PRAWO PUBLICZNE -prawo tzw. stosunków pionowych, w ramach których podmiot władnący (organ władzy publicznej), jest uprawniony do jednostronnego określania, w granicach prawa, treści praw i obowiązków podmiotów podporządkowanych jego władzy

PRAWO PRYWATNE -prawo tzw. stosunków poziomych, opartych na zasadzie formalnej równości stron i swobody umów (kontraktowej), dzięki którym wzajemne prawa i obowiązki stron wynikają z ich wzajemnych, suwerennych decyzji.

Prawo prywatne – gałęzie:

*Prawo cywilne (prawo obrotu prywatnego), oparte na zasadach równości stron oraz swobody umów – niekiedy Ustawodawca kompensuje brak faktycznej równości kontrahentów poprzez przyznawanie większych uprawnień stronie słabszej np. konsumentom

*Prawo handlowe (prawo obrotu gospodarczego) w zdecydowanej większości tożsame z prawem cywilnym – prawo podmiotów prowadzących działalność gospodarczej, zwykle bez preferencji.

Prawo prywatne w działalności przedsiębiorców:

-prawo stosunków kontraktowych zawarte przede wszystkim w kodeksie cywilnym, w tym prawo umów zawieranych w sposób zawodowy

-oparte na zasadzie swobody umów i równości stron, może podlegać modyfikacjom dla kompensowania faktycznych braków w równości stron (wzmocnienie pozycji prawnej klienta/konsumenta)

Publiczna regulacja gospodarki:

-historycznie mamy do czynienia z procesem narastającego znaczenia regulacji prawnych ze sfery prawa publicznego

-prawo publiczne określa zasady organizacji i funkcjonowania rynku i przedsiębiorców, zaś jego realizacja jest kontrolowana i wymuszana administracyjnie.

Prawo publiczne- gałęzie:

-prawo konstytucyjne

-prawo administracyjne

-prawo finansów publicznych

-prawo karne

-prawo proceduralne (postępowania sądowe i administracyjne)

Prawo publiczne w działalności przedsiębiorców:

-Prawo określające tzw. brzegowe warunki prowadzenia działalności gospodarczej, np. prawna legalność podjęcia określonej aktywności gospodarczej, konieczność ujawnienia formy prawnej i zakresu działalności w odpowiednim rejestrze publicznym, konieczność wyboru określonej formy prawnej prowadzenia działalności

-dodatkowe wymogi w tym: kapitałowe, personalne, organizacyjne, sprawozdawcze; konieczność uzyskania zgody organu administracji na prowadzenie działalności (koncesje/zezwolenia), zdeterminowanie prawem sfery aktywności gospodarczej (np. konieczność specjalizacji wyłącznie w zakresie ubezpieczeń bankowości), standardy jakościowe i ilościowe prowadzenia działalności gospodarczej, ograniczenia cenowe, obowiązki ujawniania informacji, zasady zakończenia działalności gospodarczej.

Wolność (w prawie) to możliwość czynienia tego, na co prawo pozwala. Współcześnie wolność to swoboda czynienia tego, czego prawo nie zabrania.

Zasada wolności gospodarczej:

*Konstytucja RP:

-Zasada ustrojowa (adresowana do organów państwa); społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu, współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego RP

-Prawo podmiotowe (podlegające ograniczeniom); Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny

-Swoboda wyboru zawodu (wymiar zindywidualizowany); 1.każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa. 2.Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę

*Wolność gospodarcza nie ma charakteru bezwzględnego i może być ograniczana na zasadach przyjętych dla ograniczania konstytucyjnych praw wolnościowych

*Wolność gospodarcza w prawie polskim nie jest uprawnieniem wyłącznie obywatelskim, dotyczy każdego, kto w sposób legalny przebywa na terytorium RP

Wolność gospodarcza – zasady wprowadzania ograniczeń:

-wymóg wprowadzenia ograniczenia w formie ustawy

-Wymóg wprowadzania ograniczeń wyłącznie w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym

Oba wymogi stanowią kryteria kontroli z punktu widzenia konstytucyjności ustaw, sprawowanej przez Trybunał Konstytucyjny

Promesa:

-decyzja zawierająca obietnicę wydania koncesji po spełnieniu warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej koncesji

-Promesa eliminuje niepewność dotyczącą oceny przede wszystkim przesłanek ogólnych takich jak zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli

-Promesa ma charakter terminowy (nie krótszy niż 6 m-cy), po którego okresie wygasa

Celem promesy jest uniknięcie sytuacji niepewności inwestycyjnej przedsiębiorcy podejmującego działalność koncesjonowaną.

W okresie ważności promesy można odmówić koncesji na wykonywanie działalności określonej w promesie, gdy warunki nie zostaną spełnione.

Licencja:

-licencją określać się zwykło administracyjne potwierdzenie posiadania kwalifikacji, upranień do zawodowego wykonywania określonego rodzaju aktywności

-np. licencja pilota, spawacza podwodnego

Koncesja: -wywodzi się od monopoli państwa, wymagających zgody do prowadzenia ich przez osoby trzecie

-mechanizm-ogólny zakaz z indywidualnymi odstępstwami

-forma – decyzja administracyjna

-charakter- rozstrzygnięcie o elementach uznaniowych

-czas obowiązywania – określony

-sfera zastosowania- dziedziny szczególnie istotne dla gospodarki i bezpieczeństwa obywateli

-Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określają przepisy odrębnych ustaw
-opłata skarbowa za udzielenie koncesji lub jej zmianę

-obowiązek zgłaszania zmian istotnych zakresie działalności koncesjonowanej w terminie 14 dni od dnia POWSTANIA

-Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia oraz wymaga zmiany niniejszej ustawy
-w zakresie wynikającym z ustaw szczególnych organ koncesyjny może określać szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją

-uprawnienia organu koncesyjnego do kontroli przedsiębiorcy ubiegającego się o koncesję

-możliwość przeprowadzenia po ogłoszeniu w M.P. przetargu w zakresie udzielenia koncesji.

Sfery koncesjonowane:

-poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym podziemnych wyrobiskach górniczych

-wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym

-wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią

-ochrona osób i mienia

-rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych

-przewozy lotnicze

Zezwolenie:

-Wiele instytucji o zbliżonej konstrukcji normatywnej noszących różne nazwy: Zgoda/zezwolenie/ licencja

-Konstrukcyjnie oznacza to konieczność uzyskania przez przedsiębiorcę decyzji administracyjnej zawierającej uprawnienie do prowadzenia działalności

-konstrukcyjnie przypisane jest działalności aprobowanej przez państwo, wymagającej kontroli w zakresie jej wykonywania

-wprowadzane jest na gruncie ustaw szczególnych

-zezwolenie ma charakter decyzji związanej

-może być przyznawane na różnych szczeblach administracji publicznej (rządowej i samorządowej)

-Wyliczenie działalności objętych wymogiem uzyskania zezwoleń, zgód i licencji zawiera art. 75 usdg;

-przykłady: produkcja tablic rejestracyjnych, działalność ubezpieczeniowa, bankowość

-Konstrukcja zezwolenia zakłada:

*kontrolę uprzednią w stosunku do jego wydania

*konieczność stałego spełniania wymogów warunkujących jego otrzymanie

-poddanie podmiotu autoryzowanego kontroli i nadzorowi organu autoryzującego

*możliwość cofnięcia zezwolenia w przypadku zajścia określonych w ustawach przesłanek

Swoboda działalności gospodarczej

• Możliwość wydawania aktów prawnych przez państwo wynika z posiadania przez nie władzy suwerennej na danym terytorium;

• Osoby znajdujące się na terytorium (podlegające suwerennej władzy państwa), obowiązane są do przestrzegania prawa stanowionego przez państwo;

• Wszędzie tam, gdzie państwo nie wskaże iż dana regulacja może być zmieniona np: wolą stron stosunku prawnego, konieczne jest przestrzeganie obowiązującego prawa.

• Konstytucyjna regulacja zasad ograniczania praw i nakładania obowiązków w sferze gospodarczej;

• Doprecyzowanie zasad na poziomie ustawy o charakterze ogólnym (systemowym) tzw. „konstytucja gospodarcza” (ustawa o swobodzie działalności gospodarczej);

• Wyjątki wynikające ze szczególnego znaczenia konkretnych sfer aktywności gospodarczej
  - ustawy szczególne poświęcone konkretnym rodzajom działalności gospodarczej;

• Pierwowzór – tzw. ustawa z dnia 23 grudnia 1998 r. o działalności gospodarczej.

• Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej:

-reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej;

- zadania organów administracji publicznej w tym zakresie;

- obowiązuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Działalność gospodarcza z ustawy, to zarobkowa działalność handlowa, usługowa, budowlana, wytwórcza oraz rozpoznawanie, wydobywanie i eksploatacja zasobów naturalnych prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły.

Przedsiębiorca - podmiot (jednostka organizacyjna) prowadzący działalność gospodarczą – osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej o ile na podstawie przepisów ustawy posiada zdolność prawną – może występować samodzielnie w obrocie Przedsiębiorcami (odrębnymi) są wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo
- zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo obejmuje w szczególności: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; koncesje, licencje i zezwolenia; patenty i inne prawa własności przemysłowej; majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; tajemnice przedsiębiorstwa; księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zarówno w prawie polskim jak i na zewnątrz termin „przedsiębiorstwo” ma 3 podstawowe znaczenia: Znaczenie podmiotowe gdzie przedsiębiorstwo jest synonimem osoby, przedsiębiorcy. W ujęciu przedmiotowym przedsiębiorstwo jest definiowane przez Kodeks Cywilny jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. W ujęciu funkcjonalnym przedsiębiorstwo to stała i zarobkowa działalność gospodarcza
Generalnie mówimy, że przedsiębiorstwo to jednostka wyodrębniona: Wyodrębnienie ekonomiczne oznacza, że jest samofinansującą się i samodzielna a z tego wynika odrębność majątkowa, reprodukcja zużywanych zasobów poprzez sprzedaż wyrobów i usług i osiąganie odpowiedniej rentowności, dochody pracowników firmy zależą od dochodów produkcyjnych i ekonomicznych. Prowadząc działalność firma ponosi ryzyko, nie uzyskania dochodów, bądź poniesienia nieprzewidzianej straty. Rozwój firmy , podwyższenie jej potencjału zależy od możliwości gospodarowania środkami na inwestycję. Odrębność prawna oznacza, że podmiot może zawierać umowy zaciągać kredyty czyli występować w obrocie towarowym. Odrębność techniczno – organizacyjna to struktura organizacyjna właściwa dla danego podmiotu, tak aby mógł on na bazie nagromadzonych różnych czynników realizować przyjęte zadania.
Główne funkcje przedsiębiorstwa:
Organizator produkcji – dokonywanie przez właściciela lub menadżera wyboru co ?, ile?, jak? I gdzie? Produkować
Funkcja podażowa[produkcyjna] – wytwarzanie dóbr i usług i kierowanie ich na rynek
Funkcja popytowa – tworzą popyt na osobowe i rzeczowe składniki produkcji – efekty działalności innych przedsiębiorstw, a także działalności pozagospodarczej tj. oświata, kultura, prawo
Funkcja społeczna – kształtowanie stosunków międzyludzkich – współpracy i konkurencyjności, nawyki pracy i gospodarności, edukacja i oddziaływanie na środowisko zewnętrzne, absorbuje siłę roboczą, współtworzy kulturę i środowisko społeczne
Funkcja rozwoju społeczno- gospodarczego

Firma
- oznaczenie (nazwa) indywidualizująca przedsiębiorcę w obrocie.
Dla osoby fizycznej jest to imię i nazwisko. Dla jednostki organizacyjnej nazwa zawierająca określenie formy prawnej

Jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej (wyodrębniona organizacyjnie, jednak nie będąca w pełni samodzielnym podmiotem prawa): Spółka jawna; Spółka partnerska; Spółka komandytowa; Spółka komandytowo-akcyjna;

Jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością; Spółka akcyjna; Fundacja prowadząca działalność gospodarczą; Stowarzyszenie prowadzące działalność gospodarczą.

Biznes Plan (plan przedsięwzięcia) – zestaw dokumentów opracowanych przez przedsiębiorcę lub założyciela, bądź na jego zlecenie, zawiera on projekcje celów firmy i sposoby ich osiągania uwzględniając wszystkie uwarunkowania natury finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowej, technologicznej.

Biznes plan spełnia następujące funkcje: Wewnętrzne – BP jest podstawą podejmowania decyzji rozwojowych, do zarządzania przedsiębiorstwem ; Zewnętrzne – funkcja wizytówki firmy wobec rzeczywistych i potencjalnych partnerów gospodarczych

Główne zadania Biznes Planu : Poszukiwanie środków finansowych; Wybór strategii działania; Ocena mocnych i słabych stron; Określenie kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa lub kosztów danego przedsięwzięcia; Określenie koncepcji rozwojowej; Określenie potrzeb finansowych; Ocena rynku i konkurencji; Ocena branży, w którym przedsiębiorstwo funkcjonuje; Szacowanie ryzyka; Poszukiwanie partnerów

Struktura Biznes Planu - składa się z 2 obszarów: Obszar ekonomiczny (gospodarczy) – obraz zasobów rzeczowych i kadrowych nowo zakładanej firmy; Obszar finansowy – realizacja i urzeczywistnienie planu jest związane z zapewnieniem niezbędnych środków finansowania.

Elementy Biznes Planu: Opis przedsięwzięcia, Charakterystyka przedsiębiorcy, Analiza popytu, Szczegółowy opis i analiza konkurentów aktualnych i potencjalnych, Charakterystyka i analiza produktów i usług, Plan w dziedzinie zatrudnienia, Techniczny plan działania, Analiza finansowa opłacalności przedsięwzięcia, Analiza rynku

Własność indywidualna - Jest korzystna dla przedsiębiorców którzy szukają niezależności, zalecana jest także dla osób które chcą prowadzić działalność handlową, usługową na małą skalę lub chcą zająć się rzemiosłem. Jeśli przedsiębiorca pragnie likować się w sektorze wysokiej konkurencji, gdzie wymagane są duże nakłady inwestycyjne powinien przyjmować odpowiednie rozwiązanie np. Sp.z.o.o ; Spółka akcyjna. Forma ta jest mniej korzystna dla zainteresowanych rozwojem na dużą skalę, a także dla osób które nie mają doświadczenia w działalności
Indywidualna działalność cechy: Łatwością rozpoczęcia; Duża swoboda w zarządzaniu; Cały dochód netto przeznaczony jest dla właściciela; Występują ograniczone możliwości kapitałowe; Brak rozdziału między własnością właściciela a przedsiębiorstwa; Uproszczone zasady księgowe

Spółka to forma wspólnego działania, jest zrzeszeniem osób/ kapitału w celu prowadzenia działalności gospodarczej .W sensie prawnym jest to umowa materialna zawierana przez wspólników, w sensie ekonomicznym polega na realizacji celów niedostępnych w pojedynkę jej uczestnikom.

Spółki osobowe są zalecane dla początkujących przedsiębiorców, poszukujących wsparcia kapitałowego i doświadczenia. Dla tych którzy podejmują działalność na niewielką skalę, dla uczestników o podobnych celach i możliwościach kapitałowych, dla podejmujących działalność w dziedzinach stawiających duże wymogi co do kompetencji. Spółki osobowe cechy: Duża łatwość zakładania; Brak barier kapitałowych; Utrudniony dostęp do kapitału; Łatwość łączenia kapitałów i różnych możliwości; Solidarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania; Trudność przenoszenia praw własności

Spółki kapitałowe zalecana są dla inwestorów dysponujących dużym kapitałem, niezainteresowanych bieżącym zarządzaniem, dla tych którzy chcą trwale wiązać się z jedną firmą i grupą wspólników. Dla inwestorów którzy zamierzają rozszerzyć działalność poprzez nowych wspólników. Nie jest zalecana dla inwestorów zainteresowanych głównie konsumpcyjnymi efektami działalności i dla tych którzy chcą działać na niewielka skalę Spółki kapitałowe cechy: Ryzyko właściciela ogranicza się do wielkości wniesionego kapitału; Duża łatwość ekspansywnego działania; Prawnie można zmienić właścicieli poprzez sprzedaż akcji i udziałów; Duże koszty rozpoczęcia działalności związane z wkładem początkowym i administrowaniem [ zarząd]; Nadzór zewnętrzny ze strony uprawnionych organów; Opodatkowanie dochodów firmy [ os. prawnej] a następnie opodatkowanie dochodów właściciela

Faktoring – finansowanie krótkookresowe , które polega na odpłatnym odstąpieniu przez przedsiębiorstwo jego należności z tytułu dostaw towarów i usług . Istotą jego jest kredytowanie dostawcy , zanim otrzyma swoje należności od odbiorcy .

Rodzaje faktoringu: Pełny (właściwy) – całe ryzyko transakcji przechodzi na bank; Niepełny (niewłaściwy) – gdy ryzyko zostaje przy przedsiębiorstwie; Mieszany – ryzyko jest zgodnie dzielone między bank i przedsiębiorstwo

Bilans – zestawienie aktywów i pasywów, Sporządzamy na zakończenie roku obrachunkowego, bilans otwarcia - na moment otwarcia działalności, wynika z formy prawnej,

Wynik finansowy-różnica pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania obliczona dla określonego przedsiębiorstwa w wybranym okresie sprawozdawczym. Dodatni wynik finansowy jest nazywany zyskiem, zaś ujemny stratą. Wynik finansowy podzielony przez wartość przychodu lub zaangażowanego kapitału jest nazywany rentownością.
wynik finansowy brutto-wynik finansowy przedsiębiorstwa obliczony na podstawie rachunku zysków i strat tworzonego zgodnie z ustawą o rachunkowości oraz z uwzględnieniem ustaw podatkowych stanowi podstawę naliczenia podatku dochodowego oraz w przypadku spółek kapitałowych podstawę określenia wysokości dywidendy.
wynik finansowy netto-wynik finansowy pomniejszony o podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia to