Klaudia Szczepaniak

Filologia polska nauczycielska grupa 2., rok 2.

Praca zaliczeniowa z przedmiotu wiedza o kulturze.

Możemy na początku śmiało stwierdzić, że ile jest narodów, ile grup ludzi żyjących w różnych zrzeszeniach, wspólnotach tyle mamy kultur. W ujęciu naukowym kulturą będzie to co jest zaakceptowane i uważane za prawidłowe przez większą grupę ludzi. Jeśli postawimy pomnik, którego dajmy na to członkowie społeczeństwa żyjącego w tym miejscu nie zaakceptują, nie będzie on miał dla nich żadnego znaczenia, to taki pomnik nie będzie elementem kultury, nie dla ludzi tam żyjących. Gdy jednak jakiś zwykły kamień leżący przy drodze zostanie przez ludzi zauważony i doceniony, będzie miała dla nich ponad to wartość estetyczną to jego z kolei będzie można nazwać elementem kultury. Były to przykłady na to jak należy rozumieć pojęcie kultury . Teraz należy pod tym względem rozpatrzyć kwestie obrzezania kobiet w Afryce. W wielu tamtejszych plemionach jest to tradycja kultywowana z pokolenia na pokolenie. Dlaczego? Bo jest tam akceptowana przez członków plemion gdzie jest rytuałem, zakorzenionym głęboko w ich tradycji, a co najważniejsze aprobowane przez kobiety tam mieszkające i temu zabiegowi poddawane.

Zabieg polegający na wycięciu większości zewnętrznych narządów płciowych u kobiety jest powszechnie zakazany. Jednak istnieją miejsca gdzie zabiegi takie cały czas są dokonywane. Obrzezaniu poddawane są małe dziewczynki. Będąc już dorosłymi maja wielkie problemy m. in. z urodzeniem dziecka, kiedy to podczas porodów często umierają. Obrzezanie wiąże się z bólem i problemami kobiet, które są temu zabiegowi poddawane. Dlatego niewyobrażalnym jest dla nas kaleczenie i wyrządzanie krzywdy kobietom w naszym chociażby kraju. Nie akceptujemy tego, jest to traktowane jako przestępstwo, zbrodnia dokonywana na kobiecie, dlatego nie jest to i na pewno nigdy nie będzie istniało w naszej kulturze.

Obrzezanie kobiet lub okaleczanie żeńskich organów płciowych, praktykowane jest w 28 krajach Afryki. Zeszpilanie warg sromowych jest powszechne w Sudanie, Somalii i Nigerii. Według szacunków ONZ, na świecie żyje około 130 milionów obrzezanych kobiet, a 2 miliony rocznie, czyli 6 tysięcy dziennie pada ofiarą tej praktyki. Zabieg jest zwykle wykonywany przez akuszerkę, zazwyczaj w złych warunkach higienicznych. Jego konsekwencje, szczególnie w przypadku większych ingerencji, obejmują krwawienie, tężec, posocznicę, zakażenie HIV, dominujący ból i często śmierć. Liczba okaleczonych dziewcząt rośnie z roku na rok. Wielu Afrykanów, którzy wyemigrowali do Europy i Stanów Zjednoczonych zabrało ten zwyczaj ze sobą.

W Somalii panuje przekonanie, że między nogami dziewczyny znajduje się coś złego. Mimo, że dziewczęta przynoszą to ze sobą na świat, to coś jest jakoby nieczyste, więc musi zostać usunięte. Wszystko, czyli łechtaczka, mniejsze wargi sromowe i większa część warg większych. Zabieg obrzezania doprowadza do usunięcia wymienionych organów, a rana jest zaszywana, że po organach płciowych pozostaje tylko blizna z niewielkim otworem, przez który uchodzi mocz i krew podczas menstruacji. Szczegóły tego zabiegu dla młodych dziewcząt pozostają jednak tajemnicą. Wiedzą one jednak, iż nadejdzie właściwy moment, kiedy wydarzy się coś szczególnego. Wszystkie dziewczyny w Somalii oczekują niecierpliwie tej ceremonii oznaczającej przejście ze świata dzieci do świata kobiet. Dawniej odbywała siej to w momencie osiągnięcia dojrzałości płciowej. Z biegiem czasu obrzezaniu poddaje się coraz młodsze dziewczynki, nawet pięcioletnie. Obrzezania dokonuje znachorka za pomocą noża, żyletki, kawałka szkła, bądź kamienia. Po dokonaniu zabiegu najczęściej przy pomocy kolców akacji przekłuwa to, co pozostało po zabiegu, a potem przeciąga się grubą białą nić.

Afrykanki, które nie zostały poddane inicjacji uważne są za dzieci, a ich potomstwo je nazywane „dziećmi dzieci". Dlatego łatwiej jest nam zrozumieć psychologiczną ważność obrzędu inicjacji. Póki dziewczyna nie podda się temu obrzędowi, faktycznie jest „nikim", jest „niepłodna” i ciągle jest dzieckiem. W atmosferze życia wspólnotowego ominięcie przez kogokolwiek podobnego obrzędu jest dosłownie niemożliwe. Wcześniej czy później nie inicjowana dziewczyna stanie się pośmiewiskiem krewnych i sąsiadów i każde jej niepowodzenie przypisywane będzie owemu „brakującemu ogniwu” w rytualnym rozwoju.

Sądząc z pozorów, praktyki inicjacyjne zamierają, chociaż bardzo wolno. W Afryce szybko dokonują się zmiany i rytuały inicjacyjne należą do tych dziedzin życia, które są najbardziej dotknięte tymi zmianami. Dzieje się tak częściowo dlatego, że niektóre rządy występują przeciw praktykom inicjacyjnym i do nich zniechęcają. Jednakże gdzie rytuały inicjacyjne były częścią tradycyjnego cyklu życia jednostki, tam praktyki inicjacyjne ciągle jeszcze trwają, często w pewien sposób zmodyfikowane lub w formie uproszczonej. Nie wymaga dalszego podkreślania fakt, że rytuały te w życiu tradycyjnym są niesłychanie ważne. Jeśli te zwyczaje znikną, to ich śmierć będzie długa i bolesna.

Rytuały inicjacyjne tkwią w samym „środku” życia jednostek, nie tylko dlatego, że zbiegają się często ze zmianami procesu pokwitania, ale ponieważ zamykają jedną całą fazę życia - dzieciństwo w szerokim znaczeniu tego słowa - i otwierają nową fazę życia - dorosłość wraz ze wszystkimi jej implikacjami. I właśnie ze względu na ową radykalną zmianę wiele ludów afrykańskich zaznacza to wydarzenie za pomocą dramatycznych rytuałów i fizyczno-psychologicznych doświadczeń, których jednostka nie może zapomnieć.

Światowe organizacje proponują, by zamiast brutalnego zabiegu dokonywać obrzezania symbolicznego, które odbywałoby się w sterylnych warunkach i w znieczuleniu. A co najważniejsze, nie oznaczałoby amputacji, tylko nacięcie łechtaczki. Na razie nie można jednak przekonać do tego ortodoksyjnych Afrykanów, dlatego właśnie ze obrzezanie jest dla nich elementem kultury głęboko zakorzenionym w ich tradycji.