Ćwiczenia wywierają odpowiedni wpływ na organizm, zależny od ich rodzaju. Aby ich wpływ był wyraźny, muszą być one wielokrotnie powtarzane i kontynuowane. Chodzi przede wszystkim o to, aby ruch stanowił dostatecznie silny bodziec uruchamiający reakcje adaptacyjne organizmu.
Organizm ludzki reagując na bodźce ruchowe rozwija się i doskonali. Korzyści te widoczne są w wielu układach.
W układzie mięśniowym pod wpływem ćwiczeń zmienia się siła i masa mięśni oraz ich wytrzymałość. Silne i wytrzymałe mięśnie umożliwiają pokonywanie obciążeń zewnętrznych i wykonywanie różnych czynności bez większego wysiłku. Poprawiają stabilność stawów, chronią szkielet przed nadmiernymi przeciążeniami, a aparat torebkowo- więzadłowy przed uszkodzeniem. Ćwiczenia zapobiegają powstawaniu przykurczy i zaników mięśniowych.
Szczególnie podatnym układem na wpływ ćwiczeń ruchowych jest układ kostno- stawowy. Bowiem ćwiczenia modelują powierzchnie stawowe oraz zwiększają wytrzymałość kości. Odpowiednio duże naprężenia występujące podczas wysiłku fizycznego pobudzają budowę kości. Aby uzyskać przyrost masy kostnej należy preferować wysiłki o charakterze wytrzymałościowym typu marsz, jogging. Ćwiczenia wpływają także na utrzymanie zakresu ruchomości stawowej, a w razie potrzeby zwiększają ją. Zasadniczą rolę odgrywa tutaj utrzymanie odpowiedniej długości i elastyczności miękkich elementów okołostawowych ( torebek, więzadeł). Ćwiczenia ruchowe zapobiegają zmianom zwyrodnieniowym oraz opóźniają osteoporozę.
Poza aparatem ruchowym, aktywność fizyczna efektywnie wpływa też na pracę układu krążenia. Pod wpływem wysiłków fizycznych w układzie tym dochodzi do korzystnych zmian zarówno w obrębie mięśnia sercowego, jak i krążenia obwodowego. Dochodzi do hipertrofii mięśnia sercowego, co powoduje większą siłę skurczu, a tym samym większą objętość wyrzutową. Rośnie pojemność minutowa lub utrzymuje się na tym samym poziomie ale kosztem mniejszej częstotliwości pracy serca. Zwiększa się przepływ wieńcowy i tzw. rezerwa wieńcowa, co zwiększa zdolność do podejmowania wysiłków. Krążenie obwodowe poprawia się głównie dzięki pracy tzw. „ pompy mięśniowej”, co również sprzyja gotowości organizmu do wysiłków. Systematyczne ćwiczenia zwłaszcza aerobowe chronią przed chorobami układu krążenia – głównie zawałem mięśnia sercowego czy nadciśnieniem.
W układzie oddechowym korzystny wpływ dotyczy głównie tzw. mechaniki oddychania. Ćwiczenia działają kształtująco na klatkę piersiową oraz poprawiają czynność mięśni oddechowych- głównych i pomocniczych. Powodują też zmiany w samej tkance płucnej (np. otwarcie nieczynnych pęcherzyków płucnych). Poprawiają podstawowe parametry wentylacyjne. Dzięki temu zmiany w tym układzie w połączeniu z poprawą funkcjonowania układu krążenia usprawniają zaopatrzenie tkanek w tlen i wpływają korzystnie na wydolność fizyczną.
Aktywność fizyczna, dzięki, temu, że wywiera odpowiedni wpływ na przemianę materii, wykorzystywana jest w walce z otyłością. Ćwiczenia pomagają zredukować nadmiar tkanki tłuszczowej poprzez rozbudowę mięśni oraz usprawniają zdolność organizmu do spalania kalorii. Aktywność fizyczna połączona z właściwym odżywianiem pomaga utrzymać prawidłową masę ciała. Codzienny wysiłek fizyczny podnosi poziom HDL, a obniża poziom LDL.
Dla układu nerwowego ćwiczenia fizyczne stanowią zespół bodźców niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Kształtują one właściwe współdziałanie różnych części układu nerwowego. Poprawiają kontrolę ułożenia ciała i przebieg ruchów. Ćwiczenia fizyczne są skuteczną metodą w walce ze stresem. Podczas wysiłku fizycznego zostają uwolnione endorfiny czyli hormon szczęścia , wpływający na lepsze samopoczucie i poprawę nastroju. Odpowiedni poziom aktywności fizycznej jest więc warunkiem koniecznym dla utrzymania dobrego stanu psychicznego.
Aby doszło do oczekiwanych zmian konieczne są odpowiednio duże obciążenia ćwiczeniami , w przeciwnym ranie nie wywołają właściwych reakcji fizjologicznych. W zależności od tego, jaka cecha ma być kształtowana, na jaki układ chcemy oddziałowywać i w jaki sposób, dobiera się odpowiednio ćwiczenia, ich intensywność oraz inne parametry.