŁOTY	powolne lub szybkie obniżanie się temp. do wartości prawidłowych	pomiar temp.
IV	OKRES ZDROWIENIA	sen  z wyczerpania	zapewnienie spokoju                       i wypoczynku

Wpływ gorączki na organizm:

1. Zaburzenia przemiany materii

2. Rozpad białek

3. Przyspieszony oddech i podwyższone tętno – zaburzenia oddechowo - krążeniowe

4. Upośledzenie perystaltyki jeśli – brak apetytu, wzdęcia, zaparcia

5. Hamowanie rozwoju bakterii – mechanizm obronny organizmu

6. Polepsza warunki do tworzenia przeciwciał

BRAK GORĄCZKI TO BRAK ZDOLNOŚCI ODPORNOŚCIOWYCH ORGANIZMU

Mierzenie temperatury:

Per os                            5 – 10min.                   + 0,3ºC

Per rectum                     2 – 5 min.                    + 0,5ºC

Pod pachą                      5 – 10 min.                  36,6ºC

1. pozycja leżąca

7. pod pachą – dół pachowy suchy,

2. w odbycie – pozycja na brzuchu lub na boku, natłuścić końcówkę, wprowadzać ruchem obrotowym

8. po każdym pomiarze zdezynfekować termometr

TĘTNO (PULSES)

Rytmiczne unoszenie się i opadanie sprężystych ścian tętnic spowodowane wyrzucaniem do dużych tętnic krwi  w czasie skurczu komór. Tętno zależne jest od: akcji serca, objętości krwi, ciśnienia krwi, jakości naczyń tętniczych i zastawek serca.

Tętno bada się z reguły nad t. promieniową.

U chorych we wstrząsie, w zatrzymaniu krążenia tętno należy badać nad tętnicami                                                     w pobliżu serca: t. szyjną lub t. udową.

Fazy:

1. Skurcz serca - systole

2. Rozkurcz serca - diastole

1. Przerwa

Cechy:

Szybkość = Częstotliwość

Siła = Napięcie

Rytm = Miarowość

SZYBKOŚĆ = CZĘSTOTLIOWŚĆ – liczba uderzeń na minutę 

Zależy od:

1. wieku (spadek)

2. noworodek 130-140

3. 1 r .ż.           110 – 130

4. 2 r. ż.           100 – 115

5. 7 r. ż.             80 – 90

6. 14 r. ż.           80 –  85

7. dorosły          66 – 76

8. starsi            około 60

9. Noworodek ok. 120 – 130 uderzeń/min.

10. Niemowlę    ok.   80 – 100 uderzeń/min.

11. Nastolatek  ok.   75 – 90 uderzeń/min.

12. Dorosły       ok.   60 – 80 uderzeń/min. ^[2]

2. emocji (wzrost)

3. wysiłku fizycznego (nawet do 200 uderzeń/min.)

4. sen (spadek)

5. pozycja chorego (stojąca/leżąca, różnica 10 uderzeń /min.)

6. temperatura ciała (wzrost temp. o 1 ° C daje wzrost tętna o około 10 – 20 uderzeń /min.)

36 ° C – 60 uderzeń /min.

37 ° C – 80 uderzeń /min.

38 ° C – 100 uderzeń /min.

39 ° C – 120 uderzeń /min.

Cechy patologiczne:

A. TACHYKARDIA ( wzrost tętna powyżej 100 lub 120 uderzeń /min.)

1. gorączka

2. choroby z przyspieszoną przemianą materii

3. choroby serca

4. nerwice

5. krwotoki

6. wstrząs

7. podrażnienie nerwów współczulnych

B. BRADYKARDIA ( spadek tętna poniżej 50 uderzeń /min.)

1. wzrost ciśnienia śródczaszkowego

2. zatrucie pochodzenia wewnętrznego

3. zatrucie pochodzenia zewnętrznego

SIŁA = NAPIĘCIE – siła z jaką krew uderza w ściany naczyń tętniczych

Rodzaje:

1. prawidłowe (dobrze wypełnione, dobrze napięte)

2. nitkowate (miękkie, słabo napięte, ledwo wyczuwalne, niewyczuwalne, np. przy spadku ciśnienia tętniczego krwi)

3. twarde = drutowate (silnie napięte, np. w miażdżycy)

4. chybkie

RYTM = MIAROWOŚĆ – równa siła uderzeń tętna i równe między nimi odstępy

Rodzaje:

1. miarowe - zgodne z cyklem pracy serca (zwalnianie i przyspieszanie podczas oddychania                          - tzw. niemiarowość oddechowa)

2. niemiarowość całkowita – ARRYTHMIA COMPLETA – różna siła i różne przerwy                                           – choroby serca

3. tętno wypadające – PULSUS BIGEMINUS (TĘTNO BLIŹNIACZE – na przemienne występowanie pobudzeń rytmu podstawowego z pobudzeniami przedwczesnymi); TRIGEMINUS – choroby serca

Pomiar:

1. miejsce pomiaru -  t. szyjna, t. skroniowa, t. promieniowa, t. pachowa, t. ramienna,                                      t. łokciowa, aorta, t. udowa, t. podkolanowa (dół podkolanowy), t. piszczelowa tylna,                                   t. strzałkowa,  t. grzbietowa stopy

2. zasada 1 – 3 palców (wskazujący, środkowy i serdeczny, nie używa się kciuka) uciskać tętnicę równolegle do jej przebiegu  poniżej kości ^[3]

3. liczy się uderzenia tętna przez 15 sek., a wynik mnoży się przez 4 (=1 min.)  lub 30 sek. ( razy 2)

4. u chorych z zaburzeniami rytmu serca, m.in. z bradykardią, częstość tętna należy obliczać w ciągu całej minuty .

CIŚNIENIE TĘTNICZE

Siła z jaką krew uderza o ściany naczyń tętniczych.

RR - RIVA ROCCI – włoski internista (1863-1937) opracował metodę pomiaru ciśnienia tętniczego.

Aparat do pomiaru – sfigmomanometr.

Słuchawki - stetoskop

RR zależy od:

1. ilości krwi krążącej

2. siły skurczowej serca

3. oporu naczyń

NORMA:

wg WHO      14O/90  mmHg

140 – ciśnienie skurczowe – systoliczne

90 – ciśnienie rozkurczowe – diastoliczne

amplituda (różnica) ciśnienia pomiędzy ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym 20 – 50 (30 – 50) mmHg

RR zależy od wieku (rośnie):

13. noworodek     77/42

14. 1 r .ż.               96/66

15. 10 r. ż.             103/69

16. 15 r. ż.             112/75

17. 20 r. ż.             123/76

18. 30 r. ż.             126/79

19. 50 r. ż.             135/83

20. 60 r. ż.             140/90

HIPOTONIA in. HIPOTENSIO – spadek RR

Czynniki kształtujące:

A/ przewlekłe

1. warunki konstytucyjne

2. choroby serca

3. choroby płuc

4. zaburzenia wewnątrzwydzielnicze

B/ ostre

1. choroby zakaźne

2. zawał mięśnia sercowego

3. zawał i zator płuc

4. zaburzenia przemiany materii (cukrzyca, wyniszczenie)

5. zatrucia (alkohol, barbiturany)

Objawy:

46. męczliwość

47. znużenie umysłowe

48. zawroty głowy

49. bóle głowy

50. skłonność do omdleń

51. brak apetytu

52. zaparcia

HIPERTONIA in. HIPERTENSIO – wzrost RR

A/ samoistne = pierwotne – brak określonych przyczyn (70%)

B/ objawowe = wtórne – jako objawy choroby (30%): choroby nerek, zaburzenia hormonalne, zwężenie cieśni   aorty, zatrucia ołowiem, choroby układu nerwowego

Pomiar RR:

1. metody:

53. osłuchowa  - określenie wielkości ciśnienia krwi skurczowego i rozkurczowego

54. palpacyjna - określenie wielkości ciśnienia krwi skurczowego

55. inwazyjna = krwawa - ciągłe monitorowanie RR

2. pozycja siedząca lub leżąca

3. po 10 min. odpoczynku

4. przed pomiarem nie należy palić papierosów

5. mankiet należy nałożyć na ramię – pomiar tętna na tętnicy ramiennej – 2-3 cm od zgięcia łokciowego

6. ramię na wysokości serca

7. przed ponownym pomiarem opróżnić mankiet

ODDYCHANIE

1. Oddychanie -  proces wymiany gazowej w organizmie mający na celu pobranie tlenu i wydalenie dwutlenku węgla.

2. Całokształt procesów ciągle zachodzących w organizmie, a związanych z pobieraniem tlenu                              z powietrza i wydychaniem końcowych produktów utleniania CO 2 i H 2 O

Fazy:

1. Zewnętrzne oddychanie – wymiana gazowa na poziomie płuc

2. Wewnętrzne oddychanie – wymiana gazowa na poziomie komórki

3. Wdech - akt czynny

3. Wydech - akt bierny

Cykl wdech i wydech odpowiada 4-5 uderzeń tętna/min.

Ośrodek oddychania – rdzeń przedłużony

Ocena oddechu:

1. Częstość oddechów

2. Jakość oddechów

3. Rytm oddychania

POJEMNOŚCI ODDECHOWE:

1. Pojemność życiowa (VC) - vital capacity – 4000 – 6000 ml

2. Objętość oddechowa (TV) - tidal volume – normalny oddech – ok. 500 ml

3. Objętość zapasowa wdechowa (IRV) - inspiratory reserve volume – ok. 1500 – 2500 ml

4. Objętość zapasowa wydechowa (ERV) - expiratory reserve volume– ok. 1500 – 2000 ml

5. Objętość zalegająca – ok. 1200 ml

Częstość oddechów

Wiek	Wartości prawidłowe
Noworodek i niemowlę  Małe dziecko  Dorosły	40-50/min  18-25/min  (12) 16-20/min

Zmiana szybkości oddechów zależy od:

A/ czynniki fizjologiczne:

1. Wysiłek fizyczny

2. Stan emocjonalny

B/ czynniki patologiczne

HIEPRWENTYLACJA – powyżej 40/min. u dorosłego – prowadzi do niedotlenienia:

1. Gorączka

2. Ból w klatce piersiowej

3. Zmniejszenie pojemności oddechowej

4. Zaburzenia krążenia

5. Niedokrwistość

HIPOWENTYLACJA – poniżej 8/min. u dorosłego – prowadzi do niedotlenienia:

1. Wzrost ciśnienia śródczaszkowego

2. Zatrucia wewnętrzne i zewnętrzne (zatrucia barbituranami, muchomorem sromotnikowym)

Objawy niedotlenienia:

1. Wzrost tętna

2. Sinica

3. Kwasica oddechowa

Oddech prawidłowy (EUPNOE):

1. Regularny, miarowy

2. Równomiernie głęboki

3. Wykonywany bez wysiłku

4. Wykonywany przez nos

5. Bez szmerów

6. Bez zapachu (zapach po spożyciu pokarmów lub używek)

7. Z równomiernym unoszeniem i opadaniem boków klatki piersiowej

8. Z unoszeniem klatki piersiowej podczas wdechu

Typy oddechu:

1. EUPNOE – oddech prawidłowy

2. BRADYPNOE - oddech zwolniony (zatrucie środkami nasennymi, narkotykami, uszkodzenia czaszkowo – mózgowe, hipotermia; w spoczynku lub we śnie, u osób wytrenowanych;)

3. TACHYPNOE - oddech przyspieszony (stany gorączkowe, zmniejszona objętość oddechowa, upośledzenie krążenia, zmniejszenie ilości krwi, zmniejszenie ilości tlenu w wdychanym powietrzu;       w stanach podniecenia, chorobach płuc – obrzęk płuc, zapalenie płuc)

4. APNOE - bezdech  (w zatruciach, urazach czaszkowo – mózgowych)

5. ORTHOPNOE - oddychanie przy udziale dodatkowych mięśni oddechowych (astma oskrzelowa, obrzęk płuc)

6. DUSZNOŚĆ WYDECHOWA - utrudniony wydech (zapalenie oskrzeli, astma)

7. DUSZNOŚĆ WDECHOWA - utrudniony wdech (urazy klatki piersiowej, niedrożność dróg oddechowych)

Przyczyny zaburzeń oddychania mogą być wyrazem nieprawidłowości:

1. Składu powietrza wdychanego

2. Drożności dróg oddechowych

3. Pojemności oddechowej

4. Transportu tlenu i dwutlenku węgla

5. Oddychania na poziomie komórkowym

6. Funkcjonowania ośrodka oddechowego

Szmery oddechowe w czasie oddychania mogą przybierać charakter:

1. Prawidłowych szmerów oddechowych (oddech prawidłowy)

2. Świstów (przy zwężeniu dróg oddechowych)

3. Furczeń (w astmie oskrzelowej)

4. Trzeszczeń (w obrzęku płuc)

Woń:(zapach oddechu)

1. Bez zapachu = bezwonny (oddech prawidłowy)

2. Zapachu acetonu (śpiączka cukrzycowa)

3. Gorzkich migadałów (zatrucie cyjankami)

4. Zgnilizny, cuchnacy (zgorzel płuc, schorzenia żołądka, brak higieny)

5. Słodkawy, mdły (błonica)

6. Alkoholu (upojenie alkoholowe)

Patologiczne tory oddychania:

DUSZNOŚĆ – to objaw subiektywny, który polega na uczuciu braku powietrza

1. Wzmożona praca dodatkowych mięsni oddechowych

2. Przyjmowanie pionowej postawy ciała

3. Świst oddechowy (stridor)

4. Sinica

5. Niepokój

SINICA – niebieskie lub sinoczerwone zabarwienie skóry i błon śluzowych spowodowane zwiększoną zawartością hemoglobiny zredukowanej we krwi włośniczkowej.

Wyróżnia się sinicę:

1. Z powodu upośledzenia wymiany gazowej w płucach (sinica centralna, oddechowa)

2. Spowodowaną mieszaniem się krwi żylnej z tętniczą (wrodzone wady serca)

3. Spowodowane zwolnieniem przepływu krwi w sieci naczyń włosowatych, przyspieszonym zużycie tlenu (sinica obwodowa).

Sinica pochodzenia sercowego obejmuje dystalne części ciała (palce rąk i nóg, nos, płatki uszu).

KASZEL - jest to obronny odruch organizmu, który polega na nagłym wydechu przy skurczu mięśni oddechowych i przepony  z gwałtownym wyrzutem powietrza z płuc.

Charakter kaszlu	Cechy
Pokasływanie	Kaszel suchy, urywany, szczekający
Suchy	Bez odpluwania plwociny. Płytki, męczący, bolesny.
Głęboki	Napadowy, męczący
Napadowy	Związany z położeniem ciała (spływanie wydzieliny do oskrzeli, podrażnieniem oskrzeli
Konwulsyjny	Napadowy, kończący się wymiotami, przebiegający z „pianiem”
Chroniczny	O różnym nasileniu, związany z nałogowym paleniem tytoniu
Wilgotny	Połączony z odpluwaniem wydzieliny

PLWOCINA -  substancja wysiękowa, wyjątkowo przesiękowa, odksztuszana z układu oddechowego.

Charakter	Cechy
Śluzowa	Bezbarwna, lepka, mało zbita
Śluzowo - ropna	Jw. Z domieszką krwi
Ropna	Żółtawa , zbita o nieprzyjemnym zapachu,
Rdzawa	Rdzawe zabarwienie
Pienista	Z krwią lub różowo zabarwiona połączona                              z dusznością i „graniem w płucach”
Krwioplucie	Z domieszką umiarkowanej ilości krwi
Krwotok z płuc	Odkrztuszanie krwi żywoczerwonej z domieszką krwi

Pomiar oddechów:

1. Cel: Ocena stanu układu oddechowego, procesu oddychania

2. Pielęgniarka liczy oddechy na zlecenie lekarza lub bez zlecenia w celu oceny stanu pacjenta

3. Brak specjalnego przygotowania, bez wiedzy pacjenta, podczas wykonywania innych czynności.

Algorytm:

1. Po zbadaniu tętna (wykonaniu innego pomiaru) pozostaw rękę na nadgarstku chorego i obserwuj ruchy klatki piersiowej.

2. Jeśli to konieczne połóż rękę na klatce piersiowej lub brzuchu.

3. Licz ruchy oddechowe przez 1 min.

4. Odchylenia od normy zgłoś lekarzowi

Obowiązujące zasady:

1. Oddechy mierzy się bez wiedzy pacjenta, wdech i wydech jako jeden oddech

2. Zwraca się uwagę na rytm i jakość oddechów

3. Zwraca się uwagę na pracę dodatkowych mięśni oddechowych

4. Słucha się odgłosów przy wdechu i wydechu

5. Liczbę oddechów zapisuje się na karcie gorączkowej, karcie intensywnego nadzoru lub w historii pielęgnowania.

Pojęcia:

1. HIPOKSJA – zmniejszenie p. tlenu w tkankach

2. HIPERKAPNIA – nadmiar p. dwutlenku węgla we krwi

[1] Ciechaniewicz W.: Pielęgniarstwo. Ćwiczenia., PZWL, Warszawa 2001

[2] Kirschnick O.: Pielęgniarstwo, Urban & Partner, Wrocław 2001

[3] Huber A., Karasek – Kreutzinger B., Jobin – Howald U.: Kompendium pielęgniarstwa, PZWL 1995

Znamy wiele parametrów życiowych. Do podstawowych zaliczamy tętno, oddech, ciśnienie tętnicze i temperaturę ciała. Na ogół potrafimy dokonywać ich pomiaru, dostępnymi powszechnie narzędziami, jak np. termometr, czy ciśnieniomierz. Jeżeli w rachubę wchodzi monitoring ciągły, całą pracę wykonują urządzenia i skomplikowane maszynerie medyczne. Analizie wówczas mogą podlegać następujące parametry:

• wartość tętna,

• zapis EKG,

• ilość oddechów na minutę,

• saturacja krwi,

• kapnografia,

• ciśnienie tętnicze krwi,

• ośrodkowe ciśnienie żylne,

• temperatura ciała.

Wartość tętna i zapis EKG
Tętno, czyli częstość skurczów serca na minutę, jest parametrem wskazującym prawidłową pracę serca lub też pewne odchylenia od normy. Można je mierzyć palpacyjnie, czyli poprzez uciśnięcie danej tętnicy i liczenie ilości uderzeń fal tętna. 
Urządzenia medyczne zbierają tętno m.in. z elektrod EKG i pulsoksymetru. Elektrody EKG do okresowego lub stałego pomiaru są jednorazowe i przyklejane do skóry klatki piersiowej lub pleców. Biegną od nich różnokolorowe kabelki. Zazwyczaj przykleja się 3 elektrody – czerwoną, żółtą i zieloną lub 4 – dodatkowa elektroda jest czarna lub biała. Kolory te są umowne, ale niekoniecznie muszą takie być. Czasem np. elektroda która powinna być zielona, fabrycznie jest czarna itd. Najważniejsze jest to, że „naklejki” na klatce piersiowej i odchodzące od nich kable, pozwalają sczytać czynność bioelektryczną serca i podają również częstość jego uderzeń na minutę. Na monitorze widzimy to w postaci wartości liczbowej, przy której na ogół widnieje symbol HR (heart rate). Wartość zaznaczona jest dużymi symbolami liczbowymi, zazwyczaj koloru zielonego i jest widoczna w górnej prawej części monitora, równolegle do zapisu elektrokardiograficznego. 
Natomiast tętno uzyskiwane z pulsoksymetru – czyli czujnika zakładanego na palec, który może wyglądać jak plasterek z czerwonym światełkiem na jednym końcu; gumowa „kieszonka” na palec; „żabka” otwierająca się jak spinacz do bielizny, by umieścić w niej palec lub płatek ucha. Pulsoksymetr, jak nazwa wskazuje, służy do pomiaru pulsu, czyli tętna i poziomu wysycenia krwi tętniczej tlenem. Na monitorze jest widoczny zaraz nad wartością saturacji, ale ma mniejszą czcionkę. Czasem obok tej liczby miga maleńkie serduszko. Wartości tętna mieszczące się w granicach norm fizjologicznych, przedstawiają się następująco:

Noworodki: 130-140/min. 
Niemowlęta: 120-140/min. 
Dzieci około 5 roku życia: 100-120/min. 
Dzieci w wieku szkolnym: 90-100/min. 
Młodzież: 70-90/min. 
Dorośli: 65-75/min. 
Osoby w podeszłym wieku: około 60/min.

Ciśnienie tętnicze krwi
Jest to parametr oceniający ciśnienie wywierane przez krew na ściany większych tętnic, tych zlokalizowanych na kończynach, np. ramieniowej i udowej. Pomiar jest dokonywany za pomocą sfigmomanometru, służącego do bezpośredniego, ręcznego pomiaru ciśnienia. Jednak podczas cyklicznych obserwacji ciśnienie jest mierzone automatycznie, za pomocą mankietu połączonego z monitorem, co 15 minut, co godzinę lub inny okres czasu, w zależności od potrzeb. 
Wynik pomiaru wyświetlany jest zazwyczaj w dolnej, lewej części ekranu, z symbolem BP (blood pressure) lub RR (Riva-Rocci – dla uczczenia konstruktora pierwszego aparatu do pomiaru ciśnienia). Przy obydwu wartościach liczbowych mogą też widnieć inne symbole, jak np. SAP – ciśnienie skurczowe i DAP – ciśnienie rozkurczowe lub systole i diastole, oznaczające to samo. Trzeba zwrócić uwagę na właściwy dobór rozmiaru mankietu do ciśnienia (40% obwodu ramienia), ponieważ wyniki mogą zostać fałszywie zaniżone lub zawyżone. Normy ciśnienia tętniczego krwi wyglądają następująco:

Noworodki: poniżej 90/55 (skurczowe/rozkurczowe) mmHg (milimetrów słupa rtęci)
Niemowlęta: 90-100/60mmHg
Dzieci młodsze: 100/60mmHg
Dzieci starsze: 110/70mmHg
Młodzież: 110-120/70-80mmHg
Dorośli: 120/80mmHg

Ośrodkowe ciśnienie żylne
Jest to ciśnienie w dużych naczyniach żylnych, jak np. żyła główna górna. Dokonanie pomiaru wymaga założenia wkłucia centralnego – o którym mowa będzie w odrębnym artykule – i wprowadzenia przez nie specjalnego cewnika. Badanie to ma na celu ocenę obiegu krwi w naczyniach żylnych, czyli tzw. hemodynamikę, jak również objętość krwi krążącej po ustroju. 
Ośrodkowe ciśnienie żylne ulega podwyższeniu podczas przewodnienia, czyli zatrucia wodą lub niewydolności krążeniowej (prawokomorowej), tamponady serca (nagromadzenie się płynu w worku osierdziowym serca) lub w jamie opłucnej i płucach. Obniża się wtedy, gdy w organizmie jest mało płynów ustrojowych, czyli np. przy odwodnieniu. Norma OCŻ jest różnie określana przez źródła. Najczęściej to 5-10 cmH2O (centymetrów słupa wody).

Ilość oddechów na minutę
Częstość oddechu, czyli ilość oddechów na minutę, jest mierzona za pomocą czujnika umieszczanego np. w masce twarzowej podczas tlenoterapii biernej. Jeżeli dziecko jest zaintubowane – czyli w jego drogach oddechowych znajduje się rurka intubacyjna, zapewniająca ich drożność – wówczas oddycha ono za pomocą respiratora (gdzie ustawia się ilość oddechów na minutę, objętość jednego wdechu itp.) lub też samodzielnie. 
Zapis częstości oddechu widoczny jest w prawym dolnym rogu monitora lub zaraz pod wartością saturacji krwi i ma kolor żółty lub pomarańczowy. Obok tej wartości, widnieje jeszcze wartość poziomu dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu i jego graficzny zapis (kapnografia), także w podobnych kolorach. Ilość oddechów na minutę, mieszcząca się w granicach normy to:

noworodek: 40/min.
niemowlęta i dzieci: 25-30/min.
młodzież: około 20/min.
dorośli: 16-20/min.
osoby starsze: około 12-16/min

Saturacja krwi
Jest parametrem określającym wysycenie krwi tętniczej tlenem, który możemy zmierzyć metodą inwazyjną – poprzez pobranie krwi do badań lub nieinwazyjną – dzięki założeniu pulsoksymetru. Jak wspomniano wcześniej, urządzenie ma różnego typu czujniki: plasterek z czerwonym światełkiem, gumowa „kieszonka” na palec lub „żabka”. Czujnik umieszcza się na palcu ręki, płatku ucha lub palcach stóp. Nie powinien być umieszczany na kończynie, na której dokonywany jest systematyczny pomiar ciśnienia tętniczego, ponieważ niepotrzebnie przerywamy analizę oksymetrii. Wartość saturacji na ogół jest widoczna zaraz pod wartością tętna i ma symbol SpO2. Zapis graficzny saturacji, znajduje się zaraz pod wykresem EKG. 
Wartość liczbowa i zapis graficzny mają przeważnie kolor niebieski. Uzyskany wynik pomiaru to procent powiązania tlenu z czerwonym barwnikiem krwi, czyli hemoglobiną. 

Norma saturacji wynosi: 95-99%. 

Parametr ten ulega obniżeniu u palących nastolatków, dzieci z anemią, wadami serca, astmą i alergią. Większe wartości, jak np. 100% uzyskuje się u sportowców, osób po nadmiernej podaży tlenu i pod wysokim ciśnieniem oraz podczas hiperwentylacji (szybkie i głębokie oddychanie, zwłaszcza z tlenoterapią). 
Pomiar saturacji jest wskazany w:

• monitoringu przy znieczuleniu ogólnym i dożylnym,

• obserwacji pooperacyjnej chorego,

• monitoringu leczenia tlenem (tlenoterapia),

• leczeniu na oddziale anestezjologii i intensywnej terapii oraz specjalistycznych salach intensywnego nadzoru, np. pododdział intensywnego nadzoru kardiologicznego,

• podczas transportu chorego niewydolnego oddechowo lub z innym stanem zagrożenia życia.

Kapnografia
Jest to metoda pomiaru dwutlenku węgla (CO2) w wydychanym powietrzu (kapnometria) i graficzne jej przedstawianie (kapnografia) na ekranie monitora. Kapnografia to nierozłączny element:

• monitoringu podczas znieczulenia ogólnego, dotchawiczego i wskaźnik właściwego umiejscowienia rurki intubacyjnej w drogach oddechowych;

• obserwacji pooperacyjnej w wybranych jednostkach chorobowych, np. operacje klatki lejkowatej;

• kontrolny u osób z niewydolnością oddechową, podłączonych do respiratora.

Symbol tego parametru to EtCO2. Zapis i wartości liczbowe są widoczne przy liczbie oddechów na minutę, przy czym zapis kapnografii jest wyświetlany dużo większymi liczbami. Kolor zapisu jest żółty lub pomarańczowy, a norma wynosi od 35 do 45mmHg. 

Temperatura ciała
Temperaturę zapewne niejednokrotnie mierzyliśmy sami, za pomocą termometru – dawniej rtęciowego, teraz elektronicznego. Są też opcje pomiaru temperatury w ustach, uchu i odbycie, za pomocą specjalnych termometrów, a wynik uzyskany z tych miejsc jest najbardziej wiarygodny. 
Pomiar temperatury pozwala na zidentyfikowanie gorączki, hipotermii (obniżenia temperatury ciała) oraz ich wykluczenie, poprzez stwierdzenie normy. 
Parametr ten może być także mierzony stale, za pomocą czujnika temperatury, który również jest połączony z monitorem małego pacjenta. Czujnik temperatury umieszcza się pod pachą, w pachwinie, w przełyku lub w odbycie. W zależności od miejsca otrzymuje się wynik, który jako norma, wynosi:

• pod pachą i w pachwinie: 36,6 °C;

• w odbycie: 37,1 °C.

O gorączce mówimy, wtedy gdy temperatura osiąga wartości wyższe od podanych. W zależności od nich, podzielono gorączkę na następujące rodzaje:

• 37,5-38,0°C lub 38,2°C to stan podgorączkowy, który bardzo męczy, jest niemile odczuwany i sprzyja rozdrażnieniu;

• 38,0 lub 38,2°C – 38,5°C to gorączka nieznaczna, do wytrzymania;

• 38,5-39,5°C to gorączka umiarkowana, osłabia organizm i „zmusza” do leżenia i zamknięcia oczu;

• 39,5-40,5°C to gorączka znaczna, staje się nieznośna i upośledza normalne funkcjonowanie;

• 40,5-41,0°C to gorączka wysoka;

• powyżej 41,0°C to gorączka nadmierna – wszystkie gorączki powyżej 40°C mogą wywierać destrukcyjny wpływ na układ nerwowy, a nawet grożą śmiercią na skutek uszkodzenia mózgu.

Wartość temperatury na monitorze jest zazwyczaj widoczna między wartością ciśnienia i kapnografii lub w osobnym, odgrodzonym „okienku” i na ogół jej czcionka jest koloru białego lub szarego.

Ciągła obserwacja podstawowych parametrów życiowych, jak również tych bardziej szczegółowych, dostarcza lekarzom i pielęgniarkom wielu cennych informacji. Pozwala to bowiem na szybkie wychwycenie rozpoczynającego się stanu zagrożenia i wdrożenia właściwego działania medycznego. Warto się zainteresować tym, co pokazują te wszystkie monitory. Wbrew pozorom wcale nie jest to trudne, a oszczędzi nam strachu i ciągłego zamartwiania się, wzajemnego zadawania pytań i milczenia. Personel medyczny raczej stara się udzielić rzetelnych informacji i nauczyć czytać pewne parametry zwłaszcza, gdy dziecko jest przekazywane już do domu. Jakość i poziom uzyskanych informacji i wskazówek jest wystarczający do wykorzystania go w praktyce przez osoby nie związane z medycyną.