Biologia – nauka o życiu
Poniższy test składa się z 21 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 34 punkty.
1. Zaznacz prawidłową definicję komórki. (0–1)
A. Podstawowa jednostka budulcowa i funkcjonalna wszystkich organizmów.
B. Podstawowa jednostka budulcowa i funkcjonalna bakterii i pierwotniaków, niezdolna do samodzielnego życia.
C. Największa jednostka budulcowa organizmów wielokomórkowych, zdolna do samodzielnego życia.
D. Element budowy organizmów, z którego są zbudowane wszystkie organelle.
2. Podkreśl nazwę organizmów o najmniejszych komórkach. (0–1)
A. Organizmy wielokomórkowe.
B. Bakterie.
C. Pierwotniaki.
D. Rośliny.
3. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) Wszystkie istoty żywe
A. mają ciało zbudowane z tkanek.
B. mają ciało zbudowane z komórek, odżywiają się i oddychają.
C. mają budowę komórkową, są samożywne i wykonują ruchy.
D. mają ciało zbudowane z tkanek, odżywiają się, oddychają i wykonują ruchy.
4. Podkreśl nazwy struktur, które nie występują w komórce zwierzęcej. (0–1)
błona komórkowa, chloroplasty, mitochondria,
ściana komórkowa, rybosomy, aparat Golgiego,
jądro komórkowe
5. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1)
Komórki różnią się od siebie między innymi
A. funkcją mitochondrium.
B. budową błony komórkowej.
C. kształtem i wielkością.
D. funkcją jądra komórkowego.
6. Wymień trzy przykłady źródeł wiedzy biologicznej.
(0–1)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………………………
Imię i nazwisko
………………………
Klasa
7. Zaznacz nazwę organelli, której dotyczy opis. (0–1)
To struktura z dwiema błonami, w której odbywa się oddychanie wewnątrzkomórkowe – uwalnianie z pokarmu energii potrzebnej komórkom.
A. Chloroplast.
B. Mitochondrium.
C. Jądro komórkowe.
D. Wodniczka.
8. Wpisz funkcje podanych organelli komórkowych.
(0–3)
a) Jądro komórkowe – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Chloroplast – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
c) Rybosom – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Obok każdej nazwy organizmu wpisz nazwę
królestwa, do którego należy. (0–2)
Pies – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pantofelek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Koźlarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sosna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Drożdże – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Róża – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gronkowiec – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ryś – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Salmonella – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rak – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Stokrotka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Borowik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Rozpoznaj i podpisz komórkę przedstawioną na ilustracji oraz podpisz zaznaczone organelle. (0–3)
11. Przyporządkuj nazwom nauk przedmiot ich badań.
(0–4)
A. Cytologia …..
B. Histologia …..
C. Anatomia …..
D. Genetyka …..
1. Zajmuje się budową tkanek.
2. Zajmuje się dziedziczeniem cech i zmiennością
organizmów.
3. Zajmuje się budową i funkcjonowaniem
komórek.
4. Zajmuje się budową wewnętrzną organizmów.
5. Zajmuje się budową chemiczną organizmów.
12. Podkreśl nazwy części optycznych mikroskopu.
(0–2)
obiektyw, śruba makrometryczna, śruba mikrometryczna, tubus, kondensor, statyw
ze stolikiem, okular, źródło światła, rewolwer
13. Oblicz, jakie powiększenie uzyskasz w mikroskopie, jeżeli okular powiększa obraz 10 razy, a obiektyw – 35 razy. (0–1)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. Napisz, która czynność jest obserwacją, a która doświadczeniem. (0–1)
a) Określenie reakcji rośliny na brak słońca –
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Pomiar temperatury ciała człowieka –
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. Przyporządkuj systemy klasyfikacji organizmów ich charakterystykom. (0–1)
A. Klasyfikuje organizmy na podstawie ich zewnętrznego podobieństwa.
B. Klasyfikuje organizmy na podstawie ich pokrewieństwa.
1. System naturalny . . . . .
2. System sztuczny . . . . .
Komórka bakteryjna
Komórka zwierzęca
Wodniczka
Mitochondrium
Jądro komórkowe
Ściana komórkowa
Błona komórkowa
Rybosomy
16. Uszereguj jednostki klasyfikacji biologicznej
zwierząt od najniższej do najwyższej. (0–1)
rodzaj, gatunek, typ, królestwo, gromada, rząd, rodzina
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Zaznacz punkt dotyczący zadań systematyki. (0–1)
A. Badanie budowy zewnętrznej i sposobów
rozmnażania się organizmów.
B. Szukanie pokrewieństw między roślinami
a zwierzętami.
C. Nadawanie nazw i określanie środowisk
życia organizmów jednokomórkowych.
D. Opisywanie organizmów, nadawanie im
nazw, ich podział na grupy oraz szukanie
pokrewieństw między organizmami.
18. Napisz, do którego królestwa należą opisane
organizmy. (0–1)
Organizmy jednokomórkowe lub wielokomórkowe; cudzożywne; mają ścianę komórkową zbudowaną z chityny.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19. Uzupełnij schemat obrazujący przebieg metody naukowej. (0–3)
obserwacja problem badawczy . . . . . . . . . . . .
doświadczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . teoria naukowa
20. Poniżej opisano doświadczenie. Napisz, o czym zapomniała osoba, która je przeprowadzała. 0–1)
Paweł sprawdzał, jak sąsiedztwo pszenicy wpływa na wzrost jęczmienia. Posiał w doniczce po 10 nasion jęczmienia i pszenicy. Następnie obserwował wzrost roślin.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
21. Uzupełnij tabelę, wpisując znak „+”, jeśli
organella występuje w danej komórce lub
znak „–”, gdy jej brak. (0–3)
grupa b
Biologia – nauka o życiu
1. Zaznacz prawidłową definicję komórki. (0–1)
A. Jednostka budulcowa tylko bakterii i pierwotniaków.
B. Podstawowa jednostka budulcowa i funkcjonalna wszystkich organizmów.
C. Jednostka budulcowa tylko organizmów wielokomórkowych.
D. Podstawowa jednostka budulcowa organizmów żyjących w środowisku wodnym.
2. Podkreśl nazwę organizmów o najmniejszych komórkach. (0–1)
A. Organizmy wielokomórkowe.
B. Rośliny.
C. Pierwotniaki.
D. Bakterie.
3. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1)
Wszystkie istoty żywe
A. mają ciało zbudowane z komórek.
B. mają ciało zbudowane z tkanek.
C. mają budowę komórkową, są samożywne i wykonują ruchy.
D. mają narządy i rozmnażają się.
4. Podkreśl nazwy struktur, które nie występują w komórce grzyba. (0–1)
mitochondria, błona komórkowa,
chloroplasty, ściana komórkowa,
rybosomy, jądro komórkowe,
wodniczki
5. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1)
Komórki różnią się od siebie między innymi
A. funkcją mitochondrium.
B. kształtem i wielkością.
C. budową błony komórkowej.
D. funkcją jądra komórkowego.
6. Wymień trzy przykłady obiektów, które możemy obserwować za pomocą mikroskopu optycznego.
(0–1)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
…………………………
Imię i nazwisko
………………………
Klasa
7. Zaznacz nazwę organelli, której dotyczy opis. (0–1)
To struktura z dwiema błonami, w której odbywa się oddychanie wewnątrzkomórkowe – uwalnianie z pokarmu energii potrzebnej komórkom.
A. Chloroplast.
B. Mitochondrium.
C. Jądro komórkowe.
D. Wodniczka.
8. Wpisz funkcje podanych organelli komórkowych.
(0–3)
a) Rybosom – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Ściana komórkowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
c) Chloroplast – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Obok każdej nazwy organizmu wpisz nazwę królestwa, do którego należy. (0–2)
Pies – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Muchomor – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kot – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pantofelek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sosna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Drożdże – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wierzba – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Koźlarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Salmonella – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rak – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Stokrotka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Borowik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Rozpoznaj i podpisz komórkę przedstawioną na ilustracji oraz podpisz zaznaczone organelle. (0–3)
Komórka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. Przyporządkuj nazwom nauk przedmiot ich badań.
(0–4)
A. cytologia….
B. genetyka….
C. anatomia….
D. histologia….
1. Zajmuje się budową tkanek.
2. Zajmuje się dziedziczeniem cech i zmiennością organizmów.
3. Zajmuje się budową chemiczną organizmów.
4. Zajmuje się budową i funkcjonowaniem komórek.
5. Zajmuje się budową wewnętrzną organizmów.
12. Podkreśl nazwy części mechanicznych mikroskopu. (0–2)
obiektyw, śruba mikrometryczna, okular, statyw ze stolikiem, śruba makrometryczna, tubus, kondensor, źródło światła, rewolwer
13. Oblicz, jakie powiększenie uzyskasz w mikroskopie, jeżeli okular powiększa obraz 10 razy, a obiektyw – 25 razy. (0–1)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. Napisz, która czynność jest obserwacją, a która doświadczeniem. (0–1)
a) Pomiar temperatury ciała człowieka –
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Określenie reakcji rośliny na nadmiar słońca – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. Przyporządkuj systemy klasyfikacji ich charakterystykom. (0–1)
A. Klasyfikuje organizmy na podstawie ich wyglądu.
B. Klasyfikuje organizmy na podstawie ich pokrewieństwa.
1. System sztuczny . . . . .
2. System naturalny . . . 16. Uporządkuj jednostki klasyfikacji biologicznej zwierząt od najniższej do najwyższej.(0–1)
gatunek, królestwo, gromada, rząd,
rodzina, rodzaj, typ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Zaznacz punkt dotyczący zadań systematyki. (0–1)
A. Badanie budowy zewnętrznej organizmów i sposobów rozmnażania się.
B. Opisywanie organizmów, nadawanie im nazw, ich podział na grupy oraz szukanie pokrewieństw między organizmami.
C. Nadawanie nazw i określanie środowisk życia organizmów jednokomórkowych.
D. Szukanie pokrewieństw między roślinami a zwierzętami.
18. Napisz, do którego królestwa należą opisane organizmy.(0–1)
Organizmy bez jądra komórkowego, większość cudzożywna, ciało złożone z jednej komórki.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19. Uzupełnij schemat obrazujący przebieg metody naukowej. (0–3)
obserwacja problem badawczy . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . potwierdzenie lub odrzucenie hipotezy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
teoria naukowa.
20. Poniżej opisano doświadczenie. Napisz, o czym zapomniała osoba, która je przeprowadzała.
(0–1)
Michał sprawdzał, jak sąsiedztwo żyta wpływa na wzrost jęczmienia. Posiał w doniczce obok siebie po 15 nasion jęczmienia i żyta. Następnie obserwował wzrost roślin.
Komórka bakteryjna
Komórka zwierzęca
Wodniczka
Mitochondrium
Jądro komórkowe
Ściana komórkowa
Błona komórkowa
Rybosomy
21. Uzupełnij tabelę, wpisując znak „+”, jeśli organella występuje w danej komórce lub „–”, gdy jej brak.
PIERWSZE TO GRUPA A
A DRUGIE GRUPA B